Warszawa, 23 grudnia 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IX.431.2.8.2016.AS Pani Agnieszka Kierszulis Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Radzyminie ul. Konstytucji 3-go Maja 19, 05-250 Radzymin WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r., poz. 525 z późn. zm.) w związku z art. 6 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. z 2011 r., Nr 185, poz. 1092) oraz zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych MUW na rok 2016 kontroler Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, Agnieszka Strzelecka starszy inspektor wojewódzki, przeprowadziła w dniach 23-26 sierpnia 2016 r. kontrolę problemową w trybie zwykłym w Ośrodku Pomocy Społecznej w Radzyminie. Przedmiot kontroli obejmował sposób organizacji oraz realizacji przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1518 z późn. zm.) w zakresie ustalania uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku pielęgnacyjnego. Kontrolą objęto okres od dnia 1 września 2014 r. do dnia kontroli, tj. do 23 sierpnia 2016 r. Niniejszym, przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne. W okresie objętym kontrolą, Wojewoda Mazowiecki ocenia działalność Ośrodka Pomocy Społecznej w Radzyminie pozytywnie z uchybieniami w zakresie organizacji realizacji zadań
2 ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz pozytywnie z nieprawidłowościami w zakresie ustalania uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku pielęgnacyjnego. 1. Organizacja realizacji zadania przez podmiot. W wyniku kontroli ustalono, że zadania organu właściwego określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych wykonywane są w Ośrodku Pomocy Społecznej w Radzyminie, stosownie do postanowień 2 ust. 1 pkt 7 Statutu Ośrodka, nadanego Uchwałą Nr 29/V/2015 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 2 marca 2015 r. Poprzedni Statut Ośrodka przyjęty Uchwałą Nr 254/XXI/2004 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 17 grudnia 2004 r. posiadający tekst jednolity na dzień 18 grudnia 2009 r. również zawierał zapisy w przedmiocie realizacji przez Ośrodek zadań z zakresu świadczeń rodzinnych. Do wykonywania ustawowych zadań organu właściwego Burmistrz Miasta i Gminy Radzymin upoważnił Panią Agnieszkę Kierszulis kierownika Ośrodka. Upoważnienie do realizacji zadań z zakresu świadczeń rodzinnych w okresie objętym kontrolą posiadała również Pani Jolanta Borowska, zatrudniona w Ośrodku na stanowisku kierownika do 27.01.2016 r. Zwrócono uwagę, że upoważnienie Burmistrza Radzymina nr OgO.0052.5.2016 z dnia 09.02.2016 r. do prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu świadczeń rodzinnych, a także do wydawania w tych sprawach decyzji administracyjnych zostało udzielone Pani Agnieszce Kierszulis na podstawie art.110 ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r., poz. 163 z późn. zm.). Natomiast możliwość przekazania kierownikowi Ośrodka na podstawie upoważnienia Burmistrza prowadzenia postępowania w sprawach świadczeń rodzinnych oraz wydawania w tych sprawach decyzji określa wyłącznie art. 20 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy i Regulaminem organizacyjnym OPS w Radzyminie w strukturze organizacyjnej Ośrodka wyodrębniono komórkę organizacyjną do realizacji świadczeń rodzinnych, aktualnie pod nazwą Dział Świadczeń Rodzinnych, Wychowawczych 500+ i Funduszu Alimentacyjnego. W kontrolowanym okresie, zadania wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych bezpośrednio wykonywało 4 pracowników Działu: Pani Maria Kąpińska obecnie zatrudniona na stanowisku specjalisty ds. świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego, Pan Tomasz Kulesza obecnie starszy referent ds. świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego, Pani Agnieszka Olbryś starszy referent ds. świadczeń rodzinnych oraz Pan Paweł Wilkowski referent ds. świadczeń rodzinnych, zatrudniony w Ośrodku do 31.03.2016 r. Powyższe ustalenia wynikają z zakresów czynności oraz pisemnych informacji przedstawionych przez kierownika Ośrodka. Ustawowe zadania pracownicy merytoryczni
3 wykonywali na podstawie upoważnień udzielonych im przez Burmistrza Radzymina na wniosek kierownika Ośrodka, stosownie do art. 20 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych. W okresie objętym kontrolą, dokumentacja z realizowanych w Ośrodku zadań z zakresu ustawy o świadczeniach rodzinnych prowadzona była w oparciu o zatwierdzoną przez Dyrektora Archiwum Państwowego w Warszawie instrukcję kancelaryjną wraz z jednolitym rzeczowym wykazem akt ustaloną Zarządzeniem Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Radzyminie Nr 2/13 z dnia 31.12.2013 r. wraz z wprowadzonymi zmianami. Zwrócono natomiast uwagę, na niezgodne z postanowieniami Instrukcji Kancelaryjnej Ośrodka rejestrowanie i przechowywanie spraw. Akta spraw dotyczące realizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych w przedmiocie ustalania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku pielęgnacyjnego przechowywane były w teczkach założonych odrębnie dla każdej osoby, w których gromadzone były dokumenty z kilku okresów zasiłkowych. Sprawy te nie zostały zarejestrowane w spisach spraw. Zgodnie z przepisami obowiązującej w Ośrodku Instrukcji kancelaryjnej spisy spraw i odpowiadające im teczki aktowe powinny być założone oddzielnie na każdy rok kalendarzowy a sprawy zarejestrowane w spisach spraw na podstawie pierwszego pisma/wniosku wszczynającego sprawę. 2. Prawidłowość ustalania uprawnień do specjalnego zasiłku opiekuńczego Na podstawie rejestru i pisemnego oświadczenia Kierownika Ośrodka ustalono, że w Ośrodku Pomocy Społecznej w Radzyminie w okresie zasiłkowym 2014/2015 wydano łącznie 7 decyzji administracyjnych w sprawie specjalnego zasiłku opiekuńczego, z tego 6 decyzji przyznających ww. świadczenie oraz 1 decyzję odmawiającą prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego. W okresie zasiłkowym 2015/2016 do dnia kontroli wydano 6 decyzji administracyjnych orzekających przyznanie specjalnego zasiłku opiekuńczego. Na dzień kontroli, 6 świadczeniobiorców miało przyznany i wypłacany specjalny zasiłek opiekuńczy. Kontroli poddano 11 spraw w przedmiocie ustalania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego na okres zasiłkowy 2014/2015 oraz 2015/2016, które w okresie podlegającym kontroli były realizowane przez OPS w Radzyminie. We wszystkich tych sprawach, specjalny zasiłek opiekuńczy przyznano osobom sprawującym stałą opiekę nad osoba niepełnosprawną, W skontrolowanych sprawach wydano łącznie 11 decyzji administracyjnych, w tym 5 decyzji przyznających prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego w okresie zasiłkowym 2014/2015 oraz 6 decyzji przyznających prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego w okresie zasiłkowym
4 2015/2016. Decyzje administracyjne zostały wydane przez pracowników Ośrodka zgodnie z treścią posiadanych upoważnień. Na podstawie analizy dokumentów ustalono, że postępowanie w sprawach o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego każdorazowo zostało wszczęte na wniosek, którego wzór określał załącznik nr 17 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r., poz.3). Natomiast od 2 stycznia 2016 r. na wniosek, którego wzór określa załącznik nr 13 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2015 r., poz. 2284). Zwrócono jednakże uwagę na przyjmowanie niekompletnie wypełnionych wniosków. We wnioskach o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego brak było: - w 4 sprawach w tabeli 1 części II wniosku uzupełnionych danych osoby sprawującej opiekę (sprawy nr: OPS.4702.SZO.1.2015 z dnia 07.04.2015 r., OPS.4702.SZO.5.2015 z dnia 07.09.2015r., OPS.4702.SZO.7.2015 z dnia 26.11.2015 r., OPS.4702.SZO.10.2015 z dnia 14.12.2015 r.); - w 4 sprawach w tabeli 3 części II wniosku uzupełnionego składu rodziny osoby wymagającej opieki (sprawy nr: OPS.4702.SZO.1.2015 z dnia 07.04.2015 r., OPS.4702.SZO.8.2015 z dnia 26.11.2015 r., OPS.4702.SZO.4.2015 z dnia 05.08.2015 r., OPS.4702.SZO.10.2015 z dnia 14.12.2015 r.). Ponadto w sprawie zakończonej wydaniem decyzji nr OPS.4702.SZO.10.2015 z dnia 14.12.2015 r. brak było daty i podpisu osoby uprawnionej w części III wniosku dotyczącej informacji na temat uzyskania lub utraty dochodu. Braki formalne wniosku skutkują nieważnością oświadczenia jako dowodu w sprawie. W powyższych przypadkach należało zgodnie z art.24 a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, wezwać osobę ubiegającą się o świadczenia do uzupełnienia nieprawidłowo wypełnionego wniosku w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. W pozostałych skontrolowanych sprawach w przedmiocie ustalania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego dokumentacja została zgromadzona prawidłowo. Do wniosków dołączone były orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, wymagane na podstawie 7 ust 2 pkt 2 wyżej powołanego rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 oraz dokumenty stwierdzające wysokość dochodu rodziny w szczególności dokumenty, o których mowa w 2 ust. 2 pkt 5 lit a, b c, d, e, k tego rozporządzenia. W jednym przypadku, w dokumentacji sprawy znajdowały się samodzielnie pozyskane przez pracowników Ośrodka za pomocą systemów teleinformatycznych informacje o wysokości dochodu oraz wysokości składki na ubezpieczenie
5 zdrowotne, w myśl wprowadzonego od 1 stycznia 2016 r. art. 23b ustawy o świadczeniach rodzinnych. Wszystkie wnioski zawierały datę potwierdzającą ich przyjęcie. Ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego następowało po zweryfikowaniu okoliczności dotyczących spełnienia warunków określonych w art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych w drodze rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r., poz. 930 z późn. zm.). Po upływie 6 miesięcy, w uzasadnionych przypadkach przeprowadzano aktualizację wywiadu, zgodnie z art. 23 ust. 4f ustawy o świadczeniach rodzinnych. W każdym przypadku wywiad środowiskowy bądź jego aktualizacja pozwalały w szczególności na stwierdzenie, czy osoby ubiegające się o specjalny zasiłek opiekuńczy nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności. We wszystkich skontrolowanych sprawach łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę został prawidłowo ustalony i nie przekroczył kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, określanej w drodze rozporządzenia przez Radę Ministrów tj. do 31 października 2015 r. - 664 zł i od 1 listopada 2015 r. 764 zł. Stwierdzono, że w 9 skontrolowanych sprawach ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego nastąpiło w miesięcznym terminie, zgodnie z art. 35 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, a na nowy okres zasiłkowy w terminach określonych w art. 26 ust. 3 i 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. W 2 pozostałych przypadkach (sprawy nr OPS.4702.SZO.2.2015 z dnia 27.05.2015 r., OPS.4702.SZO.5.2015 z dnia 07.09.2015 r.) postępowanie w przedmiocie przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego zostało przeprowadzone z przekroczeniem terminów określonym w art. 35 kpa. O przyczynie niezałatwienia sprawy powiadomiono strony postępowania, stosownie do art. 36 kpa. Zwrócono uwagę, że w przekazanych zawiadomieniach powołano się na przepis art. 24a ust. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, niemający zastosowania w sprawie. Specjalny zasiłek opiekuńczy przyznawano na okres zasiłkowy w kwocie 520 zł miesięcznie, bądź odpowiednio w przysługującej niższej kwocie uwzględniając zapisy art. 16a ust. 7 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Kontrola realizacji wypłat wykazała, że świadczenia wypłacano zgodnie z wydanymi w tych sprawach decyzjami administracyjnymi. Poddane kontroli decyzje w przedmiocie przyznania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego zawierały informację o terminie wypłaty świadczeń oraz wskazywały w jaki sposób wyplata zostanie zrealizowana. W wydanych decyzjach administracyjnych uwzględniono elementy, o których mowa w art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania
6 administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23 z późn. zm.). Decyzje zawierały oznaczenie organu właściwego tj. Burmistrza Radzymina, datę wydania, podstawę prawną, rozstrzygnięcie, uzasadnienie, pouczenie wskazujące termin i sposób wniesienia odwołania jak również informację o konieczności zgłoszenia przez stronę wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczeń. W pouczeniu znalazła się również informacja dla strony, że nienależne świadczenia podlegają zwrotowi. W toku kontroli ustalono, że skontrolowane decyzje zawierały potwierdzenie ich odbioru przez strony ze wskazaniem daty odbioru, stosownie do art. 46 1 kpa. Spośród 11 skontrolowanych spraw przyznających prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, Organ w 9 opłacał składkę na ubezpieczenie emerytalne i rentowe na podstawie art. 6 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2016 r., poz. 963 z późn. zm.), w tym w 7 sprawach pomimo nieustalenia braku innego tytułu do objęcia tych osób obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Dotyczyło to spraw o numerach: OPS.4702.SZO.1.2015 r. z dnia 07.04.2015 r., OPS.4702.SZO.8.2015 r. z dnia 26.11.2015 r. OPS.4702.SZO.11.2015 r. z dnia 18.12.2015 r., OPS.4702.SZO.9.2015 r. z dnia 26.11.2015 r., OPS.4702.SZO.7.2015 r. z dnia 26.11.2015 r., OPS.4702.SZO.5.2015 r. z dnia 07.09.2015 r., OPS.4702.SZO.2.2015 r. z dnia 30.04.2015 r. Natomiast, w 2 sprawach (OPS.4702.SZO.4.2015 r. z dnia 05.08.2015 r., OPS.4702.SZO.10.2015 r. z dnia 14.12.2015 r.) Burmistrz Radzymina nie opłacał składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, pomimo nieustalenia innego tytułu do objęcia osoby uprawnionej do specjalnego zasiłku opiekuńczego obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. W celu ustalenia okresu niezbędnego do uzyskania 25 - letniego okresu (składkowego i nieskładkowego), z zastrzeżeniem art. 87 ust 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Organ występował do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o udzielenie informacji o przebiegu ubezpieczenia społecznego świadczeniobiorców. W 4 spośród 11 skontrolowanych spraw Organ opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 28 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U z 2016 r., poz. 1793), pomimo nieustalenia braku innego tytułu do objęcia tych osób obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego. Dotyczyło to spraw o numerach: OPS.4702.SZO.3.2015 r. z dnia 20.05.2015 r., OPS.4702.SZO.11.2015 r. z dnia 18.12.2015 r., OPS.4702.SZO.9.2015 r. z dnia 26.11.2015 r., OPS.4702.SZO.2.2015 r. z dnia 30.04.2015 r.
7 W myśl art. 6 ust 2b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych wójt, burmistrz lub prezydent nie opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę pobierającą specjalny zasiłek opiekuńczy, jeżeli podlega ona obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu na podstawie ustawy lub na podstawie odrębnych przepisów lub jest ubezpieczona na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Natomiast, obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego zgodnie z art. 66 ust 1 pkt 28a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych objęte są osoby, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, pobierające specjalny zasiłek opiekuńczy, przyznany na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych. Składki na ubezpieczenie zdrowotne osób pobierających specjalny zasiłek o opłaca wójt, burmistrz lub prezydent miasta (art. 86 ust. 1 pkt. 9 ww. ustawy). Zasadnym jest więc ustalenie w ramach prowadzonego postępowania dowodowego czy świadczeniobiorca spełnia ww. kryteria ustawowe oraz czy nie zachodzą przesłanki negatywne określone w ustawie do opłacania na jego rzecz składek społecznych czy zdrowotnych. Zatem, po stronie organu opłacającego składki leży obowiązek dokładnego wyjaśnienia wszelkich okoliczności podlegania bądź niepodlegania przez osoby uprawnione do specjalnego zasiłku opiekuńczego obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i rentowego oraz zdrowotnego z innego tytułu. 3. Prawidłowość ustalania uprawnień do zasiłku pielęgnacyjnego Na podstawie rejestru i pisemnego oświadczenia Kierownika Ośrodka ustalono, że w okresie podlegającym kontroli tj. od 01.09.2014 r. do 23.08.2016 r. w Ośrodku Pomocy Społecznej w Radzyminie wydano łącznie 205 decyzji administracyjnych w sprawie zasiłku pielęgnacyjnego. Na dzień kontroli 396 świadczeniobiorców miało przyznany i wypłacany zasiłek pielęgnacyjny. Kontroli poddano 20 spraw w przedmiocie ustalania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, które w okresie podlegającym kontroli były realizowane przez OPS w Radzyminie. We wszystkich tych sprawach przyznano prawo do zasiłku pielęgnacyjnego osobom uprawnionym na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 1,2 i ust 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych. W skontrolowanych sprawach wydano łącznie 20 decyzji administracyjnych. Decyzje zostały wydane przez pracowników Ośrodka zgodnie z treścią posiadanych upoważnień. Na podstawie analizy dokumentów ustalono, że postępowanie w sprawach o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego zostało wszczęte na wniosek, którego wzór określał załącznik nr 16 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r.,
8 poz.3), Natomiast od 2 stycznia 2016 r. na wniosek, którego wzór określa załącznik nr 12 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2015 r., poz. 2284). Do wniosków o przyznanie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego dołączone były w szczególności wymagane na podstawie 6 ust 2 pkt 1 rozporządzenia z dnia 3 stycznia 2013 r. orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Wszystkie wnioski zawierały datę potwierdzającą ich przyjęcie. We wszystkich sprawdzonych przypadkach, prawidłowo ustalono wysokość zasiłku pielęgnacyjnego w kwocie 153 zł miesięczne. W 19 skontrolowanych przypadkach prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustalono za pełne miesiące, zgodnie z postanowieniami art. 24 ust 2 lub 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych. Spośród tych spraw w 16 przypadkach zasiłek pielęgnacyjny przyznano począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, w 2 sprawach od miesiąca następującego po zakończeniu okresu pobierania zasiłku pielęgnacyjnego określonego poprzednią decyzją oraz w 1 sprawie od miesiąca, w którym wpłynął wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego. Natomiast, w jednej sprawie Organ decyzją nr OPS.4701.ZP.15.2015 z dnia 12.03.2015 r. orzekł o przyznaniu zasiłku pielęgnacyjnego od 21.01.2015 r., podczas gdy zachodziła konieczność ustalenia prawa do zasiłku pielęgnacyjnego od 01.02.2015 r. z uwagi na ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego do dnia 31.01.2015 r. wcześniejszą decyzją, która została zrealizowana. Niemniej jednak, kontrola realizacji wypłaty wykazała, że zasiłek pielęgnacyjny wypłacono w pełnej wysokości 153 zł przysługującej od 01.02.2015 r. Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego przyznano na czas nieokreślony lub do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Jednakże w orzeczeniach 3 decyzji (nr: OPS.4701.ZP.113.2015, OPS.4701.ZP.89.2015, OPS.4701.ZP.7.2016) ustalając okres prawa do zasiłku pielęgnacyjnego podano termin niezgodny z brzmieniem art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeń rodzinnych, tj. do odwołania zamiast na czas nieokreślony. We wszystkich skontrolowanych sprawach ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego nastąpiło w miesięcznym terminie, zgodnie z art. 35 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego. Kontrola realizacji wypłat wykazała, że świadczenia wypłacano zgodnie z wydanymi w tych sprawach decyzjami administracyjnymi, poza jednym opisanym powyżej wyjątkiem (sprawa nr OPS.4701.ZP.15.2015 z dnia 12.03.2015 r.), gdzie w decyzji błędnie określono okres przyznania
9 świadczenia. Ustalono, że poddane kontroli decyzje w przedmiocie przyznania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego zawierały informację o terminie wypłaty świadczeń oraz wskazywały w jaki sposób wyplata zostanie zrealizowana. Wydane decyzje administracyjne zawierały elementy, o których mowa w art. 107 kpa tj. oznaczenie organu właściwego, datę wydania, podstawę prawną, rozstrzygnięcie, uzasadnienie, pouczenie wskazujące termin i sposób wniesienia odwołania jak również informację o konieczności zgłoszenia przez stronę wszelkich zmian mających wpływ na prawo do świadczeń. W pouczeniu znalazła się również informacja dla strony, że nienależne świadczenia podlegają zwrotowi. Zwrócono jednakże uwagę na powoływanie w podstawie prawnej decyzji przyznających prawo do zasiłku pielęgnacyjnego art. 30 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który to przepis nie miał zastosowania w sprawie i był sprzeczny z wydanym rozstrzygnięciem. Ponadto, w decyzjach przyznających prawo do zasiłku pielęgnacyjnego niepełnosprawnemu dziecku w myśl art. 16 ust 2 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, jako adresata wskazywano przedstawiciela ustawowego małoletniej osoby uprawnionej do zasiłku pielęgnacyjnego. Natomiast, w sytuacji gdy osobą uprawnioną jest niepełnosprawne dziecko, adresatem decyzji jest to dziecko z zastrzeżeniem że działa przez przedstawiciela. Decyzja zaś powinna być doręczona przedstawicielowi ustawowemu dziecka, gdyż działa on na rzecz i w imieniu małoletniego, który nie ma zdolności do czynności prawnych. Decyzje w sprawie zasiłku pielęgnacyjnego doręczono zgodnie z wymogami określonymi w art. 46 1 kpa, a w jednym przypadku w myśl art. 44 4 Kpa. Potwierdzenia odbioru znajdowały się na decyzjach. W jednym przypadku (sprawa nr OPS.4701.ZP.113.2015 z dnia 09.12.2015 r.) zauważono brak wskazania przez stronę daty doręczenia decyzji. Za stwierdzone nieprawidłowości odpowiedzialność ponoszą: Pani Agnieszka Kierszulis - kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Radzyminie zatrudniona na stanowisku od 09.02.2016 r., Pani Jolanta Borowska pełniąca funkcję kierownika Ośrodka do 27.01.2016 r. oraz pracownicy realizujący merytorycznie w kontrolowanym okresie zadania wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią Agnieszkę Kierszulis Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Radzyminie do podjęcia następujących działań: 1. Podjąć działania mające na celu zaktualizowanie podstawy prawnej upoważnienia udzielonego kierownikowi Ośrodka Pomocy Społecznej w Radzyminie, stosownie do postanowień art. 20 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych.
10 2. Dokumentację spraw kompletować zgodnie z zapisami ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych i obowiązującego od 2 stycznia 2016 r. rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne tj. rzetelnie weryfikować sposób wypełniania wniosków o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego i rozpatrywać po dokładnym ich wypełnieniu przez wnioskodawców. 3. W przypadku złożenia przez stronę nieprawidłowo wypełnionego wniosku stosować zapisy art. 24a ust. 1 ustawy z dna 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. 4. W przypadku ponownego ustalania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, okres przyznania prawa do świadczenia ustalać począwszy od miesiąca następującego po zakończeniu okresu jego pobierania określonego poprzednią decyzją. 5. W decyzjach przyznających prawo do zasiłku pielęgnacyjnego małoletnim osobom uprawnionym wskazywać ich jako adresatów z zastrzeżeniem że działają przez swoich przedstawicieli ustawowych. 6. Ustalać w decyzjach administracyjnych okres przyznania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego zgodnie z terminologią ustanowioną w art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych. 7. Przy ubieganiu się przez wnioskodawców o specjalny zasiłek opiekuńczy każdorazowo weryfikować, czy osoba podlega bądź nie podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu oraz zdrowotnemu z innego tytułu, w myśl przepisów art. 6 ust 2b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 963 z późn. zm.) oraz art. 66 ust 1 pkt 28a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1793) 8. Wskazywać w podstawie prawnej decyzji przyznających prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku pielęgnacyjnego precyzyjnie przepisy prawa, mające zastosowanie w przedmiotowej sprawie, które odnoszą się bezpośrednio do sytuacji osoby uprawnionej i przyznanej formy świadczenia. 9. Przestrzegać wymagań dotyczących poprawnego sposobu dokumentowania potwierdzenia doręczania pism, stosownie do art. 46 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23). 10. Prowadzić dokumentację spraw realizowanych na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych zgodnie z postanowieniami obowiązującej w Ośrodku Instrukcji Kancelaryjnej wprowa-
11 dzonej Zarządzeniem kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Radzyminie nr 2/13 z dnia 31.12.2013 r. w sprawie ustalenia instrukcji kancelaryjnej, jednolitego rzeczowego wykazu akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania składnicy akt w Ośrodku Pomocy Społecznej w Radzyminie. Jednocześnie zobowiązuję Panią do przekazania do Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie realizacji zaleceń i wniosków pokontrolnych. Ponadto, informuję że od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Marcin Wodziński Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Pan Krzysztof Chaciński Burmistrz Radzymina Plac Kościuszki 2 05-250 Radzymin