10 października 2013 r. Szanowni Państwo, publiczna debata wokół funduszy emerytalnych musi opierać się na rzetelnych liczbach, prawdziwych faktach i dobrze uzasadnionych opiniach. W newsletterze, który przygotowujemy, chcemy takie właśnie liczby, fakty i opinie pokazywać. Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych CHILIJSKI SYSTEM EMERYTALNY Kapitałowy system emerytalny w Chile służył ostatnio, zwłaszcza politykom, jako argument przeciwko polskim otwartym funduszom emerytalnym. Twierdzono, że jest on nieefektywny i skompromitował się wysokością zgromadzonego kapitału emerytalnego, co miało dowodzić, że systemy kapitałowe nie sprawdziły się nigdzie na świecie. Komentarz na ten temat opublikował FOR: Kapitałowy system emerytalny w Chile został wprowadzony w 1981 r. Był to pierwszy na świecie w pełni kapitałowy system emerytalny. Jego fundamentalną zasadą było inwestowanie przez prywatne fundusze emerytalne całości składek emerytalnych na rynkach finansowych, z których zyski były zapisywane na indywidualnych kontach emerytalnych jego uczestników. Chilijskie fundusze emerytalne zdołały w okresie minionych trzech dekad (1981 2010) wypracować stopy zwrotu znacznie przewyższające wskaźniki waloryzacji, które mogłoby zaoferować państwo (stopy wzrostu PKB). Dzięki temu stopy zastąpienia w tym systemie są porównywalne ze średnimi stopami zastąpienia w krajach OECD, przy jednoczesnej relatywnie niskiej składce emerytalnej (10% płacy brutto). Również w Polsce od czasu reformy emerytalnej z 1999 r. stopy zwrotu w II kapitałowym filarze były wyższe niż waloryzacje w I filarze (ZUS). Dodatkowo system ten przyczynił się do pozytywnych zmian w odniesieniu do dwóch podstawowych czynników produkcji kapitału i pracy. Stopa oszczędności w okresie zaledwie siedmiu lat po reformie emerytalnej wzrosła o 15 pkt. proc. Jednocześnie spadło rejestrowane bezrobocie i zmniejszyło się zatrudnienie w szarej strefie. Szacuje się, że w okresie 1980 2001, system emerytalny przyczynił się do zwiększenia tempa wzrostu PKB chilijskiej gospodarki średnio o 0,5 pkt. proc. rocznie. W Polsce, podobnie jak w Chile, kapitałowa część systemu emerytalnego wpłynęła pozytywnie na wzrost gospodarczy.
Nie wszystkie elementy chilijskiej reformy emerytalnej okazały się jednak działać prawidłowo. Przykładowo do 2008 r. system ten zmagał się z właściwym brakiem konkurencji między funduszami emerytalnymi w wysokości pobieranych przez nie opłat. Problem ten został rozwiązany poprzez wprowadzenie aukcyjnego systemu, w którym poszczególne fundusze emerytalne raz na dwa lata deklarują wysokość opłaty, jaką będą pobierały od nowych uczestników, którzy dopiero dołączają do systemu emerytalnego. Do funduszu, który zaoferuje najniższy poziom opłat, będą trafiały wszystkie nowe osoby wchodzące na rynek pracy przez dwa kolejne lata od wygrania przez niego aukcji. Jak pokazują doświadczenia Chile lepiej reformować i poprawiać niedoskonałości systemu kapitałowego zamiast znacznie go marginalizować. Ponadto, jak pokazują rozwiązania chilijskie, również system wypłat emerytur czy system rentowy mogą być z powodzeniem realizowane przez prywatne fundusze. W Polsce kapitałowa część systemu stanowi, szczególnie od 2011 r., niewielki fragment całego systemu emerytalnego. Część tę powinno się wzmacniać i poprawiać jej efektywność, tak by bezpieczeństwo systemu emerytalnego konsekwentnie się zwiększało. FOR: Analiza 12/2013, System emerytalny w Chile popularne mity, wpływ na gospodarkę i wnioski dla Polski ODPOWIADAJĄC BIELECKIEMU KTO JEST WŁAŚCICIELEM OFE? DZIENNIK GAZETA PRAWNA 10.10.2013, autor: Małgorzata Rusewicz, strona: 14 Małgorzata Rusewicz, p.o. prezes Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych, polemizuje z wypowiedzią Jana Krzysztof Bieleckiego, która została opublikowana na łamach Dziennika Gazety Prawnej w dniu 7 października 2013 r. Rusewicz podkreśla że list IGTE do Komisji Europejskiej nie jest skargą, lecz oficjalną prośbą o przeanalizowanie przedstawionych propozycji zmian Taka prośba jest zgodna z porządkiem prawnym i instytucjonalnym UE, której Polska jest członkiem, co potwierdza odpowied Jose Manuela Barroso i przekazanie wniosku do rozpatrzenia komisarzowi ds. gospodarczych i walutowych. Proponowan zmiany w systemie emerytalnym budzą wątpliwości dotyczące zgodności z konstytucją RP oraz umowami międzynarodowym Izba zwraca też uwagę na problem niedostatecznej przejrzystości prowadzonych konsultacji społecznych oraz to, że wbrew licznym opiniom niezależnych ekspertów rząd nie podjął rozmów na temat wypracowania ewentualnego kompromisu. Wedłu IGTE, proponowane zmiany będą miały negatywne skutki dla przyszłych emerytów i stabilności całego systemu emerytalnego Według Rusewicz, list premiera Bieleckiego to kolejna próba przekonania opinii publicznej, że towarzystwa emerytalne broni tylko własnych interesów i chcą uwłaszczyć się na składkach ubezpieczonych. WĄTPLIWOŚCI PRAWNE ODNOŚNIE DEMONTAŻU OFE SĄ UZASADNIONE RZECZPOSPOLITA C 10.10.2013, autor: Arkadiusz Radwan, Robert Mężyk, strona: 7 Arkadiusz Radwan, pracownik naukowy Instytutu Allerhanda i adwokat w KKG Kubas Kos Gaertner, oraz Robert Mężyk współpracownik naukowy w Instytucie Allerhanda i doktorant na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie, komentują proponowan przez rząd zmiany w systemie emerytalnym. Według Radwana i Mężyka, proponowana reforma OFE nie rozwiąże ekonomicznyc problemów państwa ani problemów tkwiących u podstaw polskiego systemu emerytalnego. Należy jednak poddać tę propozycj uważnej ocenie prawnej, gdyż reforma przyjęta w 1997 r. ukształtowała relację pomiędzy ubezpieczonym a OFE jako stosune prywatnoprawny. Konstytucyjna ochrona powstałych uprawnień powinna zostać zapewniona niezależnie od ekonomicznyc konsekwencji proponowanych rozwiązań.
KOWALCZYK: PIENIĄDZE I RACJA SĄ PO NASZEJ STRONIE DZIENNIK GAZETA PRAWNA 10.10.2013, autor: Marek Chądzyński, Grzegorz Osiecki, strona: 4 Wiceminister finansów Wojciech Kowalczyk w wywiadzie z Dziennikiem Gazetą Prawną stwierdza, że otwarte fundusz emerytalne działają w ramach obowiązkowego systemu ubezpieczeń społecznych, a zgromadzonymi środkami mogą zarządza jedynie w ramach określonych ustawą. OFE nie otrzymują prywatnych pieniędzy, bo to państwo zdecydowało, że w ramac narodowego systemu część składek przekaże do funduszy i to państwo gwarantuje minimalny poziom emerytury bez względ na to, w jakiej części pochodziłaby ona ze środków zgromadzonych w OFE, a w jakiej z ZUS. Po umorzeniu obligacji z ZUS wyraźni wzrośnie udział inwestorów zagranicznych w strukturze długu, ale według wiceministra Kowalczyka będzie to wzrost przejściowy Ponadto będą to stabilni inwestorzy: fundusze inwestycyjne, emerytalne, firmy ubezpieczeniowe, a nawet fundusze rządowe banki centralne. POLACY NIE OSZCZĘDZAJĄ NA EMERYTURĘ. BRAKUJE NA TO PIENIĘDZY, ALE I ŚWIADOMOŚCI PRACA.WP.PL 09.10.2013, autor: Newseria.pl Dr Rafał Parvi z Wyższej Szkoły Bankowej w Opolu alarmuje, że Polacy nie odkładają na emeryturę, gdyż nie mają na to pieniędzy Przyszli emeryci powinni sami zadbać o zabezpieczenie swojej przyszłości i oszczędzać w trzecim filarze lub odkładać na kont prywatne. Dodatkowo rząd proponując zmiany w otwartych funduszach emerytalnych utrudnia Polakom również oszczędzani w drugim filarze. Przesunięcie części obligacyjnej do ZUS ograniczy oszczędności zgromadzone w OFE o prawie połowę. Z sondaż przeprowadzonego w lipcu przez Instytut GfK Polonia dla Konfederacji Lewiatan wynika, że ponad połowa Polaków ni przekazałaby swoich składek z OFE do ZUS, gdyby rząd wprowadził taką możliwość. Większość ankietowanych (70 proc.) czułob się bezpieczniej, gdyby ich emerytura pochodziła z dwóch źródeł. Oznacza to, że Polacy nie chcą radykalnych zmian w obecnym systemie emerytalnym, mimo że wypracowywane przez fundusze wyniki ich nie satysfakcjonują. KOBE: CZY ZARZĄDZAJĄCY ZAROBILI NA TYM INTERESIE KROCIE? Stopa zwrotu z kapitału pośród 14 dotychczas istniejących PTE wyniosła od początku działalności 10,2%. Nie jest to wynik, który wskazuje na jakoś szczególnie wysoki zarobek. Należy przy tym zauważyć, że lwia część tego wyniku bierze się z zysków PTE w ostatnich 3-4 latach. PTE wyłożyły na początku reformy bardzo duże kapitały, które zwracały się dość powoli. Warto odnotować, że w ostatnich dwóch latach wprowadzono zakaz akwizycji, który silnie ograniczył koszty PTE. Wtedy ich rentowność istotnie wzrosła i był to dobry moment na obniżenie opłat. Osobną sprawą są osobiste zarobki zarządzających funduszami. Tu pensje dyktuje rynek. Specjalistów od zarządzania jest zaś mało, dlatego konkurencja o ich umiejętności powoduje bardzo duży wzrost pensji. Nie odbiegają one jednak od poziomów notowanych w sektorze finansowym na podobnych stanowiskach. http://kobe.org.pl/pytania-i-odpowiedzi/
Stopy zwrotu OFE za okres od 30-09-2010 do 30-09-2013 roku Nazwa OFE Stopa zwrotu w okresie Kwota niedoboru Nordea OFE 23,019% X Allianz Polska OFE 21,137% X ING OFE 21,094% X OFE WARTA 20,430% X Amplico OFE 20,400% X PKO BP Bankowy OFE 20,276% X Aviva OFE Aviva BZ WBK 19,756% X AXA OFE 18,849% X Pekao OFE 18,787% X OFE PZU "Złota Jesień" 18,628% X Generali OFE 18,258% X OFE Pocztylion 17,449% X AEGON OFE 17,337% X Średnia ważona stopa zwrotu 19,751% x Minimalna stopa zwrotu 9,876% x Dane:KNF 16-17 października 2013 r. II Polski Kongres Regulacji Rynków Finansowych FINREG 2013 Kongres organizowany przez Instytut Allerhanda będzie składać się z dwóch części: W pierwszym dniu odbędzie się dyskusja nad istotnymi problemami regulacji rynków finansowych prowadzona przez regulatorów i ekspertów. W drugim dniu odbędzie się prezentacja referatów naukowych nadesłanych w ramach konkursu Call for papers oraz dyskusja nad nimi. 26 października 2013 r. VIII Kongres Obywatelski Kongres organizowany jest przez Instytut Badan nad Gospodarką Rynkową. Odbywać się będzie pod hasłem: Jaka modernizacja Polski: od budowy infrastruktury do nowych postaw i zachowań? Jaka wizja rozwoju Polski cele, zasady, sekwencja Drogi do innowacyjnej Polski Polska ekspansja na Europę i świat czy i jak to zrobić? Oddolny przewrót kopernikański w edukacji na ile to możliwe i jak to robić? Obywatelska modernizacja Polski jak wykorzystać tę szansę? Więcej spójności, mniej segregacji społecznej jak to zrobić? Praca w Polsce jak zbudować lepszy rynek pracy? Miasta przyjazne mieszkańcom jak uczynić je dobrym miejscem do życia? Konflikt jako dobro wspólne?
Drogi do lepszego państwa lekcje z historii. 5-6 listopada 2013 r. III Ogólnopolska Konferencja Emerytalna Konferencja organizowana przez Katedrę Zarządzania Politechniki Łódzkiej. Jej celem jest wymiana poglądów przedstawicieli środowiska naukowego oraz specjalistów z zakresu ekonomii i finansów emerytalnych, polityki społecznej, demografii czy też zarządzania na temat stanu systemu emerytalnego w Polsce, planowanych zmian oraz konsekwencji, jakie mogą powodować zarówno dla systemu emerytalnego, jak i gospodarki. Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych 00-141 Warszawa, Al. Jana Pawła II 34 lok. 7, Telefon/Fax: (022) 620 67 68 / (022) 620 67 38, E- mail: igte@igte.com.pl, www.igte.com.pl