Skutki spożycia napojów słodzonych i soków wśród dzieci oraz korzyści płynące z podawania wody Halina Woś
WODA Everything causes from water Woda obok białek, tłuszczu, węglowodanów, witamin i związków mineralnych należy do podstawowych składników pokarmowych
WODA Uniwersalny rozpuszczalnik Naturalny środek transportu substancji odżywczych, witamin, hormonów Rozpuszczalnik dla produktów przemiany materii wydalanych w postaci moczu
Przestrzenie wodne człowieka Woda zewnątrzkomórkowa Woda wewnątrzkomórkowa Noworodek ~78% wody Dziecko 60% wody Dorośli po 65r. życia: mężczyźni 54% wody kobiety 46% wody
Homeostaza wodno elektrolitowa I Zjawisko półprzepuszczalności błon komórkowych pod wpływem różnicy ciśnieńosmotycznych Osmolarność płynów ustrojowych 280-295mOsm/kg H2O Prawo elektroobojętności Donnana (wyrównywanie się ładunków anionów i kationów)
Homeostaza wodno elektrolitowa II Odruch pragnienia regulowany przez mechanizmy neurohormonalne (m.innymi wazopresyna) Mechanizm zagęszczania moczu Przesączanie ~180l wody osoczowej 1% ulega wydalaniu w postaci moczu (układ renina-angiotensyna- aldosteron)
Metabolizm wody Woda preformowana (dostarczona z płynami i pokarmem) Woda oksydacyjna 100g węglowodanów dostarcza 60ml wody oksydacyjnej 100g tłuszczu 108ml wody oksydacyjnej 100g białka 44 ml wody oksydacyjnej
Średnie zapotrzebowanie na wodę U kobiet ~ 2 100ml/dobę ~600ml woda z pozywienia ~300ml woda oksydacyjna ~1200ml woda która powinna być dostarczona jako płyny Manz. Nutr. Rev. 2005
Zapotrzebowanie na wodę u dzieci 4 x większe /kg m. ciała u niemowląt niż u dorosłych Większe straty pozanerkowe Odwodnienie! (niechęć do picia, gorączka, wymioty, biegunka) Wcześniactwo
Gospodarka wodna-wcześniaki Utrata wody przez skórę Czas wydalania wody i Na+ - relatywnie długi Obniżona tolerancja objętości posiłków Obniżona tolerancja osmolarności posiłków
Odwodnienie Ciężkie zaburzona czynność metaboliczna ustroju Średnie - zaburzenia metaboliczne - kamica nerkowa - zaburzenia w układzie sercowo-naczyniowym - zaburzenia w OUN - zaparcia - zaburzenia koncentracji - bóle głowy Raport: Nutrition in children and adolescens in Europe. Br J. Nutr. 2004
Zapotrzebowanie wodne Czynniki zewnętrzne: - klimat - nawyki żywieniowe Czynniki wewnętrzne - stan zdrowia - aktywność fizyczna
Jak określić właściwe zapotrzebowanie na wodę? Zmiana masy ciała Pomiar całkowitej podazy doustnej płynów Pomiar objętości moczu Określenie rezerwy wodnej Osmolarności moczu w odniesieniu do podaży doustnej płynów
Zalecenia EFSA dotyczące ilości płynów w codziennej diecie Dzieci 2-3 lat 1300ml 4-8 lat 1600ml Chłopcy Dziewczynki 9-13 lat 9-13 lat 2100ml Chłopcy >13 r. życia i mężczyźni Dziewczęta 13r. życia i kobiety 1900ml 2500ml 2000ml EFSA Journal 2010
Woda w organizmie W oda oks ydac yjna z prz emian białek, tłus z c z u i w ęglow odanów żywność W oda pref ormow ana Woda pitna dobrej jakości naturalne wody źródlane naturalne wody mineralne nisko i średniozmineralizowane niskosodowe <20 mg/l niskosiarczanowe <20 mg/l korzyści uniwersalny rozpuszczalnik profilaktyka otyłości Soki od 6 mż limitowana wielkość porcji korzyści poziomów markerów stresu oksydacyjnego RR stężenie HDL-chol nadmiar rozwój otyłości próchnica zębów TG w surowicy krwi biegunka czynnościowa Napoje napoje słodzone, gazowane, oranżady, lemoniady, cola zagrożenia: ryzyko rozwoju chorób dietozależnych
Soki owocowe w żywieniu niemowlęcia i małego dziecka 60ml/dobę w I-szym półroczu 150ml/dobę w 2-gim roku życia ½ porcji w postaci owoców soki przecierowe dla najmłodszych soki zawierające naturalnie wystepujące cukry a nie dosładzane soki wyłącznie pasteryzowane za wyjątkiem soków świeżo wyciskanych przeznaczonych do natychmiastowej konsumpcji
Sok owocowy - 100% soku owocowego Napój owocowy/koktajl owocowy to produkt zawierający 10%-99% soku zawartości węglowodanów: 11g/100ml - 16g/100ml 44 kcal/100ml 64 kcal/100ml Food and Drug Administration
Skutki spożywania nadmiernej ilości soków próchnica zębów biegunka pędraków nadwaga/otyłość wzdęcia brzucha, przelewania
Soki nie służą do zaspokojenia pragnienia! Do zaspokojenia pragnienia służy WODA
Department of Argicultura (USDA) Napoje słodzone Soft drink Sugar sweetened beverages Carbonated beverages (cola, sodas, fruit drinks) Noncarbonated beverages (iced tea) Libuda. Curr Opin. Nutr. Metab. Care 2009, 12
Słodzone napoje - sacharoza - syrop kukurydziany z dużą zawartością fruktozy - substytuty cukru
Procentowy (%) udział różnych napojów w ogólnej puli płynów przyjmowanych przez dzieci w ciągu dnia Wielka Brytania Asortyment Polska Holandia Niemcy Francja dzieci dzieci dzieci dzieci dzieci dzieci 1-3 lat 3-6 lat 7-9 lat 1-3 lat 1,5-4,5 lat 2-3 lata 7-9 lat mleko 26* 16 11 49 28 31 36 woda 12 17 15 25 29 28 43 sok owocowy 8 10 10 10 3 19 19 napoje 27** 21 22 11 35 9 kawa, herbata 26 37 36 5 5 13 2
Impact of change in sweetened caloric beverage consumption on energy intake among children and adolescents 3000 dzieci 2-18 lat Podaż energii o 235 kcal/dobę Każdy 1% napoju słodkiego zastąpiony wodą o 6,6 kcal Wang. Arch. Pediatr. Adolesc. Med. 2009; 163:336
Promotion and provision of drinking water in schools for overweight prevention (randomized, controlled cluster trial) Spożycie 1 szklanki wody w szkole skutkowało zmniejszeniem ryzyka nadwagi u 31% uczniów Muckelbauer R. Pediatrics 2009, 23.
Zalecenia Zastępować napoje słodzone nielokalorycznymi napojami Interwencje bahawioralne Interwencje środowiskowe Prewencja powinna zaczynać się jak najwcześniej MODYFIKACJA ZWYCZAJÓW PICIA JEST BARDZO WAŻNĄ STRATEGIĄ W ZAPOBIEGANIU OTYŁOŚCI Libuda. Soft drincks and body weight development in childhood Curr. Opin. Clin. Nutr. Metab. Care 2009,12
Woda dla niemowląt i małych dzieci Woda naturalna, pierwotnie czysta Pozyskiwana ze złóż głębinowych Pozbawiona zanieczyszczeń chemicznych, organicznych Rozprowadzana w opakowaniach jednostkowych
Woda dla niemowląt i małych dzieci Naturalna woda mineralna Naturalna woda źródlana Niskosodowa Niskozmineralizowana Czysta bakteriologicznie/chemicznie
Dziękuje za uwagę