Pszenżyto ozime Według danych GUS areał uprawy pszenżyta ozimego w ostatnich latach wyniósł 1,2 mln ha. Udział pszenżyta ozimego w strukturze zasiewów zbóż z mieszankami zbożowymi wyniósł ok. 15%. Pszenżyto ozime jest przede wszystkim zbożem pastewnym a jego głównymi zaletami są wysoki potencjał plonowania i bardzo wysoka wartość paszowa. Dodatkowym atutem jest możliwość wysiewu na glebach słabszych. W roku do krajowego rejestru wpisano 5 odmian: cztery polskie (Carmelo, Octavio, Orinoko, Porto) i jedną zagraniczną Tadeus), a na dzień dzisiejszy liczy on 48 odmian. Na terenie województwa lubelskiego doświadczenia z pszenżytem ozimym prowadzone są w 5 punktach doświadczalnych: Cicibór Duży, Bezek, Czesławice, Uhnin i Palikije. Najwyższe plony uzyskano w Ciciborze na poziomie A1 oraz w Palikijach na Poziomie A2, a najwyżej plonującymi odmianami były: Meloman, Algoso, i Temuco. Tabela 1 Pszenżyto ozime. Odmiany badane. Roz zbioru. Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Fredro 2010 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 64-000 Kościan 2 Meloman 2014 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20 99-307 Strzelce 3 Trefl 2015 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20 99-307 Strzelce 4 Algoso 2007 PL Hodowla Roślin Szelejewo sp. z o.o. Szelejewo Drugie 1 63-820 Piaski 5 Trismart 2007 PL Hodowla Roślin Szelejewo sp. z o.o. Szelejewo 63-820 Piaski 6 Borowik 2011 2013 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20 99-307 Strzelce 7 Subito 2012 2014 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 64-000 Kościan 8 Torino 2012 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 64-000 Kościan 9 Palermo 2013 2016 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 64-000 Kościan 10 Rotondo 2014 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 64-000 Kościan 11 Lombardo 2015 2018 SE Lantmannen SW Seed BV Kleiweg 9 8305 AR Emmerloord 12 Panteon 2015 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20 99-307 Strzelce 13 Trapero 2015 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 64-000 Kościan 14 Avokado 2016 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 64-000 Kościan 15 Festino 2016 DE Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Szamocka 8 01-748 Warszawa 16 Kasyno 2016 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 64-000 Kościan 17 Rufus 2016 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 64-000 Kościan 18 Sekret 2016 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20 99-307 Strzelce 19 Temuco 2016 DE Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Szamocka 8 01-748 Warszawa
Tabela 2. Pszenżyto ozime. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru. ZDOO ZDOO Bezek SDOO Cicibór ZDOO Uhnin Miejscowość Czesławice SHR Palikije Powiat chełmski bialski parczewski puławski lubelski Kompleks rolniczej przydatności żytni bardzo żytni bardzo pszenny b. pszenny wadliwy gleby dobry dobry dobry pszenny dobry Klasa bonitacyjna gleby III b IIIb IV a II II ph gleby w KCL 7,2 5,9 5,5 6,0 6,5 Przedplon rzepak ozimy rzepak ozimy rzepak jary groch siewny rzepak ozimy Data siewu 30.09 30.09 27.09 27.09 30.09 Obsada nasion ( szt/m 2 ) 400 400 400 400 400 Data zbioru 04.08 08.08 12.08 08.08 26.07 Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) 88 103 98 88 78 N na poziomie a 2 (kg/ha) 128 137 138 128 118 P 2 O 5 (kg/ha) 60 34 60 60 40 K 2 O (kg/ha) 90 51 90 90 60 Nawożenie dolistne preparatami Basfoliar 36 Extra Basfoliar 36 Basfoliar 36 Extra Basfoliar 36 Extra Basfoliar 36 Extra wieloskładnikowymi na poziomie Extra a 2 (l/ha) Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Kinto Duo 080 Fs Kinto Duo 080 Fs Kinto Duo 080 Fs Kinto Duo 080 Fs Kinto Duo 080 Fs Herbicyd Lancet Plus 125 WG 0,2kg Komplet 560 SC 0,5 L Gold 450 EC 1L Insektycyd nie stosowano nie stosowano Fungicyd -pierwszy zabieg Fungicyd -drugi zabieg Regulator wzrostu L p. Soligor 425 EC 1,0 L Prosaro 250 EC 1,0 L Medax Max 0,6L Trinity 560 SC 2L Fastac Active 050 ME 0,2L (tylko na poziomie a 2 ) Soligor 425 EC Soligor 425 EC Prosaro 250 EC Prosaro 250 EC Cerone 480 SL 1,0L Antywylegacz płynny 725 SL 2L Tabela 3. Pszenżyto ozime. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru. ZDOO Cicibór SDOO Bezek ZDOO Czesławice Komplet 560 SC 0,5 L Axial 50 0,9L Karate Zeon 050CS 0,15L Soligor 425 EC Prosaro 250 EC Modus 250 EC 0,4L Antywylegacz płynny 725SL 1L ZDOO Uhnin Maraton 375 SC 4,0 L Karate Zeon 050 CS 0,5L Soligor 425 EC Prosaro 250 EC Stabilan 750 SL SHR Palikije Cecha a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Stan roślin p-d zimą(skala9 o ) 8,0 7,0 8,0 7,0 8,0 2 Stan roślin po zimie(skala9 o ) 8,0 7,8 9,0 7,0 8,0 3 Martwe rośliny (%) 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4 Termin kłoszenia(dzień, mc) 27-05 28-05 28-05 29-05 31-05 01-06 26-05 26-05 28-05 29-05 5 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 03-07 04-07 14-07 15-07 12-07 14-07 07-07 07-07 12-07 14-07 6 Wysokość roślin (cm) 110,0 108,3 110,3 102,7 115,5 109,1 112,4 100,2 126,4 105,6 Wyleganie roślin w fazie 7 dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 8 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 9,0 9,0 8,9 8,9 6,9 7,1 7,6 7,6 7,8 7,9 9 Porażenie przez choroby (skala 9 o ) 10 Mączniak 9,0 9,0 9,0 9,0 6,6 7,4 9,0 9,0 9,0 9,0 11 Rdza brunatna 7,6 8,0 8,0 9,0 7,4 8,0 8,8 9,0 8,9 8,9 12 Septorioza liści 6,8 7,6 5,9 7,6 6,4 7,5 6,2 6,9 6,8 8,5 13 Septorioza plew 9,0 9,0 9,0 9,0 7,6 7,6 9,0 9,0 9,0 9,0 14 Rynchosporioza 9,0 9,0 9,0 9,0 7,8 8,5 7,5 9,0 9,0 9,0 15 Masa 1000 ziarn (g) 43,2 45,0 47,8 48,0 45,0 46,3 37,6 37,6 47,3 47,8 16 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 13,0 13,1 12,1 12,3 13,3 13,4 10,8 10,7 12,8 13,7 17 Plon ziarna (dt z ha) 89,7 96,7 84,4 96,2 81,1 87,7 66,6 67,7 88,4 110,2 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9 : 9 - oznacza ocenę najkorzystniejszą, 1 oznacza najmniej korzystną, 5 średnią
Tabela 4 Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru:. Poziom a 1 Poziom a 2 Cicibór Bezek Czesławice Uhnin Palikije Cicibór Bezek Czesławice Uhnin Palikije Wzorzec dt z ha 89,7 84,4 81,1 66,6 88,4 96,7 96,2 87,7 67,7 110,2 1 Fredro 100 89 104 103 93 99 93 101 102 96 2 Meloman 110 110 109 86 104 115 105 107 85 108 3 Trefl 102 95 96 92 100 100 96 95 85 106 4 Algoso 91 120 106 92 106 92 116 102 107 116 5 Trismart 93 103 98 103 97 91 102 101 103 105 6 Borowik 87 96 119 95 83 95 102 117 98 99 7 Subito 110 102 118 105 101 99 100 115 100 93 8 Torino 107 101 97 96 90 111 98 97 100 89 9 Palermo 97 98 87 91 95 102 97 90 105 95 10 Rotondo 114 103 88 106 106 113 99 89 105 103 11 Lombardo 95 104 94 103 103 91 104 96 100 103 12 Panteon 106 92 97 92 94 87 96 98 104 93 13 Trapero 92 93 95 106 98 94 95 100 96 97 14 Avokado 99 105 96 100 112 105 105 93 99 105 15 Festino 88 92 102 106 95 108 91 103 103 90 16 Kasyno 106 103 97 102 105 100 99 99 103 91 17 Rufus 103 105 93 110 105 100 107 97 103 101 18 Sekret 106 89 96 101 98 98 91 93 94 98 19 Temuco 93 100 107 111 114 100 105 106 108 111 Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian a 1 podstawowy poziom agrotechniczny, a 2 intensywny poziom agrotechniczny
Tabela 5 Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian ( % wzorca ). Lata zbioru:, 2016, 2015. Mrozo odporność 2016 2015 Poziom a 1 Poziom a 2 2016-2015- 2016 2015 2016-2015- Wzorzec dt z ha 82,0 68,1 81,3 75,1 77,1 91,7 76,5 95,8 84,1 88,0 1 Fredro 4,5 97 94 94 96 95 98 96 96 97 97 2 Meloman 5,5 105 106 108 105 106 105 103 105 104 105 3 Trefl 5 97 101 99 97 100 98 4 Algoso 2,5 103 101 103 102 103 107 101 106 105 105 5 Trismart 6 99 98 98 99 98 100 98 95 99 97 6 Borowik 5 96 101 106 98 101 102 100 106 102 103 7 Subito 5,5 107 102 104 105 105 101 103 101 102 102 8 Torino 2,5 98 89 103 94 97 99 88 104 93 97 9 Palermo 6 94 97 102 95 98 97 99 102 98 100 10 Rotondo 5,5 104 103 100 104 102 102 103 97 103 101 11 Lombardo 5 100 105 102 99 105 102 12 Panteon 6 97 108 102 95 104 99 13 Trapero 6 97 101 99 96 102 99 14 Avokado 5,5 102 102 15 Festino 4 96 98 16 Kasyno 5,5 103 98 17 Rufus 4,5 103 102 18 Sekret 5,5 98 95 19 Temuco 4,5 105 106 Liczba doświadczeń 5 5 5 10 15 5 5 5 10 15 Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian Skala 9 o : 9 - oznacza ocenę najkorzystniejszą, 1 najmniej korzystną, 5 średnią. Mrozoodporność w skali 9 o wg. COBORU Lista Opisowa Odmian a 1 podstawowy poziom agrotechniczny, a 2 intensywny poziom agrotechniczny
Tabela 6 Pszenżyto ozime. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1. (odchylenie od wzorca). Lata zbioru:, 2016, 2015. Liczba lat badań Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Septorioza plew Rynchospo rioza 2015-2015- 2015-2015- 2015- Wzorzec 8,4 8,2 8,2 8,4 6,3 6,5 8,7 8,7 8,3 8,5 1 Fredro 3-0,0-0,4 0,3 0,3-0,2-0,2 0,0 0,0-0,3-0,1 2 Meloman 3 0,1 0,5 0,2 0,3 0,0 0,2-0,1-0,0-0,1 0,1 3 Trefl * 2 0,1 0,2 0,3 0,3-0,2-0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 4 Algoso 3-0,0-0,4-0,3-0,1-0,7-0,5 0,0 0,0-0,2-0,1 5 Trismart 3-0,0 0,1-0,4-0,2-0,6-0,5 0,0-0,1 0,4 0,0 6 Borowik 3-0,0 0,1-0,2-0,2 0,0 0,1 0,0-0,0-0,2 0,0 7 Subito 3 0,2 0,4-0,2-0,0 0,3 0,0-0,1-0,1-0,1-0,1 8 Torino 3 0,1 0,2 0,2 0,2-0,3 0,1 0,0 0,1-0,2-0,0 9 Palermo 3-0,0-0,2-0,0 0,0-0,2-0,2-0,1-0,1-0,1-0,1 10 Rotondo 3-0,1 0,2 0,1-0,1 0,2 0,1-0,1-0,0 0,2 0,2 11 Lombardo* 2-0,1 0,0 0,1-0,0-0,3 0,1-0,2-0,2 0,2 0,1 12 Panteon* 2-0,1-0,0 0,2 0,2 0,3 0,3-0,1-0,0 0,1 0,1 13 Trapero* 2-0,0-0,1 0,1 0,1 0,3 0,3-0,1 0,0-0,3-0,2 14 Avokado 1 0,1-0,0-0,3-0,1 0,1 15 Festino 1-0,0-0,3 0,0 0,0 0,1 16 Kasyno 1-0,0-0,0 0,5-0,2 0,2 17 Rufus 1-0,0-0,2 0,2-0,2-0,2 18 Sekret 1-0,1 0,1 0,7 0,0 0,3 19 Temuco 1-0,0-0,3 0,3-0,1 0,1 Liczba doświadczeń 5 15 5 15 5 15 5 15 5 15 Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian * - średnia z lat 2016-; Skala 9 o : -9 oznacza ocenę najkorzystniejszą, 1 najmniej korzystną, 5 średnią. Tabela 7. Pszenżyto ozime. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenie od wzorca). Lata zbioru:, 2016, 2015. Wzorzec Wyleganie w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 ) Wyleganie przed zbiorem (skala 9 ) Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) 2015-2015- 2015-2015- 9,0 9,0 9,0 9,0 8,1 8,1 7,7 7,8 112,0 105,1 115,7 108,5 43,4 44,2 44,2 45,4 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Fredro 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,2 0,4 0,5-2,2-0,3-1,6-1,6-0,9-0,6-0,8 0,1 2 Meloman 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1-0,2 0,3-1,3-3,3-5,7-7,0-2,3-2,8-1,3-1,6 3 Trefl * 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0-0,2-0,1-2,8-4,2-2,2-4,3 0,1-0,3 0,2-0,1 4 Algoso 0,0 0,0 0,0 0,0-0,5 0,0 0,1-0,1 9,7 7,2 7,4 5,8 2,2 1,2 3,0 3,4 5 Trismart 0,0 0,0 0,0 0,0-0,1 0,0-0,4-0,5 6,1 7,1 9,4 8,8 4,4 5,2 5,6 6,3 6 Borowik 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,3 0,1 11,1 13,2 15,0 14,6 5,0 4,8 5,1 5,4 7 Subito 0,0 0,0 0,0 0,0-0,6-0,4-0,4-0,6 7,5 7,7 5,0 5,0 0,3-0,2-0,1-0,8 8 Torino 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 0,5 5,7 8,8 5,8 5,6-1,7-0,4-1,0-1,1 9 Palermo 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,3 0,4 4,1 4,6 1,5 1,2-0,8-0,5-0,5-0,6 10 Rotondo 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2-0,4 0,2-0,1-8,3-8,9-14,6-12,8 3,4 5,2 1,8 2,1 11 Lombardo* 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0-0,1 0,1 0,1-9,7-10,4-9,5-8,5 1,2 1,0 1,3 1,3 12 Panteon* 0,0 0,0 0,0 0,0-0,3-0,1-0,2-0,3 1,2 0,1 1,3 0,5-2,3-2,0-3,2-2,8 13 Trapero* 0,0 0,0 0,0 0,0-0,2 0,1-0,4 0,0 4,1 0,6 2,6 2,0-4,3-3,8-4,2-4,7 14 Avokado 0,0 0,0-0,1 0,2 11,2 7,8 2,8 3,1 15 Festino 0,0 0,0 0,4 0,4-9,3-8,7-2,9-2,6 16 Kasyno 0,0 0,0-0,2-0,3-6,3-5,9 5,7 3,6 17 Rufus -0,2 0,0 0,3-0,8-8,7-5,8-3,3-2,9 18 Sekret 0,0 0,0 0,7 0,7-4,9-4,6-3,4-3,4 19 Temuco 0,0 0,0 0,0-0,3-7,4-4,6-3,2-4,2 Liczba doświadczeń Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian * - średnia z lat 2016-, 5 15 5 15 5 15 5 15