Działaj Lokalnie zajęcia dla młodzieży realizowane w Zielonej Szkole Opracowała: Iwona Marczak Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku 1
Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Płocku jako inicjator utworzenia i funkcjonowania Zielonej Szkoły w Sendeniu RCEE w Płocku jest jednym z pomysłodawców utworzenia ZIELONEJ SZKOŁY W SENDENIU - MODELOWEGO CENTRUM EKOTURYSTYKI PRZYJAZNEGO ŚRODOWISKU" realizując program finansowany ze środków UNDP Polska - Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (ONZ), Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej 09-400 Płock, ul. Stary Rynek 20 E-mail: rceeplock@eko.org.pl www. rceeplock.eko.org.pl 2
W ramach programu: 1. Przeprowadzono adaptację budynku Zielonej Szkoły w Sendeniu służącą prowadzeniu całorocznej edukacji ekologicznej stacjonarnej i terenowej: Wyposażenie budynku, zmiana ogrzewania tradycyjnego na ogrzewanie na biomasę, budowa biologicznej oczyszczalni hydroponicznej. 2. Wykonany został projekt zadrzewień i nasadzeń dla wybranych terenów w Gminie. Także przygotowano podłoża oraz sadzenie roślin wzdłuż dróg i innych wybranych terenów zostało zorganizowane przez wolontariuszy reprezentujących urzędników lokalnych instytucji oraz uczniów szkół podstawowych i ponad podstawowych z terenu gminy. 3. Zagospodarowano teren zieleni wokół Szkoły w Sendeniu oraz wokół zbudowanej tam oczyszczalni. 4. Zainstalowano kolektory słoneczne na budynku szkolnym. 5. Zakupiono sprzęt m.in. rowery oraz pomoce dydaktyczne do prowadzenia aktywnej edukacji stacjonarnej i terenowej. Zajęcia na terenie oczyszczalni hydroponicznej 3
Program Zielonej Szkoły łączy zajęcia edukacyjne z aktywnym wypoczynkiem i wycieczkami turystycznokrajoznawczymi. Bogaty program edukacyjny i obserwacje przyrody 4
Cele programowe Zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego, określającą umiejętności, które powinny być efektem realizacji zadań szkoły, projekt Zielona szkoła stwarza uczniom warunki do nabywania i doskonalenia następujących umiejętności: * Rozwijanie zainteresowań przyrodniczych, wrażliwość na piękno przyrody i jej poszanowanie. * Kształtowanie proekologicznych stylów życia. * Wyrabianie i utrwalanie nawyków zdrowotno-higienicznych, związanych przede wszystkim z higieną osobistą i otoczenia oraz hartowaniu i uprawianiem ruchu na świeżym powietrzu. * Wyrabianie nawyku czynnego wypoczynku. Cele ogólne: * Zapewnienie dzieciom wypoczynku * Kształtowanie nawyków higienicznych i zachowań prozdrowotnych. * Kształtowanie samodzielności. * Zainteresowanie światem, jego różnorodnością i pięknem. * Realizacja programu dydaktycznego. * Nabywanie umiejętności poprzez praktyczne działanie. * Rozpoznawanie zachowań uczniów w sytuacjach pozaszkolnych. * Integracja i wzajemna pomoc w grupie. * Zwiedzanie ciekawych miejsc. 5
"Nie wystarczy tylko wiedzieć Trzeba stosować Nie wystarczy tylko chcieć Trzeba jeszcze działać" J. W. Goethe Przykłady niektórych zajęć realizowanych w Zielonej Szkole 6
Zielone lekcje Oferowane zajęcia spotkają się z ogromnym zainteresowaniem i pozytywnym odbiorem ze strony adresatów: przedszkolaków, dzieci i młodzieży szkolnej i pozaszkolnej oraz ich nauczycieli. W Zielonej Szkole prowadzone są zajęcia edukacyjne, konkursy, plenery, wystawy, zawody, spotkania z przyrodnikami. Uczymy poprzez zabawę, dyskutujemy o zagrożeniach lasów, nie brakuje u nas zabaw i gier terenowych oraz przepięknych tras rowerowych. 7
Działamy, bo właśnie aktywne poznanie przyrody powoduje, że nasze zajęcia wiedza przekazywana przez nas trafia do odbiorcy (szkoły najczęściej oferują swoim uczniom słowne metody nauczania, a te według metodyków gwarantują jedynie 5 % zapamiętywania. My natomiast stosujemy uczenie się poprzez przeżywanie, a to stanowi 90 % zapamiętywania). Umożliwienie bezpośredniego kontaktu ze środowiskiem jest głównym źródłem wiedzy dla ucznia. Poznaje on organizmy w ich naturalnym środowisku, może dostrzec związki między organizmami a środowiskiem ich życia. Zajęcia realizowane są przez wykwalifikowaną kadrę RCEE w Płocku w oparciu o rozbudowane programy własne dające odbiorcy możliwość szerokiego wyboru zagadnień związanych bezpośrednio z ekologią. 8
9
Warsztaty plenerowe Miejscem warsztatów jest corocznie Modelowe Wiejskie Centrum Ekoturystyki Przyjazne Środowisku w Sendeniu, które znajduje się w otoczeniu lasów i jezior w Gostynińsko Włocławskim Parku Krajobrazowym. W Zielonej Szkole nie tylko się odpoczywa, ale również kształtuje właściwe postawy wobec przyrody, uczy porządku wokół siebie wzbogacając tym świadomość ekologiczną. Doskonale również uczymy się współpracy w grupie poprzez zajęcia integrujące uczestników z dużych i małych miejscowości. 10
Warsztaty plenerowe są doskonałą okazją do połączenia wypoczynku dzieci i młodzieży z jednoczesnym poznaniem środowiska naturalnego oraz aktywnym działaniem na rzecz ochrony jego zasobów historycznych. Ponadto stanowią sposób na efektywne spędzanie wolnego od zajęć czasu i są znakomitym uzupełnieniem zajęć lekcyjnych, pozwalającym na rozwijanie zainteresowań. 11
Program pleneru jest bardzo zróżnicowany. Począwszy od warsztatów fotograficznych połączonych z rajdem rowerowym lub spacerem po Parku Krajobrazowym, poprzez sztukę malarską, plastyczną, umiejętność prawidłowego preparowania powszednie spotykanych owadów oraz olimpiadę sportowo-ekologiczną. 12
Ekoturystyka Cele zajęć: Aktywna edukacja ekoturystyka łączenie turystyki z edukacją Jak powinien zachowywać się turysta rowerowy? Poznanie zasad przygotowania sprzętu turystycznego. Praktyczne aktywności Poznajemy świat roślin i świat zwierząt Poznanie terenów GWPK, Leśnych Kompleksów Promocyjnych pod kątem walorów przyrodniczych i kulturowych szlaki rowerowe. Przebieg: Wprowadzenie do zajęć: Zasady przygotowania sprzętu rowerowego, zasady zachowania się w terenie. Zasady posługiwania się atlasami i kluczami do oznaczania roślin i zwierząt. Wycieczka rowerowa po najbliższej okolicy. 13
14
Zajęcia terenowe Wyłuszczarnia nasion Podczas zajęć terenowych dzieci i młodzież ma możliwość zobaczenia jak funkcjonowała wyłuszczarnia nasion w Łącku. Jest to miejsce, gdzie wyłuszczało się nasiona z szyszek drzew iglastych: sosny pospolitej, sosny czarnej, świerka pospolitego. Nasiona te dawały początek nowemu pokoleniu lasu. Były wysiewane w szkółce leśnej, gdzie wyrastały z nich młode drzewka. 15
Izba Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Nadleśnictwa Łąck Podczas zajęć w Nadleśnictwie Łąck ogromne wrażenie na uczestnikach wywarła kolekcja niektórych gatunków owadów, ptaków i zwierząt żyjących w naszych lasach. Duże zainteresowanie wzbudził również zielnik leśnych drzew i krzewów. 16
Warsztaty dla młodzieży na temat rozwoju zrównoważonego oraz samodzielnego opracowania projektu na rzecz społeczności lokalnej Cel ogólny: aktywizowanie społeczności lokalnej na rzecz zrównoważonego rozwoju poprzez tworzenie młodzieżowych projektów na rzecz edukacji, ochrony środowiska. Problematyka: - Jakie mogą być pomysły na działania, które zmieniają nasze najbliższe otoczenie? - Co trzeba zrobić, aby nasz pomysł miał szansę na realizację? - Wspólne wypełnianie przykładowego wniosku o dotację. Spodziewane efekty: - kształtowanie pozytywnego stosunku do problemu ochrony najbliższego otoczenia i całego środowiska, - zwiększanie zaangażowania młodzieży w ochronę środowiska; umiejętność tworzenia projektów na rzecz własnego społeczeństwa. 17
18
Zajęcia plastyczno malarskie Warsztaty malarskie prowadzone są w terenie oraz w pracowni. Na zajęciach artystycznych młodzież ma możliwość poznania nowych technik plastycznych jak: - linoryt, podczas których uczy się przedstawiać rzeczywistość za pomocą grafiki, - z naturą za pan brat w technikach mieszanych rysunek, malarstwo, collage, batik. - natura, abstrakcja, wyobraźnia w różnych technikach plastycznych czyli malowanie farbami olejnymi na płótnie. - świat przyrody w sztuce nowe metody sztuki ceramicznej z wykorzystaniem elementów przyrodniczych oraz wykonywanie biżuterii z masy papierowej łatwy sposób uzyskania ciekawego elementu np. korale, bransoletki, - malowanie na drewnie czyli wykorzystanie jako podkładu pod obraz innego materiału niż papier oraz pokazanie iż kawałek drewna można wykorzystać w bardzo praktyczny sposób, - Różne sposoby wykorzystania elementów przyrodniczych w pracach plastycznych. Grupa integruje się również w czasie olimpiady sportowo ekologicznej, tworząc zgrane grupy współzawodników, ucząc się dążenia do wspólnego celu zgodnie z zasadami fair play. 19
20
21
Prace plastyczne wykonane przez młodzież 22
Przyroda w obiektywie Tematy zajęć: Flora i fauna BPK w obiektywie Program warsztatów: - obsługa sprzętu fotograficznego, - człowiek w symbiozie ze środowiskiem, dokumentacja celowych działań człowieka pomagających w utrzymaniu ginących gatunków flory i fauny aparat jako narzędzie, - dokumentacja działań człowieka niszczącego przyrodę aparat jako narzędzie, - charakterystyka fotografii przyrodniczej, - poznawanie sposobów podglądania przyrody i umiejętności dokumentowania zdarzeń, - wpływ pory dnia na walory fotograficzne obiektów przyrodniczych. 23
Zajęcia fotograficzne prowadzone są pod kierunkiem fotografa Artura Krasa. Na zajęcia składają się dwa moduły, pierwszy to wprowadzenie w profesjonalną technikę tworzenia zdjęć. II moduł to zajęcia na terenie Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego, gdzie młodzież zwiedza okolice Sikorza, lasy łąckie, fotografuje florę i faunę. Na zakończenie grupa wraz z fotografem omawia swoje zdjęcia, analizując wszystkie wady i zalety wykonanych tego dnia zdjęć. 24
Przyroda w obiektywie 25
26
27
Wspieranie aktywności młodzieży na terenach wiejskich Celem warsztatów jest pomoc w przygotowaniu i koordynowaniu dobrych projektów aktywizujących społeczność lokalną oraz budowanie sieci współpracy grup z terenu województwa mazowieckiego. Warsztaty są w pewnym sensie pomocą w znalezieniu własnej drogi podczas współpracy z innymi ludźmi w trakcie realizacji projektów. Pomagają także rozpoznać własne mocne strony i indywidualne potrzeby podczas pracy. Ponadto zachęcanie do działania i rozwijania zainteresowań, nauka komunikowania i radzenia sobie w trudnych sytuacjach, wzmacnianie więzi międzyludzkich i chęci działania na rzecz społeczności lokalnych. 28
Zaktywizowanie młodzieży może pomóc im w radzeniu sobie z własnymi problemami, uczy przedsiębiorczości, otwartości na ludzi, pomaga w akceptacji siebie, podnosi poczucie własnej wartości i wiary we własne siły. Zakres tematyczny warsztatów: - Moje miejsce na rynku pracy. - Tworzenia programów dla społeczności lokalnej. - Zwiększenia szans rozwojowych i edukacyjnych dzieci i młodzieży z terenów wiejskich. 29
Zielone lekcje nad wodą Zajęcia terenowe nad wodą - Poznajemy warunki życia w wodzie Cele zajęć terenowych: - poznanie właściwości wody jako środowiska życia organizmów, - znajomość nazw kilku gatunków roślin i zwierząt wodnych, - znajomość przystosowań wybranych roślin i zwierząt do życia w wodzie, - poznanie prostych łańcuchów pokarmowych występujących w środowisku wodnym, - znajomość sposobów ochrony wody. Umiejętności: - rozpoznawanie organizmów wodnych, - charakteryzowanie wody jako środowiska życia. porównanie warunków życia na lądzie z warunkami życia w wodzie, - przeprowadzenie prostych obserwacji i pomiarów. wnioskowania i uogólniania na podstawie analizy wykonywanych zadań, - uzasadnienie znaczenia czystości wody dla prawidłowego funkcjonowania życia w wodzie. 30
Badanie chemiczne wody 31
Dziękuję 32