P/08/076 LBI-410/ Pan Czesław Jan Kiejko Dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych w Janowie

Transkrypt

1 Białystok, dnia 17 grudnia 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w BIAŁYMSTOKU Białystok ul. Akademicka 4 skr. p. 9, fax: (085) tel.: (085) lbi@nik.gov.pl P/08/076 LBI-410/ Pan Czesław Jan Kiejko Dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych w Janowie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku skontrolowała w Zespole Szkół Rolniczych w Janowie (zwanym w dalszej treści ZSR ) organizację kształcenia zawodowego osób dorosłych na tle potrzeb rynku pracy w latach W związku z kontrolą, której wyniki przedstawiono w protokole podpisanym 26 listopada 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku, stosownie do art. 60 ust. 1 ustawy o NIK, przekazuje niniejsze wystąpienie. NajwyŜsza Izba Kontroli, pozytywnie ocenia działalność ZSR w skontrolowanym zakresie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości. Zawody nauczane w szkołach dla dorosłych Zespołu Szkół Rolniczych w Janowie (ogrodnik, technik rolnik), naleŝały wprawdzie do zawodów nadwyŝkowych na rynku pracy w powiecie sokólskim, tym niemniej cieszyły się duŝym zainteresowaniem z uwagi na konieczność potwierdzania rolniczych kwalifikacji zawodowych, wymaganych przy ubieganiu się o dopłaty z Unii Europejskiej. Nauczanie w tych kierunkach jak równieŝ wprowadzenie nowego zawodu (technik turystyki wiejskiej) stosownie do postanowień art. 39 ust. 5 ustawy o systemie oświaty 1 zostało pozytywnie zaopiniowane przez Podlaskiego Kuratora Oświaty oraz Powiatową Radę Zatrudnienia. 1 Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz ze zm.

2 2 Kształcenie w szkołach dla dorosłych zorganizowano w oparciu o programy nauczania dopuszczone do uŝytku szkolnego. Badania kontrolne, przeprowadzone w trzech oddziałach, wykazały, Ŝe zachowano minimalny wymiar zajęć obowiązkowych z przedmiotów zawodowych, określony w załącznikach nr 13 i 42 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych 2. Praktyki zawodowe organizowano na podstawie umów, spełniających warunki określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu 3. Na pozytywną ocenę zasługuje skuteczność kształcenia w szkołach dla dorosłych. W roku szkolnym 2006/2007 do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe przystąpiło 47 spośród 49 absolwentów Szkoły Policealnej (dyplom uzyskało 57 % zdających). W kolejnym roku szkolnym wskaźnik ten wzrósł, bowiem potwierdzenie kwalifikacji zawodowych uzyskało 45 słuchaczy Szkoły Policealnej (68 % zdających i 66,2 % ogółu absolwentów) oraz 9 słuchaczy Zasadniczej Szkoły Zawodowej (81,8% przystępujących do egzaminu i 69,2 % absolwentów). Jednocześnie NajwyŜsza Izba Kontroli przedstawia swoje uwagi i wskazuje na następujące uchybienia i nieprawidłowości: 1. W latach szkolnych 2007/2008 i 2008/2009 do klas pierwszych Technikum Uzupełniającego w zawodzie technik rolnik przyjęto 43 słuchaczy (spośród ogółem 46 przyjętych osób), którzy legitymowali się ukończeniem zasadniczych szkół zawodowych, nie zapewniających odpowiedniej podbudowy programowej do kontynuacji nauki w wymienionym zawodzie. Przed przyjęciem do technikum osoby te ukończyły, zorganizowany przez ZSR, kurs zawodowy, który nie uwzględniał jednak zajęć praktycznych przewidzianych w podstawie programowej dla zawodu rolnik. W ocenie Pana Dyrektora, nie zachodziła konieczność organizowania zajęć praktycznych z uwagi na fakt, iŝ słuchacze ci byli właścicielami lub współwłaścicielami gospodarstw rolnych. 2. Wbrew wymogom określonym w 7 ust. 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych (...) 4, podczas rekrutacji słuchaczy do Zasadniczej Szkoły Zawodowej, Szkoły Policealnej i Technikum Uzupełniającego, nie egzekwowano od kandydatów zaświadczeń o braku 2 Dz. U. Nr 15, poz. 142 ze zm. 3 Dz. U. Nr 113, poz. 988 ze zm. 4 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz.U. Nr 26, poz. 232)

3 3 przeciwwskazań zdrowotnych do kształcenia w określonych zawodach. Dotyczyło to 29 (tj. 20,9 %) spośród 139 słuchaczy przyjętych w roku szkolnym 2007/2008 oraz 33 (tj. 19,8 %) z 167 osób przyjętych w roku szkolnym 2008/ Mimo wymogu określonego w 6 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych 5, w I semestrze roku szkolnego 2008/2009 nie dokonano podziału na grupy na zajęciach z języka obcego w oddziałach kształcących w zawodzie technik turystyki wiejskiej. Dokonano wprawdzie obowiązkowego podziału na grupy na zajęciach z praktycznej nauki zawodu, jednak liczebność 7 z 8 grup nie odpowiadała wymogom określonym w programach nauczania zawodów technik rolnik i technik turystyki wiejskiej, co w ocenie Pana Dyrektora, wynikało z niedostatecznej liczby nauczycieli języków obcych oraz z braku środków na finansowanie większej liczby grup. 4. ZSR nie posiadał 4 z 6 pracowni specjalistycznych zalecanych w programie nauczania zawodu technik turystyki wiejskiej (pracowni turystyki, hotelarskiej, Ŝywienia, a takŝe pracowni komputerowej do nauczania ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstwem oraz języka obcego zawodowego, przy czym do nauczania ekonomiki i zarządzania wykorzystywano pracownię ekonomiczno-matematyczną), a ponadto 2 z 4 pracowni zalecanych w podstawach programowych zawodu ogrodnik, tj. pracowni produkcji ogrodniczej i pracowni techniki rolniczej (do prowadzenia zajęć z wymienionych przedmiotów wykorzystywano pracownię produkcji roślinnej oraz pracownię mechanizacji rolnictwa). Pozytywnie naleŝy ocenić podjęte przez Pana Dyrektora działania, mające na celu rozbudowę bazy lokalowej placówki i utworzenie wymaganych pracowni specjalistycznych. Aktywność ZSR zakresie pozaszkolnych form kształcenia, w roku szkolnym 2007/2008, polegała na organizacji 7 kursów zawodowych, w których wzięło udział łącznie 186 osób. śaden z nich nie został zakończony egzaminem potwierdzającym uzyskanie kwalifikacji zawodowych, zaś tylko 2 rodzaje kursów (kurs zawodowy wg programu nauczania rolnik oraz kurs operatorów kombajnów zboŝowych) objęte były akredytacją Podlaskiego Kuratora Oświaty. Przy doborze tematyki szkoleń nie korzystano z informacji powiatowych słuŝb zatrudnienia dotyczących potrzeb lokalnego rynku pracy. ZSR nie korzystał równieŝ z moŝliwości ubiegania się o wpisanie do rejestru instytucji szkoleniowych, prowadzonego przez Wojewódzki Urząd Pracy w Białymstoku. W ocenie NIK, umoŝliwienie uczestnikom kursów uzyskiwania poświadczeń zdobytych kwalifikacji, wpłynęłoby na poprawę ich 5 Dz. U. Nr 15, poz. 142 ze zm.

4 4 mobilności na rynku pracy, zaś wpis do rejestru instytucji szkoleniowych podniósłby konkurencyjność ZSR na rynku tych placówek i stworzyłby moŝliwość włączenia się do systemu kształcenia osób bezrobotnych. Nieprawidłowości stwierdzono w postępowaniach, dotyczących prowadzonych w 2007 r., przez powołaną przy ZSR Państwową Komisję Egzaminacyjną, 3 egzaminów kwalifikacyjnych na tytuł zawodowy robotnika wykwalifikowanego w zawodzie rolnik. Z naruszeniem przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 roku w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych 6 : dopuszczono do egzaminu 2 osoby, które nie udokumentowały spełnienia warunków określonych w 28 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia. Jedna z tych osób nie złoŝyła zaświadczenia potwierdzającego trzyletni staŝ pracy w gospodarstwie rolnym, zaś druga nie przedstawiła świadectwa ukończenia gimnazjum; nie ustalono szczegółowych kryteriów oceniania, wymaganych w 35 ust. 1 rozporządzenia; nie ujmowano w rejestrze wydanych świadectw kwalifikacyjnych części danych wymaganych w 47 ust. 3 rozporządzenia (miejsca urodzenia osób, które otrzymały świadectwa uzyskania tytułu zawodowego, daty odbioru świadectw oraz nazwy i symbolu cyfrowego zawodu). Nieprawidłowo ustalono równieŝ opłaty za egzamin oraz wysokość wynagrodzenia przewodniczącego i członków Komisji, gdyŝ: niezgodnie z przepisami art. 68c ust. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty w związku z 42 ust. 2 pkt 1 wymienionego rozporządzenia, za podstawę opłat egzaminacyjnych (pobranych w łącznej wysokości 4.555,22 zł) przyjmowano wysokość przeciętnego wynagrodzenia ogólnego w trzecim i czwartym kwartale 2006 r., podczas gdy opłaty powinny być naliczane w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale 2006 r. (ogłoszone w obwieszczeniu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 16 stycznia 2007 r. 7 ). Prawidłowo naliczone opłaty powinny wynieść 5.078,43 zł; zarówno wynagrodzenie przewodniczącego (w kwocie 911,04 zł), jak i trzech członków Komisji (w łącznej kwocie 2.049,84 zł) zostało ustalone co prawda w sposób określony w 43 ust. 2 pkt 1 lit. a i b rozporządzenia, w wysokości odpowiednio 4 % i 3 % 6 Dz.U. Nr 31, poz Dz.Urz. GUS Nr 1, poz. 6

5 5 podstawy, przy czym za podstawę przyjęto wysokość przeciętnego wynagrodzenia ogólnego w trzecim i czwartym kwartale 2006 r., podczas gdy wynagrodzenia te, zgodnie z art. 68c ust. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty, powinny być naliczane w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale 2006 r.; wynagrodzenie przewodniczącego Komisji ustalono na podstawie umowy zlecenia, zawartej pomiędzy głównym księgowym Zespołu Szkół Rolniczych w Janowie i Panem Dyrektorem, podczas gdy w myśl 43 ust. 3 pkt 1 wymienionego wyŝej rozporządzenia, wynagrodzenie dla przewodniczącego Komisji, jeŝeli jest nim dyrektor szkoły, określa organ prowadzący (w tym wypadku Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi). Przedstawiając powyŝszą ocenę i uwagi NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku wnosi o: 1. Egzekwowanie od kandydatów do szkół dla dorosłych zaświadczeń lekarskich o braku przeciwwskazań do kształcenia w poszczególnych zawodach. 2. Tworzenie absolwentom zasadniczych szkół zawodowych odpowiednich warunków do kontynuowania nauki w Technikum Uzupełniającym w zawodzie technik rolnik. 3. Zapewnienie odpowiedniej bazy dydaktycznej wymaganej w programach nauczania poszczególnych zawodów. 4. Zapewnienie odpowiedniej liczebności grup na zajęciach z języka obcego zawodowego oraz zajęciach z praktycznej nauki zawodu. 5. Przestrzeganie warunków dopuszczania do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe oraz wymogów związanych z opracowywaniem i przekazywaniem Podlaskiemu Kuratorowi Oświaty szczegółowych kryteriów oceniania. 6. Prawidłowe ustalanie wysokości opłat od kandydatów przystępujących do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe oraz wynagrodzeń przewodniczącego i członków Państwowej Komisji Egzaminacyjnej przy CKU. 7. RozwaŜenie moŝliwości wystąpienia do Wojewódzkiego Urzędu Pracy W Białymstoku z wnioskiem o wpisanie CKU do rejestru instytucji szkoleniowych oraz wprowadzenia do oferty szkoleniowej kursów kończących się potwierdzeniem uzyskania kwalifikacji zawodowych. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Białymstoku, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Dyrektora, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag

6 6 i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Białymstoku umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyŝej mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. Dyrektor Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli z up. Agata Katarzyna Ciupa /-/ Wicedyrektor