Autorka: Katarzyna Walasek Scenariusz zajęć dla 4-latków Obszar podstawy programowej: 7. Wychowanie przez sztukę dziecko widzem i aktorem Grupa wiekowa: 4-latki Obszar/blok tematyczny: Jestem twórcą teatru, widzem i aktorem Temat: Spotkania ze sztuką. Cele operacyjne: Dziecko: uczestniczy w tworzeniu scenografii do przedszkolnego teatrzyku; rozumie sens informacji podanych w formie symboli; klasyfikuje obiekty zgodnie z podanymi cechami (np. wielkość i kolor), próbuje je przeliczać (zakres do 3 lub większy, zgodnie z indywidualnymi możliwościami). Wykaz rozwijanych i nabywanych umiejętności, ujętych w podstawie programowej, jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole: Dziecko: wie, jak należy się zachować na uroczystościach artystycznych, np. na koncercie, festynie, przedstawieniu, w teatrze, kinie; wznosi konstrukcje z klocków, tworzy kompozycje z różnorodnych materiałów (np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa ( potrafię to zrobić ), odczuwa radość z wykonanej pracy; odgrywa role w zabawach parateatralnych posługując się mową, mimiką, gestem, ruchem; umie posługiwać się rekwizytami (np. maską); umie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych oraz przy użyciu elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych kompozycji, a także form konstrukcyjnych; uczestniczy w zajęciach ruchowych, zabawach oraz grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej; grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje), formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne; dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania.
Treści kształcenia: poznawanie różnorodnych materiałów i technik plastycznych oraz sposobów ich wykorzystywania; wyrażanie siebie poprzez działalność artystyczną (tworzenie scenografii); rozwijanie umiejętności przestrzegania reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (współpraca w zabawach i w sytuacjach zadaniowych wspólnie z innymi dziećmi wykonywanie scenografii do przedszkolnego teatrzyku); poznawanie zasad zachowania się oraz uczestnictwa w koncertach, a także przedstawieniach; kształtowanie orientacji przestrzennej (projektowanie); rozwijanie sprawności manualnej poprzez tworzenie i wykorzystanie periaktów teatralnych w scenografii; poznawanie pogody oraz jej elementów na przykładzie periaktów teatralnych imitujących drzewa o różnej porze roku; rozwijanie prawidłowej komunikacji werbalnej, mowy powiązanej z działaniem, bogacenie słownictwa dziecka; pozwijanie wrażliwości przestrzennej i wzrokowej w zabawach ruchowych; poznawanie zasad dbania o porządek w najbliższym otoczeniu; higiena pomieszczeń. Opis sposobu realizacji: Lp. Część dnia aktywności dziecka I. Zajęcia poranne Przebieg zajęć 1.Schodzenie się dzieci, przywitanie; zabawy swobodne w kącikach zainteresowań. 2. Dzieci na widowni: Dzieci kolorują ilustrację, następnie liczą osoby zgromadzone na widowni. Warunki pobudzające aktywność/uwagi o realizacji Materiał do wydrukowania nr 1 i 3. W wybranym miejscu sali znajduje się czarodziejska skrzynia (tekturowy karton, pojemnik, itp.). Nauczyciel (N) pokazuje dzieciom ilustrację przedstawiającą teatr oraz kilka przykładów periaktów teatralnych; nawiązuje rozmowę o teatrze i jego funkcji. N informuje, że podczas zajęć dzieci będą wykonywały scenografię do przedstawienia. Materiał do wydrukowania nr 1. Każde dziecko otrzymuje ilustrację przedstawiającą spektakl teatralny. Dzieci pokazują na obrazku, gdzie są widzowie,
II. Zajęcia dydaktyczne N rozmawia z dziećmi o zasadach zachowania się w teatrze, na koncertach. 3. Robimy scenografię teatralną: Dzieci składają z pomocą N duży karton w taki sposób, aby przypominał mały teatr. N wycina nożykiem otwór w kartonie symboliczną scenę. Dzieci wspomagają (na miarę możliwości) działania N. 1. Domek, pałac, wieża: zabawa indywidualna. Dzieci wykonują elementy scenografii: wybierają jeden z szablonów (pałac, wieża, domek, drzewo, choinka), samodzielnie kolorują, następnie wycinają z pomocą N szablon, przyklejają jako element scenografii teatralnej. aktorzy, nazywają scenę i widownię. Przebieg projektowania scenografii odbywa się pod kierunkiem N, który czuwa, aby scenografia była stabilna i dobrze sklejona. W niektórych czynnościach N wyręcza dzieci, np. dokładne sklejanie taśmą samoprzylepną ścian. Szablony - materiały do wydrukowania, przykładowe zdjęcie scenografii wykonanej przez dzieci z jednego z przedszkoli poznańskich (materiały do wydrukowania). Przyklejanie szablonów do kartonowej scenografii klejem typu wikol. 2. Małe teatralne periakty: praca indywidualna. Dzieci przygotowują przestrzenną dekorację teatralną. Szablon i zdjęcia periaktów materiał do wydrukowania nr 3 - jeden szablon służy do pokolorowania, drugi umożliwia wypełnienie każdej ściany periaktu dowolnym rysunkiem. Z teatralnych periaktów można przygotować również przestrzenne drzewa (przykłady w materiałach do wydrukowania). Przygotowane periakty dzieci doklejają jako elementy do scenografii. Periakty wykonuje się składając kartkę A4 na 3 równe części, które zagina się do środka i skleja ze sobą tak, aby powstał graniastosłup o podstawie trójkąta. N demonstruje sposób zaginania dzieciom.
III. Zajęcia popołudniowe 3. Zabawa w teatr: Wykorzystanie stworzonej scenografii np. do zabaw tematycznych bądź swobodnych; dzieci wcielają się w role. Propozycje indywidualne dla zainteresowanych dzieci: Do zabaw parateatralnych z użyciem stworzonej scenografii przydatne będą pacynki/kukiełki/lalki lub inne przedmioty, które dzieci wykonywały wcześniej lub które znajdują się w przedszkolu. Do zabawy można wykorzystać także zabawki, np. misie i lalki lub samodzielnie wykonane ludziki z plasteliny, kasztanów i innych materiałów. 1. Gdzie znajdziemy scenę prezentacja multimedialna. Multimedia nr 7. Dziecko wskazuje scenę na kolejnych slajdach prezentacji. 2. Drzewa w różnych porach roku: dopasuj kolor liści. Materiały do wydrukowania nr 4. 3. Puzzle Ludziki z plasteliny. Multimedia nr 5. 4. Kolorowanka Pałac Multimedia nr 6. 5.Kolorowanka wieża z klocków Multimedia nr 8. 6. Drzewa: zabawa ruchowa. N dobiera treść zabawy do tematyki zajęć, np. drzewa kołyszą się na scenie, drzewa ustawiają się na scenie, dekoracja z drzew zniszczyła się. Uwaga: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji. Jeżeli niektóre dzieci pomimo upływu czasu są zainteresowane proponowanymi działaniami nie należy im przerywać tej aktywności. Dzieci, których uwaga się wyczerpała, w naturalny sposób powracają do realizacji programu własnego, czyli wybranego przez siebie rodzaju aktywności (np. zabawowej).
Metody za M. Kwiatowską (1985): Czynne: ćwiczeń praktycznych. Słowne: objaśnienia i instrukcje, rozmowy. Percepcyjne: obserwacja i pokaz, przykład dorosłych. Formy: praca indywidualna jednolita i zróżnicowana, grupowa jednolita, zbiorowa jednolita i zróżnicowana. Środki dydaktyczne: karton (im większy, tym lepiej - karton ze zdjęcia miał rozmiary 2 m x 2 m); nożyk dla N do wycięcia okna dla teatrzyku; bibuła zielona i niebieska (mogą być różne odcienie), nożyczki, klej typu wikol, pędzel do nakładania kleju na dekoracje, papier biały i kolorowy (zielony, brązowy) do wykonania periaktów - drzew; kredki, nożyczki dla każdego dziecka, komputer, głośniki, drukarka, środki dydaktyczne, które można wykorzystać wzbogacając zajęcia z dziećmi, zamieszczone na portalu Scholaris: 1. Dzieci na widowni - materiał do wydrukowania; 2. Domek, pałac, wieża - szablony do scenografii teatralnej oraz zdjęcia scenografii; 3. Małe periakty teatralne szablon: 3 wersje oraz zdjęcia scenografii; 4. Drzewa w różnych porach roku dopasuj liście wzór; 5. Ludziki z plasteliny puzzle multimedialne; 6. Kolorowanka multimedialna - Pałac; 7. Prezentacja multimedialna - Gdzie znajdziemy scenę; 8. Kolorowanka - Wieża z klocków.