SPRAWOZDANIE Z PRACY GRUPY SAMOPOMOCOWEJ DLA OSÓB MAJ CYCH TRUDNO CI W NAWI ZANIU KONTAKTÓW INTERPERSONALNYCH Grupa samopomocowa w okresie od wrze nia do listopada 2009 roku działała w ramach Programu Aktywno ci Lokalnej projektu Otwórz si na siebie. Wraz z liderem grupa liczyła 11 osób, które co drugi tydzie danego miesi ca brały udział w dwugodzinnych zaj ciach odbywaj cych si w Miejskim O rodku Pomocy Społecznej w Kutnie. W ród uczestników grupy samopomocowej dominowały nast puj ce problemy: trudno ci w nawi zywaniu i podtrzymywaniu relacji interpersonalnych, samotno, wycofanie, niska samoocena wynikaj ca z cech osobowo ci oraz z cech wygl du zewn trznego, w zakresie dbania o wygl d zewn trzny, wstydliwo, bezradno w podejmowaniu codziennych obowi zków, nieumiej tno podejmowania własnych decyzji, brak stanowczo ci, uległo w rodowisku rodzinnym podporz dkowanie lub dominacja m a nad on, złe traktowanie przez innych członków rodziny, wykorzystanie pasywnej postawy, nieumiej tno wyraania własnych emocji lub wyraanie ich w sposób nieadekwatny do sytuacji, brak umiej tno ci słuchania koncentrowanie si na sobie, co w znaczny sposób utrudnia kontakt, toksyczne rodowisko rodzinne. Wymieniony zakres problemów wpisuje si w sfer umiej tno ci społecznych oraz kompetencji interpersonalnych. W ramach spotka zrealizowano nast puj ce tematy adekwatne do powyszych problemów: Integracja grupy. Ustalenie zasad i norm wzajemnej współpracy. 1
Poznanie samego siebie swoich mocnych i słabych stron. wiadomo własnych ogranicze i blokad. Motywacja i automotywacja mosty zamiast murów. Praca nad własnymi ograniczeniami. Skuteczne planowanie własnej przyszło ci. Autoprezentacja, czyli sztuka i umiej tno dokładnego i jak najlepszego przedstawienia własnej osoby, kompetencji i zdobytego do wiadczenia w sposób wiarygodny i przekonywuj cy. Przekonanie rozmówcy do siebie. Ustalenie dalszej tematyki spotka wynikaj cych z potrzeb uczestników grupy. Opracowanie wniosków do dalszej pracy. Głównym celem powołania grupy samopomocowej było budowanie długofalowego programu słu cego dokonywaniu zmian społecznych obejmuj cych: u wiadomienie słuchaczom, e z własnymi trudno ciami, czy trudnymi sytuacjami nie jest si samemu, wytworzenie poczucia przynale no ci, które pomaga ka demu członkowi szczerze mówi o swoich uczuciach, obawach, nadziejach i smutkach, wytworzenie w grupie silnej wi zi oraz zaufania i otwarto ci. Po cyklu przeprowadzonych zaj, w wymiarze 12 godzin, wród uczestników grupy samopomocowej nast pił widoczny wzrost nast puj cych umiej tnoci: budowania wzajemnego szacunku oraz wzajemnego zaufania, autoprezentacji podkre lenie swoich atutów oraz słabych stron, rozpoznawanie swoich stanów emocjonalnych, nazywanie ich oraz podejmowano próby opanowania ich, skutecznego planowania, podejmowania decyzji i dokonywania wła ciwych wyborów, udzielania wzajemnego wsparcia i przejmowania odpowiedzialno ci za prace w grupie, opracowywania rozwi za sprzyjaj cych niwelowaniu powstałych trudno ci, wykorzystywania popełnianych bł dów jako szansy uczenia si nowych zachowa w ró nych sytuacjach społecznych, motywacyjnych w zakresie podejmowanych działa. 2
Zastosowano nast puj ce metody pracy: pogadank, rozmow, dyskusj panelowa w obr bie grupy, dzielenie si własnym do wiadczeniem, map mentaln, burz mózgów. Formy pracy: warsztatowa, grupowa, indywidualna. W trakcie prowadzonych zaj, w ramach nawi zywania kontaktów interpersonalnych, szczególn uwag zwrócono na funkcj motywacyjn, gdzie komunikowanie umo liwia zach canie do podejmowania wysiłku na rzecz osi gania konkretnych celów, bowiem stan gotowo ci do podj cia wła ciwego działania i zaanga owania si w realizacj danego zadania zale y nie tylko od potrzeb, jakie jednostka odczuwa, ale tak e od tego, jak ocenia i postrzega sytuacj, w której si znalazła. Uczestnicy grupy samopomocowej potrzebowali zatem informacji, które b d im niezb dne do oceny sukcesu lub pora ki, czy korzy ci, jakie mog odnie podejmuj c dane działanie. Prowadz ca zaj cia wspólne z grup tworzyła i przekazywała te informacje, które wpływały na poziom zaanga owania osób pozostaj cych bez pracy. Kolejn funkcj maj c doniosłe znaczenie w nawi zywaniu kontaktów interpersonalnych, na któr równie zwrócono szczególn uwag była funkcja społeczna komunikowania, która umo liwiała nawi zywanie satysfakcjonuj cych relacji i kontaktów pomi dzy wszystkimi uczestnikami grupy, daj c poczucie akceptacji i aprobaty ze strony innych. W tej płaszczy nie widoczny był wzrost poczucia własnej warto ci w ród wszystkich uczestników grupy, którzy spontanicznie otwierali si, dzielili si swoimi prze yciami oraz d yli do pogł biania wzajemnych relacji. W ko cowej fazie, w nawi zywaniu i podtrzymywaniu kontaktów interpersonalnych wprowadzono funkcj samorealizacji, dzi ki której mo na lepiej zrozumie swoje zachowanie i reakcje, ale tak e działania innych ludzi, a tym samym próbowa ulepsza 3
własne post powanie i relacje z innymi lub te wzmacnia te wła ciwe, dzi ki czemu wzrastaj szanse na podejmowanie racjonalnych i trafnych decyzji dotycz cych dalszego powodzenia yciowego. Ta funkcja komunikacji umo liwia jednostce podnoszenie własnej samooceny i budowanie poczucia własnej warto ci, co w przypadku uczestników grupy samopomocowej odegrało znacz c rol. Realizacja wy ej wymienionych zada bardzo dobrze wpłyn ła na uczestników grupy samopomocowej. Dzi ki udziałowi w zaplanowanych działaniach, w ró nym stopniu, nabyli nowe umiej tno ci, które niew tpliwie przyczyni si do poprawy jako ci ycia i zaradno ci osobistej. Uczestnictwo w niniejszym programie sprawiło, e stali si bardziej otwarci, samodzielni, e lepiej radz sobie w otaczaj cej rzeczywisto ci, czym dzielili si na wspólnych spotkaniach. Widz c pozytywne zmiany w funkcjonowaniu uczestników grupy umacniamy si w przekonaniu, e taka działalno jest potrzebna dla tej grupy osób oraz, e ma znacz cy wpływ na umocnienie pozycji uczestników projektu w rodzinie i społecze stwie w yciu codziennym i otaczaj cej rzeczywisto ci. O powy szym wiadczy fakt, i członkowie grupy samopomocowej na spotkania dobrowolnie przychodzili wraz ze swoimi rodzinami lub znajomymi. Potwierdzeniem powy szych działa podj tych w grupie samopomocowej jest propozycja ze strony uczestników, aby niniejsze zaj cia w ramach Programu Aktywno ci Lokalnej projektu Otwórz si na siebie były w dalszym ci gu kontynuowane przez lidera wybranego przez grup. Członkowie grupy samopomocowej ustalili, e ka dy ch tny uczestnik otrzyma szans na poprowadzenie zaj. Realizowane b d propozycje tematyczne ustalone przez uczestników grupy. Prowadz ca dotychczas zaj cia b dzie równie uczestniczyła we wspólnych spotkaniach, które b d odbywały si raz na dwa tygodnie w wymiarze dwóch godzin. Uczestnicy grupy zaproponowali równie zorganizowanie wspólnego spotkania wigilijnego, które odb dzie si dnia 18 grudnia o godzinie 16.00 co zostało przyj te z du aprobat. Na ostatnich zaj ciach dokonano ewaluacji osi gni w zakresie umiej tno ci komunikowania si uczestników grupy samopomocowej. Przeprowadzony test na komunikatywno wskazuje na wzrost umiej tno ci społecznych, w tym kontaktów interpersonalnych rednio o 63%. Uzyskany wynik jest na poziomie zadowalaj cym. Udział w dalszych spotkaniach niew tpliwie wpłynie na dalszy wzrost niniejszych umiej tno ci, tym bardziej e uczestnicy spotka czerpi z nich zadowolenie i satysfakcj. 4
Wykres obrazuje osi gni te wyniki uczestników grupy samopomocowej w zakresie nawi zywania kontaktów interpersonalnych: 63% 37% WYNIK WST PNY WYNIK KO COWY Nale y podkre li, e powinno si utrwala, poprzez ró ne sytuacje społeczne, nabyt wiedz i umiej tno ci. W przeciwnym razie mo e nast pi ich spadek, poniewa działania podejmowane w powy szym zakresie daj oczekiwane rezultaty wówczas gdy staj si procesem. Dalsza, dobrowolna działalno niniejszej grupy samopomocowej ma szanse na rozwój w zakresie efektywnego nawi zywania i podtrzymywania relacji interpersonalnych, bowiem baz człowieka XXI wieku jest niew tpliwie proces cało yciowego uczenia si. ZAŁ CZNIK: 1. Test na komunikatywno 5