KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 23/12/2008 r. SG-Greffe (2008) D/208654 Pani Anna Streżyńska Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/20 PL-01-211 Warszawa Polska Faks: + 48 22 53 49 253 Szanowna Pani Prezes! Dotyczy: Sprawa PL/2008/0855 hurtowe usługi zakańczania połączeń w ruchomej publicznej sieci telefonicznej pełnego wirtualnego operatora ruchomej sieci telekomunikacyjnej Cyfrowego Polsatu w Polsce. Uwagi przedstawione zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE 1 I. PROCEDURA W dniu 5 grudnia 2008 r. Komisja zarejestrowała pod numerem PL/2008/0855 przekazane przez polski krajowy organ regulacyjny Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE) zgłoszenie dotyczące hurtowego rynku świadczenia usług zakańczania połączeń głosowych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej Cyfrowego Polsatu S.A.(zwanego dalej CP ) w Polsce. Równolegle z konsultacjami wspólnotowymi zgodnie z art. 7 dyrektywy ramowej prowadzone są konsultacje krajowe 2. Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej krajowe organy regulacyjne oraz Komisja mogą przedstawić danemu krajowemu organowi regulacyjnemu uwagi na temat zgłoszonych proponowanych środków. 1 2 Dyrektywa 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa), Dz.U. L 108 z 24.4.2002, s. 33. Zgodnie z art. 6 dyrektywy ramowej. Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgia. Tel.: (32-2) 299 11 11.
II. II.1. OPIS PROPONOWANEGO ŚRODKA Definicja rynku UKE określa właściwy rynek produktu jako rynek zakańczania połączeń głosowych w sieci ruchomej Cyfrowego Polsatu 3. Rynek ten obejmuje zakańczanie połączeń zainicjowanych zarówno w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej (połączenia F2M), jak i w ruchomej publicznej sieci telefonicznej (połączenia M2M). Rynek geograficzny został zdefiniowany jako zasięg sieci Cyfrowego Polsatu, tzw. pełnego wirtualnego operatora ruchomej sieci telekomunikacyjnej (ang. full MVNO) 4, bez względu na zasięg techniczny sieci właściciela infrastruktury, od którego CP nabywa dostęp. II.2. Ustalenia dotyczące znaczącej pozycji na rynku UKE wyznacza CP jako operatora o znaczącej pozycji na rynku w obrębie własnej ruchomej publicznej sieci telefonicznej. W swojej ocenie UKE wziął pod uwagę następujące kryteria: (i) 100 % udziału w rynku; (ii) istnienie wysokich i nieposiadających charakteru przejściowego barier wejścia na rynek; (iii) brak równoważącej siły nabywczej; (iv) dostęp do kapitału; (v) korzyści skali; (vi) pionowe zintegrowanie; (vii) ekonomia zakresu; (viii) brak potencjalnej konkurencji. II.3. Środki regulacyjne UKE proponuje nałożyć na CP następujące obowiązki: (i) dostęp; (ii) niedyskryminacja; (iii) przejrzystość; (iv) kontrola cen. W odniesieniu do kontroli cen, biorąc pod uwagę niedawne wejście na rynek 5 Cyfrowego Polsatu, UKE nie uważa za uzasadnione nałożenie obowiązku ustalania stawek za zakańczanie połączeń na podstawie uzasadnionych kosztów i przeprowadzania kalkulacji kosztów, ponieważ taki obowiązek stanowiłby nadmierne i nieproporcjonalne obciążenie. UKE nakłada natomiast obowiązek niezawyżania cen. Należy zobowiązać CP do obniżenia stawek za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej (ang. MTR) ustalonych w jego umowach międzyoperatorskich 6 zgodnie z harmonogramem ustalonym przez UKE (ang. glide-path) w 2007 r. dla pozostałych trzech operatorów 3 4 5 6 Rynki usług zakańczania połączeń głosowych w sieci ruchomej odpowiadają rynkowi 7 z zalecenia Komisji z dnia 17 grudnia 2007 r. w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante zgodnie z dyrektywą 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (zwanego dalej zaleceniem ), Dz.U. L 344 z 28.12.2007, s. 65. Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. W czerwcu 2008 r. CP podpisał umowy międzyoperatorskie z sześcioma innymi operatorami. W przypadku zarówno połączeń F2M, jak i M2M poziom ustalonych w tych umowach stawek za zakańczanie połączeń wynosi [ ] eurocentów. 2
sieci ruchomej 7. UKE ogłosiło również swój zamiar stopniowego obniżania pułapów cenowych i osiągnięcia symetrii do końca 2013 r. CP jest nowym podmiotem na rynku. UKE jest zdania, że niesymetryczne stawki za zakańczanie połączeń są uzasadnione koniecznością odzyskania przez CP inwestycji początkowej. III. UWAGI Na podstawie przekazanego przez UKE zgłoszenia Komisja przedstawia następujące uwagi: Kontrola cen, której ma zostać poddany CP Komisja uwzględnia przyczyny, dla których UKE nie uważa za uzasadnione nałożenie na CP obowiązku określania cen w zależności od ponoszonych kosztów. Komisja przypomina jednak, że mechanizm kontroli cen nałożony przez krajowy organ regulacyjny powinien służyć wspieraniu efektywności, zrównoważonej konkurencji i maksymalizacji korzyści dla konsumentów. Komisja zwraca się zatem do UKE o nałożenie obowiązku kontroli cen zgodnie z tym podejściem. Ponadto Komisja jest zdania, że jeżeli określanie cen w zależności od ponoszonych kosztów może zostać osiągnięte tylko po pewnym czasie, okres przejściowy nie może być nadmiernie długi. Jeżeli w okresie przejściowym UKE podejmie decyzję o nałożeniu obowiązku określania cen w zależności od ponoszonych kosztów oraz o obniżaniu MTR zgodnie z harmonogramem glidepath obowiązującym w odniesieniu do innych operatorów o znaczącej pozycji na rynku, UKE powinien określić w ostatecznej decyzji dokładną wysokość pułapów cenowych oraz harmonogram dla regulacji cen nałożonej na CP. Komisja informuje UKE, że po określeniu harmonogramu powinien on zostać poddany konsultacjom na poziomie krajowym i wspólnotowym, zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej. Asymetria nakładanych przez CP stawek za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej oraz potrzeba spójnego europejskiego podejścia do kwestii regulacji hurtowych stawek za zakańczanie połączeń Komisja jest zdania, że stawki za zakańczanie połączeń powinny być zazwyczaj symetryczne, a ewentualna asymetria powinna być odpowiednio uzasadniona. Komisja uznaje, że w niektórych szczególnych przypadkach asymetria może być uzasadniona obiektywną różnicą kosztów pozostających poza kontrolą danych operatorów, dopóki takie uzasadnienie pozostaje ważne. 7 Harmonogram glide-path został ustalony decyzją UKE z dnia 26 kwietnia 2007 r. (niezgłoszoną Komisji i załączoną do aktualnego zgłoszenia) i obowiązuje operatora zasiedziałego (PTK Centertel Sp. z.o.o) oraz dwóch innych operatorów alternatywnych (Polkomtel S.A. i Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o.), wyznaczonych jako operatorzy zajmujący znaczącą pozycję na rynku w sprawie PL/2006/0379. Roczne obniżanie MTR zostało ustalone w następujący sposób: spadek o 15,31 % między majem 2007 r. i majem 2008 r., o 18,08 % do września 2009 r. oraz o 22,07 % do maja 2010 r., tak by wysokość MTR wyniosła 5,71 eurocentów. 3
Komisja uwzględnia fakt, że CP wszedł na rynek niedawno i może w związku z tym ponosić wyższe jednostkowe koszty przyrostowe, ponieważ nie osiągnął jeszcze minimalnej skali efektywności. Niemniej jednak fakt, że operator posiada mniejszy udział w rynku, może uzasadniać asymetryczne stawki za zakańczanie połączeń jedynie w ograniczonym okresie przejściowym. W szeregu spraw Komisja stwierdziła, że należy zapewnić, by asymetria nie obowiązywała zbyt długo oraz by MTR każdego operatora sieci ruchomej (ang. MNO) zostały obniżone do poziomu kosztów ponoszonych przez efektywnego operatora po okresie umożliwiającym operatorowi dostosowanie się do warunków rynkowych i osiągnięcie efektywności. Komisja nie jest zatem przekonana, czy data wejścia na rynek uzasadnia utrzymanie asymetrii stawek Cyfrowego Polsatu za zakańczanie połączeń aż do roku 2013, czyli 5 lat po jego wejściu na rynek. Ponadto Komisja zwraca uwagę, że UKE uzasadnia niesymetryczne MTR Cyfrowego Polsatu między innymi wpływem na sieć, który może spowodować nierównowagę ruchu. Jednakże taka nierównowaga ruchu może w rzeczywistości być spowodowana obecnym asymetrycznym poziomem MTR, a także różnicą cen detalicznych on-net/off-net, co pozostaje pod kontrolą operatorów. Ze względu na to Komisja podkreśla znaczenie obniżenia MTR do poziomu kosztów ponoszonych przez efektywnego operatora, który to poziom uwzględnia obiektywne różnice kosztów, jak określono powyżej. Komisja zwraca się zatem do UKE o ponowne rozważenie proponowanego poziomu asymetrii i ponownie stwierdza, że należy zapewnić, by asymetria niewynikająca z różnic kosztów pozostających poza kontrolą operatorów nie obowiązywała zbyt długo oraz by MTR każdego MNO zostały jak najszybciej obniżone do poziomu kosztów ponoszonych przez efektywnego operatora. Mając na względzie znaczenie skutecznego uregulowania stawek za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej w sposób spójny w całej UE, a także w związku z prowadzeniem obecnie przez Komisję prac nad projektem zalecenia w sprawie traktowania regulacyjnego stawek za zakańczanie połączeń w sieci stacjonarnej i ruchomej w celu opracowania spójnej metody księgowania kosztów zakańczania połączeń w sieci ruchomej, Komisja zachęca UKE do zrewidowania swojej analizy oraz do ustalenia konkretnych stawek za zakańczanie połączeń dla wszystkich operatorów o znaczącej pozycji na rynku, gdy tylko wspomniane zalecenie wejdzie w życie. Zgodnie z art. 7 ust. 5 dyrektywy ramowej UKE uwzględnia przede wszystkim uwagi innych krajowych organów regulacyjnych oraz Komisji i może przyjąć proponowany odpowiedni środek, a w przypadku przyjęcia tego środka powiadamia o tym Komisję. Stanowisko Komisji w sprawie tego konkretnego zgłoszenia pozostaje bez uszczerbku dla jej ewentualnego stanowiska wobec innych zgłoszonych propozycji środków. Zgodnie z pkt 15 zalecenia 2008/850/WE 8 Komisja opublikuje niniejszy dokument na swojej stronie internetowej. Komisja nie uważa, że zawarte w nim informacje są poufne. UKE może poinformować Komisję 9 w ciągu trzech dni roboczych od otrzymania niniejszej decyzji, czy uważa, że zgodnie z wspólnotowymi i krajowymi przepisami 8 9 Zalecenie Komisji z dnia 15 października 2008 r. w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/21/WE, Dz.U. L 301 z 12.11.2008, s. 23. Prośba powinna zostać wysłana pocztą elektroniczną: INFSO-COMP-ARTICLE7@ec.europa.eu lub faksem: +32.2.298.87.82. 4
dotyczącymi tajemnicy handlowej niniejszy dokument zawiera informacje poufne, które należałoby usunąć przed publikacją. Każda taka prośba powinna być uzasadniona. Z wyrazami szacunku W imieniu Komisji Philip Lowe Dyrektor generalny 5