Piotr Leszczyński Znaczenie wolumenu w Analizie Technicznej Wolumen z definicji to tala liczba instrumentów, jaka była w obrocie w danym, badamym okresie. Wolumen znajdziemy zwykle pod danymi dotyczącymi ceny danego waloru. Zwykle kożysta się z wolumenu dziennego, rzadziej jednak spotyka się także, na wykresach układu tygodniowego. Dla każdego szanującego się technika, czyli osoby zajmującej się analizą techniczną wolumen jest informacją która przydaje się w prognozowaniu przyszłego ruchu cen. Wolumen jest wyrazem tempa ruchu cen oraz miarą intensywności tych ruchów. Trend odzwierciedla swoja siłę w wielkości wolumenu. Wolumen jest swoistą informacją z którego da się wyczytać bardzo wiele. Obserwując go dokładnie można dowiedzieć się o tym jaką rolę odgrywają w kształtowaniu się ceny popyt i podaż których ciągła walka ma wpływ na zachowanie się rynku walorów. W zasadzie wartość wolumenu to informacja dla analityków czy ceny ukształtowane przez rynek są wiarygodne czy też nie. Zgodnie z zasadą przedstawioną wolumen powinien wzrastać zgodnie z kierunkiem trendu cenowego [1]. Słowa te zamykają się w krótkiej zasadzie że jeżeli ceny rosną to powinno mieć to swoje odzwierciedlenie we wzroście wolumenu, jeżeli jednak ceny spadają, to także powinien to wskazywać wolumen i również jego wartość powinna maleć. Jeżeli taką zależność obserwujemy należy powiedzieć że po prostu wolumen potwierdza trend. Rys. 1. Źródło: giełda.w p.pl, Podstaw y analizy technicznej
Jak widać na wykresie świecowym w okresie końca rok 1999 kiedy ceny zwyżkowały, odzwierciedlone to było także w wolumenie. Taki obraz rynku zdawał się potwierdzać wyniki cenowe w skutek czego cena walorów Optimusa rosła. Natomiast już w okolicach kwietnia 200 roku mimo wzrostu ceny okazało się iż wartość wolumenu nei potrwierziła informacji iż wzrost cenowy powien być długotrwały. Taka wartośc wolumenu sprzeciwiała się trendowi ceny. Jak widać wolumen potwierdził iż wzrost był krótkotrwały i tuz po niż nastąpił znaczący spadek. Takie zachowanie ceny i wolumenu, lub wskaźnika analizy technicznej, nosi nazwę dywergencji. Dywergencja następuje w momencie gdy cena zachowuje się inaczej niż wskazywałby na to wolumen. Tu takie zachowanie zasygnalizowało malejące zainteresowanie kupowaniem walorów spółki. Dzięki wolumenowi można określić czy przypuszczenia dotyczące formacji się sprawdzą. Jedna z pierwszych oznak szczytu głowy i ramion wystąpiła w chwili, gdy ceny osiągnęły nowe szczyty przy kształtowaniu się głowy w warunkach niskiego wolumenu, ale przy wysokich obrotach podczas zejścia do szyi. Podążając za tym autorem należy jeszcze zaznaczyć ze niski wolumen powinien towarzyszyć formacjom podwójnego szczytu i potrójnego szczytu. Dla formacji zapowiadającej kontynuację trendu np. trójkąt, powinien być zaobserwowany spadek wolumenu następujący stopniowo. Gdy obserwowany jest trned spadkowy wolumen powinien pokazywać wzrost przy spadkach i spadek przy szczytach. W tabeli przedstawiono zachowania się wolumenu w zależności od formacji kształtującej się na rynku. Formacja Głowa i ramiona Wolumen Najwyższy wolumen obrotów powinien utrzymywać się gdy tworzy się lewe ramię/. Kolejny wzrost aktywności następuje gdy ukształtowuje się szczyt głowy, niemniej zasadą jest że wolumen powinein być niższy od wolumenu dla lewego ramienia. Najnizszy wolumen powinien zostac zaobserwowany przy tworzeniu ramienia porawego. Wzrost aktywności przy przebijaniu linii szyi. Podwójny szczyt W tej formacji wzrost wolumenu obrotów powinien towarzyszyć ukształtowywaniu się dwóch szczytów, zgodnie z zasadą jednak że obroty na drugim są nizsze. Minimum cenowe powinno być odzwierciedlone w wyraźnym
spadku obrotów. Spodek Trójkąt prostokątny Diament Flagi Wolumen zachowuje się w tej formacji bardzo chcarakterystycznie. Powinien przyjmować kształz zliżony do wygladu samej formacji W trakcie tworzenia się formacji wolumen powinien zmniejszać się. Dynamiczny wzrost obrotów powinien towarzyszyć wybiciu się z formacji, bez względu na kierunek tego wybicia. W połowie tej formacji wolumen obrotów maleje, ale aktywność wzrasta nieznacznie gdy wybijane są lokalne szczyty, oraz maleje przy wybijaniu lokalnych minimów. Od połowy i w dalszym ciągu kształtowania formacji wielkośc wolumenu powina rosnąć nieznacznie,a najwieksza powinna być przy wybijaniu z formacji. Wolumen który powinien utrzymywać sie na wyskim poziomie od momentu wejścia w formację powinien maleć. Jego wzrost powinien zostac zaobserwowany przy wybijaniu z tej formacji. Tab.1. Zachow anie w olumenu w zależności od formacji. Żródło: bossa.pl Wolumen powinien zawsze podążać zgodnie z dominujacym aktualnie na rynku trendem cenowym. Aby dobrze zapoznać się z analizą wolumenu warto zapoznać się z wskaźnikiem OBV. Jest to wskaźnik stworzony przez Josepha Granville a który widoczny jest na wykresie cenowym jako linia krzywa. Jest on analizowany w celu ostrzeżenia przed zmiana trendu cenowego, lub przy potwierdzeniu trendu. OBV czyli on balance volume to wskaźnik przedstawiający skumulowana wartośc wolumenu na przestrzeni czasu.
Tworzy się go nadając mu wartość plus lub minus w zależności od wartości kursu zamknięcia na danej sesji. Jego konstrukcja opiera się na założeniu iż sesjom wzrostowym towarzyszy akumulacja, sesjom spadkowym dystrybucja. Spadek akumulacji, czyli zmniejszenie obrotów na zwyżce jest często sygnałem wyczerpywania potencjału wzrostowego. Podobnie rzecz się ma dla tendencji zniżkowej. [2] Wskaźnik ten zwany jest wskaźnikiem kumulacyjnym, z racji swej konstrukcji otóż przy sesjach wsrostowych woumen zostaje dodawany, natomiast dla sesji spadkowych odejmuje się wolumen. Zmodyfikowaną i ulepszoną wersją tego wskaźnika jest jest Accumulation/Distribution. Gdy cena zamknięcia z dnia dzisiejszego jest większa od ceny zamknięcia z dnia poprzedniego - C(d) > C(d-1) : OBV(d) = OBV(d- 1)+V(d) Gdy cena zamknięcia z dnia dzisiejszego jest mniejsza od ceny zamknięcia z dnia poprzedniego - C(d) < C(d-1) : OBV(d) = OBV(d-1)- V(d) Gdy cena zamknięcia z dnia dzisiejszego jest równa cenie zamknięcia z dnia poprzedniego - C(d) = C(d-1) : OBV(d) = OBV(d-1) gdzie: OBV(d) obecna wartość wskaźnika, OBV(d-1) poprzednia wartość wskaźnika, V(d) aktualny wolumen, Zgodnie z założeniami, wskaźnik ten powinien z wyprzedzeniem informować o przewidywanym ruchu cen, dlatego interpretacja wskaźnika powinna opierać się na wyznaczaniu linii trendu oraz szukaniu dywergencji pomiędzy wskazaniami a ruchem jaki wykonują ceny. Widać to na rysunku gdzie trend zniżkujący (oznaczony literą B) zapowiedziany jest przez wzrost wskaźnika On Balance Volume (A)
Rys 2.Żródło: Encyklopedia analizy technicznej, www.wdsoftware.com Podsumowując, wolumen to już nie tylko informacja o tym jak dużo transakcji można było zauważyć na rynku, oraz jak duża aktywnośc inwestorów została zaobserwowana na rynku, ale także prawdziwe narzędzie dzięki któremu analityk może uzyskać informacje dotyczące kształtowania się przyszłych cen. Bez wolumenu analiza techniczna zostałaby pozbawiona narzędzia które może być potwierdzeniem hipotez stawianym przed dana formacja, czy tez zwykłym wykresem. Jeżeli chcemy zając się na serio analizą techniczna powinniśmy tak samo dużo uwagi poświęcić poznaniu wolumenu, jak i innym wskaźnikom, formacjom itp. Źródła John J. Murphy - Analiza techniczna rynkow finansowych www.bossa.pl Encyklopedia analizy technicznej, www.wdsoftware.com