Olsztyn, dnia 22 grudnia 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OLSZTYNIE ul. Artyleryjska 3e 10-950 OLSZTYN tel/fax (0-89) 527-28-24, 534-94-00 LOL-410-36-02/08 P/08/076 Pani Anna Kraśniewska Dyrektor Publicznego Działdowskiego Centrum Kształcenia Ustawicznego DAR w Działdowie Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, skontrolowała w Publicznym Działdowskim Centrum Kształcenia Ustawicznego DAR w Działdowie ( CKU lub Centrum ) kształcenie osób dorosłych na tle potrzeb rynku pracy, w latach 2005-2008 (do zakończenia kontroli). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 17 grudnia 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Dyrektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działania Centrum w zakresie organizacji kształcenia osób dorosłych w powiązaniu z potrzebami lokalnego rynku pracy, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, niemających jednak istotnego wpływu na kontrolowaną działalność. Centrum prowadziło kształcenie zawodowe dorosłych w szkole policealnej ( Szkole ), do której w latach szkolnych 2007/2008 i 2008/2009 uczęszczało odpowiednio 434 i 558 słuchaczy, kształcących się w 14 zawodach. Zawody te były wprowadzane do kształcenia z zachowaniem wymogów art. 39 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty 2, tj. w porozumieniu z organem prowadzącym i po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty oraz powiatowej rady zatrudnienia. Jakkolwiek 10 z 14 kształconych zawodów (71,4%), 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 ze zm. 2 Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.
2 według raportów Powiatowego Urzędu Pracy w Działdowie za 2006 i 2007 rok, było zawodami nadwyŝkowymi i o małej liczbie ofert, to ustalając je Pani Dyrektor kierowała się równieŝ potrzebami rynków pracy powiatów ościennych, Unii Europejskiej oraz wskazówkami organu prowadzącego, zajmującego się obok działalności edukacyjnej, takŝe obsługą przedsiębiorców. Ustalono, Ŝe od 8 kandydatów ubiegających się o przyjęcie do Szkoły w roku szkolnym 2007/2008, co stanowiło 2,2% przyjętych słuchaczy, nie wyegzekwowano obowiązku przedstawienia zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kształcenia w określonym zawodzie, wymaganego 7 ust. 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych 3. W następnym roku szkolnym wszyscy przyjęci kandydaci przedstawili wymagane zaświadczenia. Kontrola wykazała, Ŝe kształcenie zawodowe prowadzono na podstawie dopuszczonych do uŝytku szkolnego programów nauczania zawodu, a cykl nauczania był zgodny z okresem nauki określonym w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Ponadto wszystkie zajęcia realizowane były w wymiarze określonym w szkolnych planach nauczania, zgodnych z ramowym planem nauczania zamieszczonym w załączniku Nr 42 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych 4. Izba zwraca jednak uwagę, Ŝe organizację nauczania w systemie modułowym w drugim semestrze roku szkolnego 2007/2008 i w pierwszym semestrze 2008/2009 ustalono bez zachowania dopuszczalnej liczebności grup w ramach poszczególnych jednostek modułowych, co było niezgodne z 6 ust. 1 pkt 5 ww. rozporządzenia. Dotyczyło to 13 z 16 oddziałów realizujących w ww. okresach modułowe programy nauczania, a udział zajęć realizowanych w grupach przekraczających dopuszczalną liczebność w ogólnym wymiarze zajęć dydaktycznych kwalifikujących się do realizacji w podziale na grupy wyniósł 79,8%. Jak wynikało z udzielonych przez Panią Dyrektor wyjaśnień przyczyną tego była niska frekwencja słuchaczy na zajęciach. Nie tłumaczy to jednak faktu, iŝ podziału na grupy nie wprowadzono w oddziałach, gdzie frekwencja znacznie przekraczała dozwoloną liczebność grupy określoną w modułowych programach nauczania, dopuszczonych do uŝytku szkolnego przez ministra właściwego 3 Dz. U. Nr 26, poz. 232 4 Dz. U. Nr 15, poz. 142 ze zm.
3 do spraw oświaty i wychowania. I tak, w przypadku oddziałów technika usług kosmetycznych i technika usług fryzjerskich w części jednostek modułowych obowiązywały grupy 6-osobowe, a w zajęciach uczestniczyło okresowo od dwu- do czterokrotnie więcej słuchaczy od dopuszczalnej liczebności grupy. RównieŜ w jednym z oddziałów technika informatyka maksymalna frekwencja na zajęciach przekroczyła o 58,3% dopuszczalną liczbę słuchaczy w grupie (tj. do 12 osób). NIK pozytywnie ocenia skuteczność kształcenia zawodowego w Szkole, bowiem stopień zdawalności egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe był w roku szkolnym 2007/2008 wyŝszy o 21,7% od wyników roku poprzedniego i wyniósł 77,8%. Ponadto w przypadku dwóch na sześć zawodów, w których organizowano egzaminy zawodowe, wskaźnik zdawalności wyniósł 100%. Przeprowadzona w toku kontroli analiza wyposaŝenia Centrum w pracownie dydaktyczne, pod kątem spełniania zaleceń określonych w podstawach programowych dla 5 z 13 zawodów kształcenia wykazała, Ŝe CKU nie dysponowało pracowniami: techniki biurowej (zalecanej dla nauczania zawodu technika rachunkowości) oraz projektowania architektonicznego (technik budownictwa). NaleŜy jednak zaznaczyć, Ŝe zalecane wyposaŝenie tych pracowni m.in. w urządzenia i materiały biurowe oraz wzory papierów wartościowych umieszczone było w innych pomieszczeniach CKU, za wyjątkiem plotera oraz stołów kreślarskich. Znajdujące się w Centrum pracownie: chemiczna i kosmetyczna (w których kształcono w zakresie usług kosmetycznych) oraz budownictwa i bhp (technik bhp) nie były wyposaŝone m.in. w wagi i mierniki do pomiaru hałasu oraz obecności tlenku węgla, a takŝe nie posiadały instalacji wodno-kanalizacyjnej. Izba pozytywnie ocenia sposób zapewnienia uczniom praktycznej nauki zawodu we wszystkich zawodach, w których programy nauczania przewidywały jej odbycie. Ustalono bowiem, Ŝe z kaŝdym z podmiotów przyjmujących słuchaczy na praktyczną naukę zawarto stosowne umowy, w których określono m.in. dane dotyczące realizowanego programu nauczania, imiona i nazwiska uczniów skierowanych na naukę oraz okres jej realizowania. W sposób prawidłowy dokonywano takŝe zwolnień z odbywania praktycznej nauki zawodu. W kaŝdym przypadku, przed wydaniem decyzji o zwolnieniu słuchaczy z zajęć praktycznych lub praktyki zawodowej, spełnione zostały wymogi dotyczące dostarczenia świadectw uzyskania tytułu zawodowego lub zaświadczeń wydanych przez pracodawcę. Centrum w roku szkolnym 2007/2008 przeszkoliło łącznie 766 osób w ramach kształcenia pozaszkolnego (m.in. na kursach i seminariach), z tego najwięcej (89,7%) w zakresie
4 kształcenia zawodowego. Spośród zorganizowanych w tym okresie 8 kursów, CKU posiadało akredytację przyznaną przez Warmińsko-Mazurskiego Kuratora Oświaty w zakresie trzech rodzajów szkoleń, dotyczących księgowości oraz usług gastronomicznych. Pomimo, Ŝe Centrum spełniało warunki do uzyskania takiej akredytacji dla innych 5 kursów, nie wystąpiło jednak z wnioskiem w tym zakresie. Centrum prowadziło wymaganą dokumentację wszystkich pozaszkolnych form kształcenia, w postaci programów nauczania, dzienników zajęć oraz rejestrów wydanych zaświadczeń. Stwierdzono natomiast nieprawidłowości polegające na niewydaniu zaświadczeń potwierdzających uzyskanie kwalifikacji zawodowych, po przeprowadzeniu w roku szkolnym 2007/2008 egzaminu z Kursu pedagogicznego dla instruktorów praktycznej nauki zawodu. Ustalono bowiem, Ŝe wszystkie osoby po zakończeniu kursu otrzymały wprawdzie wymagane zaświadczenia o jego ukończeniu, to jednak nie wydano zaświadczeń potwierdzających uzyskanie kwalifikacji zawodowych, o których stanowi 8 rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych 5. Zaświadczenia takie wydane zostały dopiero w trakcie kontroli NIK. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie wnosi o: 1. Egzekwowanie od kandydatów do Szkoły obowiązku przedkładania zaświadczeń lekarskich o braku przeciwwskazań do kształcenia w zawodzie. 2. Podjęcie działań w celu spełnienia wymogu prowadzenia zajęć w grupach nieprzekraczających dopuszczalnej liczebności określonej w modułowych programach nauczania. 3. Wydawanie zaświadczeń potwierdzających uzyskanie kwalifikacji zawodowych, po odbyciu kursów zakończonych egzaminem. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Dyrektor w terminie 21 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. 5 Dz. U. Nr 31, poz. 216
5 Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Pani Dyrektor prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Olsztynie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków, zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, wynosi 14 dni od daty otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK w sprawie ich rozstrzygnięcia. Z powaŝaniem