Myśl globalnie - inwestuj lokalnie, czyli produkty ETP na GPW Bartosz Świdziński, ETP Product Manager Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Akademia Tworzenia Kapitału, 2015 1
Plan Prezentacji 1. Czym są produkty strukturyzowane? Definicja produktów strukturyzowanych Dlaczego warto inwestować w produkty strukturyzowane? Rozwój produktów strukturyzowanych w Polsce Zasady obrotu na rynku ETP 2. Rodzaje produktów strukturyzowanych Klasyfikacja ze względu na poziom ryzyka Produkty inwestycyjne a produkty lewarowane Charakterystyka wybranych produktów (ETF, FAKTOR) 3. O czym powinien wiedzieć inwestor? Ryzyko wynikające z inwestowania na rynku ETP Gdzie szukać informacji? Sposób wyboru właściwego certyfikatu 2
Czym są produkty strukturyzowane? "Produkty strukturyzowane to instrumenty finansowe, których cena jest uzależniona od wartości instrumentu bazowego (np. cena akcji, surowca, wartość indeksu)" "Produkt finansowy o charakterze inwestycyjnym lub spekulacyjnym stworzony dla Państwa przez emitenta, który pozwala zarobić w określonych warunkach rynkowych. Poziom straty możliwy do poniesienia przez inwestora różni się w zależności od typu instrumentu" Produkt strukturyzowany = strategia inwestycyjna przygotowana przez emitenta Produkty strukturyzowane często nazywane są także ETP (Exchange Traded Products), do tej kategorii produktowej zaliczane są : Exchange-traded funds (ETFs), Exchangetraded notes (ETNs) oraz Exchange-traded certificates (ETCs). 3
Produkty strukturyzowane od kuchni można tak lub tak Składnikami często są: Opcje (10 gram) Kontrakty Futures (0,5l) Akcje (3 łyżki) Depozyt (2 godziny) Waluty (szczypta) Tutaj gotuje dla nas emitent, którym zazwyczaj jest bank 4
Dlaczego warto inwestować w ETP na GPW? Bezpieczeństwo i przejrzystość obrotu, pełna informacja o produkcie i emitencie Różnorodność możliwych strategii, zarabianie zarówno na wzrostach jak i na spadkach, dostęp do nowych rynków, szeroka paleta instrumentów Elastyczność, możliwość sprzedaży instrumentu na rynku wtórnym i wycofanie się z inwestycji przed terminem wykupu przez emitenta Dostępność, wszystkie produkty giełdowe dostępne są za pośrednictwem rachunku inwestycyjnego w domu maklerskim Niskie koszty, niska prowizja GPW za zakup i sprzedaż giełdowych produktów strukturyzowanych 5
Przykładowe instrumenty bazowe Surowce, złoto, srebro, ropa naftowa, gaz ziemny, itp. Produkty rolne, pszenica, kukurydza, kakao, kawa, itp.. Kursy walut Stopy procentowe Kursy akcji i indeksy giełdowe 6
Dywersyfikacja geograficzna W ofercie GPW obecnie notowane są produkty oparte o instrumenty bazowe z różnych rynków globalnych. W tym produkty indeksowe lub oparte o akcje konkretnej spółki zagranicznej. Polska Kazachstan 7
Różnorodność strategii- profile wypłat (produkty) Różnorodność strategii produktów ETP jest nieograniczona Szeroka gama profili wypłaty pozwala zarabiać w czasach: hossy, bessy oraz trendu bocznego 8
Rynek ETP na GPW wzrost obrotów Źródło: GPW 9
Rynek ETP- dynamiczny wzrost liczby produktów 900 800 Liczba produktów ETP na koniec okresu 824 700 600 622 500 400 300 299 414 200 147 100 0 46 69 2 12 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: GPW 10
Rynek ETP- najbardziej popularne instrumenty bazowe 11
Zasady handlu na rynku ETP Wszystkie produkty strukturyzowane notowane są w tzw. systemie animatora rynku na platformie UTP-W. Najważniejsze cechy systemu to: każdy produkt ma jednego animatora, którym zazwyczaj jest emitent; Animator- zapewnia płynność notowań instrumentów; wolumen ani wartość obrotu, w przypadku produktów ETP, nie jest dobrym miernikiem płynności; brak animatora powoduje zawieszenie instrumentu; inwestorzy mogą zawierać transakcje między sobą ale pod warunkiem, że jest aktywny animator w arkuszu. Handel produktami ETP odbywa się w sposób analogiczny do handlu akcjami. Inwestor poza standardowym rachunkiem maklerskim nie potrzebuje żadnych dodatkowych kont czy uprawnień. Handel odbywa się w minimalnie zmienionym okresie czasu niż handel akcjami. Faza notowań ciągłych trwa od 9:05 do 16:50 12
Emitenci ETP 13
Rodzaje produktów strukturyzowanych Klasyfikacja ze względu na poziom ryzyka Produkty inwestycyjne a produkty lewarowane Charakterystyka poszczególnych produktów strukturyzowanych 14
Klasyfikacja ze względu na poziom ryzyka Niskie Umiarkowane Wysokie Certyfikaty z ochroną kapitału Obligacje strukturyzowane Certyfikaty TRACKER Certyfikaty dyskontowe Certyfikaty bonusowe Certyfikaty ekspresowe Certyfikaty TURBO Certyfikaty FAKTOR Warranty 15
Produkty inwestycyjne a produkty lewarowane Produkty lewarowane, działają na zasadzie wykorzystania tzw. efektu dźwigni finansowej, która umożliwia osiąganie dodatkowych zysków przy użyciu kapitałów obcych. PRODUKTY INWESTYCYJNE PRODUKTY LEWAROWANE 100% OCHRONA kapitału CZĘŚCIOWA ochrona kapitału BEZ ochrony kapitału BEZ knock-out u Z Knock-out em 16
ETF czyli jak kupić cały indeks Exchange Traded Fund - otwarty fundusz indeksowy, którego celem jest wierne odzwierciedlenie zachowania określonego instrumentu bazowego. Pokonanie indeksu jest wyzwaniem Cel: wierna replikacja określonego instrumentu bazowego Zarządzany pasywnie (fundusz nie stara się pobić indeksu) Posiada emitenta (ciągła kreacja i umarzanie jednostek) Notowany na giełdzie (podobnie jak akcje) Strategia polegająca na zróżnicowaniu inwestycji w ramach jednego portfela. Celem dywersyfikacji jest zmniejszenie ryzyka inwestycyjnego. 17
ETF - synergia kosztowa Zakup tradycyjnego funduszu akcji Pośrednik finansowy TFI Biuro maklerskie Pan Zygmunt Zakup ETF Biuro maklerskie Sprytna Zosia 18
ETF - moc pasywnego zarządzania ETF-y dostępne na GPW Emitent LYXOR Asset Management ETF na WIG20 ETF na DAX ETF na S&P500 Wartość jednostki: 1/10 indeksu 1/100 indeksu 1/100 indeksu Notowanie walucie: w PLN w PLN w PLN Opłaty za zarządzanie: 0,50% p.a. 0,15% p.a. 0,20% p.a. Zalety funduszy ETF: Dywersyfikacja portfela Niskie koszty zarządzania Replika stopy zwrotu indeksu Gwarancja płynności Możliwość inwestowania on-line Znajomość bieżącego kursu Niski kapitał początkowy 19
Produkty lewarowane Turbo Faktor 20
21
Jak działa Turbo Long Bariera 133 zł 140 130 Wkład inwestora Poziom finansowania 130 zł 120 110 Pożyczka od emitenta Wkład inwestora zabezpiecza kredyt Bariera codziennie nieznacznie się podnosi musimy płacić odsetki! 100 90 22
Jak działa Turbo Long 140 130 120 110 100 bariera Poziom finans. 90 80 23
Jak zmieniają się poziomy strike i bariera RCTLKGH002 15.12 16.12 19.12 20.12 21.12 22.12 23.12 27.12 28.12 29.12 30.12 02.01 Strike (poziom finansowania) 97,36 97,38 97,44 97,45 97,47 97,49 97,51 97,58 97,60 97,61 97,63 97,68 bariera 102,36 102,38 102,44 102,45 102,47 102,49 102,51 102,58 102,60 102,61 102,63 102,68 strike% (w skali roku) - finansowanie 7,10% 7,09% 6,61% 7,10% 6,59% 6,79% 6,46% 6,28% 6,08% 6,34% 6,08% 98,80 102,90 98,60 102,70 102,50 102,30 102,10 101,90 101,70 102,36 102,38 97,36 97,38 102,44 102,45 102,47 102,49 102,51 97,44 97,45 97,47 97,49 97,51 102,58 102,60 102,61 102,63 97,58 97,60 97,61 97,63 102,68 97,68 98,40 98,20 98,00 97,80 97,60 97,40 bariera strike 101,50 15.12 16.12 19.12 20.12 21.12 22.12 23.12 27.12 28.12 29.12 30.12 02.01 97,20 24
Jak działa Turbo Short 140 130 120 Depozyt inwestora Poziom finansowania 140 zł Bariera 137 zł 110 100 90 Krótka sprzedaż Pożyczka papierów wartościowych Depozyt inwestora zabezpiecza emitentowi odkup papierów Bariera w przypadku turbo short podnosi się w górę to my otrzymujemy oprocentowanie! 25
Jak działa Turbo Short Poziom finans. bariera 140 130 120 110 100 90 80 26
Poziom finansowania i bariera Turbo Long Turbo Short 27
Mnożnik certyfikaty turbo Instrument bazowy Mnożnik Liczba certyfikatów dająca ekspozycję na jednostkę instrumentu bazowego* WIG20 0,01 100 PEKAO 0,1 10 KGHM 0,1 10 PGE 0,1 lub 1** 10 lub 1** PKN Orlen 0,1 lub 1** 10 lub 1** PKO BP 0,1 lub 1** 10 lub 1** PZU 0,1 10 TPSA 0,1 lub 1** 10 lub 1** PGNIG 1 1 Tauron PE 1 1 Złoto spot (gold) 0,1 10 Srebro spot (silver) 1 1 Brent Crude Oil Future 0,1 10 Pszenica furure (wheat) 1 1 Cukier future (sugar) 10 0,1 Kukurydza future (corn) 1 1 ** wartości różnią się dla poszczególnych certyfikatów na te instrumenty bazowe 28
Turbo short alternatywa krótkiej sprzedaży Rynek pożyczek papierów wartościowych dla klienta indywidualnego jest w Polsce ciągle słabo rozwinięty Certyfikaty turbo to świetna alternatywa krótkiej sprzedaży Pośrednia pożyczka papierów emitentowi znaczniej łatwiej pożyczyć papiery po atrakcyjnych cenach Koszt pożyczki jest często minimalny 29
TURBO- gdzie szukać poziomów bariery i finansowania http://www.gpw.pl/certyfikaty-knockout-full 30
Dźwignia finansowa Certyfikaty FAKTOR (stała dźwignia) Certyfikaty FAKTOR dają możliwość zarabiania na zmianach cen z wybraną przez inwestora stałą dźwignią finansową (lewarem). Faktory to certyfikaty typu open-end, czyli bez terminu zapadalności. Dzięki konstrukcji dają szanse na ponadprzeciętne zyski lub mogą służyć jako zabezpieczenie portfela. Wbudowana dźwignia powoduje, że zmiana ceny instrumentu bazowego o 1% powoduje automatycznie zmianę ceny certyfikatu FAKTOR o 2% (dla dźwigni równej 2), 3% (dla dźwigni równej 3), 4% (dla dźwigni równej 4) oraz -4% (dla dźwigni -4). Dla certyfikatów typu FAKTOR nie ma znaczenia wyjściowy poziom ceny samego certyfikatu, obserwować powinniśmy zmiany ceny instrumentu bazowego, które maja bezpośrednie przełożenie na zmianę ceny certyfikatów. Obecnie na GPW notowanych jest 97 certyfikatów faktor m.in. powiązanych z kursami akcji dużych spółek, indeksów i surowców. Zarówno krajowych jak i zagranicznych. 31
Certyfikaty FAKTOR (Faktor Long/Short) Możliwość zarabiania na wzrostach cen instrumentów bazowych (certyfikaty FAKTOR LONG) Cena certyfikatu FAKTOR LONG wzrasta gdy cena instrumentu bazowego rośnie.cena tego certyfikatu spada, gdy spada cena instrumentu bazowego. Dźwignia finansowa daje możliwość wyższych zysków przy trendzie rosnącym, ale przy trendach spadkowych straty mogą być większe niż przy bezpośredniej inwestycji w instrument bazowy. Możliwość zarabiania na spadkach cen instrumentów bazowych (certyfikaty FAKTOR SHORT) Każdy certyfikat dający możliwość zarabiania z dźwignią na wzrostach (certyfikat FAKTOR LONG) ma swoje lustrzane odbicie certyfikat FAKTOR SHORT, którego cena wzrasta wtedy gdy cena instrumentu bazowego spada. Dźwignia finansowa daje możliwość wyższych zysków przy trendzie spadkowym, ale inwestor traci gdy cena instrumentu bazowego rośnie. 32
Wartość poziomu ochrony Na wypadek ekstremalnych zmian kursowych certyfikaty faktorowe mają wbudowany specjalny mechanizm ochronny. Wartość poziomu ochrony np. 40% oznacza, że w przypadku zmiany ceny instrumentu bazowego o 40% w ciągu jednej sesji (w kierunku powodującym straty inwestora) nastąpi automatycznie uruchomienie mechanizmu zabezpieczającego, który w praktyce skutkuje zmniejszeniem wartości dźwigni tak, aby amortyzować dalszy spadek ceny certyfikatu. 33
Certyfikat FAKTOR LONG 34
Certyfikat FAKTOR SHORT 35
Certyfikaty FAKTOR Przykład teoretyczny WIG20 Inwestor poprawnie przewidział zachowanie indeksu Rynek nie dojrzał do decyzji inwestora 36
Certyfikaty FAKTOR Przykład z życia wzięty KGHM Inwestor kupił na GPW 2 czerwca certyfikat long faktor AT0000A12BJ9 powiązany z kursem akcji KGHM z dźwignią 3 za 62 PLN i zamknął pozycję 29 sierpnia sprzedając certyfikat za 107 PLN. 37
O czym powinien wiedzieć inwestor? Ryzyka wynikające z inwestowania na rynku ETP Gdzie szukać informacji? Sposób wyboru właściwego produktu 38
Ryzyka wynikające z inwestowania na rynku ETP Ryzyko płynności na rynku ETP Ryzyko dźwigni finansowej Ryzyko walutowe Ryzyko produktu, ryzyko rynkowe Ryzyko emitenta 39
Gdzie szukać informacji? strona GPW: https://www. gpw.pl/ lub strony emitentów: https://www.rcb.at/pl/ http://www.ingturbo.pl/ 40
Wyszukiwarka ETP 41
Sposób wyboru właściwego produktu 1. Wybór instrumentu bazowego (spółki/indeksu /towaru) 6. Kupno wybranego certyfikatu 2. Instrument bazowy - wzrost/spadek? 5. Wybór właściwego rodzaju certyfikatu 3. Poziom ryzyka gwarancja kapitału? dźwignia? 4. Czas inwestycji (termin wygasania/open end) 42
Podsumowanie SUPERMARKET PRODUKTÓW Najróżniejsze aktywa na wzrost i spadek, a także trend boczny Szeroki wachlarz produktów i strategii Możliwość natychmiastowej sprzedaży Gwarantowana płynność Rynek głównie dla inwestorów indywidualnych Małe zaangażowanie kapitału Możliwość inwestowania w ramach IKE i IKZE Wszystko dostępne poprzez rachunek maklerski 43
Bartosz Świdziński ETP Product Manager Dział Rozwoju Sieci Biznesowej Pion Rozwoju Rynku etp@gpw.pl Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA ul. Książęca 4, 00-498 Warszawa 44