31 marca 2009 Scania V8 1969-2009 Legenda kończy 40 lat Moc, doznania i charakterystyczny dźwięk oto nieodłączne elementy legendy silnika Scania V8. Dodaj do tego doskonałą ekonomikę paliwową w tej klasie mocy, reputację niezniszczalnej napędowej i wysoką wartość przy odsprzedaży, a otrzymasz produkt, który nie ma sobie równych. Wraz z wprowadzeniem na rynek w roku 2000 wersji 16-litrowej, znakomita reputacja jaką zdobył sobie pierwszy, 14-litrowy silnik V8 została przeniesiona w zupełnie nowy wymiar. Większe koszty zakupu są uzasadnione opłacalnością eksploatacji w dłuższym okresie! Wyższe osiągi oznaczają większe prędkości średnie. Ponadprzeciętna trwałość i niezawodność przekładają się na większą dyspozycyjność. W porównaniu do okresu czteroletniego, w typowym, sześcioletnim okresie eksploatacji następuje mniejszy spadek wartości rynkowej pojazdu, zwłaszcza przy wysokiej cenie odsprzedaży. Dla wielu klientów są to czynniki decydujące o wyborze Scania V8. Duża grupa użytkowników nie potrafi się rozstać ze swoim silnikiem. Niekiedy, po osiągnięciu przebiegu około 2 milionów kilometrów, wystarczy wykonać naprawę główną, by tchnąć nowe życie w jednostkę napędową. Znane są przypadki, że samochody ciężarowe z silnikiem Scania V8 wciąż pozostają w eksploatacji, mimo osiągnięcia przebiegu 5 milionów kilometrów lub więcej. Narodziny króla Gdy pod koniec lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku Scania zaprezentowała 14- litrową jednostkę napędową V8 o mocy 350 KM, był to najmocniejszy europejski silnik przeznaczony do samochodu ciężarowego. I przez wiele lat nie oddał palmy pierwszeństwa. Silnik V8 uczynił ze Scania prawdziwą królowę szos. Prace projektowe rozpoczęto w czasach, gdy za wystarczającą moc uznawano 250 KM. Ale inżynierowie Scania-Vabis zdali sobie sprawę, że w przyszłości taki poziom mocy może być niewystarczający, zwłaszcza w transporcie dłużycy drzewnej i transporcie ciężkim. Dlaczego więc nie zdecydować się na odważniejszy krok i jako pierwsza firma na rynku nie zaoferować mocniejszego silnika? Zielone światło dla projektu pojawiło się w 1962 r., gdy trwały już prace nad nową generacją samochodów ciężarowych z silnikiem pod kabiną, których wprowadzenie na rynek zaplanowano na rok 1968. Niestety, pod kabiną nie zmieściłaby się ani rzędowa ósemka, ani rzędowy silnik sześciocylindrowy o większej pojemności.
2 (5) W sposób naturalny więc inżynierowie zwrócili uwagę na widlasty układ cylindrów. Taki silnik zmieściłby się w tej samej ramie i pod tą samą kabiną, pod którą montowano rzędowe sześciocylindrowe silniki o pojemności 11 l, a jednocześnie rozwijałby moc większą o 100 KM. Przyjęta koncepcja zakładała zaprojektowanie napędowej o dużej mocy, a jednocześnie zwartej budowie, dzięki której osiągi samochodu ciężarowego wzbiłyby się na zupełnie nowy poziom Własności trakcyjne W czasie formułowania założeń dotyczących osiągów nowego silnika konstruktorzy zdefiniowali pojęcie własności trakcyjnych. Własności trakcyjne są miarą funkcjonowania silnika i pozostałych elementów układu napędowego w czasie jazdy. Pod tym względem maksymalna moc silnika ma znaczenie drugorzędne. Zasadniczą miarą osiągów napędowej jest charakterystyka jej momentu obrotowego. Według inżynierów Scania-Vabis dobre właściwości trakcyjne to: Mała liczba koniecznych zmian biegów w całym zakresie prędkości jazdy. Duża siła napędowa przy niskich prędkościach obrotowych silnika. Wystarczająca nadwyżka mocy w całym zakresie prędkości obrotowych silnika. Nowy, pionierski silnik Scania-Vabis V8 o pojemności 14,2 l był wyjątkowy pod wieloma względami. Od podstaw został zaprojektowany jako silnik turbodoładowany o dużej trwałości. Równocześnie opracowano wolnossącą wersję silnika, o mocy 260 KM, przeznaczoną do autobusów, dzięki której turystyczne autokary zmieniały się w komfortowe salonki. Pojazdy Scania LB140 szybko zdobyły uznanie na rynku. Łączyły w sobie wysoką moc z charakterystyką momentu obrotowego sprzyjającą wykorzystywaniu niskich prędkości obrotowych silnika przyjemne i efektywne rozwiązanie w samochodzie ciężarowym o dużej ładowności. Wielu klientom podobał się również emblemat V8 oraz charakterystyczny odgłos pracy tego silnika. Wszystkie te cechy, a także wyjątkowa trwałość i niezawodność sprawiły, że 14-litrowy silnik V8 szybko stał się prawdziwą legendą Wymagania dotyczące jednostkowego wskaźnika mocy KM/t W połowie lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia władze odpowiedzialne za bezpieczeństwo drogowe zdały sobie sprawę, że należy coś zrobić, by samochody ciężarowe nie utrudniały i spowalniały ruchu drogowego. W Niemczech wprowadzono zalecenie, by minimalny jednostkowy wskaźnik mocy wynosił 8 KM/t, co przypadku zestawy drogowego o masie całkowitej 38 t oznaczało konieczność zastosowania silnika mocy nieco powyżej 300 KM. W tamtym czasie silnik 375-konny Scania V8 pozwalał uzyskać wskaźnik mocy na poziome 10 KM/t wartość, która stała się standardem w europejskim transporcie długodystansowym dopiero 25 lat później (40 t dmc i 400 KM w 2000 r.) Jednocześnie silnik Scania V8 zapewniał wystarczającą moc również dla cięższych zespołów pojazdów. Współczesne, powszechnie wykorzystywane w Skandynawii, 60-tonowe zespoły pojazdów wymagają około 600 KM, przy wskaźniki 10 KM/t.
3 (5) Sukces 14-litrowej napędowej Osiągi 14-litrowej były kilkukrotnie zwiększane, dochodząc w ostatniej wersji tego silnika, produkowanej w latach 1995-2001, do 530 KM i 2300 Nm. W porównaniu z pierwszą wersją oznacza to wzrost mocy i momentu obrotowego o odpowiednio: ponad 50 procent i 85 procent. Rok 1969 1995 Układ cylindrów V8, kąt rozwidlenia 90 V8, kąt rozwidlenia 90 Poziom emisji spalin Euro 2 Pojemność skokowa 14,2 l 14,2 l Średnica cylindra x 127 x 140 mm 127 x 140 mm skok tłoka Moc maksymalna 350 KM 530 km Maks. moment obrotowy 1245 Nm 2300 Nm W latach 1969-2001 wyprodukowano około 170 000 14-litrowych silników V8 w wersjach: samochodowej, przemysłowej i morskiej, a także około 900 silników przeznaczonych do autobusów. 16-litrowy następca 16-litrowy silnik V8, wprowadzony na rynek w 2000 r., został zaprojektowany od podstaw w oparciu o koncepcję modułowej głowicy cylindrów, przyjętą we wszystkich 9-, 12-, 13- i 16-litrowych silnikach Scania. Obecnie silnik ten spełnia normy emisji spalin Euro 4 i Euro 5. Najmocniejszy wariant rozwija moc maksymalną 620 KM i maksymalny moment obrotowy 3000 Nm. Rok 2000 Obecnie Układ cylindrów V8, kąt rozwidlenia 90 V8, kąt rozwidlenia 90 Poziom emisji spalin Euro 3 Euro 5 Pojemność skokowa 15,6 l 15,6 l Średnica cylindra x 127 x 154 mm 127 x 154 mm skok tłoka Moc maksymalna 580 km 620 km Maks. moment obrotowy 2700 Nm 3000 Nm Przez wiele lat Scania była najczęściej kupowanym samochodem ciężarowym z silnikiem o mocy powyżej 500 KM. W 1970 r. widlasta ósemka Scania szturmem opanowała rynek włoski i od tego czasu pozostaje tam liderem. Silnik V8 ma zwartą budowę i wyjątkowo korzystny stosunek mocy do masy własnej. Dzięki temu jest często stosowany w wozidłach technologicznych, a także w pojazdach i łodziach wojskowych oraz w instalacjach przemysłowych. Od 1969 r. dostarczono na rynek ponad ćwierć miliona sztuk jednostek napędowych Scania V8. Szacuje się, że co najmniej sto tysięcy tych silników wciąż pozostaje w eksploatacji.
4 (5) Dane techniczne i statystki przedstawiono w poniższych tabelach. W celu uzyskania dalszych informacji i zdjęć: Wejdź na www.scania.com/media/v8/ to specjalna strona, zawierająca materiały prasowe dotyczące silnika V8. Zdjęcia związane ze Scania V8 znajdziesz również na stronie http://imagebank.scania.com/, wpisując V8 w pole wyszukiwania Quick search. W maju zostanie uruchomiona specjalna, jubileuszowa strona internetowa, dedykowana wszystkim entuzjastom Scania. Historia sprzedaży V8 Silnik Zakres produktów Lata Dostarczone 14-litrowy V8 LB140, LBS140, LBT140 1969-1976 9963 L140, LS140, LT145 1972-1976 2197 LB141, LBS141, LBT141 1976-1981 16 405 LK141, LKS141, LKT141 1977-1981 2522 L141, LS141, LT146 1976-1980 1780 R142, T142 1981/1980-1988 36931 R143, T143 1988-1996 51811 R144, T144 1995-2001 34 450 Przemysłowe i morskie 1969-2002 21 430 Autobusy 1971-1977 894 Łącznie silnik 14-litrowy 178 383 16-litrowy V8 R164, T164 2000-2004 22 267 Seria R, Euro 3 Do chwili obecnej (-2008) 23 109 Seria R, Euro 4 Do chwili obecnej (-2008) 11 139 Seria R, Euro 5 Do chwili obecnej (-2008) 8029 Przemysłowe i morskie Do chwili obecnej (-2008) 5969 Łącznie silnik 16-litrowy 70 513 Łącznie Scania V8 248 896 10 głównych rynków dla silnika V8 w latach 1988-2008 Miejsce 14-litrowy V8 Dostarczone 1969-2001 16-litrowy V8 Dostarczone 2000-2008 Sprzedaż Kraj całkowita 1 Włochy 30 242 17 081 13 161 2 Niemcy 16 850 9787 7063 3 Szwecja 14 942 9956 4986 4 Hiszpania 13 230 7543 5687 5 Francja 10 561 6963 3598 6 Norwegia 8368 3275 5093 7 Wielka Brytania 7237 4040 3197 8 Holandia 6709 3647 3062 9 Dania 6503 3872 2631 10 Austria 5403 3103 2300
5 (5) Etapy rozwojowe Rok Opis Moc maksymalna Maks. moment obrotowy 1969 Nowy 13-litrowy silnik turbo 350 KM przy 2300 obr/min 1245 Nm przy 1500 obr/min 1969 Silniki przemysłowe i morskie 350 KM przy 2300 obr/min 1270 Nm przy 1450 obr/min 1971 Silnik wolnossący do samoch. 260 km przy 2300 obr/min 932 Nm przy 1200 obr/min ciężarowych i autobusów 1973 Turbodoładowany silnik 404 km przy 2100 obr/min 1290 Nm przy 1300 obr/min morski 1976 Zaprzestanie produkcji wersji wolnossącej 1976 Koncepcja silnika 375 km przy 2000 obr/min 1480 Nm przy 1300 obr/min wolnoobrotowego 1981 Samochody ciężarowe Scania 388 km przy 2000 obr/min 1580 Nm przy 1300 obr/min serii 2 1982 Chłodnica powietrza doładowującego w opcji 420 km przy 1900 obr/min 1725 Nm przy 1250 obr/min 1985 Chłodnica powietrza doładowującego w standardzie 430 km przy 1900 obr/min 400 km przy 1900 obr/min 1725 Nm przy 1250 obr/min 1605 Nm przy 1300 obr/min 1985 Silnik morski 451 km przy 2100 obr/min 1750 Nm przy 1200 obr/min 1987 Samochody ciężarowe Scania serii 3 404 km przy 1900 obr/min 450 km przy 1900 obr/min 470 km przy 2100 obr/min 1663 Nm przy 1250 obr/min 1915 Nm przy 1150 obr/min 1940 Nm przy 1250 obr/min Z EDC 1991 Euro 1 453 km przy 1900 obr/min 500 km przy 1900 obr/min 2030 Nm przy 1150 obr/min 2130 Nm przy 1000-1500 obr/min 1994 Euro 2 500 km przy 1900 obr/min 2130 Nm przy 1000-1500 obr/min 1995 Samochody ciężarowe Scania serii 4 460 km przy 1900 obr/min 530 km przy 1900 obr/min 2030 Nm przy 1100-1500 obr/min 2300 Nm przy 1100-1500 obr/min 1999 Silnik morski 800 km przy 2200 obr/min 2680 Nm przy 2000 obr/min 2000 Nowy 16-litrowy silnik V8 480 km przy 1900 obr/min 580 km przy 1900 obr/min 2300 Nm przy 1100-1300 obr/min 2700 Nm przy 1100-1300 obr/min 2002 Silnik morski 900 km przy 2300 obr/min 3000 Nm przy 1500 obr/min 2004 Scania serii R 500 km przy 1900 obr/min 580 km przy 1900 obr/min 2400 Nm przy 1100-1300 obr/min 2700 Nm przy 1100-1300 obr/min 2005 Euro 4 500 km przy 1900 obr/min 560 km przy 1900 obr/min 620 km przy 1900 obr/min 2007 Euro 5 500 km przy 1900 obr/min 560 km przy 1900 obr/min 620 km przy 1900 obr/min 2400 Nm przy 1100-1400 obr/min 2700 Nm przy 1100-1400 obr/min 3000 Nm przy 1100-1400 obr/min 2500 Nm przy 1000-1350 obr/min 2700 Nm przy 1000-1400 obr/min 3000 Nm przy 1000-1400 obr/min