Scenariusz zajęć dla 5-latków Autor: Anna Piszczek Obszar podstawy programowej: 9. Wychowanie przez sztukę różne formy plastyczne. Grupa wiekowa: 5-latki Blok tematyczny: Odkrywam Świat nie tylko pędzlem Temat: Obrazy nie tylko pędzlem malowane. Cele operacyjne: Dziecko: dokonuje klasyfikacji obiektów zgodnie z ich przeznaczeniem; zauważa podobieństwa i różnice w zawodzie malarza artysty oraz malarza pokojowego; wypowiada się samorzutnie na temat oglądanych obrazów; interpretuje muzykę za pomocą ruchu, mimiki, gestu; rozwiązuje zagadki. Wykaz nabywanych umiejętności (ujętych w podstawie programowej, jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole): Dziecko: zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym, składniowym; grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje), formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne; uczestniczy w zajęciach ruchowych, zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej; na miarę swoich możliwości uczestniczy w poznawaniu dóbr kultury, dzieł sztuki; zna niektóre pojęcia związane ze sztuką; umie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych oraz przy użyciu elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych kompozycji, a także form konstrukcyjnych; tworzy proste kompozycje i formy przestrzenne; rozróżnia oraz nazywa barwy podstawowe, a także niektóre pochodne; interesuje się czytaniem i pisaniem; jest gotowe do nauki czytania oraz pisania. Treści kształcenia: kształtowanie umiejętności społecznych (obdarzanie uwagą dzieci i dorosłych, zgodne funkcjonowanie w zabawie, porządkowanie po sobie miejsca zabawy, pomaganie innym, uważne słuchanie wypowiedzi innych osób); wzbogacanie oraz rozwój mowy (wyraźne mówienie, bogacenie słownictwa); grupowanie obiektów, klasyfikowanie ze względu na podane cechy;
kształtowanie sprawności fizycznej poprzez uczestnictwo w zajęciach ruchowych w sali i na powietrzu, współdziałanie w grupie podczas zabaw oraz gier, pomaganie innym dzieciom); posługiwanie się w zabawie mimiką, gestem, ruchem, rekwizytem; rozwijanie sprawności manualnej (posługiwanie się różnymi przedmiotami, doświadczenia z różnorodnymi materiałami plastycznymi); rozwijanie wrażliwości estetycznej, ekspresji twórczej i zainteresowań dziełami sztuki; wyrażanie siebie poprzez działalność artystyczną. Opis sposobu realizacji: Lp. Część dnia aktywności dziecka I. Zajęcia poranne II. Zajęcia dydaktyczne Przebieg zajęć 1.Schodzenie się dzieci, przywitanie, zabawy swobodne w kącikach zainteresowań. Oglądanie albumów przedstawiających dzieła znanych malarzy. 2. Malujemy pogodę: ćwiczenia poranne metodą opowieści ruchowej. Ilustrowanie przez dzieci za pomocą ruchu opowieści N. Zabawie towarzyszy podkład muzyczny (np. Taniec węgierski J. Brahmsa). 1. Malarz pokojowy a malarz artysta: zagadki werbalne - wskazywanie przez dzieci różnic między malarzem pokojowym a malarzem artystą. Warunki pobudzające aktywność/uwagi o realizacji W kąciku książki nauczyciel (N) rozkłada albumy z dziedziny malarstwa, eksponuje zdjęcia obrazów. Gdy zainteresowane dzieci podchodzą, N inicjuje rozmowę, dzieli się spostrzeżeniami zachęcając podopiecznych do wypowiedzi na temat obrazów. Podkład muzyczny (np. J. Brahms Taniec węgierski), tekst opowieści ruchowej - załącznik nr 1. Dzieci próbują odgadnąć zagadki (załącznik nr 2), wypowiadają się swobodnie na temat ilustracji przedstawiających artystę malarza oraz malarza pokojowego (załącznik nr 3), nazywają przedmioty służące obu malarzom w ich pracy, następnie kolorują ilustracje.
2. Taniec malarza z pędzlem: dzieci wykonują pędzle z papieru. Po zakończeniu pracy N zaprasza do tańca. Dzieci pląsają naśladując malowanie pędzlem wg instrukcji obrazkowej podawanej przez N, np. Malujemy wysoko (np. sufit), nisko (podłogę), ścianę z prawej strony, ścianę z lewej strony, koła, fale, zygzaki. 3. Multimedialna galeria sztuki: zaproszenie dzieci do internetowej Galerii Malarstwa Polskiego Zaścianek na wystawę obrazów malarzy polskich. Adres strony internetowej: www.pinakoteka.zascianek.pl Prezentacja prac: K. Krzyżanowskiego pt. Chmury, Chmury w Finlandii; dzieła R. Kochanowskiego pt. Chmury, Chmury 2, Obłoki, Niebo w chmurach. Wzór pędzla z papieru i fotografia znajdują się w załączniku nr 4. Pędzle wykonuje się nacinając papier wzdłuż linii i skleja taśmą klejącą. Za podkład muzyczny może służyć utwór W. A. Mozarta Marsz turecki, plansze z wzorami do malowania tańcem umieszczono w załączniku nr 5. N wyjaśnia znaczenie słowa galeria sztuki, następnie wchodzi na stronę galerii internetowej i zachęca dzieci do obejrzenia kilku obrazów dwóch znanych artystów. Dzieci swobodnie wypowiadają się na temat zaprezentowany na płótnach: określają pogodę oraz porę dnia, podejmują próbę nadania wspólnego tytułu dziełom. prezentowanym
III. Zajęcia popołudniowe 4. My też będziemy uznanymi artystami!: praca w małych zespołach malowanie chmur na dużych arkuszach papieru z wykorzystaniem różnorodnych materiałów: pędzle, gąbki, folia bąbelkowa, stemple z pomiętych gazet. Zorganizowanie konkursu na najciekawszy obraz przedstawiający chmury. 1. Taniec smutnych i wesołych chmur: zabawa muzyczno ruchowa na rozróżnianie nastroju w muzyce. Wykorzystanie odpowiednio dobranej muzyki (np. A. Vivaldi Wiosna). 2. Zabawy z mokrą chmurką: zajęcia w ogrodzie przedszkolnym z wykorzystaniem gąbek i wiaderek z wodą. Na dużych stołach umieszczone są farby, pędzle różnych grubości, gąbki, gazety, folia bąbelkowa. Na podłodze zabezpieczonej ceratą rozłożone duże arkusze papieru. W tle rozbrzmiewa muzyka (np. utwór Ennio Morricone Le vent, le cri). Dzieci swobodnie tworzą obrazy według własnego pomysłu. Wzajemnie naradzają się, współpracują w zespole. Po skończeniu porządkują miejsce pracy. Na koniec zwiedzają wystawę - oglądają rozłożone i czekające na wyschnięcie prace. Dzieci otrzymują wycięte przez N dwustronne chmury (wzór załącznik nr 6). Z jednej strony chmury mają smutne buzie, a z drugiej wesołe. Dzieci, zachęcone przez N, poruszają się w rytm muzyki dobierając odpowiedni wizerunek chmury, który prezentują. N ustawia w ogrodzie przedszkolnym naczynie z wodą, następnie prezentuje gąbkę obciętą na kształt chmury. Mówi, że z chmury czasem pada deszcz, zachęcając dzieci, aby wzięły do ręki gąbkę i zamoczyły ją w wiaderku. Dzieci wykonują polecenie - wyciskają gąbkę zgodnie z instrukcją N, np. pada drobny deszczyk, duży deszcz, ulewa. Po
3. Tylko nie bądź pochmurny, jeżeli przegrasz: zabawy indywidualne z wykorzystaniem multimediów wykonaniu każdego polecenia dzieci od nowa nasączają gąbkę wodą z wiaderka. Załączniki nr 7, 8, 9, 10. Uwaga: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji. Metody za M. Kwiatowską (1985): Czynne: ćwiczeń praktycznych, samodzielnych doświadczeń, kierowanie własną działalnością dziecka, zadań stawianych dziecku, czytanie globalne. Słowne: rozmowy, objaśnienia, instrukcje, zagadka. Percepcyjne: obserwacja i pokaz, przykładu, metoda uprzystępniania sztuki. Formy: praca indywidualna jednolita i zbiorowa jednolita, grupowa jednolita. Środki dydaktyczne: albumy przedstawiające dzieła sztuki, duże arkusze papieru, pędzle, gąbki, folia bąbelkowa, stemple z pomiętych gazet, jednorazowe tacki z farbami do mieszania kolorów, ceraty do zabezpieczenia podłogi, komputer z dostępem do Internetu oraz głośnikami lub tablica multimedialna, strona internetowa: http//www.pinakoteka.zascianek.pl, gąbki, wiaderka z wodą, ręcznik jednorazowy do wytarcia rąk po zabawach z wodą, nagrania na płycie CD - fragmenty utworów: Le vent, le cry Ennio Moricone, Wiosna Antonio Vivaldiego, Taniec węgierski Johannesa Brahmsa, odtwarzacz płyt CD oraz pomoce dydaktyczne opisane poniżej zamieszczone na portalu Scholaris (dla nauczyciela, do wykorzystania w pracy z dzieckiem): 1. Tekst opowieści ruchowej: Malujemy pogodę; 2. Tekst zagadek: Malarz; 3. Malarz pokojowy a malarz artysta - ilustracje; 4. Pędzel - wzór i opis wykonania pędzla z papieru; 5. Fale, zygzaki, koła, kreski ilustracje; 6. Wesoła i smutna chmurka materiał do wydrukowania przez nauczyciela; 7. Dobierz cień do odpowiedniej chmury? gra multimedialna typu: łączenie w pary; 8. Jaka chmura, taka pogoda - multimedialna gra typu: łączenie w pary; 9. Kolorowanka multimedialna: Malarz maluje chmury; 10. Multimedialna gra typu memo: Chmury.