Zmiany te dotyczą podatku dochodowego od osób prawnych, od osób fizycznych i podatku VAT. Poniżej przedstawiam zmiany, które zostały uchwalone i zaczęły obowiązywać od 2010 roku. W przykładach przedstawiłam także ich praktyczne konsekwencje. Z pewnością w przyszłości powstaną kolejne problemy związane ze stosowaniem zmienionych przepisów podatkowych, w szczególności w odniesieniu do określania miejsca świadczenia usług w poszczególnych stanach faktycznych oraz dotyczące sporządzania i składania informacji podsumowujących przez podatników. Uwaga: ustawodawca nie wprowadził zmian do ustaw w przypadku projektów, które znajdowały się już w procesie legislacyjnym, tj. dotyczących: - opodatkowania ryczałtowego przychodu uzyskanego przez pracownika będącego przedstawicielem handlowym w związku z posiadanym przez niego samochodem służbowym i potencjalnym używaniem go w celach prywatnych; - obowiązku rozliczania pracownika przez zakład pracy - sporządzania i składania zeznania rocznego za pracownika (a tylko na zasadzie wyjątku sporządzania informacji o uzyskanych przychodach). Zmiany w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tj. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 z późn. zmianami) - dalej: UPDOP 1 / 16
W Dzienniku Ustaw Nr 201, poz. 1542 ukazała się nowelizacja ustawy z 23 października 2009 r. dotycząca zmiany zasad wpłat zaliczek na podatek dochodowy. W obecnym stanie prawnym zaliczki na podatek dochodowy za ostatni miesiąc danego roku podatkowego podlegają wpłacie na rachunek właściwego Urzędu Skarbowego w terminie do dnia 20. tego miesiąca w wysokości zaliczki należnej za miesiąc poprzedni. Nowelizacją UPDOP wprowadzoną od 1 stycznia 2009 r., począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po 31.12.2009 r., zaliczki na podatek dochodowy za ostatni miesiąc roku podatkowego miały być wpłacane do 20. dnia miesiąca roku następnego. Przykład 1 Obecnie, przy założeniu, iż u danego podatnika rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, wpłata zaliczki za grudzień 2009 r. następuje do 20.12.2009 r. w wysokości zaliczki należnej za listopad. Znowelizowane w 2008 r. przepisy spowodowały, iż podatnik zaliczkę za grudzień powinien wpłacić do 20. stycznia roku następnego. Pierwsza taka zaliczka powinna być wpłacona za grudzień 2010 r., czyli nie później niż do 20.01.2011 r. 2 / 16
Nowelizacją, która ukazała się 23 października 2009 r. przesunięto jednak okres, od którego będą obowiązywać nowe - powyżej opisane zasady wpłat zaliczek za ostatni miesiąc kalendarzowy danego roku podatkowego na rok podatkowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2011 r. Przykład 2 Podatnik, u którego rok podatkowy jest równoznaczny z rokiem kalendarzowym, dokonując rozliczeń w roku 2012 jest zobowiązany do wpłaty zaliczki na podatek dochodowy za grudzień 2012 r. do 20.01.2013 r. Przykład 3 Podatnik, u którego rok podatkowy został określony jako okres od 1 kwietnia danego roku kalendarzowego do 31 marca następnego roku kalendarzowego, pierwszą zaliczkę na podatek dochodowy za ostatni miesiąc swojego roku podatkowego (tj. marzec) zgodnie z nowymi zasadami wpłaci 20.04.2013 r. 3 / 16
Zmiany w ustawie z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zmianami) - dalej: UPDOF W Dzienniku Ustaw Nr 201, poz. 1541 ukazała się nowelizacja ustawy z 23 października 2009 r. wprowadzająca do przychodów podatkowych z działalności gospodarczej nowe źródła przychodów: przychody z odpłatnego zbycia świadectw pochodzenia otrzymanych przez przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii. 4 / 16
Przykład 4 Podatnik prowadzący działalność gospodarczą zbył 30 grudnia 2009 r. oraz 5 stycznia 2010 r. świadectwa pochodzenia otrzymując odpowiednio 10.000,00 zł i 5.000,00 zł. W związku z nowelizacją UPDOF podatnik jest zobowiązany do rozpoznania przychodu z działalności gospodarczej w wysokości 5.000,00 zł. Kwota otrzymana 30 grudnia 2009 r.w wysokości 10.000,00 zł nie stanowi przychodu podatkowego, gdyż nowelizacja UPDOF ma zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2010 r. Zmiany w ustawie z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535 z późn. zmianami) - dalej: UVAT Ustawodawca, dostosowując regulacje prawa krajowego do wymogów Dyrektywy, wprowadził szereg zmian do UVAT. Jedna z istotnych zmian wprowadzonych ustawą o zmianie UVAT dotyczy określania miejsca świadczenia usług. W dodanych art. 28a-art. 28o UVAT wprowadzono nowe, szczegółowe zasady określania 5 / 16
miejsca świadczenia usług. Miejsce świadczenia usług zostało uzależnione od tego, czy usługa jest świadczona dla podatnika podatku VAT czy dla osoby fizycznej oraz od rodzaju danej usługi. W pierwszej kolejności określono, iż miejsce świadczenia usług dla podatnika, to: - siedziba lub stałe miejsce zamieszkania; - stałe miejsce prowadzenia działalności, jeśli usługi są świadczone dla tego miejsca i jest ono inne niż siedziba lub stałe miejsce zamieszkania; - miejsce, w którym zwykle prowadzona jest działalność, jeśli podatnik nie posiada siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności; - w przypadku, gdy świadczenie usług jest ostatecznie przekazywane osobom fizycznym (np. pracownikom, akcjonariuszom, udziałowcom) - miejsce świadczenia usług jest określane jak dla osób fizycznych. Przykład 5 W poniższej tabelce przedstawione zostały rodzaje czynności - usług oraz ich miejsca wykonania określone zgodnie ze znowelizowaną ustawą. Rodzaj czynności Usługobiorca Usługodawca 6 / 16
Inne sytuacje Na rzecz podatnika X Na rzecz podatnika, ale przeznaczenie usług dla osób fizycznych, udziałowców itp. X Na rzecz podmiotu nie będącego podatnikiem - os. fizycznej 7 / 16
X Jeśli na rzecz os. fizycznej ze stałego miejsca prowadzenia działalności Stałe miejsce prowadzenia działalności Na rzecz os. fizycznych przez pośredników Wg podstawowej transakcji Usługi na nieruchomości 8 / 16
Tam, gdzie nieruchomość Transport pasażerów Tam, gdzie transport Transport towarów pomiędzy dwoma państwami Tam, gdzie rozpoczyna się transport 9 / 16
Usługi pomocnicze do transportu na rzecz osoby fizycznej Tam, gdzie są wykonywane Usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne Tam, gdzie się odbywają Usługi w dziedzinie kultury, sztuki, sportu 10 / 16
Tam, gdzie usługa jest wykonywana Usługi restauracyjne i cateringowe Tam, gdzie usługa jest wykonywana Usługi restauracyjne i cateringowe w transporcie Tam, gdzie jest rozpoczęcie transportu Krótkotrwały wynajem środków transportu 11 / 16
Tam, gdzie faktycznie są one oddane do dyspozycji Usługi elektroniczne na rzecz os. fizycznych z UE przez podmioty spoza UE X Na rzecz os. fizycznych spoza UE a usługi, o których mowa w obecnym art. 27 ust. 4 X Usługi TP lub nadawcze lub TVP na rzecz os. fizycznych na terenie UE przez podatnika spoza UE i fakt 12 / 16
X Turystyka X Omawianą nowelizacją wprowadzono także zmiany w odniesieniu do uzyskiwania zwrotów podatku VAT. Obecnie zwrot podatku VAT dla polskiego podatnika jest dokonywany: - przez polski organ podatkowy; - na wniosek podatnika według wzoru określonego przez Ministra Finansów; - poprzez wydanie postanowienia, na które służy zażalenie. 13 / 16
Minister Finansów określi wzór wniosku, szczegółowe warunki i tryb zwrotu podatku VAT podatnikom, informacje zawarte we wniosku składanym w formie elektronicznej, tryb zwrotu podatku VAT. Przykład 6 Podatnik złożył wniosek - dotyczący 2008 r. - do 30 czerwca 2009 r. do urzędu skarbowego właściwego do uzyskania zwrotu podatku VAT w kraju, w którym została wystawiona faktura VAT. Do 1 stycznia 2010 r. nie uzyskał zwrotu podatku VAT na podstawie złożonego wniosku. W związku z przepisem przejściowym do znowelizowanej UVAT, wnioski złożone przed 1.01.2010 r. są rozpatrywane wg starych zasad i podatnik nie ma prawa skorzystać z możliwości złożenia ponownego wniosku do polskiego organu podatkowego. Kolejną zmianą UVAT, mającą znaczące skutki praktyczne dla podatników, jest zmiana dotycząca sporządzania i przesyłania do organu podatkowego informacji podsumowującej. Nowelizacja UVAT wprowadziła w tym zakresie nowe zasady: - obowiązek złożenia informacji podsumowującej dotyczy także usług, jeśli miejscem świadczenia jest siedziba usługobiorcy (import usług); - informacje podsumowujące, co do zasady, są składane za okresy miesięczne do 15. dnia miesiąca po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Istnieje, na zasadzie wyjątku, możliwość składania informacji podsumowujących kwartalnie, jeśli podatnik nie przekroczy progów ustawowych; - z przepisów przejściowych wynika, iż do 31 grudnia 2011 r. próg ustawowy w wysokości 250.000,00 zł zostaje podwyższony do kwoty 500.000 zł. Ponadto, do czasu rozliczenia importu usług dokonanego przed nowelizacją ustawy nie ma obowiązku umieszczania w informacji podsumowującej tego importu usług. 14 / 16
Przykład 7 Podatnik dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (dalej: WDT), wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów (dalej: WNT) oraz importu usług. Po przekroczeniu następujących kwot (bez podatku VAT): - 500.000 zł w danym kwartale w przypadku WDT (zgodnie z przepisem przejściowym); - 50.000,00 zł w danym kwartale w przypadku WNT (w tym przypadku nie ma okresu przejściowego); - w każdym przypadku importu usług podatnik ma obowiązek sporządzania informacji podsumowującej za okresy miesięczne. Przykład 8 15 / 16
Podatnik dokonuje WDT i WNT oraz w związku z przekroczeniem limitów ma obowiązek składania informacji podsumowujących za okresy miesięczne. Do 15. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni podatnik nie posiada dowodów przemieszczenia towarów na obszar Unii Europejskiej (innego państwa członkowskiego). Podatnik powinien złożyć informację podsumowującą za poprzedni miesiąc bez uwzględniania tych pozycji, co do których nie posiada wszystkich dokumentów do uznania dostawy za WDT. W przypadku otrzymania stosownych dokumentów jest on zobowiązany do dokonania korekty informacji podsumowującej. 16 / 16