Przedmiotowy System Oceniania z historii i społeczeństwa w klasie czwartej na rok szkolny 2014/2015 w Szkole Podstawowej Sportowej nr 6 w Ełku 1. Na lekcjach historii kontrola i ocena pracy ucznia zmierza do uzyskania informacji przez nauczyciela w następujących kryteriach: co uczeń osiągnął, co zrobił dobrze, ile potrafi. Przedmiotem oceny ucznia są: a) suma posiadanych wiadomości i umiejętności oraz gotowość do ich zaprezentowania; b) różne przejawy aktywności intelektualnej, w tym rozumienie tekstów i instrukcji, uczestniczenie w dyskusjach, praca indywidualna i w zespole, sprawne wykonywanie ćwiczeń praktycznych i innych powierzonych zadań; c) umiejętność gromadzenia informacji z różnych źródeł; d) umiejętności komunikacyjne ( w mowie i w piśmie), w tym wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych. 2. Umiejętności i wiedza uczniów sprawdzane są za pomocą następujących metod: - wypowiedź ustna na lekcjach bieżących i powtórzeniowych, przy czym na lekcjach bieżących uczeń odpowiada najwyżej z trzech ostatnich lekcji; - kartkówka jest to samodzielna praca ucznia na lekcji obejmująca wiadomości, z co najwyżej trzech ostatnich lekcji, - sprawdzian obejmuje wiadomości i umiejętności dotyczące większej partii materiału (działu), ma na celu sprawdzić znajomość treści programowych, trwa 45 minut, - praca domowa obejmuje materiał z ostatniej lekcji. 3. Na każdą lekcję uczeń ma obowiązek nosić podręcznik, zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń oraz inne pomoce wymagane przez nauczyciela. 4. W ciągu jednego półrocza uczeń powinien otrzymać z odpowiedzi przynajmniej jedną ocenę. 5. Możliwe jest poprawianie ocen niedostatecznych ze sprawdzianów, kartkówek, odpowiedzi ustnych i prac domowych. Uczeń ma prawo zgłosić chęć poprawy na pierwszej lekcji po otrzymaniu oceny niedostatecznej. Poprawa może mieć charakter ustny lub pisemny. 6. Uczeń nieobecny na sprawdzianie z przyczyn nieusprawiedliwionych będzie odpowiadał ustnie lub pisemnie na pierwszej lekcji, na którą przyjdzie. 7. Uczeń, który był nieobecny w szkole przez dłuższy okres czasu, np. z powodu choroby i nie sprawdzianu będzie odpowiadał ustnie lub pisemnie w terminie uzgodnionym z nauczycielem, nie dłuższym jednak niż jeden tydzień. 8. Na lekcji nauczyciel ocenia aktywność uczniów. Ocena może być wyrażona stopniem lub (+). Dwa (+) to stopień dopuszczający, trzy (+) - stopień dostateczny, cztery (+) stopień dobry, pięć (+) - stopień bardzo dobry, a sześć (+) to stopień celujący. 9. Uczeń za brak uwagi na zajęciach, niewykonywanie poleceń nauczyciela, brak podręcznika, ćwiczeń lub zeszytu przedmiotowego może otrzymać (-). Trzy (-) oznaczają ocenę niedostateczną. 10. Uczeń ma prawo jeden raz w ciągu półrocza być nieprzygotowany do lekcji. 11. Jeżeli na lekcji uczniowie pracują w grupach, to oceniany jest wtedy indywidualny wkład pracy każdego ucznia. 12. Przynajmniej raz w ciągu roku szkolnego nauczyciel sprawdza zeszyt przedmiotowy lub zeszyt ćwiczeń ucznia. 13. Prace pisemne oceniane są następująco dotyczy to sprawdzianów i kartkówek: 0 29 % uzyskanych punktów stopień niedostateczny 30 49 % uzyskanych punktów stopień dopuszczający 50 74 % uzyskanych punktów stopień dostateczny 75 89 % uzyskanych punktów stopień dobry 90 95 % uzyskanych punktów stopień bardzo dobry 96 100% uzyskanych punktów stopień celujący 14. Każdy uczeń po przedstawieniu przez nauczyciela propozycji oceny na pierwsze czy drugie półrocze, może zgłosić chęć jej poprawy na ocenę wyższą. Nauczyciel uzgodni z uczniem zakres materiału oraz sposób jego zaliczenia.
15. Wymagania na poszczególne stopnie w klasyfikacji półrocznej i rocznej. Ocena Wymagania na ocenę celującą Wymagania na ocenę bardzo dobrą Opanowane wiadomości i umiejętności wyjaśnia znaczenie powiedzenia: Historia jest nauczycielką życia wyjaśnia, jakie znaczenie dla historyka ma prawdziwość przekazu źródłowego wymienia przełomowe zdarzenia stanowiące początek epok wyjaśnia znaczenie źródeł audiowizualnych dla poznania historii najnowszej potrafi bezbłędnie wykonać wszystkie ćwiczenia dotyczące rachuby czasu wyjaśnia przyczyny różnic w wyglądzie i treści między dawnymi mapami a współczesnymi wyjaśnia genezę pojęcia muzeum wyjaśnia rolę muzeów w popularyzowaniu wiedzy historycznej wyjaśnia znaczenie cywilizacyjno-kulturowe ochrony zabytków wyjaśnia ogólnie bądź na wybranych przykładach nazw własnych genezę nazwisk wyjaśnia z pomocą nauczyciela treść konstytucyjnego zapisu dotyczącego ochrony praw dziecka wyjaśnia znaczenie norm dla funkcjonowania społeczności uczniowskiej wyjaśnia wpływ samorządu na kształtowanie postaw społecznych uczniów rozumie wartość pracy w życiu każdego człowieka prezentuje rodzinną miejscowość, wskazując na jej historię i związane z nią zabytki wyjaśnia rolę tradycji w jednoczeniu narodu wyjaśnia, dlaczego mniejszościom narodowym należy zapewnić możliwość pielęgnowania języka ojczystego i tradycji narodowych wyjaśnia ogólnie przyczyny emigracji w przeszłości i współcześnie wymienia nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w państwie wyjaśnia, na czym polega wspólne dziedzictwo cywilizacyjne państw Unii wyjaśnia symbolikę flagi europejskiej wyjaśnia na podstawie motta Unii cel jej powstania i istnienia wyjaśnia znaczenie grupowego bytowania ludzi pierwotnych wyjaśnia znaczenie porzucenia przez człowieka koczowniczego trybu życia dla jego ewolucji jako istoty społecznej wyjaśnia, na czym polegał etos rycerza wymienia i opisuje elementy etosu rycerskiego, które zachowały swoją aktualność do dzisiaj wyjaśnia funkcje społeczne i gospodarcze odgrywane przez średniowieczne klasztory wyjaśnia pozycję społeczną zajmowaną w przeszłości przez chłopów porównuje charakter pracy w rolnictwie w okresie przed rewolucją przemysłową i po niej wyjaśnia społeczne i gospodarcze znaczenie rozwoju miast wyjaśnia prawno-publiczne status gmin miejskich w danych społeczeństwach wyjaśnia czynniki wpływające na rozwój gospodarczy miast wyjaśnia doniosłość wynalazku pisma alfabetycznego wyjaśnia znaczenie odkrycia kopernikańskiego dla rozwoju cywilizacyjnego ludzkości wyjaśnia znaczenie szlachty dla życia gospodarczego Rzeczypospolitej ocenia znaczenie rządów Władysława Jagiełły, Zygmunta Starego, królowej Bony i Zygmunta Augusta dla Rzeczypospolitej wyjaśnia, dlaczego wiek XIX nazwano wiekiem pary i elektryczności wskazuje, których z wynalazków używamy do dnia dzisiejszego wyjaśnia związek między rozwojem przemysłu a rozwojem miast wykorzystuje Internet do wyszukiwania informacji potrzebnych na zajęciach wyjaśnia związek między historią opisaną w podręcznikach a dziejami własnej rodziny lub miejsca zamieszkania wyjaśnia na wybranych przykładach sposób odtwarzania przez historyków procesu dziejowego na podstawie źródeł historycznych przedstawia ogólnie genezę kalendarza wymienia inne niż chrześcijańska rachuby czasu (rzymską, muzułmańską, żydowską) i ogólnie wyjaśnia ich genezę wyjaśnia znaczenie narodzin Chrystusa dla współczesnej rachuby lat posługuje się skrótami dotyczącymi chronologii potrafi określić, kiedy zaczynał się i kończył kolejny wiek przed naszą erą i w naszej erze wskazuje elementy różniące dawną mapę od współczesnej (na podstawie map zamieszczonych w podręczniku) ogólnie przedstawia dzieje wybranych polskich zabytków umieszczonych na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Społecznego wyjaśnia, jakiego typu informacji można poszukiwać w określonym typie muzeum wyjaśnia konserwatorskie i dydaktyczne funkcje spełniane przez muzea wyjaśnia znaczenie zabytków w procesie poznawania przeszłości posługuje się pojęciami: krewny, powinowaty, Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy posługuje się pojęciami: indywidualizm, prawa człowieka wyjaśnia, na czym polega indywidualizm człowieka wyjaśnia znaczenie istnienia w prawie polskim i międzynarodowym aktów prawnych chroniących prawa dziecka wymienia wartości wspólne dla całej klasy wyjaśnia zasady uczniowskiego współżycia i współpracy wyjaśnia rolę samorządu uczniowskiego w życiu szkoły wyjaśnia genezę poszczególnych grup społecznych oraz ich rolę w przeszłości i obecnie
ocenę dobrą wyjaśnia związek między środowiskiem przyrodniczo-geograficznym a zajęciami ludności wyjaśnia na wybranych przykładach znaczenie tradycyjnych obyczajów opisuje tradycyjne obyczaje rodzinnego regionu wyjaśnia rolę, jaką odegrały symbole narodowe w historii państwa polskiego wyjaśnia rolę odgrywaną przez symbole narodowe we współczesnym społeczeństwie polskim wyjaśnia znaczenie patriotyzmu wyjaśnia, w jaki sposób należy okazywać patriotyzm opisuje struktury władz centralnych i terenowych w Polsce wyjaśnia korzyści płynące z członkostwa Polski w Unii Europejskiej wyjaśnia przedmiot badań, którym zajmuje się archeologia wyjaśnia znaczenie rolnictwa dla porzucenia przez człowieka koczowniczego trybu życia wyjaśnia symbolikę ceremonii pasowania na rycerza wyjaśnia funkcje spełniane przez rycerstwo w średniowiecznym społeczeństwie wyjaśnia znaczenie religii w życiu społeczeństwa średniowiecznego wyjaśnia przyczyny powstania zakonów i klasztorów wyjaśnia, na czym polegał postęp w technice upraw i zastosowaniu narzędzi w rolnictwie samodzielnie wyszukuje informacje dotyczące najbliższych skansenów ludowych wyjaśnia czynniki decydujące o lokalizacji miast wyjaśnia znaczenie wynalezienia druku i zastosowania ruchomej czcionki drukarskiej wyjaśnia znaczenie powstania uniwersytetu w Krakowie wyjaśnia znaczenie odkrycia naukowego Mikołaja Kopernika dla rozwoju nauki wyjaśnia znaczenie Gdańska dla XVI-wiecznej Rzeczypospolitej wyjaśnia przyczyny zmiany stylu życia w XVI-wiecznej Rzeczypospolitej wyjaśnia, w jaki sposób wynalazki okresu rewolucji przemysłowej wpłynęły na zmianę stylu życia ludzi i na postęp cywilizacyjny wyjaśnia różnice między miastem średniowiecznym a miastem przemysłowym XIX wieku umie opisać i scharakteryzować zmiany zachodzące w życiu ludzi pod wpływem postępu naukowo technicznego wymienia pytania, jakie stawiają sobie historycy w procesie rekonstruowania dziejów wymienia dziedziny wiedzy pomocne w pracy historyka i wyjaśnia ich znaczenie wyjaśnia, jaką rolę w badaniach historycznych odgrywają źródła historyczne wyjaśnia, czym różni się historia od archeologii posługuje się pojęciami: epoka historyczna, kalendarz juliański, gregoriański posługuje się osią czasową potrafi prawidłowo umiejscowić na osi czasowej wydarzenia mające miejsce w okresie przed narodzinami Chrystusa i po nich wymienia chronologicznie epoki historyczne, określając ogólnie ich daty skrajne (podając wiek) chronologicznie porządkuje wydarzenia wyjaśnia znaczenie wykorzystania dawnych map jako źródeł historycznych wyjaśnia znaczenie, jakie ma skala i legenda dla właściwego zrozumienia treści mapy lub planu wyjaśnia przyczyny stworzenia Listy Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego przedstawia cele działalności UNESCO egzemplifikuje poszczególne typy muzeów wymienia niektóre z zabytków polskich wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego wymienia zabytki znajdujące się w jego najbliższym otoczeniu sporządza drzewo genealogiczne swojej rodziny wymienia najważniejsze akty prawne i instytucje stojące na straży praw człowieka wyjaśnia ogólnie genezę szkoły wyjaśnia cel istnienia szkoły wyjaśnia na przykładach, na czym polega podział pracy posługuje się pojęciem mała ojczyzna wskazuje na mapie krainy historyczne Polski wskazuje na mapie największe ośrodki miejskie położone na obszarze poszczególnych krain historycznych Polski wymienia prawa mniejszości narodowych gwarantowane przez prawo polskie wskazuje na mapie Polski największe skupiska mniejszości narodowych wymienia państwa, w których znajdują się duże skupiska Polaków zna wybrane prawa i obowiązki obywateli wyjaśnia znaczenie Dnia Europy wyjaśnia ogólnie polityczne przyczyny powstania Unii Europejskiej wskazuje na mapie państwa członkowskie Unii Europejskiej wskazuje na mapie państwa sąsiadujące z Polską wyjaśnia znaczenie opanowania przez człowieka technik rozniecania ognia wyjaśnia znaczenie wynalazku pisma dla badań nad przeszłością człowieka wyjaśnia znaczenie, jakie dla ludzi miało wynalezienie techniki uprawy roli (rewolucja neolityczna) opisuje strukturę zamku z uwzględnieniem funkcji poszczególnych elementów jego architektury wyjaśnia funkcje, jakie spełniały zamki opisuje etapy drogi, jaką musiał przebyć kandydat na rycerza opisuje zbroję rycerską wyjaśnia, jaką rolę w życiu religijnym odgrywały niegdyś klasztory wyjaśnia, dlaczego życie zakonników zostało ściśle podporządkowane surowym regułom zakonnym opisuje powinności i obowiązki chłopów wobec państwa, instytucji kościelnych
ocenę dostateczną i właścicieli ziemi opisuje czynniki wyznaczające w przeszłości rytm życia na wsi wskazuje na mapie lokalizację najbliższego skansenu ludowego wyjaśnia prerogatywy władzy miejskiej opisuje strukturę społeczną mieszczaństwa opisuje wybrane aspekty życia w mieście wyjaśnia genezę współczesnych starówek miejskich wymienia i opisuje wybrane, stosowane w przeszłości, rodzaje pisma wyjaśnia istotę wynalazku, jakim była ruchoma czcionka drukarska wyjaśnia istotę odkrycia naukowego Mikołaja Kopernika, ujętą w słowach: Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię charakteryzuje organizację pracy na folwarku wyjaśnia znaczenie Wawelu jako centrum życia politycznego, kulturalnego i towarzyskiego kraju w XVI wieku opisuje zmiany, jakie zaszły w życiu ludzi na skutek rewolucji przemysłowej wskazuje rozwój przemysłu jako główny czynnik rozwoju miast w XIX wieku wskazuje Łódź jako przykład polskiego wielkiego miasta przemysłowego charakteryzuje zagrożenia wynikające z zanieczyszczenia środowiska wyjaśnia znaczenie wynalazku pisma dla badania procesu dziejowego dokonuje podziału źródeł na pisane i niepisane (materialne) wymienia przykłady źródeł historycznych obu typów wymienia niektóre nauki pomocnicze historii (chronologia, genealogia) wyjaśnia, na czym polegają badania archeologiczne wyjaśnia znaczenie pomiaru czasu wyjaśnia znaczenie chronologii w badaniach historycznych na podstawie daty rocznej zdarzenia, określa wiek, w którym miało ono miejsce posługuje się cyframi rzymskimi dla oznaczenia wieku, oblicza upływu czasu pomiędzy wydarzeniami wyjaśnia znaczenie map historycznych dla warsztatu historyka wyjaśnia, na czym polega różnica w zastosowaniu mapy i planu wyjaśnia cel istnienia muzeum dokonuje uproszczonej klasyfikacji muzeów wyjaśnia, na czym polegają obowiązki rodziców wobec dzieci wymienia źródła wiedzy na temat swojej rodziny wyjaśnia różnicę między uprawnieniem a obowiązkiem wyjaśnia znaczenie poszanowania godności ludzkiej wymienia podstawowe prawa przysługujące człowiekowi wymienia prawa i obowiązki ucznia wymienia główne zadania samorządu szkolnego przedstawia podstawowy podział społeczeństwa na grupy społeczne opisuje dzieje rodzinnej miejscowości wymienia źródła informacji o swojej miejscowości wymienia przykłady symboli tradycji wymienia przykłady tradycyjnych obyczajów wymienia tradycyjne obyczaje rodzinnego regionu wyjaśnia genezę i znaczenie polskich symboli narodowych wyjaśnia, jak zachować się wobec ojczystych symboli narodowych wyjaśnia, w jakich sytuacjach i w jakim celu powinno wykorzystywać się symbole narodowe wymienia czynniki łączące Polaków wskazuje na mapie stolicę Polski oraz województwo, w którym mieszka zna datę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej (1 maja 2004 r.) opisuje symbole Unii Europejskiej wymienia materiały, z których ludzie pierwotni wykonywali swe narzędzia podaje przybliżoną datę porzucenia przez człowieka gospodarki przyswajającej na rzecz gospodarki wytwórczej wymienia Biskupin jako przykład prehistorycznej osady opisuje czynniki decydujące o lokalizacji zamków wymienia funkcje spełniane w przeszłości przez zamki wymienia etapy drogi, jaką musiał przejść kandydat na rycerza wymienia funkcje spełniane przez rycerstwo w średniowiecznym społeczeństwie wymienia najważniejsze cechy rycerza wymienia elementy uzbrojenia rycerza wymienia najważniejsze zasady należące do kodeksu rycerskiego opisuje życie i zajęcia zakonników żyjących w klasztorach wymienia nazwy najpopularniejszych zakonów zna datę przyjęcia chrztu przez Polskę (966 r.) opisuje główne etapy rozwoju techniki uprawy roli na ziemiach polskich (gospodarka wypaleniskowa, trójpolówka, płodozmian) opisuje proces lokowania wsi wymienia narzędzia rolnicze, którymi posługiwano się w różnych okresach historycznych wymienia miejsca lokalizacji miast wymienia funkcje spełniane przez miasta opisuje zajęcia ludności miejskiej
ocenę dopuszczającą Ocena niedostateczna opisuje ogólny plan miasta lokacyjnego wymienia materiały pisarskie używane przez ludzi na przestrzeni dziejów opisuje proces powstawania książek w okresie przed wynalezieniem druku opisuje metody zapisywania informacji stosowane przez ludzi na przestrzeni dziejów opisuje okoliczności założenia Akademii Krakowskiej zna datę założenia Akademii Krakowskiej (1364 r.) opisuje sposoby, w jaki upamiętniono Mikołaja Kopernika i jego dzieła wyjaśnia ogólnie istotę teorii geocentrycznej opisuje proces przekształcania się rycerstwa w szlachtę opisuje życie na dworze wawelskim w XVI wieku wymienia najważniejsze wynalazki z okresu rewolucji przemysłowej opisuje warunki życia robotników i fabrykantów opisuje przejawy postępu naukowo-technicznego we współczesnym świecie posługuje się pojęciami: historia, przeszłość, badacz dziejów określa przedmiot badań historycznych posługuje się pojęciami: źródło historyczne, archeologia, prahistoria, nauka pomocnicza historii, wykopalisko archeologiczne, pismo posługuje się pojęciami: godzina, dzień, rok, wiek, millenium, zegar słoneczny, kalendarz, rok przestępny, era, rachuba czasu określa wiek podanego wydarzenia posługuje się pojęciami: mapa, kartograf, kartografia, mapa fizyczna, mapa historyczna, atlas, plan, skala, legenda wyjaśnia ogólne zastosowanie map - posługuje się pojęciami: zabytek, pomnik przyrody, dziedzictwo narodowe, muzeum, eksponat, kolekcja, renowacja, skansen, kultura ludowa, konserwacja, pracownia konserwatorska posługuje się pojęciami: rodzina, ród, pokolenie, genealogia, drzewo genealogiczne, po kądzieli, po mieczu, władza rodzicielska wymienia podstawowe prawa przysługujące dziecku prawidłowo posługuje się pojęciami: godność człowieka, prawo, prawa dziecka, Rzecznik Praw Dziecka, konstytucja posługuje się pojęciami: szkoła, klasa szkolna, norma, prawa i obowiązki ucznia, dyscyplina, samorząd szkolny, samorząd klasowy posługuje się pojęciami: grupa społeczna, warstwa społeczna, inteligencja, robotnicy, chłopi, rzemieślnicy, podział pracy określa na mapie położenie swojej miejscowości wymienia podstawowe informacje dotyczące historii rodzinnej miejscowości posługuje się pojęciami: kraina historyczna, region kulturalny, obyczaj, gwara, tradycja wymienia krainy historyczne Polski wymienia polskie symbole narodowe posługuje się pojęciami: symbol narodowy, hymn, godło, ojczyzna, patriotyzm, mniejszość narodowa, Polonia zna słowa hymnu polskiego posługuje się pojęciami: republika demokratyczna, obywatel, konstytucja, parlament, Sejm, Senat, prezydent, rząd, premier, minister, sąd, gmina, powiat, województwo posługuje się pojęciami: Unia Europejska, państwo członkowskie, motto, wspólna waluta wymienia datę dzienną Dnia Europy wymienia symbole Unii Europejskiej posługuje się pojęciami: prahistoria, wykopaliska, myślistwo, zbieractwo, rybołówstwo, koczowniczy (wędrowny) tryb życia posługuje się pojęciami: osiadły tryb życia, epoka żelaza, hodowla, rolnictwo, rzemiosło, tkactwo, garncarstwo, udomowienie, handel posługuje się pojęciami: zamek, mur obronny, wieża obronna, fosa, rycerz, turniej rycerski, paź, giermek, pasowanie na rycerza, kodeks rycerski, zbroja, przyłbica, kopia, ostrogi posługuje się pojęciami: klasztor, zakon, mnich, zakonnik, skryptorium, skryba, reguła zakonna, refektarz, manuskrypt, habit posługuje się pojęciami: trójpolówka, zboża jare, zboża ozime, ugór, lokacja wsi, sołtys, danina, dziesięcina, pańszczyzna, dyby posługuje się pojęciami: rada miejska, ratusz, cech, rynek, targ, getto posługuje się pojęciami: manuskrypt, druk, ruchoma czcionka, papirus, pergamin, pismo klinowe, pismo obrazkowe (hieroglify), pismo alfabetyczne, alfabet posługuje się pojęciami: uniwersytet, astronomia, teoria geocentryczna, teoria heliocentryczna posługuje się pojęciami: szlachta, folwark, pańszczyzna, spław zboża, flisak posługuje się pojęciami: unia, Jagiellonowie, fresk, krużganek, arras, magnateria posługuje się pojęciami: rewolucja przemysłowa, maszyna parowa, telegraf posługuje się pojęciami: miasto przemysłowe, fabryka, fabrykant, robotnik, uprzemysłowienie prawidłowo posługuje się pojęciami: informatyka, Internet, edukacja ekologiczna nie opanował materiału przewidzianego podstawą programową na ocenę dopuszczającą nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń wymagających wykorzystania podstawowych umiejętności.