INFORMACJA o wynikach kontroli wprowadzonych do obrotu zabawek Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu przeprowadził w III kw. 2008r. kontrole w 15 przedsiębiorstwach prowadzących sprzedaŝ zabawek. Kontrole przeprowadzono w 5 hurtowniach, w 9 sklepach detalicznych i w 1 podmiocie wprowadzającym wyrób do obrotu, gdzie skontrolowano zabawki wprowadzone do obrotu po dniu 1 maja 2004r. WYKAZ KONTROLOWANYCH PRZEDSIĘBIORCÓW A. HURTOWNIE ZABAWEK w : Gnieźnie Poznaniu Koninie Wolsztynie Piaskach B. SKLEPY DETALICZNE : w Poznaniu w Ostrowie Wlkp. 2 sklepy w Ostrzeszowie. w Turku w Wolsztynie 2 sklepy w Rawiczu w Pile C. PODMIOTY WPROWADZAJĄCE WYROBY DO OBROTU: - przedsiębiorca w Poznaniu. Celem kontroli było sprawdzenie zgodności wprowadzonych do obrotu zabawek z wymaganiami określonymi w: rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. nr 120, poz. 2045), rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004r. w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych oraz zawierających je produktów (Dz.U. nr 168, poz. 1762 z póź. zm.). oraz eliminowanie z rynku wyrobów niezgodnych z tymi wymaganiami.
2 I. USTALENIA Z KONTROLI ZABAWEK POD KĄTEM SPEŁNIANIA PRZEZ NIE ZASADNICZYCH WYMAGAŃ. Kontroli poddano ogółem 96 partii zabawek wprowadzonych do obrotu po 1 maja 2004r. w tym: - produkcji krajowej - 12 partii, - z importu - 79 partii, - pozostałe kraje UE - 5 partii. Niezgodności z zasadniczymi wymaganiami oraz z innymi wymaganiami stwierdzono ogółem w 28 partiach zabawek, w tym w 2 partiach zabawek z importu w toku badań laboratoryjnych (co stanowi 22 % ogółu badanych): - produkcji krajowej - 3 partie (3% ogółu badanych), - z importu - 23 partii (24% ogółu badanych). - pozostałe kraje UE - 2 partii (2,1% ogółu badanych). Ustalenia kontroli przedstawiają się następująco: 1. Sprawdzenie prawidłowości oznakowania znakiem CE zabawek oraz zamieszczenie wszystkich wymaganych informacji określonych w 32 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003r. w/s zasadniczych wymagań dla zabawek. Na kontrolowanych 96 partiach zabawek umieszczono znak CE, potwierdzający zgodność tych wyrobów z zasadniczymi wymaganiami. Znak CE umieszczony był bezpośrednio na wyrobie bądź na opakowaniu w sposób widoczny, czytelny i trwały. W jednym przypadku tj: zabawka trąbka posiadała oznakowanie znakiem CE w kolorze czarnym umieszczone na czarnym tle, co spowodowało, Ŝe oznakowanie to nie jest widoczne i czytelne. Ponadto sprawdzono umieszczenie na zabawkach albo na jej opakowaniach lub ulotkach dołączonych do zabawek informacji określonych w 32 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003r. w/s zasadniczych wymagań dla zabawek tj: A. Nazwa i adres wprowadzającego wyrób do obrotu. KaŜda skontrolowana zabawka oznaczona była nazwą i adresem producenta bądź importera. Informacje te zostały umieszczone na zabawkach lub opakowaniach, a w przypadku małych zabawek i zabawek składających się z małych części, informacje te były umieszczone na opakowaniu oraz etykiecie albo ulotce dołączonej do zabawek. W jednym przypadku tj: zabawka trąbka, etykieta zawierająca informacje dotyczące nazwy wyrobu oraz nazwy i adresu importera nie była trwale przymocowana. Do importera zabawki skierowano pismo z informacją o stwierdzonych nieprawidłowościach i moŝliwości podjęcia działań naprawczych w tym zakresie. Importer podjął działania zmierzające do usunięcia nieprawidłowości.
3 B. Informacja o celowości zachowania opakowania. Nie wszyscy przedsiębiorcy, zgodnie z 32 ust. 4 rozporządzenia w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek informowali o celowości zachowania opakowania, etykietek oraz ulotek, na których zamieszczone są informacje zawierające nazwę i adres producenta lub importera. Brak podania ww. informacji ustalono w stosunku do 11 partii nw. zabawek, co stanowi 11,5% ogółu badanych tj: zabawka trąbka zabawka dziwaczna tuba zabawka torba podróŝna zabawka namiot zabawka auto zabawka grzechotka do zawieszania zabawka grzechotka zabawka łuk + strzały zabawka kask +narzędzia budowlane zabawka pistolet + kask zabawka organki W związku ze stwierdzeniem w/w nieprawidłowości skierowano pisma do przedsiębiorców wprowadzających te wyroby do obrotu z wnioskiem o usunięcie stwierdzonych niezgodności. Od przedsiębiorców wprowadzających wyroby do obrotu otrzymano odpowiedzi z informacją, Ŝe nieprawidłowości te zostały usunięte, a do przedsiębiorców u których stwierdzono nieprawidłowo oznakowane zabawki przesłano naklejki z brakującymi informacjami. 3. Sprawdzenie prawidłowości dołączonych do zabawek podstawowych informacji warunkujących bezpieczne uŝytkowanie zabawek zgodnie z 33 ust. 1 pkt 1 i 5, ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003r. w/s zasadniczych wymagań dla zabawek oraz rodzaje stwierdzonych nieprawidłowości wynikających z norm zharmonizowanych. W wyniku dokonanej oceny wszystkich kontrolowanych 96 partii zabawek stwierdzono nieprawidłowości w w/w zakresie w odniesieniu do 18 partii zabawek, co stanowi 18,8% ogółu badanych. Nieprawidłowości w oznakowaniu zabawek dotyczyły: braku zamieszczenia krótkiej informacji o szczególnym ryzyku związanym z ograniczeniem wiekowym w 8 partiach zabawek, co jest niezgodne z pkt 7.2 normy PN-EN 71-1: - zabawka huśtawka - zabawka dziwaczna tuba - zabawka pluszowa plecak - zabawka - zabawka Ŝółw plaŝowy - zabawka bąk grający - zabawka magiczna buteleczka - zabawka pluszak z groszkiem
4 braku napisu ostrzegawczego o treści: OstrzeŜenie! Nieodpowiednie do uŝytkowania przez dzieci w wieku powyŝej 36 m-cy, wraz z krótkim wskazaniem określonego powodu tego ograniczenia, co jest niezgodne z pkt 7.2 normy PN-EN 71-1: - zabawka auto braku napisu ostrzegawczego na kasku: "OstrzeŜenie! To jest zabawka. Nie stanowi ochrony" w 3 partiach zabawek, co jest niezgodne z pkt 7.8 normy PN-EN 71-1: - zabawka kask +narzędzia budowlane - zabawka pistolet + kask - zabawka hełm policja braku symbolu prądu stałego w 4 partiach zabawek, co jest niezgodne z pkt 7.1.1 normy PN-EN 62115: - zabawka organki - zabawka wiertarka narzędzia zestaw - zabawka karabin z nabojami - zabawka kierownica braku napisu ostrzegawczego: "OstrzeŜenie! Nie uŝywać w pobliŝu napowietrznych linii elektrycznych i podczas burzy" w 1 partii zabawek, co jest niezgodne z pkt. 7.9 normy PN-EN 71-1: - zabawka latawiec braku informacji, czy zabawka jest przeznaczona do uŝytkowania wewnątrz czy na zewnątrz budynku w 1 partii zabawek, co jest niezgodne z pkt 5.1 normy PN-EN 71-8: - zabawka huśtawka deska nieprawidłowej wielkości i nieczytelny znak graficzny ostrzegawczy dotyczący wieku dziecka, co jest niezgodne z normą PN-EN 71-6: - zabawka trąbka Kwestionowane w toku kontroli zabawki przedsiębiorcy wycofali z oferty handlowej do czasu ich prawidłowego oznakowania względnie zwrócił dostawcom. W związku ze stwierdzeniem mniej istotnych niezgodności z zasadniczymi wymaganiami dla zabawek, które mają niewielki wpływ na bezpieczeństwo uŝytkowania, a ich wyeliminowanie jest stosunkowo łatwe skierowano pisma do przedsiębiorców wprowadzających te wyroby do obrotu o moŝliwości podjęcia dobrowolnych działań naprawczych zmierzających do usunięcia stwierdzonych niezgodności. Od przedsiębiorców wprowadzających w/w zabawki do obrotu otrzymano informacje o podjęciu działań naprawczych w oznakowaniu kwestionowanych wyrobów. 4. Sprawdzenie w zaleŝności od kontrolowanej zabawki zgodności z wymaganiami określonymi w 21; 22; 23; 24; 25; 26; 27 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i
5 Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003r. w/s zasadniczych wymagań dla zabawek oraz zgodności z normami zharmonizowanymi dla zabawek. a. Posiadanie instrukcji uŝywania niezbędnej ze względów bezpieczeństwa 21 ww. rozporządzenia. Nieprawidłowości dotyczyły 10 partii wyrobów w zakresie: braku instrukcji dla zabawek bateryjnych niezgodnie z pkt 7.4 normy PN-EN 62115 : - zabawka organki braku w instrukcji niektórych informacji dotyczących baterii niezgodnie z pkt 7.4 normy PN-EN 62115 : w 5 partiach zabawek - zabawka saksofon - zabawka wiertarka narzędzia zestaw - zabawka karabin z nabojami - zabawka kierownica - zabawka skrzypce mini braku napisu ostrzegawczego: "OstrzeŜenie! Gdy dziecko zacznie unosić się na rękach i kolanach, zabawkę naleŝy usuwać, aby uniknąć moŝliwości wyrządzenia krzywdy przez zaplatanie się" w 1 partii zabawek niezgodnie z pkt 7.11 normy PN-EN 71-1: - zabawka grzechotka braku instrukcji uŝywania, zwracającej uwagę na niebezpieczeństwo uŝywania innych pocisków niŝ dostarczonych z zabawką lub zalecanych przez producenta w 3 partiach zabawek niezgodnie z pkt 7.7 normy PN-EN 71-1: - zabawka łuk + strzały - zabawka łuk ze strzałami - zabawka karabin z nabojami Do importerów skierowano pisma informujące o stwierdzonych nieprawidłowościach i moŝliwości podjęcia działań prowadzących do usunięcia nieprawidłowości we wszystkich wyrobach wprowadzonych do obrotu. Importerzy podjęli działania naprawcze, dokumentując je poprzez nadesłanie wzorów instrukcji. b. posiadania informacji o konieczności nadzoru osoby dorosłej 22 ww. rozporządzenia. W trakcie oględzin kontrolowanych zabawek stwierdzono, Ŝe producenci lub importerzy dokonali właściwej klasyfikacji wyrobów umieszczając na zabawkach lub ich opakowaniach na etykietach lub na dołączonej do zabawek ulotce czy w instrukcji wyraźną i widoczną informację o konieczności nadzoru osoby dorosłej podczas uŝywania zabawki. Informacja taka została dołączona miedzy innymi do zabawek bateryjnych, huśtawek, gier, zabawek konstrukcyjnych, zabawek pociskowych, koni na biegunach a takŝe do zabawek funkcjonalnych.
6 c. Dołączenia ostrzeŝeń i instrukcji do zabawek stanowiących miniaturę lub model urządzenia bądź sprzętu przeznaczonego dla dorosłych - 23 ww. rozporządzenia. Nieprawidłowości dotyczyły 1 partii wyrobów w zakresie: braku ostrzeŝenia w instrukcji o potrzebie zachowania środków ostroŝności wraz z pouczeniem o następstwach ich niezachowania, a takŝe o konieczności przechowywania zabawki w miejscu niedostępnym dla dzieci w wieku do lat 3. - zabawka wiertarka narzędzia zestaw Działania podjęte w trakcie kontroli przez kontrolowanego w porozumieniu z importerem ww. zabawki doprowadziły do uzupełnienia brakujących informacji. Do importera skierowano pismo informujące o moŝliwości podjęcia dobrowolnych działań naprawczych zmierzających do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości we wszystkich wyrobach wprowadzonych do obrotu. W stosunku do pozostałych kontrolowanych zabawek nieprawidłowości nie stwierdzono. d. Dołączenia instrukcji do łyŝworolek i deskorolek oraz sprzętu podobnego, wprowadzonego do obrotu jako zabawki - 26 ww. rozporządzenia oraz zabawek ujętych w 27 ww. rozporządzenia. Nie stwierdzono nieprawidłowości w w/w zakresie. e. Nie kontrolowano zabawek ujętych w 24-25 ww. rozporządzenia. Do importerów kwestionowanych zabawek skierowano pisma informujące o moŝliwości podjęcia dobrowolnych działań naprawczych zmierzających do usunięcia stwierdzonych niezgodności. Od importerów zabawek uzyskano informacje o podjęciu działań naprawczych polegających na dostosowaniu oznakowania do obowiązujących przepisów w odniesieniu do wszystkich wprowadzonych do obrotu wyrobów. 5. Badania laboratoryjne. Do badań laboratoryjnych pobrano 10 partii zabawek tj: - zabawka zrób to sam generator prądu - zabawka huśtawka - zabawka trąbka - zabawka lalka - zabawka piłka - zabawka pistolet - zabawka akcesoria rycerskie - zabawka zestaw lekarski - zabawka koniki - zabawka skrzypce mini
7 Równocześnie z pobraniem prób ww. wyrobów pobrano i zabezpieczono próby kontrolne zabawek z tej samej partii. Próbki zabawek przekazano do badań w Specjalistycznym Laboratorium Badania Zabawek Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Lublinie oraz w Specjalistycznym Laboratorium Produktów Włókienniczych i Analizy Instrumentalnej Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi. W laboratoriach przeprowadzono badania na zgodność z wymaganiami określonymi w: rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2003r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. Nr 210, poz. 2045), rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004r. w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych oraz zawierających je produktów (Dz. U. nr 168, poz. 1762 z p. zm.). normie PN-EN 71-1:2001 Bezpieczeństwo zabawek. Część 1: Właściwości mechaniczne i fizyczne normie PN-EN 71-8:2005 Bezpieczeństwo zabawek. Część 8: Huśtawki, zjeŝdŝalnie i podobne zabawki aktywizujące przeznaczone do uŝytku domowego wewnątrz i na zewnątrz. normie PN-EN 62115:2005 Bezpieczeństwo zabawek elektrycznych. Przeprowadzone badania laboratoryjne w zakresie zgodności z zasadniczymi wymaganiami wykazały, iŝ w 2 partiach zabawek (co stanowi 20% ogółu pobranych do badań zabawek) stwierdzono niezgodności z zasadniczymi wymaganiami. Nieprawidłowości dotyczyły: - zabawka koniki- nie jest zgodna z 9 ust. 2 ww. rozporządzenia (pkt 6a normy PN-EN 71-1:2006) z uwagi na zaniŝoną grubość folii opakowania: - I arkusz 0,0383 mm, przy niepewności pomiaru 0,0006 mm, wg normy średnia grubość folii powinna być równa 0,038 mm lub więcej. - zabawka bateryjna skrzypce mini nie jest zgodna z punktem 7.4 normy PN-EN 62115:2005 Bezpieczeństwo zabawek elektrycznych oraz z 21.1 rozporządzenia MGP i PS z dnia 14.11.2003r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. nr 210, poz. 2045) z uwagi na brak w instrukcji dla zabawek bateryjnych następujących informacji: nie naleŝy mieszać ze sobą róŝnych typów baterii lub nowych uŝywanych baterii, wyczerpane baterie naleŝy wyjąć z zabawki, nie wolno zwierać zacisków zasilania. W związku z zakwestionowaniem 2 partii zabawek przez Specjalistyczne Laboratorium Badania Zabawek w Lublinie skierowano pisma do importerów zabawek informujące o stwierdzonych nieprawidłowościach z zaleceniem ich wyeliminowania. 6. Sprawdzenie przestrzegania przepisów zawartych w art. 7 i 7a ustawy z dnia 7 października 1999r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999 z p. zm.) Wszystkie kontrolowane wyroby posiadały wyraźne i czytelne informacje w języku polskim dotyczące m.in. nazewnictwa towarów, ostrzeŝeń, instrukcji i innych informacji waŝnych dla konsumentów.
8 WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI - skierowano 27 pism do przedsiębiorców wprowadzających do obrotu zabawki z wnioskiem o podjęcie dobrowolnych działań zmierzających do usunięcia niezgodności z innymi wymaganiami, - skierowano 8 pism do przedsiębiorców wprowadzających do obrotu zabawki z wnioskiem o podjęcie dobrowolnych działań zmierzających do usunięcia niezgodności z zasadniczymi wymaganiami, - dane identyfikujące wyroby niezgodne z zasadniczymi wymaganiami zostaną wprowadzone do informatycznego systemu nadzoru rynku - skierowano lub zostaną skierowane pisma do właściwych rejonowo Prokuratur z informacjami o działaniach naprawczych podjętych przez przedsiębiorców. PODSUMOWANIE: Podczas prowadzonych czynności kontrolnych oględzinom poddano łącznie 96 partii wyrobów. Do badań laboratoryjnych pobrano 10 partii zabawek. Spośród wszystkich zabawek poddanym oględzinom i badaniom laboratoryjnym w 28 partiach wyrobów stwierdzono szereg nieprawidłowości w zakresie: - braku informacji o celowości zachowania opakowania albo etykiety w 11 partiach zabawek, - braku informacji o szczególnym ryzyku związanym z ograniczeniem wiekowym zabawki w 8 partiach zabawek, - braku innych informacji wynikających z norm zharmonizowanych w 10 partiach zabawek, - niezgodności z zasadniczymi wymaganiami określonymi w 7-20 rozporządzenia w/s zasadniczych wymagań dla zabawek (zaniŝona grubość folii opakowania) w 1 partii zabawek, - niezgodności z zasadniczymi wymaganiami określonymi w 21-27 rozporządzenia w/s zasadniczych wymagań dla zabawek (braki wymaganych informacji w instrukcjach) w 9 partiach zabawek, Wobec przedsiębiorców wprowadzających do obrotu kwestionowane zabawki zastosowano środki wynikające z ustawy umoŝliwiając im podjęcie działań naprawczych we własnym zakresie. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono przypadków braku oznakowania CE lub jego niezgodności z obowiązującym wzorem. Wszystkie wyroby posiadały informacje zawierające nazwę i adres producenta jego upowaŝnionego przedstawiciela albo importera na terytorium Wspólnoty Europejskiej. Porównując wyniki kontroli zabawek prowadzonych w II kwartale 2008r. z wynikami kontroli przeprowadzonych w III kwartale br., nadal występują w kontrolowanych wyrobach niezgodności z zasadniczymi wymaganiami jak i inne nieprawidłowości nie związane z zasadniczymi wymaganiami dla zabawek. Przedsiębiorcy nadal nie umieszczają informacji
9 o celowości zachowania opakowania oraz ostrzeŝeń i instrukcji wynikających z rozporządzenia MGP i PS z dnia 14.11.2003r. w sprawie zasadniczych wymagań dla zabawek (Dz. U. nr 210 z 2003r., poz. 2045). Na podstawie wyników przeprowadzonych kontroli uznać naleŝy, Ŝe producenci zabawek w średnim stopniu znają obowiązujące od 1 maja 2004 r. przepisy dotyczące prawidłowego wprowadzania zabawek do obrotu i wynikające z tych przepisów obowiązki. Pomimo cyklicznie prowadzonych kontroli zabawek w zakresie spełniania przez nie zasadniczych wymagań nadal moŝna zaobserwować szereg nieprawidłowości w oznakowaniu zabawek, które naleŝy eliminować sprawując systematyczny nadzór nad tą grupą wyrobów.