P o w i a t o w y U r ząd P r a c y w G l i w i c a c h RANKNG ZAWODÓW DEFCYTOWYCH NADWYśKOWYCH W POWECE GLWCKM ZA ROK 2008 POWATOWY RAPORT ROCZNY /P/2008 CZĘŚĆ Gliwice 2009
SPS TREŚC str Wstęp... 3. ZałoŜenia ogólne do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych... 4. Analiza i diagnoza.... 8 1. Bezrobocie i oferty pracy..... 8 2. Zawody deficytowe i nadwyŝowe... 12 3. Podsumowanie... 16. Wniosi...... 18 Załącznii... 19 Załączni nr 1. T-/P-1. Bezrobotni według zawodów w powiecie gliwicim. Stan na oniec rou 2008. Załączni nr 2. T-/P-2. Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie gliwicim w 2008 rou. Załączni nr 3. T-/P-3. Oferty pracy według zawodów w powiecie gliwicim w 2008 rou Załączni nr 4. T-/P-4. Zawody deficytowe i nadwyŝowe w powiecie gliwicim w 2008 rou Załączni nr 5. T-/P-7. Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie gliwicim w 2008 rou Załączni nr 6. T-/P-11. Raning zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie gliwicim w 2008 rou ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 2
WSTĘP Ustawa z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy w artyule 9.1. mówi, iŝ do zadań samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy naleŝy m.in.: opracowywanie analiz rynu pracy i badanie popytu na pracę, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych oraz doonywanie ocen dotyczących rynu pracy na potrzeby powiatowej rady zatrudnienia oraz organów zatrudnienia (pt 9). Opierając się na powyŝszych zapisach ustawy oraz systemie statystyczno-sprawozdawczym z rynu pracy (sprawozdania: MPiPS-01, MPiPS-02, MPiPS-04, MPiPS-05 i MPiPS-06) wprowadzono do pratyi działania powiatowych [ ] urzędów pracy oraz szół ponadgimnazjalnych jednolitej metody, słuŝącej bieŝącej oordynacji szolenia bezrobotnych oraz ierunów ształcenia zawodowego z potrzebami rynu pracy, o nazwie: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych 1. WdroŜenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych pozwala w szczególności na: oreślenie ierunów i natęŝenia zmian zachodzących w struturze zawodowo-walifiacyjnej na loalnych, regionalnych i rajowym rynu pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowo-walifiacyjnych w uładzie loalnym, regionalnym i rajowym, oreślenie odpowiednich ierunów szolenia bezrobotnych, zapewniając więszą efetywność organizowanych szoleń, bieŝącą oretę poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego (dotyczy władz oświatowych oraz dyrecji szół), usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyŝowych, usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzysanie informacji o planowanych ofertach pracy na ro przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla atywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. 1 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej, Warszawa 2003 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 3
. ZAŁOśENA OGÓLNE DO MONTORNGU ZAWODÓW DEFCYTOWYCH NADWYśKOWYCH 2 Prezentowana w opracowaniu metoda wyorzystuje istniejące w tym zaresie dotychczasowe doświadczenia w raju, w tym w szczególności: Wojewódziego Urzędu Pracy w Poznaniu, Międzygminnego Ośroda Doradztwa i Orientacji Zawodowej Gliwic, Zabrza, Knurowa i Pysowic (esperyment gliwici), 3 projet prof. M. Kabaja opubliowany w siąŝce pt. Strategie i programy przeciwdziałania bezrobociu (Wydawnictwo Nauowe SCHOLAR, Warszawa 1997), Krajowego Urzędu Pracy w zaresie pilotaŝowego wdroŝenia monitoringu zawodów w wybranych województwach, Międzyresortowego Zespołu do Prognozowania Popytu na Pracę, działającego przy Rządowym Centrum Studiów Strategicznych, w zaresie analizy dorobu metodologicznego oraz efetywności pratycznej monitoringu rynu pracy według zawodów, stosowanego w róŝnych ośrodach w raju 4. Jednocześnie przy opracowaniu zasad organizacji i funcjonowania systemu monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych przyjęto załoŝenie o masymalnym wyorzystaniu informacji zbieranych w ramach obowiązującej sprawozdawczości o rynu pracy. Podstawowe definicje monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych, to proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaŝy zasobów pracy w przeroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów: szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego. zawód deficytowy, to zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyŝsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. 2 Rozdział ten został opracowany na podstawie Zaleceń metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych, przesłanych wszystim urzędom pracy przez Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej w rou 2005 3 J.Rittau, A.Kaspere, R.Rewowsi Monitoring rynu pracy Gliwic, Knurowa i Pysowic z uwzględnieniem zawodów deficytowych i nadwyŝowych; Gliwice 1994-97 Międzygminny Ośrode Doradztwa i Orientacji Zawodowej Gliwic, Zabrza, Knurowa i Pysowic Gliwice 1998 4 Szerzej: B.Łuaszewicz Analiza dorobu metodologicznego oraz efetywności pratycznej monitoringu rynu pracy według zawodów, stosowanego w róŝnych ośrodach w raju; Studia i materiały Tom X, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych Warszawa 2002 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 4
zawód nadwyŝowy, to zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. zawód wyazujący równowagę (zrównowaŝony), to zawód, dla tórego liczba ofert pracy równowaŝy liczbę osób poszuujących pracy. Źródła informacji monitoringu Podstawowymi źródłami informacji do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych są dane zgromadzone w powiatowych urzędach pracy, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności, a taŝe zgłoszonych ofert pracy według Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) oraz informacje oparte na badaniach sondaŝowych w załadach pracy dotyczących obecnego stanu zatrudnienia oraz przewidywanych przyjęć i zwolnień pracowniów według zawodów w ciągu najbliŝszego rou, ja równieŝ informacje oparte na badaniach sondaŝowych w szołach ponadgimnazjalnych w zaresie przewidywanej liczby absolwentów według zawodów w danym rou szolnym. SZCZEGÓŁOWE ZALECENA METODYCZNE DO OPRACOWANA ROCZNEGO RAPORTU POWATOWEGO (RAPORT /P) Źródła informacji Źródłem informacji do opracowania części 1 RAPORTU /P/2008 są: Wygenerowane przy pomocy omputerowego programu Syriusz dane z załącznia 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności za 2008 rou i załącznia 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy. Stan za 2008 rou do sprawozdania MPiPS-01. PowyŜsze dane zawarte są w tabelach załączonych do raportu. Miernii stosowane do monitoringu 1) Średnia miesięczna nadwyŝa (deficyt) podaŝy siły roboczej w zawodzie ( N ) gdzie: N = B O (1) B - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w danym rou, O - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie w danym rou, przy czym wielości te są obliczane według wzorów: B 12 1 = i= B 12 i (2) 12 Oi 1 O = i= (3) 12 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 5
gdzie: B - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie i O i - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie 2) Wsaźni intensywności nadwyŝi (deficytu) zawodów ( W, ) gdzie: O, O W n, = dla B B są oreślone wzorami (2) i (3) Przyjęto, Ŝe zawody o wsaźniu: W, < 0,9 to zawody nadwyŝowe, n O 0 i n B 0 (4) 0,9 W, 1,1 to zawody zrównowaŝone (wyazujące równowagę na rynu pracy), n Ponadto: n W, > 1,1 to zawody deficytowe - w przypadu, jeŝeli wsaźni intensywności jest równy 0 lub MAX tzn. liczba bezrobotnych albo liczba ofert pracy jest równa 0, to dla oreślenia, czy zawód jest deficytowy lub nadwyŝowy bierze się pod uwagę średnią miesięczną nadwyŝę (deficyt) podaŝy siły roboczej ( N ), tzn. dla: N > 1, zawód jest nadwyŝowy, N < -1, zawód jest deficytowy, -1 N 1, zawód jest zrównowaŝony - zawody, tóre pojawiły się w statystyach, dla tórych zawalifiowane do zawodów wyazujących równowagę, O =0 i B =0, zostały 3) Wsaźni szansy uzysania oferty w zawodzie ( W, ) gdzie: s PO W s, = (5) PB PO - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie w rou, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, obliczana według wzoru: POt 1 + O PO = (6) 12 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 6
przy czym POt 1 - liczba ofert pracy w zawodzie, będąca do dyspozycji powiatowego urzędu pracy w ońcu poprzedniego rou (t-1) O - liczba ofert pracy w zawodzie, zgłoszona do powiatowego urzędu pracy w danym rou oraz PB - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w rou obliczany metodą uproszczoną według wzoru: PBt 1 + PB PB = (7) 2 przy czym: PBt 1 - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu poprzedniego rou PB - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu danego rou. 4) Wsaźni długotrwałego bezrobocia w zawodzie ( W, ) gdzie: d B d, W d, =.100% (8) B B, - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie, pozostających bez pracy powyŝej 12 miesięcy, według stanu na oniec danego rou, B - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie według stanu na oniec danego rou. d Przyjęto następujące załoŝenia dotyczące podziału zawodów według wyształcenia: wyształcenie wyŝsze - grupy wielie 1 i 2, wyształcenie średnie - grupy wielie 3, 4 i 5, wyształcenie zasadnicze zawodowe - grupy wielie 6,7,8 i 9 Przyjęto równieŝ, Ŝe oreślenie absolwent odnosi się do osób, tóre nie później niŝ 12 miesięcy temu. uończyły nauę, Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 7
. ANALZA DAGNOZA 1. BEZROBOCE OFERTY PRACY W powiecie gliwicim na oniec rou 2008 liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wynosiła ponad 2150, z czego 66% stanowiły obiety. Zmniejszył się odsete osób długotrwale bezrobotnych (pozostających w rejestrach urzędu pracy łącznie przez ores ponad 12 miesięcy w oresie ostatnich 2 lat). Stanowiły one 21% ogółu bezrobotnych (w 2007 rou - 30%). Ponad 68% tej grupy osób to obiety (patrz Tabela 1). Tabela 1. Strutura bezrobocia w powiecie gliwicim na oniec rou 2008 ogółem absolwenci w tym powyŝej 12 miesięcy obiety razem obiety razem obiety liczba bezrobotnych 2153 1412 53 31 462 312 odsete w stosunu do ogółu bezrobotnych 100% 66% 2% 1% 21% 14% odsete obiet w stosunu 100% 66% 100% 58% 100% 68% do danej grupy bezrobotnych źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Tabela 2. Raning i strutura 10 zawodów o najwięszej liczbie bezrobotnych w powiecie gliwicim na oniec rou 2008 od nazwa ogółem obiety absolwenci w tym* osoby długotrwale bezrobotne razem obiety razem obiety 000000 Bez 25,82% 26,56% 30,19% 38,71% 12,99% 10,58% 522107 Sprzedawca 9,34% 13,95% 1,89% 3,23% 12,77% 18,27% 341902 Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 2,51% 3,47% 5,66% 6,45% 1,52% 2,24% 722204 Ślusarz 2,28% 0,42% 0,00% 0,00% 3,68% 0,96% 913207 Sprzątacza 2,04% 3,12% 0,00% 0,00% 3,90% 5,77% 512201 Kucharz 1,95% 2,90% 0,00% 0,00% 2,81% 4,17% 743304 Krawiec 1,49% 2,05% 0,00% 0,00% 0,43% 0,64% 419101 Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 1,35% 1,84% 0,00% 0,00% 2,16% 2,88% 311502 Techni mechani 1,21% 0,28% 0,00% 0,00% 0,43% 0,00% 932104 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 1,11% 1,20% 0,00% 0,00% 2,60% 3,53% Razem 10 zawodów 49,09% 55,81% 37,74% 48,39% 43,29% 49,04% * procenty w odniesieniu do danej grupy bezrobotnych źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Zdecydowanie najwięszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych - podobnie ja w poprzednich latach - stanowią osoby bez (prawie 26%). Znaczny odsete (ponad 9%) stanowią osoby o zawodzie Sprzedawca - 522107. Dziesięć zawodów o najwięszej liczbie zarejestrowanych Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 8
bezrobotnych (przyjmując, Ŝe osoby bez tworzą na potrzeby statystyi grupę bez ) generuje prawie 50% zarejestrowanych bezrobotnych. Równocześnie w tych zawodach zarejestrowanych jest ponad 43% osób długotrwale bezrobotnych. Szczególnie widoczne to jest w przypadu obiet, tóre stanowią prawie 50% ogółu obiet w tej grupie (patrz Tabela 2).. Tabela 3. Strutura i raning 10 zawodów o najwięszej liczbie osób długotrwale bezrobotnych w powiecie gliwicim na oniec rou 2008 Kod Nazwa Liczba bezrobotnych ogółem długotrwale Odsete bezrobotnych długotrwale w stosunu do ogółu zarejestrowanych bezrobotnych długotrwale Wsaźni długotrwałego bezrobocia 000000 Bez 556 60 13,0% 11% 522107 Sprzedawca 201 59 12,8% 29% 913207 Sprzątacza 44 18 3,9% 41% 722204 Ślusarz 49 17 3,7% 35% 512201 Kucharz 42 13 2,8% 31% 932104 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 24 12 2,6% 50% 419101 Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 29 10 2,2% 34% 341902 Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 54 7 1,5% 13% 712102 Murarz 22 7 1,5% 32% 413103 Magazynier 12 7 1,5% 58% źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Tabela 4. Raning zawodów* według wsaźnia długotrwałego bezrobocia w powiecie gliwicim na oniec 2008 rou Liczba bezrobotnych Odsete bezrobotnych długotrwale w Wsaźni Kod l.p. Nazwa stosunu do ogółu długotrwałego ogółem długotrwale zarejestrowanych bezrobocia bezrobotnych długotrwale 1 413103 Magazynier 12 7 1,5% 58% 2 931205 Robotni torowy 12 6 1,3% 50% 3 932104 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 24 12 2,6% 50%. 28 000000 Bez 556 60 13,0% 11% 36 311204 Techni budownictwa 14 0 0% 0% 37 341401 Organizator obsługi turystycznej [zawód szolny: Techni obsługi turystycznej] 10 0 0% 0% 38 724201 Eletromonter [eletry] załadowy 10 0 0% 0% 39 741201 Cuierni 12 0 0% 0% * w raningu umieszczono zawody, w tórych zarejestrowano co najmniej 10 osób bezrobotnych źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Spośród 474 zawodów zidentyfiowanych na rynu pracy w powiecie gliwicim na oniec 2008 rou, dla 51 wsaźni długotrwałego bezrobocia wyniósł 100%. Ale aŝ 86% z nich, to zawody, Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 9
w tórych zarejestrowano tylo 1 osobę bezrobotną. W przypadu pozostałych 14% zawodów liczba zarejestrowanych bezrobotnych mieści się przewaŝnie pomiędzy 2 a 4 osobami (patrz Załączni 5). DuŜa liczba osób długotrwale bezrobotnych nie mających, nie przełoŝyła się na wysoi wsaźni długotrwałego bezrobocia. W grupie zawodów, w tórych zarejestrowano co najmniej 10 osób bezrobotnych, tylo dla czterech zawodów wsaźni długotrwałego bezrobocia wyniósł 0% (patrz Tabela 4). Tabela 5. Strutura i raning 5 zawodów o najwięszej liczbie bezrobotnych absolwentów w powiecie gliwicim na oniec rou 2008 Liczba bezrobotnych Odsete absolwentów Kod Nazwa do ogółu do liczby ogółem absolwentów zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów w zawodzie 000000 Bez 556 16 30,19% 3% 214923 Specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy 4 4 7,55% 100% 341902 Asystent eonomiczny [zawód szolny: 54 3 5,66% Techni eonomista] 6% 311209 Techni ochrony środowisa 10 3 5,66% 30% 244105 Socjolog 3 3 5,66% 100% Razem dla 5 zawodów 54,72% * głównie absolwenci liceów ogólnoształcących i profilowanych źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Tylo 2% ogólnej liczby bezrobotnych stanowili absolwenci szół lub uczelni - osoby do 12 miesięcy od dnia uończenia naui (patrz Tabela 1). Pomimo fatu, iŝ absolwenci zarejestrowani są w 26 zawodach, to tylo 5 z nich generuje aŝ 55% bezrobotnych w tej grupie. Uwidacznia się tutaj znacząca przewaga grupy absolwentów bez czyli głównie absolwentów liceów ogólnoształcących lub profilowanych (patrz Załączni 1 i Tabela 5). Wyres 1. 6000 5682 Bezrobotni i oferty pracy w powiecie gliwicim w latach 2005-2008 5710 5000 4000 4913 liczba bezrobotnych 4278 3447 3000 2791 2187 2153 2000 liczba ofert 1000 401 534 704 592 916 529 682 495 0 półrocze 2005 półrocze 2005 półrocze 2006 półrocze 2006 półrocze 2007 półrocze 2007 półrocze 2008 półrocze 2008 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 10
Tabela 6. Raning i strutura 10 zawodów o najwięszej liczbie ofert pracy w powiecie gliwicim w rou 2008 Kod Odsete ofert w Nazwa Liczba ofert stosunu do ogółu ofert 914103 Robotni gospodarczy 202 17,16% 419101 Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 62 5,27% 832302 Kierowca samochodu cięŝarowego 61 5,18% 931301 Robotni budowlany 55 4,67% 913207 Sprzątacza 35 2,97% 721202 Spawacz ręczny gazowy 31 2,63% 512201 Kucharz 30 2,55% 522107 Sprzedawca 28 2,38% 722204 Ślusarz 23 1,95% 724301 Eletromonter instalacji eletrycznych 23 1,95% Razem dla 10 zawodów 46,73% źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Od rou 2005 utrzymuje się spade liczby bezrobotnych. Po oresie wzrostu liczby ofert pracy w latach 2005 2007, w 2008 rou ich liczba zdecydowanie zmalała. Najwięsze zapotrzebowanie dotyczyło zawodów: robotni gospodarczy 914103 (ponad 17% wszystich ofert), pracowni biurowy 419101 i ierowca samochodu cięŝarowego - 832302 (patrz Tabela 6). Trzy zawody: ierowca samochodu cięŝarowego, pracowni biurowy i sprzedawca utrzymują się w pierwszej dziesiątce zawodów o najwięszym zapotrzebowaniu na rynu pracy od 2005 rou. Tabela 7. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w Gliwicach w 2008 rou Secja PKD zarejestrowani w 2008r. Bezrobotni stan w ońcu 2008r. zgłoszone w 2008r. Oferty pracy stan w ońcu 2008r. Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 59 58 27 6 Rybactwo 0 0 0 0 Górnictwo 72 33 33 0 Przetwórstwo przemysłowe 732 432 173 51 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię eletryczną, gaz, wodę 25 20 2 0 Budownictwo 343 133 96 43 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocyli oraz artyułów uŝytu osobistego i domowego 691 355 73 2 Hotele i restauracje 59 44 56 7 Transport, gospodara magazynowa i łączność 129 76 58 1 Pośrednictwo finansowe 25 29 17 1 Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 164 110 115 61 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 44 29 96 0 Eduacja 39 27 166 109 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 87 55 98 15 Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, poz. 39 26 167 83 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów 0 0 0 0 Organizacje i zespoły esterytorialne 0 0 0 0 Działalność nie zidentyfiowana 0 0 0 0 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 11
Analizując struturę osób bezrobotnych oraz ofert pracy w rou 2008 według secji Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) widać, Ŝe najwięsza liczba osób bezrobotnych była ostatnio zatrudniona w załadach pracy naleŝących do secji Przetwórstwo przemysłowe (ponad 29% ogółu bezrobotnych) oraz Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocyli oraz artyułów uŝytu osobistego i domowego (ponad 27%). Najwięsze zapotrzebowanie na pracowniów wystąpiło w secjach: Przetwórstwo przemysłowe (prawie 15% wszystich ofert), Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, pozostała (ponad 14%) i Eduacja (ponad 14%) - patrz Tabela 7. 2. ZAWODY DEFCYTOWE NADWYśKOWE Analizując dane uzysane z systemu Syriusz 5 dla powiatu gliwiciego, dotyczące zawodów deficytowych i nadwyŝowych (patrz Załączni 4), zidentyfiowano w 2008 rou 238 elementarnych grup zawodowych oraz 558 zawodów/specjalności. W 79% (440) zawodów wystąpiły rejestracje bezrobotnych, natomiast w 34% (192) zarejestrowano oferty pracy. Wyres 2. Zmiana strutury zawodów deficytowych i nadwyŝowych na rynu pracy powiatu gliwiciego w latach od 2005 do 2008 zawody 100% 4% 5% 8% 6% deficytowe 80% 60% 77% 75% 76% 77% wyazujące równowagę 40% 20% 19% 19% 16% 17% nadwyŝowe 0% 2005 2006 2007 2008 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Spośród zidentyfiowanych zawodów wyodrębniono zawody deficytowe i nadwyŝowe oraz wyazujące równowagę 6. Zawody wyazujące równowagę stanowią 77% ogólnej liczby zawodów (patrz Wyres 2). Nie wpływają one w zdecydowany sposób na zmiany na rynu pracy. W 54% z tych zawodów odnotowano w badanym oresie pojedyncze rejestracje bezrobotnych przy 5 Patrz: www.mz.praca.gov.pl/puls2/ Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 12
całowitym brau ofert albo odwrotnie, pojedyncze rejestracje ofert pracy przy całowitym brau zarejestrowanych bezrobotnych. Zawody deficytowe stanowiły niecałe 6% wszystich zawodów. Zawody nadwyŝowe stanowiły 17% wszystich zawodów (patrz Tabela 8). Spośród nich najwięszą grupą zarejestrowanych bezrobotnych były osoby bez (patrz Tabela 2). Tabela 8. Strutura zawodów według poziomu wyształcenia w powiecie gliwicim w 2008 rou poziom wyształcenia zawody ogółem deficytowe równowaŝne nadwyŝowe wyŝsze 26% 1,1% 21,5% 3,0% średnie techniczne 26% 1,3% 18,6% 6,5% zasadnicze zawodowe 48% 3,4% 37,1% 7,3% bez 0,18% 0,18% razem zawodów 100% 5,7% 77,2% 17,0% 558 32 431 95 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Prawie 60% zawodów deficytowych, czyli poszuiwanych na rynu pracy, to zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Wśród zawodów nadwyŝowych najwięszy odsete równieŝ stanowią zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego (patrz Tabela 9). Tabela 9. Strutura zawodów deficytowych i nadwyŝowych według poziomu wyształcenia w powiecie gliwicim w rou 2008 poziom wyształcenia zawody deficytowe równowaŝne nadwyŝowe wyŝsze 19% 28% 18% średnie 22% 24% 38% zasadnicze zawodowe 59% 48% 43% bez - - 1,05% razem zawodów 100% 100% 100% 32 431 95 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Spośród 30 najbardziej nadwyŝowych zawodów aŝ 19, to zawody na poziomie wyształcenia wyŝszego i średniego (patrz Tabele 10 i 11). Pięć zawodów: Eonomista (241102), Techni budownictwa (311204), Techni ochrony środowisa (311209), Techni eletry (311302), Asystent 6 Patrz str. 6 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 13
eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] (341902) oraz grupa osób bez są w czołówce zawodów nadwyŝowych od ońca 2005 rou. Kod Tabela 10. Raning zawodów nadwyŝowych w powiecie gliwicim w rou 2008 (według wsaźnia intensywności nadwyŝi (deficytu) równego zero) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyŝa podaŝy siły roboczej wsaźni intensywności nadwyŝi (deficytu) 000000 Bez 0 89,75 89,75 0 311502 Techni mechani 0 5,42 5,42 0 743304 Krawiec 0 4,92 4,92 0 711101 Górni esploatacji podziemnej 0 3,83 3,83 0 723390 Pozostali mechanicy monterzy maszyn i urządzeń 0 3,25 3,25 0 311302 Techni eletry 0 2,75 2,75 0 311209 Techni ochrony środowisa 0 2,33 2,33 0 932104 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 0 2,00 2,00 0 244104 Pedagog 0 1,75 1,75 0 321402 Techni Ŝywienia i gospodarstwa domowego 0 1,67 1,67 0 322401 MasaŜysta [zawód szolny: Techni masaŝysta] 0 1,67 1,67 0 514102 Fryzjer [zawody szolne: Fryzjer, Techni usług fryzjersich] 0 1,67 1,67 0 743604 Szwacza 0 1,67 1,67 0 321390 Pozostali technicy technologii Ŝywności 0 1,50 1,50 0 341401 Organizator obsługi turystycznej [zawód szolny: Techni obsługi turystycznej] 0 1,50 1,50 0 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Kod Tabela 11. Raning zawodów nadwyŝowych w powiecie gliwicim w rou 2008 (według wsaźnia intensywności nadwyŝi (deficytu) róŝnego od zera) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyŝa podaŝy siły roboczej wsaźni intensywności nadwyŝi 341902 Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 0,08 9,33 9,25 0,0089 311401 Techni eletroni 0,08 3,42 3,33 0,0244 723190 Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 0,08 3,42 3,33 0,0244 311204 Techni budownictwa 0,08 3,33 3,25 0,025 741201 Cuierni 0,17 3,50 3,33 0,0476 512202 Kucharz małej gastronomii 0,17 3,00 2,83 0,0556 241990 Pozostali specjaliści do spraw eonomicznych i zarządzania gdzie indziej nieslasyfiowani 0,08 1,42 1,33 0,0588 241102 Eonomista 0,25 4,00 3,75 0,0625 312102 Techni informaty 0,17 2,58 2,42 0,0645 247901 Specjalista administracji publicznej 0,08 1,08 1,00 0,0769 311402 Techni teleomuniacji 0,08 1,08 1,00 0,0769 514103 Kosmetycza [zawód szolny: Techni usług osmetycznych] 0,17 1,92 1,75 0,087 722304 Toarz 0,25 2,83 2,58 0,0882 522107 Sprzedawca 2,33 26,17 23,83 0,0892 714101 Malarz budowlany 0,08 0,83 0,75 0,1 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 14
W Tabelach 12 i 13 przedstawiono wszystie (32) zawody deficytowe uszeregowane malejąco według wsaźnia intensywności deficytu/nadwyŝi. WyróŜnione zostały zawody na poziomie wyształcenia wyŝszego i średniego. Kod Tabela 12. Raning zawodów deficytowych w powiecie gliwicim w rou 2008 (przy zarejestrowanych bezrobotnych) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyŝa (deficyt) podaŝy siły roboczej wsaźni intensywności deficytu 914103 Robotni gospodarczy 16,83 1,33-15,50 12,625 832302 Kierowca samochodu cięŝarowego 5,08 0,75-4,33 6,7778 721202 Spawacz ręczny gazowy 2,58 0,50-2,08 5,1667 522108 Sprzedawca w stacji paliw 0,33 0,08-0,25 4 741101 GarmaŜer 0,83 0,25-0,58 3,3333 712204 Zbrojarz 0,75 0,25-0,50 3 742302 Pilarz 0,50 0,17-0,33 3 232111 Nauczyciel muzyi 0,25 0,08-0,17 3 421301 Asystent usług pocztowych 0,25 0,08-0,17 3 823290 Pozostali operatorzy maszyn do producji wyrobów z tworzyw sztucznych 0,42 0,17-0,25 2,5 921104 Pomocniczy robotni szlarniowy 0,42 0,17-0,25 2,5 721203 Spawacz ręczny łuiem eletrycznym 1,17 0,50-0,67 2,3333 712401 Bruarz 0,75 0,33-0,42 2,25 932190 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 1,42 0,67-0,75 2,125 242990 Pozostali prawnicy gdzie indziej nieslasyfiowani 0,33 0,17-0,17 2 828109 Monter pojazdów i urządzeń transportowych 0,33 0,17-0,17 2 341901 Asystent banowości 0,17 0,08-0,08 2 931301 Robotni budowlany 4,58 2,50-2,08 1,8333 721290 Pozostali spawacze i porewni 0,83 0,50-0,33 1,6667 241307 Specjalista do spraw adr 0,42 0,25-0,17 1,6667 513203 Sanitariusz szpitalny 0,42 0,25-0,17 1,6667 829190 Pozostali operatorzy maszyn gdzie indziej nieslasyfiowani 1,00 0,67-0,33 1,5 913204 Pomoc uchenna 1,67 1,25-0,42 1,3333 241290 Pozostali specjaliści do spraw finansowych 0,33 0,25-0,08 1,3333 232108 Nauczyciel języa obcego 0,75 0,58-0,17 1,2857 712301 Cieśla 0,75 0,58-0,17 1,2857 932106 Sortowacz 0,42 0,33-0,08 1,25 419101 Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 5,17 4,42-0,75 1,1698 513102 Opieuna dziecięca 0,83 0,75-0,08 1,1111 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) W Tabeli 13 zostały umieszczone zawody deficytowe, dla tórych zgodnie z prawami matematyi nie jest moŝliwe obliczenie wsaźnia intensywności deficytu/nadwyŝi, dlatego teŝ zawody zostały uszeregowane malejąco według wsaźnia nadwyŝa podaŝy siły roboczej 7. 7 Patrz: str. 6 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 15
Kod Tabela 13. Raning zawodów deficytowych w powiecie gliwicim w rou 2008 (przy brau zarejestrowanych bezrobotnych) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyŝa podaŝy siły roboczej wsaźni intensywności nadwyŝi (deficytu) 724301 Eletromonter instalacji eletrycznych 1,92 0-1,92 MAX 241904 Kontroler wewnętrzny 1,67 0-1,67 MAX 514201 Hostessa 1,67 0-1,67 MAX źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) 3. PODSUMOWANE W powiecie gliwicim na oniec rou 2008 liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wynosiła ponad 2150, z czego 66% stanowiły obiety Od rou 2005 utrzymuje się spade liczby bezrobotnych. Po oresie wzrostu liczby ofert pracy w latach 2005 2007, w 2008 rou ich liczba zdecydowanie zmalała. Najwięszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych podobnie ja w ońcu 2005 rou - stanowią osoby bez (26%), Prawie połowę wszystich bezrobotnych, stanowią osoby zarejestrowane w dziesięciu zawodach: sprzedawca, ślusarz, ucharz, sprzątacza, asystent eonomiczny [zawód szolny: techni eonomista], pracowni biurowy [zawód szolny: techni prac biurowych], rawiec, techni mechani, robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym, murarz oraz osoby nie posiadające. Zmniejszył się odsete osób długotrwale bezrobotnych (pozostających w rejestrze urzędu pracy łącznie przez ores ponad 12 miesięcy w oresie ostatnich 2 lat). Stanowiły one 21% ogółu bezrobotnych (w 2005 rou - 33%). Ponad 68% tej grupy osób to obiety. Tylo 2% ogólnej liczby bezrobotnych stanowią absolwenci szół lub uczelni. Grupa absolwentów bez stanowi ponad 30% wszystich absolwentów. W więszości są to absolwenci liceów ogólnoształcących lub profilowanych. W rou 2008 zarejestrowano w Powiatowym Urzędzie Pracy 1177 ofert pracy z załadów pracy powiatu gliwiciego. Najwięsze zapotrzebowanie (prawie 11% wszystich ofert) dotyczyło Robotni gospodarczy. Poszuiwani byli równieŝ pracownicy biurowi i ierowcy samochodów cięŝarowych. Spośród 10 zawodów o najwięszym zapotrzebowaniu na rynu, dla trzech (ierowca samochodu cięŝarowego, pracowni biurowy, sprzedawca) utrzymuje się ono od 2005 rou.. Najwięsza liczba osób bezrobotnych była ostatnio zatrudniona w załadach pracy naleŝących do secji Przetwórstwo przemysłowe (ponad 29% ogółu bezrobotnych) oraz Handel hurtowy Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 16
i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocyli oraz artyułów uŝytu osobistego i domowego (ponad 27%). Najwięsze zapotrzebowanie na pracowniów wystąpiło w secjach: Przetwórstwo przemysłowe (prawie 15% wszystich ofert), Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, pozostała (ponad 14%) i Eduacja (ponad 14%) Na podstawie wygenerowanych danych zidentyfiowano w 2008 rou dla powiatu gliwiciego 238 elementarnych grup zawodowych oraz 558 zawodów/specjalności. Spośród nich wyodrębniono zawody deficytowe (czyli poszuiwane na rynu pracy) i nadwyŝowe (na tóre występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie) oraz wyazujące równowagę. W 79% zawodów wystąpiły rejestracje bezrobotnych, natomiast w 34% zarejestrowano oferty pracy. Zawody deficytowe stanowiły 6% wszystich zawodów. Najbardziej deficytowymi zawodami są: robotni gospodarczy, ierowca samochodu cięŝarowego, spawacz ręczny gazowy. Prawie 60% zawodów deficytowych czyli poszuiwanych na rynu pracy, to zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Zawody nadwyŝowe stanowiły 17% ogólnej liczby zawodów. Wśród nich najwięszą grupą zarejestrowanych bezrobotnych były osoby bez. Kolejne miejsca zajmują: asystent eonomiczny, techni mechani oraz techni eletroni. Najwięszy odsete zawodów nadwyŝowych stanowią zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Spośród 30 najbardziej nadwyŝowych zawodów aŝ 19, to zawody na poziomie wyształcenia wyŝszego i średniego. Pięć zawodów: eonomista, techni budownictwa, techni ochrony środowisa, techni eletry, asystent eonomiczny [zawód szolny: techni eonomista] oraz grupa osób bez są w czołówce zawodów nadwyŝowych od ońca 2005 rou. Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 17
. WNOSK 1. Liczba bezrobotnych systematycznie spada od -półrocza 2005 rou i na oniec 2008 rou była 2,5 razy mniejsza niŝ w 2005. 2. Najwięszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych podobnie ja w ońcu 2005 rou - stanowią osoby bez (26%). Grupę tę charateryzuje znaczna flutuacja, o czym świadczy niewieli wsaźni długotrwałego bezrobocia. 3. NaleŜy zmienić struturę ształcenia w tym ształcenia zawodowego i ształcić w zawodach deficytowych, a nie nadwyŝowych. 4. W porównaniu z ońcem rou 2005, w dalszym ciągu wśród zawodów nadwyŝowych o wysoim wsaźniu intensywności nadwyŝi oraz znaczącej nadwyŝce podaŝy siły roboczej znajdowały się głównie zawody na poziomie wyształcenia średniego lub wyŝszego, natomiast wśród zawodów deficytowych o wysoim wsaźniu intensywności deficytu oraz znaczącym deficycie podaŝy siły roboczej znajdowały się zawody robotnicze. 5. Szczegółowe wniosi dotyczące monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych będzie moŝna sformułować dopiero po opracowaniu raportu rocznego zawierającego oprócz analizy zawodów deficytowych i nadwyŝowych za miniony ro alendarzowy równieŝ analizę zawodów deficytowych i nadwyŝowych w oparciu o badania sondaŝowe przeprowadzone w załadach pracy i szołach. Wynia to z definicji monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych, tóry naleŝy rozumieć jao proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaŝy zasobów pracy. Opracował: Andrzej Kaspere Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 18