KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 20.VIII.2008 r. K(2008)4590 Dotyczy: Pomocy Państwa N 21/2008 Polska Przedłużenie programu restrukturyzacji dla MŚP (Polska) Szanowny Panie Ministrze, 1. PROCEDURA (1) Pismem z dnia 14 stycznia 2008 r. Polska notyfikowała, w ramach uproszczonej procedury, o przedłużeniu do dnia 9 października 2009 r. programu pomocy na restrukturyzację dla małych i średnich przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej, który Komisja rozpatrywała wcześniej jako istniejącą pomoc PL 52/2004 1 Pismem przesłanym pocztą elektroniczną dnia 14 lutego, zarejestrowanym dnia 15 lutego 2008 r., służby Komisji poinformowały władze polskie, że ze względu na fakt zatwierdzenia pierwotnego programu w ramach mechanizmu tymczasowego nie jest możliwe zastosowanie w tym przypadku procedury uproszczonej. (2) Dnia 3 marca 2008 r. Komisja zwróciła się do władz polskich z wnioskiem o przesłanie informacji. W odpowiedzi na ten wniosek, po wyrażeniu przez Komisję zgody na przedłużenie terminu przekazania informacji (o które władze polskie zwróciły się pismem z dnia 1 kwietnia 2008 r., zarejestrowanym w tym samym dniu), władze polskie przekazały dodatkowe informacje pismem z dnia 15 kwietnia 2008 r., zarejestrowanym w tym samym dniu, przedstawiającym dodatkowe, szczegółowe dane dotyczące funkcjonowania programu. W dniu 15 maja 2008 r. Komisja zwróciła się do władz polskich z drugim wnioskiem o przekazanie 1 Pismo Komisji do władz polskich z dnia 21 grudnia 2005 r. Pan Radoslaw SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. Szucha 23 PL-00-580 Warszawa Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique Europese Commissie, B-1049 Brussel België Telefon: 00-32-(0)2-299.11.11.
informacji. Władze polskie przekazały swoje odpowiedzi w dniu 26 czerwca 2008 r. i w tym samym dniu pisma te zostały zarejestrowane. 2. OPIS ŚRODKA POMOCY 2.1. Program (3) Program dotyczy udzielania pomocy na restrukturyzację małym i średnim przedsiębiorstwom ( MŚP ) w Polsce znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej, w oparciu o dwie podstawy prawne: art. 18 i art. 20 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz. U. Nr 155, poz. 1287 ze zm.) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 września 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania małym i średnim przedsiębiorcom pomocy publicznej na restrukturyzację niektórych należności publicznoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 169, poz. 1202), art. 67a i art. 67 b 1 pkt 3 lit. i) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) - oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania niektórych ulg w spłacie zobowiązań podatkowych stanowiących pomoc publiczną na restrukturyzację (Dz. U. Nr 179, poz. 1266). (4) Władze polskie oświadczyły, że do wszystkich organów udzielających pomoc przesłany zostanie okólnik z jasną informacją, że wszelkie aspekty nieujęte wyraźnie w programie powinny być rozpatrywane na podstawie zasad określonych w Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 2 (zwanych dalej wytycznymi ). (5) Ponadto władze polskie wyraźnie zobowiązały się do przestrzegania pkt 23 wytycznych (zasada Deggendorfa). 2.2. Kwalifikowalność (6) Jeżeli chodzi o potencjalnych beneficjentów, program określa, że przedsiębiorstwa muszą kwalifikować się jako MŚP zgodnie ze obowiązującymi zasadami wspólnotowymi dotyczącymi definicji MŚP 3. (7) Program nie stosuje się do przedsiębiorstw z sektora węgla i stali, z sektora lotnictwa, do przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie rybołówstwa i akwakultury oraz produkcji, przetwórstwa lub obrotu produktami wymienionymi w załączniku 1 do Traktatu WE. 2 3 Dz.U. C 244 z 1.10.2004, s.2 Zalecenie Komisji z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36). 2
(8) Przedsiębiorstwa zostaną zakwalifikowane jako przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomicznej, jeżeli: a) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, strata przewyższa połowę kapitału zakładowego, w tym strata w okresie poprzednich 12 miesięcy przewyższa jedną czwartą tego kapitału; b) w przypadku spółki, w której przynajmniej niektórzy wspólnicy w sposób nieograniczony odpowiadają za zobowiązania spółki, strata przewyższa ponad połowę jej kapitału według ksiąg spółki, w tym strata za okres poprzednich 12 miesięcy przewyższa jedną czwartą tego kapitału; c) niezależnie od formy prawnej przedsiębiorstwa, spełnia ono według prawa krajowego kryteria kwalifikujące je do objęcia postępowaniem upadłościowym. (9) Przedsiębiorstwa objęte zakresem pkt 12 i 13 wytycznych nie będą kwalifikować się do pomocy, w tym: nowoutworzone przedsiębiorstwa, tj. przedsiębiorstwa, które rozpoczęły działalność w okresie trzech lat poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie pomocy, przedsiębiorstwa należące do grupy kapitałowej, z wyjątkiem sytuacji, w której można wykazać, że trudności przedsiębiorstwa mają charakter wewnętrzny i nie są wynikiem arbitralnego rozłożenia kosztów w ramach grupy oraz że te trudności są zbyt poważne, by mogły zostać przezwyciężone przez samą grupę. (10) Zgodnie z programem, niezależnie od wielkości beneficjenta, pomoc dla przedsiębiorstw działających na rynku, na którym występuje długoterminowa strukturalna nadprodukcja, musi być indywidualnie zgłoszona Komisji. (11) Przedsiębiorstwo może korzystać ze środka pomocy w celu przeprowadzenia restrukturyzacji jedynie jeden raz w okresie 10 lat, z wyjątkiem sytuacji wymienionych w pkt 73 wytycznych. 2.3 Środek pomocy (12) Pomoc na restrukturyzację będzie udzielana w formie umorzenia oraz odroczenia zobowiązań podatkowych. (13) Maksymalna kwota pomocy, jaka może zostać przyznana przedsiębiorstwu w ramach operacji udzielania pomocy na restrukturyzację, ogranicza się do 10 mln EUR, łącznie z pomocą uzyskaną z innych źródeł lub w ramach innych programów. 3
2.4 Wspólne warunki zatwierdzania pomocy na restrukturyzację (14) Udzielenie pomocy na restrukturyzację uzależnione jest od wdrożenia wiarygodnego i spójnego planu restrukturyzacji, mającego na celu przywrócenie przedsiębiorstwu długoterminowej rentowności w możliwie najkrótszym okresie czasu. Plan restrukturyzacji musi opierać się na realistycznych założeniach oraz mieć wszechstronny charakter. Pomoc nie zostanie udzielona, jeżeli plan przewiduje jedynie restrukturyzację finansową i nie prowadzi do usunięcia przyczyn powstawania strat. (15) Beneficjent będzie zobowiązany do pełnego wdrożenia planu restrukturyzacji w takiej formie, w jakiej został on przedłożony właściwym organom. Wszelkie zmiany w planie będą musiały spełniać wymogi wymienione w pkt 52 wytycznych. (16) Kwota pomocy ogranicza się do minimum koniecznego do przeprowadzenia restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Inwestycje mające na celu zwiększenie zdolności produkcyjnych przedsiębiorstwa nie będą się kwalifikować do pomocy. (17) W przypadku średnich przedsiębiorstw, konieczne będzie podjęcie odpowiednich środków wyrównawczych w formie zbycia aktywów, ograniczenia zdolności produkcyjnych lub udziału w rynku. Sumy odpisane jako straty i zamknięcie działalności przynoszącej straty, które byłyby konieczne do przywrócenia rentowności, nie będą uznawane jako środki wyrównawcze. (18) Udział środków własnych w przypadku małych przedsiębiorstw nie może być niższy niż 25 % kosztów restrukturyzacji wynikających z planu restrukturyzacji, a w przypadku średnich przedsiębiorstw niższy niż 40 %. (19) Wkład własny musi pochodzić ze środków własnych beneficjenta, jego udziałowców lub grupy kapitałowej, do której należy. Środki własne obejmują również środki pochodzące ze sprzedaży majątku lub środki uzyskane z zewnętrznych źródeł finansowania na warunkach rynkowych oraz bez udziału pomocy publicznej. Środki własne powinny stanowić rzeczywisty wkład i nie obejmują środków pochodzących z amortyzacji oraz przyszłych zysków. 2.5 Kontrola i sprawozdania roczne (20) Władze polskie będą przedstawiać Komisji roczne sprawozdania zgodnie z pkt 86 wytycznych. 2.6 Budżet (21) Całkowity budżet będzie wynosił 125 mln EUR rocznie. 4
2.7 Okres trwania programu (22) Program będzie realizowany od dnia przyjęcia decyzji do dnia 9 października 2009 r. 2.8 Organy przyznające pomoc (23) Organami przyznającymi pomoc są: władze regionalne, władze lokalne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), izby skarbowe, urzędy celne, Ministerstwo Środowiska, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PERON). 3. OCENA 3.1 Istnienie pomocy państwa (24) Przyznanie finansowania MŚP w trudnej sytuacji ekonomicznej na warunkach, jakich nie byłyby w stanie uzyskać na rynku, stanowi korzyść finansową. Korzyść ta ma charakter wybiórczy, ponieważ z programu pomocy mogą korzystać jedynie przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Korzyść ta finansowana jest ze środków państwa, w tym ze środków gmin, departamentów oraz regionów. Ze względu na fakt, że program jest otwarty dla wszystkich sektorów gospodarki, nie można wykluczyć, że będzie on miał wpływ na konkurencję i handel. 3.2 Zgodność pomocy ze wspólnym rynkiem (25) Przedmiotowy środek stanowi pomoc w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE, a zatem Komisja musi ocenić, czy program można uznać za środek pomocy zgodny ze wspólnym rynkiem. Jako że program dotyczy pomocy na restrukturyzację dla MŚP znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej, oceny należy dokonać w świetle Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, a w szczególności w świetle zasad ustanowionych w rozdziale 4 wytycznych, odnoszącym się do oceny programów pomocy dla MŚP. Zasady ogólne (26) Program zachowuje ogólne zasady ustanowione w pkt 78 wytycznych. Uznanie przedsiębiorstw za MŚP będzie odbywać się w oparciu o wspólnotową definicję MŚP Wszelka pomoc udzielona w ramach programu, która nie spełnia jednego z wymienionych warunków, musi być uprzednio zgłoszona Komisji i podlega uprzedniemu zatwierdzeniu przez Komisję. (27) Ponadto pkt 78 wytycznych stanowi, że zgłoszony program musi zawierać wszystkie istotne elementy ogólnych warunków odnoszących się do zgodności pomocy na restrukturyzację, określonych w rozdziale 2 i 3 wytycznych. Zgodnie z pkt 12 wytycznych, przedsiębiorstwa nie będą się kwalifikować do pomocy przez okres trzech lat po rozpoczęciu działalności. Ponadto przedsiębiorstwa, które należą do większej grupy kapitałowej lub 5
zostały przejęte przez taką grupę, w normalnych warunkach nie będą kwalifikować się do pomocy na ratowanie lub restrukturyzację, z wyjątkiem sytuacji wymienionych w pkt 13 wytycznych. Wszelkie dalsze szczegóły dotyczące tych punktów mają zastosowanie poprzez ogólne odniesienie do wytycznych. Program jest zatem zgodny z ogólnymi warunkami okreslonymi w wytycznych. (28) Zgodnie z pkt 18 wytycznych program nie obejmuje niektórych sektorów. (29) Zgodnie z pkt 79 wytycznych, program ogranicza się do MŚP spełniających przynajmniej jedno z trzech kryteriów określonych w pkt 10 wytycznych, służących do dokonania oceny kwalifikowalności. Przedsiębiorstwa, które zakwalifikowano jako przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji ekonomicznej zgodnie z miękkimi kryteriami określonymi w pkt 11 wytycznych, będą zgłaszane Komisji indywidualnie. Pomoc dla przedsiębiorstw działających na rynku, na którym występuje długoterminowa strukturalna nadprodukcja, będzie zgłaszana Komisji indywidualnie. Szczególne warunki udzielania pomocy na restrukturyzację (30) Jeżeli chodzi o warunki zatwierdzania pomocy na restrukturyzację, Komisja uznaje, że program spełnia wymogi określone w pkt 82 wytycznych. Udzielenie pomocy uwarunkowane jest pełnym wdrożeniem planu restrukturyzacji przez odbiorcę pomocy. W planie restrukturyzacji należy wykazać, że przyczyni się on do odzyskania rentowności przez beneficjenta. Wymienione są również szczegółowe wymogi związane z planem restrukturyzacji, określone w pkt 34 37 wytycznych. Jeżeli chodzi o unikanie nieuzasadnionych zakłóceń konkurencji, średnie przedsiębiorstwa będą musiały zapewnić wyrównanie, spełniające szczegółowe przepisy określone w pkt 38 42 wytycznych. Pomoc nie może prowadzić do zwiększenia zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa. Pomoc musi ograniczać się do koniecznego minimum. Z związku z tym program wyraźnie określa, że małe przedsiębiorstwa będą musiały zapewnić wkład własny, wynoszący co najmniej 25%, a w przypadku średnich przedsiębiorstw co najmniej 40%, oraz że środki własne muszą stanowić wkład rzeczywisty i nieobjęty pomocą, jak określono w pkt 43 i 44 wytycznych. Dalsze kryteria, przedstawione w pkt 43 45, mają zastosowanie poprzez ogólne odniesienie do wytycznych. Ponadto stosowane będą zasady określone w pkt 52 53 dotyczące zmian w planie restrukturyzacji. (31) Zgodnie z pkt 83 wytycznych maksymalna kwota pomocy, jaka może zostać udzielona przedsiębiorstwu w ramach programu, wynosi 10 mln EUR. Kwota ta obejmuje łącznie pomoc na ratowanie i pomoc na restrukturyzację, w tym wszelką pomoc uzyskaną z innych źródeł i w ramach innych programów. (32) Jak ustanowiono w pkt 84 wytycznych, stosuje się zasadę pierwszy i ostatni raz. W szczególności, w projekcie programu przywołane są 6
szczegółowe zasady określone w pkt 73 wytycznych. Pozostałe zasady w rozdziale 3.3 dotyczące stosowania tej zasady będą miały zastosowanie poprzez ogólne odniesienie do wytycznych. W związku z powyższym spełnione są warunki określone w pkt 84. (33) Zgodnie z pkt 85 wytycznych Polska zobowiązała się do indywidualnego zgłaszania Komisji środków w przypadku, jeżeli przedsiębiorstwo przejęło aktywa innego przedsiębiorstwa, które już otrzymało pomoc na ratowanie i restrukturyzację. Sprawozdania roczne (34) Władze polskie będą przedstawiać Komisji roczne sprawozdania zgodnie z pkt 86 wytycznych. 3.3 Wniosek (35) W związku z powyższym Komisja stwierdza, że program spełnia wszystkie warunki ustanowione w wytycznych wspólnotowych dotyczących ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw. 4. DECYZJA (36) Na podstawie przedstawionej powyżej oceny Komisja postanowiła uznać pomoc za zgodną ze wspólnym rynkiem. W przypadku, gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być ujawniane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od dnia jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma uzasadnionego wniosku w wyznaczonym terminie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnianie osobom trzecim pełnej treści niniejszego pisma oraz jej publikację w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgb/state_aids/ Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Kancelarii ds. Pomocy Państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: 7
European Commission Directorate-General for Competition State aid greffe B-1049 Brussels Fax No: +32-2-2961242 Proszę przyjąć wyrazy szacunku, W imieniu Komisji Androulla Vassiliou Członek Komisji 8