Porównanie sytuacji młodzieży w Euroregionie Bałtyk podsumowanie
PROJEKT CaSYPoT Opuszczanie rodzinnych miast i regionów przez młodych ludzi stanowi jeden z kluczowych problemów w obszarze Południowego Bałtyku. Jednocześnie, lokalne władze niedostatecznie wykorzystują możliwości płynące z rozwoju współpracy międzynarodowej. Projekt CaSYPoT (Budowanie potencjału dla strategicznej polityki młodzieżowej i współpracy ponadnarodowej) dotyczy tych dwóch kwestii. Projekt bada, co młodzi ludzie myślą i czego potrzebują. Lokalne władze wykorzystują te opinie do opracowania nowych narzędzi mających na celu włączanie młodzieży w procesy decyzyjne, jak również zachęcenie młodych ludzi do pozostania w rodzinnych miejscowościach. Poprzez współpracę transgraniczną, partnerzy projektu wspólnie opracowują rozwiązania dotyczące poprawy życia młodych ludzi w lokalnych społecznościach. Rozpowszechniając szwedzki przykład ankiety skierowanej do młodzieży, projekt dostarcza gminom partnerskim nową metodę na uzyskanie informacji od młodych ludzi oraz umożliwia prowadzenie z nimi dialogu. W ten sposób lokalne władze prowadzą działania związane z polityką młodzieżową, jak również zdobywają wiedzę i doświadczenie w zakresie współpracy międzynarodowej. Główne działania projektu: ➊ Przeprowadzenie ankiety wśród młodzieży w celu poznania ich potrzeb i problemów ➋ Analiza wyników na poziomie lokalnym i transgranicznym w Euroregionie Bałtyk ➌ Spotkania i konsultacje z młodzieżą w celu uzyskania informacji zwrotnej oraz pogłębienia wiedzy o ich problemach ➍ Przygotowanie strategii młodzieżowych, opartych na zdobytej wiedzy, zarówno na poziomie lokalnym jak i międzynarodowym ➎ Opracowanie narzędzi, służących rozwiązywaniu zidentyfikowanych problemów, utrzymywaniu dialogu z młodzieżą i zwiększeniu ich udziału w życiu społeczności lokalnej ➏ Analiza zmian Działania te, stanowią cykl tworzenia skutecznej polityki młodzieżowej. Na przykład w regionie Kalmar (Szwecja), badanie jest ponawiane co trzy lata od 2009 roku. 2 PROJEKT CaSYPoT
BADANIE W Szwecji badanie LUPP (ang. Local follow-up of youth policy) zostało opracowane przez Szwedzką Agencję ds. Młodzieży i Społeczeństwa Obywatelskiego w 2001 r., w porozumieniu z przedstawicielami władz gminnych i naukowców. Szybko stało się ono modelem dla rozwoju lokalnej polityki młodzieżowej. Badanie dotyczy wpływu, demokracji, pracy, zdrowia, czasu wolnego, sytuacji w szkole i przyszłości młodych ludzi w gminie. Pozwala ono ocenić sytuację młodych ludzi na poziomie lokalnym i konsekwentnie rozwijać skuteczną politykę młodzieżową, opartą na współpracy pomiędzy różnymi sektorami. Ten sam model ankiety został wykorzystany w projekcie CaSYPoT, aby móc porównać sytuację młodzieży na arenie międzynarodowej (w Polsce, Rosji, Szwecji oraz na Litwie). Treść ankiety została oparta na szwedzkim badaniu LUPP, a następnie dostosowana do warunków narodowych przy współpracy pracowników naukowych szkół wyższych z każdego kraju, z którego pochodzą partnerzy projektu. Monitoring zmian Decyzja i celów Działania Ustalenie strategii OD BADANIA DO DZIAŁANIA danych Gromadzenie Informacja Analiza zwrotna Porównanie sytuacji młodzieży w Euroregionie Bałtyk podsumowanie 3
PODSUMOWANIE WYNIKÓW INFORMACJE PODSTAWOWE Badanie CaSYPoT, zróżnicowane pod względem swojej wielkości i treści, zostało przeprowadzone w 6 gminach na terenie Litwy, Polski, Rosji oraz Szwecji. Na pytania odpowiedziało 1593 ankietowanych w wieku 16-19, w terminie od kwietnia do lipca 2017. Ludność w gminie EMMA Morze Bałtyckie SWIETŁO BARTO 157 97 25 25 Ludność w tysiącach mieszkańców 12 10 SZKOŁA Większość uczniów deklaruje, że podoba im się atmosfera jaka panuje w szkole. Natomiast aż 11-40% ankietowanych, w zależności od miasta, nie zgadza się z tym stwierdzeniem. Ponadto, uczniowie dostrzegają, że zastraszanie, rasizm i molestowanie seksualne występują w szkołach, ale w różnym stopniu w zależności od gminy. W mojej szkole ma miejsce zastraszanie lub znęcanie się / rasizm / molestowanie seksualne Liczba respondentów różniła się w poszczególnych gminach z uwagi na wielkość tych miast. Wszystkie okazały się być homogeniczne w kwestii pochodzenia swoich mieszkańców (2-13% ankietowanych urodziło się poza krajem zamieszkania). W większości gmin, podział na dziewczęta i chłopców wśród respondentów był równy, z wyjątkiem Swietłogorska, gdzie odsetek dziewcząt był wyższy (67%). Odpowiedzi całkowicie prawdziwe i w większości prawdziwe (%) 14 21 18 12 10 12 7 8 9 5 1 3 44 33 13 10 14 6 zastraszanie lub znęcanie się rasizm molestowanie seksualne 57-74% uczniów deklaruje, że chciałoby mieć wpływ na swoją szkołę, natomiast 22-59% twierdzi, że taki wpływ faktycznie mają. 4 PROJEKT CaSYPoT
PODSUMOWANIE WYNIKÓW CZAS WOLNY Znaczny odsetek młodzieży we wszystkich gminach wskazuje na fakt, że oferowane zajęcia rekreacyjne nie są dopasowane do ich zainteresowań. Dodatkowo młodzi ludzie wskazują na problemy, jakie stanowią dla nich koszty związane z opłaceniem zajęć dodatkowych i dojazdem na zajęcia. 52 46 51...nic mnie nie interesuje Są różne aktywności ale... Odpowiedzi częściowo i całkowicie prawdziwe (%) 60 57 67 71 73 69 62 45 50 56 41 40 49 38 38...nie mogę się tam dostać...to kosztuje zbyt dużo Najbardziej popularne wśród sposobów spędzania wolnego czasu we wszystkich gminach to: korzystanie z mediów społecznościowych (77-96%) uprawianie sportu (60-84%). Najpopularniejsze miejsca do spędzania wolnego czasu i spotkań z przyjaciółmi to: u siebie w domach poza domem na portalach społecznościowych. Kolejność różniła się w zależności od miasta. ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ I PARTYCYPACJA SPOŁECZNA Zainteresowanie młodzieży polityką różniło się w poszczególnych gminach. Młodzież w miastach rosyjskich była zarówno zainteresowana polityką, jak i aktywna w tej sferze. W polskich miastach młodzież była mniej zaangażowana. W Kłajpedzie młodzież była również mniej zainteresowana niż w rosyjskich miastach, ale bardziej aktywna, na przykład w kontaktach z politykami. Młodzież z Emmabody była zainteresowana polityką i deklarowała chęć udziału w życiu politycznym, jednak aktywność tej grupy młodzieży jest najniższa. 29 35 36 40 21 41 Kontaktowanie się z politykiem, urzędnikiem miasta/gminy lub decydentem Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy, wykonałeś/aś którekolwiek z poniższych działań? Odpowiedzi tak oraz nie, ale mógłbym sobie wyobrazić, że to robię (%) 54 46 SWIETŁO 23 77 33 23 40 26 19 33 Napisanie wniosku (postulatów) do polityków gminnych tak 64 36 BARTO 53 47 50 47 34 18 10 10 nie Dyskutowanie o sprawach społecznych/ politycznych na forach, blogach w internecie Czy chcesz brać udział i podejmować decyzje w sprawach, które dotyczą Twojej miejscowości/gminy? (%) 53 47 EMMA 43 57 Porównanie sytuacji młodzieży w Euroregionie Bałtyk podsumowanie 5
PODSUMOWANIE WYNIKÓW PRACA Połowa młodzieży z Emmabody i Swietłogorska podaje, że pracuje. Jest to ponad dwukrotnie wyższy wskaźnik niż w pozostałych gminach. Najczęstszym powodem, dla którego młodzież z Polski, Litwy i Szwecji nie podejmuje pracy, jest brak czasu. Tymczasem, w rosyjskich miastach problem stanowi znalezienie pracy. Większość ankietowanych stwierdza, że potrafi sobie wyobrazić rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej w przyszłości (pomiędzy 47 a 67%). Tymczasem, aż do 5% deklaruje, że już założyło własną firmę. ZDROWIE Wyniki ze wszystkich gmin wskazały na stosunkowo wysoką ocenę stanu zdrowia wśród młodzieży (najwyższa w Emmabodzie i najniższa w Gusiewie oraz Kłajpedzie). We wszystkich gminach, to dziewczęta zgłaszały więcej problemów związanych ze zdrowiem niż chłopcy. Różnica była często duża, ale poszczególne zgłaszane objawy, różniły się w zależności od gminy. Różnice w samopoczuciu pod względem płci wśród respondentów ze wszystkich gmin Średnia respondentów cierpiących na objawy raz w tygodniu lub częściej (%) Czy myślisz, że mógłbyś(abyś) w przyszłości prowadzić własną firmę? (%) 67 65 65 66 46 22 55 38 45 33 58 40 47 21 28 1615 4 2 3 23 9 23 12 0 17 12 5 48 3 31 18 ból głowy przygnębienie, zdołowanie lub depresja trudności z zasypianiem zdenerwowanie dziewczynki chłopcy tak już założyłem(am) własną firmę nie nie wiem Pod względem aktywności fizycznej możemy wskazać dwie grupy. W polskich i szwedzkich miastach, większość młodzieży deklaruje, że ćwiczy co najmniej raz w tygodniu (73-77%). Natomiast w Rosji i na Litwie uprawianie sportu nie jest zbyt popularne (37-50% odpowiedziało, że ćwiczą rzadko lub wcale). 6 PROJEKT CaSYPoT
PODSUMOWANIE WYNIKÓW ZAUFANIE I BEZPIECZEŃSTWO Młodzież deklaruje duże zaufanie do osób dorosłych, które są im bliskie. W Emmabodzie, młodzi ludzie wyrażają większe zaufanie do dorosłych reprezentujących pewne grupy zawodowe, takich jak: nauczyciele, policja i politycy (wyjątkiem są księża). Polska młodzież ma niski poziom zaufania do polityków. W gminach Emmaboda, Gusiew i Swietłogorsk młodzież była najmniej narażona na przestępstwa. Z drugiej strony miasta, w których młodzi ludzie czuli się mniej bezpieczni niż w innych miastach to Gusiew i Swietłogorsk. Wyniki wskazują również, że chłopcy są bardziej narażeni na różne formy przemocy, jednak to dziewczęta częściej deklarują brak poczucia bezpieczeństwa. Jak często czujesz się bezpieczny(a) w podanych miejscach? Odpowiedzi większość czasu oraz zawsze (%) PRZYSZŁOŚĆ Głównym planem młodzieży ze wszystkich gmin, po zakończeniu szkoły, jest kontynuacja nauki. Niepokojąca większość (około 65%-90%) respondentów ze wszystkich miast, planuje opuścić rodzinne miejsowości. Głównymi powodami tej decyzji są: brak atrakcyjnej pracy w miejscu zamieszkania, rozpoczęcie nauki na uczelni wyższej, zainteresowania oraz brak możliwości bycia tym, kim jestem. 25 75 Czy myślisz, że wyprowadzisz się z gminy, w której mieszkasz? (%) SWIETŁO 35 65 21 79 BARTO 10 90 29 71 EMMA 15 85 68 54 44 69 61 51 82 73 64 84 75 72 72 65 66 88 88 74 tak nie szkoła centrum miasta internet Porównanie sytuacji młodzieży w Euroregionie Bałtyk podsumowanie 7
JAK WYKORZYSTYWANE SĄ WYNIKI? Każda z partnerskich gmin wykorzystuje wyniki, aby wzmocnić kontakt z młodymi ludźmi, spotkać się z nimi i przedyskutować ważne kwestie. W oparciu o wyniki, gminy tworzą lokalne strategie młodzieżowe, odpowiadające na potrzeby młodzieży oraz podejmują działania mające na celu poprawę sytuacji młodych ludzi w lokalnych społecznościach. W celu monitorowania efektów, jakie niosą za sobą wybrane działania, należy regularnie powtarzać ankietę. Broszura przedstawia tylko wybrane przykłady wyników spośród badanych obszarów tematycznych. Szczegółowa analiza dotycząca perspektyw życiowych młodzieży wraz z raportem porównawczym partnerskich miast, znajdują się na oficjalnej stronie projektu: http://casypot.eu/wp-content/uploads/2018/03/casypot-report-cross-border_en.pdf Obserwuj nas! www.casypot.eu Facebook: CaSYPoT Twitter: CaSYPoT Projekt CaSYPoT jest współfinansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego w ramach programu Interreg Południowy Bałtyk na lata 2014-2020. Projekt CaSYPoT-Ru realizowany jest przy wsparciu finansowym ze strony Instytutu Szwedzkiego. Treść tego raportu leży w wyłącznej gestii autorów i nie może być odzwierciedleniem poglądów Unii Europejskiej, Instytucji Zarządzającej, Wspólnego Sekretariatu programu Interreg Południowy Bałtyk na lata 2014-2020 lub Instytutu Szwedzkiego.