"Sprytne paluszki mamy i ich używamy" Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy w Cieszynie Innowacja pedagogiczna Autor: Marzena Żegnałek Marta Czech- Śniegulska Małgorzata Krasucka
Dane o innowacji: Realizator: Małgorzata Krasucka, Marta Czech-Śniegulska, Marzena Żegnałek Miejsce realizacji: Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy przy ZPSWR w Cieszynie Data rozpoczęcia innowacji: 03. 12. 2018 rok Data zakończenia innowacji: 19.06. 2019 rok Koszt innowacji: wdrażanie innowacji nie będzie wymagało dodatkowych środków finansowych Rodzaj innowacji: innowacja pedagogiczna o charakterze metodyczno organizacyjnym Zakres innowacji: Innowacja jest wdrażana w zakresie zajęć rewalidacyjnych w trzech oddziałach ORW. Nie będzie stosowane żadne kryterium wiekowe. Innowacja dotyczy rozwijania motoryki małej i dużej u dzieci i młodzieży niepełnosprawnej poprzez zabawy z wykorzystaniem elementów terapii integracji sensorycznej oraz Sensoplastyki. W zabawach tych najważniejsza będzie stymulacja dotykowa. Nowatorstwo polega również na wykorzystaniu wszelkich możliwych mas plastycznych, to jest: plasteliny, ciastoliny, masy solnej, gliny, piasku kinetycznego, piasku księżycowego, masy plastycznej typu slime czyli glut-szlam, masy plastycznej typu putty- czyli lekkiej masy mącznej, cieczy nienewtonowskiej, własnoręcznie zrobionego sztucznego śniegu, farb do malowania rękami. produktów spożywczych - ugotowany makaron, kisiel, galaretka itp. Nowatorstwo w doborze środków plastycznych na celu:
prowokowanie nowych doznań, wszechstronny rozwój dzieci, terapeutyczne oddziaływanie na zmysł dotyku, pobudzanie dzieci do działania. Istotne jest to, żeby mieć świadomość tego, jak bardzo ważna jest sprawność rąk oraz świadomość własnego ciała. To, co wypracujemy za "młodu" procentować będzie w przyszłości. Uzasadnienie: "Sprytne paluszki mamy i ich używamy" to cykl zajęć mających na celu rozwijanie motoryki małej i dużej u dzieci i młodzieży z wykorzystaniem nowoczesnych środków plastycznych i elementów metod terapeutycznych. Podstawą tych zabaw jest wykorzystanie sensoplastyki i elementów terapii integracji sensorycznej, by pobudzać zmysł dotyku i czucie własnego ciała. Naszych podopiecznych możemy podzielić na trzy grupy: dzieci, które znają różne masy plastyczne i lubią się nimi bawić, jednocześnie rozwijając sprawność rąk i wyzwalając swą kreatywność, dzieci, które z różnych powodów nie miały kontaktu z takimi substancjami, dzieci z zaburzoną integracja sensoryczną czy nadwrażliwością dotykową, które nie są chętne do tego rodzaju pracy. Dzieci, które używają podstawowych mas plastycznych, jak plastelina czy masa solna będą chciały więcej doznań, natomiast dzieci niechętne do działania muszą zostać odpowiednio zmotywowane i zachęcone do ćwiczeń. Aktywność plastyczna daje dzieciom wiele satysfakcji, pozwala na eksperymentowanie, jest to swoista nauka przez zabawę. Obserwując dzieci na przestrzeni lat widzę z roku na rok słabszą sprawność manualną rąk i zborność ruchową ciała, co trzeba szybko i atrakcyjnie wesprzeć. Mózg w każdym momencie musi sobie poradzić z mnóstwem informacji, jakie są odbierane przez zmysły. Taka integracja jest procesem neurobiologicznym, dzięki któremu wrażenia sensoryczne, czyli zmysłowe, płynące z otoczenia i własnego ciała mogą być użyte w celowym działaniu. To zmysły dostarczają informacji z całego ciała i otoczenia wokół nas. Mózg rejestruje, segreguje i przetwarza informacje otrzymywane ze zmysłów. Jeśli prawidłowo integruje informacje, stanowią one doświadczenia, będące podstawą procesu
uczenia się. Prawidłowe funkcjonowanie dziecka, jego rozwój psychoruchowy jest zależne od rozwoju procesów integracji systemów zmysłowych. Pracując z dziećmi niepełnosprawnymi dobrze jest łączyć stymulacje motoryki małej ze zmysłem dotyku i czuciem samego siebie. Zbyt często skupiamy się na celu, jakim jest wykonanie zadania (np.: praca plastyczna), a nie na samym poznaniu różnych materiałów i ich wykorzystaniu przez dziecko, jak również eksperymentowaniu, które przynosi mu wiele przyjemności. Cele innowacji: stwarzanie szans na dotykanie różnorodnych substancji, poznawanie nowych faktur i niespotykanych substancji, doskonalenie umiejętności napinania mięśni i rozluźniania napięcia mięśniowego, stworzenie okazji do kontrolowania napięcia oraz opanowania procesów pobudzania i hamowania,. manipulowanie przedmiotem w celu wykonania zadania, eksperymentowanie z nowościami plastycznymi, skoordynowane używanie obu rąk, relaksacja fizyczna i psychiczna dziecka, integracja grupy i zapewnienie każdemu poczucia bezpieczeństwa, kształtowanie pozytywnych odczuć w kontakcie z innym człowiekiem. Formy i metody pracy: Zajęcia będą miały miejsce raz w miesiącu. Będą polegały na swobodnej twórczości dzieci w masach plastycznych. Na obcowaniu z masami. Wykorzystany zostanie stół podświetlany do zajęć z niektórymi masami. Przebieg innowacji: Stymulując dzieci przez wykorzystanie metody sensoplastyki pozwolimy dzieciom na świetną zabawę, a tak naprawdę zadbamy o wsparcie rozwoju. W rozwijaniu motoryki małej i wrażliwości na dotyk wykorzystamy wszelkie wykonane własnoręcznie lub dostępne na polskim rynku masy plastyczne. Dzieci mają możliwość współdziałania w grupie, integracji z
innymi osobami, a dzięki radosnej zabawie doznają wielu pozytywnych emocji, poznają siebie, swoje ciało i własne możliwości. W trakcie zajęć nie ma przymusu ani rywalizacji. Wszystkie ćwiczenia wykonywane są naturalnie, spokojnie i dobrowolnie. Nikt nie jest negatywnie oceniany. Oczekiwane rezultaty: usprawnienie zdolności manualnej dłoni, zainteresowanie dzieci aktywnością plastyczną, urozmaicenie zajęć nowymi doznaniami i pobudzenie do odkrywania nowych środków w działaniu. usprawnianie motoryki małej i dużej, wzmacnianie poczucia swojej siły, świadomości własnego ciała, świadomości przestrzeni i działania w niej, zbudowanie zaufania do siebie i innych, nawiązywanie więzi.