Scenariusz zajęć Autor: Agnieszka Wysocka Obszar podstawy programowej: 15.Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne. Grupa zróżnicowana wiekowo: (3-latki, 4-latki, 5-latki) Blok tematyczny: Jestem dumny ze swojej rodziny, miejscowości, Ojczyzny. Temat: Ocalić od zapomnienia. Cele operacyjne: Dziecko: 3-latek 4-latek 5-latek Poznaje wybrane elementy regionalnego stroju ludowego. Posługuje się gestem i ruchem w zabawach parateatralnych. Uczestniczy w zbiorowym śpiewie, zajęciach oraz zabawach ruchowych. Poznaje tradycje regionu poprzez uczestnictwo w spotkaniu z zespołem ludowym. Wie, jak należy się zachować podczas uroczystości. Kształtuje umiejętność komunikowania się z otoczeniem, podejmuje próby współpracy z innymi dziećmi. Wypowiada się samorzutnie na temat wyglądu regionalnego stroju ludowego; poszerza słownictwo o nowe pojęcia (zapaska, krosno). Rozwija sprawność manualną. Podejmuje próby nazywania wybranych elementów regionalnego stroju ludowego. Rozpoznaje oraz nazywa wybrane elementy regionalnego stroju ludowego. Kształtuje twórczą postawę w działaniach plastycznych. Wykaz nabywanych umiejętności (ujętych w podstawie programowej, jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole): Dziecko: 3-latek 4-latek 5-latek Zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym. Grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje), formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne. Uczestniczy w zajęciach ruchowych, zabawach, grach w ogrodzie przedszkolnym, na boisku, w sali gimnastycznej.
Odgrywa role w zabawach parateatralnych, posługując się mową, mimiką, gestem, ruchem; umie posługiwać się rekwizytami (np. maską). Przejawia, w miarę swoich możliwości, zainteresowanie wybranymi zabytkami, dziełami sztuki, a także tradycjami, obrzędami ludowymi ze swojego regionu. Wie, jak należy się zachować na uroczystościach, np. na koncercie, festynie, przedstawieniu, w teatrze, w kinie. Umie wypowiadać się wykorzystując różne techniki plastyczne oraz przy użyciu elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych kompozycji, a także form konstrukcyjnych. Dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokoworuchową potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania. Potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać, a także zapamiętać to, co jest przedstawione na ilustracjach. Śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym śpiewie, tańcach i muzykowaniu. Treści kształcenia: kształtowanie umiejętności społecznych (obdarzanie uwagą dzieci i dorosłych, zgodne funkcjonowanie w zabawie, stosowanie form grzecznościowych wobec innych dzieci oraz dorosłych, porządkowanie po sobie miejsca zabawy, pomaganie innym, uważne słuchanie wypowiedzi innych osób); rozwój mowy (wyraźne mówienie, wzbogacanie słownictwa czynnego); rozumienie sensu informacji podanych w formie symbolu (rysunek); kształtowanie sprawności fizycznej poprzez uczestnictwo w zajęciach ruchowych w sali oraz na powietrzu; rozwijanie sprawności manualnej; znajomość nazw wybranych elementów regionalnego stroju ludowego, rozwijanie wrażliwości zmysłowej, dzielenie się wrażeniami i spostrzeżeniami z obserwacji, określanie cech charakterystycznych; budzenie świadomości narodowej poprzez poznawanie folkloru (regionalne stroje ludowe); bezpośrednie poznawanie wyglądu regionalnego stroju ludowego; określanie cech charakterystycznych dla regionalnego stroju ludowego (zapaski w paski, chusty w kwiaty, męskie nakrycie głowy itp.), a także elementów dekoracyjnych (czerwone korale, cekiny zdobiące kamizelkę); podejmowanie prób naśladowania w twórczości plastycznej zdobienia elementów stroju regionalnego (kamizelki); uczestniczenie w spotkaniu z udziałem regionalistów..
Opis sposobu realizacji: Lp. Część dnia aktywności dziecka I. Zajęcia poranne 3-latki/uwagi Przebieg zajęć 4-latki/uwagi 5-latki/uwagi 1.Schodzenie się dzieci. Zabawy swobodne w kącikach zainteresowań. W kąciku zabawek znajdują się zabawki nawiązujące do dawnych lat: lalki w strojach regionalnych, drewniane kołyski, wózeczki, motylki itp. 2.Wspólne tworzenie tablicy tematycznej: Dawne stroje ludowe w oparciu o zagadki tematyczne.. Nauczyciel (N) przygotowuje ilustracje przedstawiające elementy regionalnych strojów ludowych. Dzieci oglądają je, swobodnie wypowiadają się na ich temat. N zaprasza dzieci do wspólnego tworzenia tablicy poprzez rozwiązywanie zagadek, które zadaje N. Po podaniu przez dzieci prawidłowej odpowiedzi, jedno z nich odnajduje wśród ilustracji tę prawidłową, stanowiącą rozwiązanie i zawiesza ją na tablicy. 3. Miotlarz: zabawa ruchowa; scenariusz znajduje się w: Kalendarz muzyczny w przedszkolu, U. Smoczyńska - Nachtman, Warszawa 1988, s. 131. II. Zajęcia dydaktyczne Przygotowanie do śniadania. 1.Krótkie wprowadzenie dzieci w tematykę zajęć. N informuje dzieci o przybyciu zaproszonych gości, którzy przybliżą im pewne ciekawostki o dawnych strojach ludowych. 2. Stroje ludowe naszego regionu: udział dzieci w spotkaniu z członkami zespołu regionalnego. Podczas spotkania dzieci mają okazję bezpośredniego poznania elementów strojów ludowych. Zaproszeni goście odpowiadają na pytania stawiane przez dzieci, prezentują stroje posługując się prawidłowym nazewnictwem. Ponadto dzieci dowiadują się, w jaki sposób powstawały ubrania (członkinie kapeli prezentują tkanie na krosnach). Chętne dzieci mają okazję spróbować przeplatania wełny przez krosna). 3. Tkamy stroje: zabawa ruchowa. Na sali w niewielkiej odległości od siebie rozłożonych jest 6 szeregów szarf, w każdym znajduje się po 5 szarf. Dzieci ustawione są w rzędzie (jedno za drugim). Zabawa polega na przebiegnięciu między szeregami (naśladowanie tkania stroju) i powrocie na koniec rzędu. 4. Dzieci, które wykazują zainteresowanie tematem mogą uczestniczyć w dalszej części zajęć. Dzieci, których uwaga się wyczerpała, w naturalny sposób powracają d programu własnego, czyli wybranego przez siebie rodzaju aktywności (np. zabawowej). Spódnica Marysi: Chętne 3-latki: zabawa plastyczna. Kolorowanie spódnicy na czerwono, Kamizelka Marysi: zabawa plastyczna. Dzieci kolorują kamizelkę na czerwono lub czarno. Zaznaczone brzegi rysują po śladzie czerwonym flamastrem. Ozdabiają kamizelkę naklejając na nią cekiny i wstążki.
III. Zajęcia popołudniowe naklejanie 2 ozdobnych czerwonych tasiemek. Chusta Marysi: 4-latki: zabawa plastyczna. Wzór chusty (z narysowanymi kwiatami), który N drukuje na żółtych, zielonych i czerwonych kartkach-wybór koloru kartki należy do dzieci. Ozdabianie chusty polega na wypełnianiu konturów kwiatów za pomocą naklejania wcześniej przygotowanych małych bibułkowych kulek. 5. Ludowe improwizacje dziecięce: zabawa parateatralna do melodii ludowej Na kieleckim polu. Przygotowanie do obiadu. 1.Zabawy ruchowe na placu zabaw lub w ogrodzie przedszkolnym w oparciu o Metodę Ruchu Rozwijającego W. Sherborne: Chusta niewidka, Wywoływanie osób (I), Chmura gradowa, Kopuła, Deszczowa chmura, Szukaj koloru. Scenariusze zabaw znajdują się w książce Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne, autor: Marta Bogdanowicz, Dariusz Okrzesik, Wyd. Harmonia, Gdańsk, 2006, s. 84, 85, 90, 91. Chętne dzieci włączają się do zabawy, pozostałe bawią się na placu zabaw (wybór należy do dziecka). 2. Stroje ludowe: wspólne utworzenie galerii prac dziecięcych. Dzieci pomagają N umieszczać na parawanie wykonane podczas zajęć prace plastyczne. Wystawione na korytarz parawany stanowią dekorację. 3. Aktywność własna dzieci zabawy swobodne. 3.Puzzle w wersji stolikowej lub multimedialnej: Kwiatowa chusta Marysi; Uwagi: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji. Jeżeli niektóre dzieci pomimo upływu czasu są zainteresowane proponowanymi działaniami nie należy im przerywać tej aktywności. Dzieci, których uwaga się wyczerpała, w naturalny sposób powracają d programu własnego, czyli wybranego przez siebie rodzaju aktywności (np. zabawowej).
Metody za M. Kwiatowską (1985): Czynne: ćwiczeń praktycznych, kierowanie własną działalnością dziecka, zadań stawianych dziecku. Słowne: rozmowy, objaśnienia i instrukcje. Percepcyjne: obserwacja, pokaz, przykład dorosłych. Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Formy: praca indywidualna jednolita i zróżnicowana, grupowa jednolita, zbiorowa jednolita i zróżnicowana. Środki dydaktyczne: Lalki w strojach regionalnych, drewniane kołyski, wózki, motylki (zabawki z dawnych lat), ilustracje elementów regionalnych strojów ludowych, książka: Kalendarz muzyczny w przedszkolu U. Smoczyńska- Nachtman, Warszawa, 1988; 24 szarfy, czerwone kredki, czerwone tasiemki odpowiedniej długości, klej, żółte, zielone i czerwone kartki do wydruku, kolorowe bibułkowe kulki, czarne kredki, czerwone flamastry, cekiny, czerwone wąskie wstążki, odtwarzacz płyt CD, książka: Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne Marta Bogdanowicz i Dariusz Okrzesik, Wyd. Harmonia, Gdańsk, 2006; parawan, szpilki, komputer z dostępem do Internetu oraz głośnikami lub tablica multimedialna oraz środki dydaktyczne zamieszczone na portalu Scholaris (dla nauczyciela, do wykorzystania w pracy z dzieckiem): 1. Materiał do wydrukowania Spódnica Marysi; 2. Materiał do wydrukowania Chusta Marysi; 3. Materiał do wydrukowania Kamizelka Marysi; 4. Zagadki tematyczne; 5. Puzzle 8-elementowe: Kwiatowa chusta; 6. Wzór do puzzli- materiał do wydrukowania; 7. Kolorowanka multimedialna Chusta Marysi; 8. Multimedialne puzzle 6,12 - elementowe Kwiatowa chusta; 9. Zagadki multimedialne Wskaż, co należy do Marysi ; 10. Plik muzyczny - popularna melodia ludowa,,na kieleckim polu.