Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ SZKOŁA PODSTAWOWA NR 5 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM. BOHATERÓW WESTERPLATTE W Dzierżoniów Kuratorium Oświaty we Wrocławiu
Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie, czy szkoła/placówka spełnia wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6.08.2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek. Spełnianie przez szkołę/placówkę wymagań badane jest w odniesieniu do poziomów: podstawowego - świadczącego m.in. o prawidłowym przebiegu i efektach procesów kształcenia, wychowania i opieki oraz umożliwianiu uczniom rozwoju na miarę ich indywidualnych możliwości, wysokiego - świadczącego o wysokiej skuteczności tych działań Szkoła lub placówka spełnia badane wymagania, jeżeli realizuje każde z tych wymagań co najmniej na poziomie podstawowym 2/12
Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 02-12-2016-07-12-2016 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Anna Kwiatkowska, Magdalena Styś-Kruszelnicka. Badaniem objęto 87 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 122 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 51 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji i placówki. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły w zakresie wymagań: "Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne", "Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji". Skrócona wersja tego raportu publikowana jest na stronie systemu ewaluacji oświaty. Wersję pełną raportu otrzymuje szkoła (placówka) w celu wykorzystania wyników badania do podnoszenia jakości jej pracy. 3/12
Informacja o szkole lub placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 25 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 5 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM. BOHATERÓW WESTERPLATTE W im. Bohaterów Westerplatte Szkoła podstawowa Dzierżoniów Kod pocztowy 58-200 Urząd pocztowy osiedle Błękitne Dzierżoniów Telefon 0748313436 Fax 0748313436 Www www.sp5dzierzoniow.edupage.org Regon 00071742000000 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 730 Oddziały 30 publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni 60.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 2.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 16.18 Średnia liczba uczących się w oddziale 24.33 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 12.17 DOLNOŚLĄSKIE dzierżoniowski Dzierżoniów gmina miejska 4/12
Obraz szkoły lub placówki (odzwierciedlający specyfikę jej pracy) Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi w Dzierżoniowie rozpoczęła swoją działalność we wrześniu 1969 r. Data ta zbiegła się z 30 rocznicą bohaterskiej obrony Westerplatte. Ze względu na pamięć i szacunek dla Bohaterów Września szkole nadano zaszczytne imię Bohaterów Westerplatte i wmurowano pamiątkową tablicę. Podczas obchodów X - lecia szkoła otrzymała sztandar, ufundowany ze składek uczniów i ich rodziców. Uroczystość wręczenia szkole sztandaru odbyła się w 1979 roku. W roku 1990 szkoła przystąpiła do Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Klubu Szkół Westerplatte i rokrocznie uczestniczy w sympozjach. Członkowie Klubu Szkół Westerplatte realizują zadanie pod nazwą "Znak Pamięci". Obecnie szkoła dysponuje trzema salami świetlicowymi, biblioteką, salką do gimnastyki korekcyjnej oraz rehabilitacyjną. Gimnastyka korekcyjna dla uczniów klas I etapu edukacyjnego odbywają się z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu. Popołudniami w pomieszczeniach tych prowadzone są zajęcia w ramach Centrum Rehabilitacyjnego "Piątka", z których korzystają dzieci z całego miasta. Zajęcia wychowania fizycznego odbywają się w dwóch odnowionych salach gimnastycznych z zapleczem. Pracownie komputerowe (dwie) są na bieżąco doposażone w nowe komputery i oprogramowanie. Od sierpnia 2006 roku funkcjonuje Internetowe Centrum Informacji Multimedialnej. Od września 2001 roku w szkole prowadzone są oddziały integracyjne. Placówka zatrudnia wykwalifikowaną kadrę pedagogiczną, specjalistów (psycholog, pedagog, logopeda) oraz zapewnia bogatą ofertę zajęć pozalekcyjnych, które są realizowane w dobrze wyposażonych pracowniach i salach lekcyjnych. W trosce o bezpieczeństwo uczniów realizuje wiele programów, m.in.: rządowy "Bezpieczna+", którego celem jest poprawa bezpieczeństwa uczniów, zarówno w szkole, jak i poza nią oraz profilaktycznych, np. "Pijmy wodę", "Jedz jabłka na zdrowie". Szkoła aktywnie współpracuje ze środowiskiem lokalnym, bierze udział we wszystkich uroczystościach organizowanych na terenie miasta. W placówce podejmowane są różnorodne działania, których celem jest wszechstronny rozwój uczniów ukierunkowany na odniesienie sukcesu na miarę ich możliwości. Dzieci mogą prezentować swoje zainteresowania i umiejętności, w ramach realizowanego projektu "Dzień z pasją" oraz w przeglądach, konkursach i zawodach sportowych o zasięgu gminnym i powiatowym. Szkoła jest przyjazna uczniom, zapewnia im bezpieczeństwo i właściwą atmosferę podczas zajęć w myśl hasła "Dom w szkole - szkoła w domu". Placówka jest otwarta na potrzeby środowiska lokalnego. W realizowaniu swoich działań ściśle współpracuje z organem prowadzącym, rodzicami oraz partnerami szkoły. W marcu 2005 roku uzyskała certyfikat ISO 9001:2001, który został odnowiony w 2014. 5/12
Wynik ewaluacji Obszary badawcze umożliwiające opisanie działań szkoły w zakresie wymagań Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne. Poziom podstawowy Szkoła lub placówka realizuje działania wychowawcze i profilaktyczne, które są dostosowane do potrzeb uczniów i środowiska. (V/1) Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu. (V/2) Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców. (V/3) W szkole lub placówce realizowane są działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki. (V/4) Poziom wysoki Szkoła/placówka spełnia wymaganie na poziomie podstawowym W szkole lub placówce, wspólnie z uczniami i rodzicami, analizuje się podejmowane działania wychowawcze i profilaktyczne, w tym mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Ocenia się ich skuteczność oraz, w razie potrzeby, modyfikuje. (V/5) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. Poziom podstawowy W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia. (VI/1) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. (VI/2) Poziom wysoki Szkoła/placówka spełnia wymaganie na poziomie podstawowym W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji w odniesieniu do każdego ucznia. (VI/3) Szkoła lub placówka pomaga przezwyciężyć trudności ucznia wynikające z jego sytuacji społecznej. (VI/4) W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom. (VI/5) 6/12
Opis wymagań Wymaganie: Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne. Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Działania wychowawcze i profilaktyczne podejmowane przez szkołę są różnorodne i odpowiadają na potrzeby uczniów, np. bezpieczeństwa, poczucia własnej wartości, szacunku, akceptacji w środowisku rówieśniczym, odniesienia sukcesu na miarę swoich możliwości, empatii, tolerancji, aktywności ruchowej i pozytywnych wzorców oraz wynikają ze specyfiki środowiska lokalnego. Do działań podjętych przez placówkę należą m.in.: przystąpienie do rządowego programu Bezpieczna+, opracowanie i wdrożenie programu własnego "Bezpieczne przerwy", w ramach którego zorganizowano akademie (sportową, filmową, muzyczną, informatyczną i plastyczną), powołanie szkolnego klub wolontariatu "Aniołeczki z Piąteczki", zapewnienie szerokiej oferty zajęć pozalekcyjnych, w tym również sportowych (tenis stołowy, gry zespołowe, Nordic Walking), organizowanie wycieczek turystyczno-krajoznawczych, w których uczestniczą dzieci niepełnosprawne, udział w programach profilaktycznych, np. Pijmy wodę, Śniadanie daje moc oraz udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej i materialnej rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji. W szkole panuje przyjazna sprzyjająca nauce atmosfera. Dzieci czują się w niej bezpiecznie. Jednak część z nich wskazuje, że zdarzają się pojedyncze przypadki nieodpowiednich zachowań koleżanek i kolegów, dotyczące przede wszystkim agresji słownej i pozasłownej. Prawie wszyscy uczniowie deklarują, że mają dobre relacje z nauczycielami oparte na szacunku i zaufaniu, a w razie potrzeby mogą się zwrócić o pomoc m.in. do wychowawcy, nauczycieli, dyrektora, psychologa, pedagoga, koleżanki lub kolegi. Prawie wszyscy rodzice uważają, że ich dzieci w szkole czują się bezpiecznie. Wzmocnienia wymagają działania placówki mające na celu: wyeliminowanie przypadków przemocy słownej i pozasłownej, szczególnie dotyczące obrażania przez innych kolegów i koleżanki oraz używania przezwisk. Wszyscy członkowie społeczności szkolnej oraz rodzice współdecydują o zasadach postępowania obowiązujących w szkole i uważają, że są one przestrzegane przez uczniów, nauczycieli i pracowników niepedagogicznych. Zasady te ustalane są podczas pracy zespołów zadaniowych nauczycieli i na zebraniach rady pedagogicznej. Zarówno rodzice jak i uczniowie zadeklarowali, że uczestniczą w modyfikowaniu działań wychowawczych. Na początku każdego roku szkolnego Rada Rodziców opracowuje program wychowawczy i profilaktyki. Rodzice biorą aktywny udział w życiu szkoły. Wychodzą ze swoimi inicjatywami i pomysłami, uczestniczą we wszystkich działania podejmowanych przez placówkę. Również uczniowie mają możliwość zgłaszania swoich inicjatyw, które dotyczą m.in.: wyjść do kina, miejsc wycieczek organizowania imprez i uroczystości szkolnych 7/12
i klasowych (dyskoteki, dni tematyczne, mikołajki), konkursów, zawodów sportowych oraz akcji charytatywnych. W szkole prężnie działa Samorząd Szkolny i Rzecznik Praw Ucznia, który pomaga w rozstrzyganiu spornych spraw uczniowskich. W opinii dyrektora, dzieci i ich rodziców w szkole nie występuje zjawisko dyskryminacji. Jednak zdaniem nauczycieli ma to miejsce incydentalnie i dotyczy dyskryminacji ze względu na pochodzenie społeczne, status ekonomiczny oraz niepełnosprawność. W związku z tym podejmują wiele działań antydyskryminacyjnych, np.: prowadzą tematyczne lekcje wychowawcze Tolerancja każdy jest inny, Prawa Dziecka, warsztaty Moje emocje, Trudne sytuacje w mojej klasie i Kolorowy Świat, organizują zajęcia integrujące uczniów i oddziały klasowe, obchody Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych i Dnia Autysty, a także nawiązana została współpraca ze Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym w Dzierżoniowie. 8/12
Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole, wszyscy nauczyciele diagnozują możliwości, potrzeby rozwojowe i edukacyjne, style uczenia się, a także sytuację społeczną każdego ucznia. Informacje pozyskiwane są w sposób zorganizowany z wykorzystaniem różnorodnych narzędzi i metod, m.in. poprzez: prowadzenie rozmów z dziećmi i ich rodzicami, obserwacje każdego wychowanka, analizowanie dokumentacji (np. rekrutacyjnej, opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej i zaświadczeń lekarskich) oraz wymianę spostrzeżeń pomiędzy nauczycielami. Ponadto wiedzy dostarcza monitorowanie osiągnięć uczniów oraz wykorzystywanie specjalistycznych testów diagnostycznych (test inteligencji wielorakich, preferencji sensorycznych, stylów uczenia się). O powszechności diagnozowania wypowiadają się zgodnie dyrektor i nauczyciele oraz uczniowie i rodzice. Podejmowane przez pedagogów działania, polegające na pomocy zarówno dzieciom zdolnym, jak i mającym trudności w nauce, są adekwatne do rozpoznanych potrzeb i indywidualnych możliwości uczniów. Należą do nich m.in.: prowadzenie zajęć w ramach kół zainteresowań, np.: języka angielskiego, plastycznego, gitarowego, matematycznego, komputerowego Mistrzowie kodowania, dziennikarskiego oraz zajęć sportowych (tenis stołowy, koło szachowe, gry zespołowe) i rozwijających kreatywne myślenie Magia pamięci oraz zajęć wyrównawczych i wspomagających, korekcyjno-kompensacyjnych, doskonalących czytanie i pisanie. Nauczyciele pomagają uczniom odkrywać optymalne dla nich sposoby uczenia się i dobierać właściwe metody zapamiętywania nowych treści i nabywania umiejętności. Wszyscy uczniowie wymagający szczególnego wsparcia lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej otrzymują ją odpowiednio do zdiagnozowanych potrzeb. Dzieci uczestniczą, np. w zajęciach rewalidacyjnych, logopedycznych, rehabilitacji ruchowej, kynoterapii, biofeedback, rozwijających umiejętności społeczne uczniów. W szkole stworzono bank danych uczniów z problemami zdrowotnymi (tj. z numerami telefonu do rodziców i krótką informacją o zasadach postępowania z dzieckiem). O potrzebie prowadzenia takich działań świadczą wypowiedzi ankietowe prawie wszystkich uczniów i zdecydowanej większości rodziców, z których wynika, że zajęcia pozalekcyjne prowadzone w szkole są dostosowane do ich potrzeb i postrzegane jako interesujące, a plan lekcji jest ułożony tak, aby mogli w nich uczestniczyć. W szkole nauczyciele powszechnie indywidualizują proces nauczania. W tym celu m.in.: różnicują metody i formy pracy oraz środki dydaktyczne uwzględniając zróżnicowanie stylów uczenia się uczniów, zakresu materiału, rodzaju zadań i stopnia ich trudności, ich uzdolnienia i zainteresowania, a także respektują tempo pracy dzieci. Uwzględniają zalecenia zawarte w opiniach i orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznych, stosują różnorodne strategie motywowania i wyzwalania aktywności oraz stwarzają okazje do odniesienia sukcesu każdemu uczniowi na miarę jego 9/12
możliwości. Placówka nawiązała współpracę m.in. z Ośrodkiem Pomocy Społecznej, sądem (Wydział Rodzinny i Nieletnich) oraz innymi instytucjami wspierającymi dziecko i rodzinę, np. Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, policją, kuratorami sądowymi, poradnią psychologiczno-pedagogiczną. Pomaga dzieciom organizując bezpłatne posiłki we współpracy z Urzędem Miasta, Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz pomoc doraźną w sytuacjach kryzysowych, np. zakup podręczników, wyprawki szkolnej, zbiórkę odzieży dla potrzebujących. We współpracy z Ośrodkiem Pomocy Społecznej pomaga w pozyskaniu stypendiów socjalnych. Szkoła dostosowała godziny pracy świetlicy do potrzeb uczniów i ich rodziców, a Rada Rodziców dba o to, aby wszystkie dzieci uczestniczyły w wycieczkach szkolnych. Wsparcie otrzymywane w szkole w opinii prawie wszystkich uczniów i rodziców odpowiada ich potrzebom. 10/12
Wnioski 1. W szkole podejmowane są różnorodne działania wychowawczo-profilaktyczne m.in. realizowanie programu "Bezpieczna+" i "Śniadanie daje moc", ustalenie kodeksów klasowych oraz opracowanie Dekalogu Ucznia SP 5, które przekładają się na budowanie właściwych relacji między wszystkimi członkami społeczności szkolnej oraz sprawiają, że dzieci mają poczucie bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego. 2. W szkole nauczyciele rozpoznają potrzeby i możliwości uczniów oraz podejmują adekwatne działania, które przyczyniają się do wszechstronnego rozwoju dzieci. 3. W opinii nauczycieli w szkole incydentalnie występuje zjawisko dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, pochodzenie społeczne i status ekonomiczny. W związku z tym szkoła podejmuje różnorodne działania antydyskryminacyjne, które uczą dzieci tolerancji i poszanowania godności drugiego człowieka. 4. Nauczyciele systematycznie rozpoznają potrzeby i sytuację wszystkich uczniów. prowadzą działania, które służą pokonywani przez nich trudności edukacyjnych, rozwijaniu pasji i uzdolnień. Wszyscy nauczyciele indywidualizują proces nauczania, który dostosowany jest do możliwości i predyspozycji każdego ucznia. 5. Rodzice, uczniowie i partnerzy pozytywnie oceniają podejmowane przez szkołę działania wspierające uczniów i ich rodziny w pokonywaniu trudności wynikających z ich sytuacji społecznej i ekonomicznej. 11/12
Raport sporządzili Anna Kwiatkowska Magdalena Styś-Kruszelnicka Kurator Oświaty:... Data sporządzenia raportu: 09.01.2017 12/12