DOBÓR SPÓŁEK DO PORTFELA Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKÓW FINANSOWYCH I ICH WZGLĘDNEGO TEMPA PRZYROSTU. ANALIZA W LATACH 2001-2010



Podobne dokumenty
WERYFIKACJA ZASTOSOWANIA METODY PORZĄDKOWANIA LINIOWEGO HELLWIGA W KONTEKŚCIE DOBORU SPÓŁEK DO PORTFELA. ANALIZA W LATACH

CZY ANALIZA SPRAWNOŚCI ZARZĄDZANIA JEST WYSTARCZAJĄCA W KONTEKŚCIE DOBORU DO PORTFELA SPÓŁEK SPOZA SEKTORA FINANSOWEGO? ANALIZA W LATACH

WSKAŹNIKI FINANSOWE ORAZ ICH DYNAMIKI W KONTEKŚCIE DOBORU SPÓŁEK DO PORTFELA W LATACH

OCENA MOŻLIWOŚCI OGRANICZENIA ANALIZY WSKAŹNIKOWEJ DO ANALIZY PŁYNNOŚCI W KONTEKŚCIE DOBORU SPÓŁEK NIEFINANSOWYCH DO PORTFELA

ANALIZA KORELACJI POMIĘDZY WYBRANYMI WSKAŹNIKAMI FINANSOWYMI NA PRZYKŁADZIE SPÓŁEK PUBLICZNYCH

WYKORZYSTANIE WSKAŹNIKÓW SPRAWNOŚCI ZARZĄDZANIA I ICH DYNAMIKI W WYBORZE SPÓŁEK SPOZA SEKTORA FINANSOWEGO DO PORTFELA ANALIZA EMPIRYCZNA

ANALIZA WSKAŹNIKOWA. Prosta, szybka metoda oceny firmy.

Analiza i ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa

Inwestycje finansowe. Wycena obligacji. Stopa zwrotu z akcji. Ryzyko.

Aktualizacja części Prospektu Polnord S.A. poprzez Aneks z dn. 16 maja 2006 roku

EKSPERYMENTALNA OCENA EFEKTYWNOŚCI PORTFELA FUNDAMENTALNEGO DLA SPÓŁEK Z INDEKSU WIG20 ZA LATA

sprawozdawczego oraz dostarczenie informacji o funkcjonowaniu spółki. Natomiast wadą jest wymóg wyważonego doboru wskaźników, których podstawą jest

M. Dąbrowska. K. Grabowska. Wroclaw University of Economics

Rok akademicki: 2030/2031 Kod: ZZP s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -

PLANOWANIE FINANSOWE D R K A R O L I N A D A S Z Y Ń S K A - Ż Y G A D Ł O I N S T Y T U T Z A R Z Ą D Z A N I A F I N A N S A M I

Analiza Ekonomiczna. 3. Analiza wskaźnikowa sprawozdań finansowych.

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu.,,Analiza finansowa kontrahenta na przykładzie przedsiębiorstwa z branży 51 - transport lotniczy " Working paper

Dominacja stochastyczna w ocenie efektywności OFE

Akademia Młodego Ekonomisty

Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie Wprowadzenie

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 761 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR

Akademia Młodego Ekonomisty

Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3

Przeanalizuj spółkę i oceń, czy warto w nią zainwestować, czyli o fundamentach "od kuchni"

Wskaźnik Formuła OB D% aktywa trwałe aktywa obrotowe

M. Dąbrowska. Wroclaw University of Economics

Akademia Młodego Ekonomisty

Prace magisterskie 1. Założenia pracy 2. Budowa portfela

Lp. Nazwa wskaźnika Treść ekonomiczna

Analiza finansowa i wskaźnikowa Vistula Group S.A. Jarosław Jezierski

O PEWNEJ WŁASNOŚCI ZBIORU MINIMALNEGO RYZYKA

MATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw z branży 45.

Franciszka Bolanowska Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 544 EKONOMICZNE PROBLEMY USŁUG NR

Inne kryteria tworzenia portfela. Inne kryteria tworzenia portfela. Poziom bezpieczeństwa. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 3. Dr Katarzyna Kuziak

β i oznaczmy współczynnik Beta i-tego waloru, natomiast przez β w - Betę całego portfela. Wykaż, że prawdziwa jest następująca równość

Aktualizacja części Prospektu Polnord S.A. poprzez Aneks z dn. 5 maja 2006 roku

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

Akademia Młodego Ekonomisty

Analiza finansowa przedsiębiorstw z punktu widzenia współpracującego z analizowanym przedsiębiorstwem

Analiza inwestycji i zarządzanie portfelem SPIS TREŚCI

Analiza wskaźnikowa. Akademia Młodego Ekonomisty

Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstwa z branży transportowej

Analiza finansowa przedsiębiorstw 2016/2017

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w I półroczu 2015 roku

Zatwierdzonego w dniu 28 września 2011 roku.

ANALIZA STOPNIA ZADŁUŻENIA PRZEDSIĘBIORSTW SKLASYFIKOWANYCH W KLASIE EKD

Planowanie przyszłorocznej sprzedaży na podstawie danych przedsiębiorstwa z branży usług kurierskich.

Tyszko M., Wroclaw University of Economics. Szagdaj K., Wroclaw University of Economics. Marciniak M., Wroclaw University of Economics

ANALIZA FINANSOWA. spółki Przykład S.A. w latach

I. Sprawozdanie o sytuacji finansowej SOZ BPS w 2016 r.

Ocena nadzoru właścicielskiego Rating PINK 2010Y

R. Jarosz. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Raport roczny za rok 2018

Zarządzanie finansami przedsiębiorstw

Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

Analiza ekonomiczno-finansowa

Podsumowanie raportu z wyceny wartości Hubstyle Sp. z o.o.

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

OCENA RADY NADZORCZEJ VANTAGE DEVELOPMENT S.A.

Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie

JR INVEST S.A Kraków ul. Wielicka 25

Barometr Finansów Banków (BaFiB) propozycja badania koniunktury w sektorze bankowym

Temat pracy: Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa na przykładzie przedsiębiorstwa z branży produkcja urządzeń elektrycznych

Pozycje bilansu przeliczono według kursu średniego euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, obowiązujący na dzień bilansowy.

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 685 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR

OCENA KONDYCJI EKONOMICZNO-FINANSOWEJ WYBRANYCH SEKTORÓW WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO W 2005 ROKU

Giełda. Podstawy inwestowania SPIS TREŚCI

1.1. Sprawozdanie finansowe jako źródło informacji finansowej

Adam Nied. Wroclaw of University of Economics

Modele finansowania działalności operacyjnej przedsiębiorstw górniczych. Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Turka

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIOBLIGACJE HIGH YIELD FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO ZAMKNIĘTEGO Z DNIA 23 CZERWCA 2016 R.

A. Miksa, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. A. Pater, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. B. Świniarska, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw z branży finansowej

Analiza porównawcza koniunktury gospodarczej w województwie zachodniopomorskim i w Polsce w ujęciu sektorowym

Temat: Podstawy analizy finansowej.

Wyniki za trzy kwartały 2013 r. oraz plany rozwoju spółki

Analiza finansowa i poza finansowa efektywności działań marketingowych

SYLLABUS ZAWIERAJĄCY WYKAZ PODSTAWOWYCH ZAGADNIEŃ WYMAGANYCH DO EGZAMINU EBC*L

Podstawowe finansowe wskaźniki KPI

ZAWIERAJĄCY WYKAZ PODSTAWOWYCH ZAGADNIEŃ WYMAGANYCH DO EGZAMINU EBC*L

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2014 roku

Ocena kondycji finansowej organizacji

W n y i n ki f ina n ns n o s w o e w G u r p u y p y PK P O K O Ba B nk n u k u Po P l o sk s iego I k w k a w rtał ł MAJA 2011

Podstawowe definicje dotyczące zarządzania portfelowego

Ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej Zespołu Opieki Zdrowotnej w Skarżysku-Kamiennej Szpital Powiatowy im. Marii Skłodowskiej-Curie za 2016 rok


Wskaźniki opłacalności zaangażowanego majątku Wskaźnik rentowności netto aktywów Wskaźnik rentowności operacyjnej aktywów

Aneks Nr 1 do Prospektu Emisyjnego. PCC Rokita Spółka Akcyjna. zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 7 maja 2014 roku

Wyniki za I półrocze 2013 r. oraz plany rozwoju spółki

WYBRANE ELEMENTY SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH. Karolina Bondarowska

Dobija M., Smaga E.; Podstawy matematyki finansowej i ubezpieczeniowej, PWN Warszawa- -Kraków 1995.

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski

Prezentacja skonsolidowanych wyników finansowych za 2011 r.

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE ANALIZA FINANSOWA LOGISTYKA. stacjonarne. II stopnia. Wioletta Skibińska. ogólnoakademicki. obieralny(do wyboru)

WYKORZYSTANIE LINIOWEJ FUNKCJI DYSKRYMINACYJNEJ ORAZ METODY GŁÓWNYCH SKŁADOWYCH W PROCESIE DOBORU SPÓŁEK DO PORTFELA INWESTYCYJNEGO WSTĘP

ANALIZA WSKAŹNIKOWA WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI MATERIAŁY EDUKACYJNE. Wskaźnik bieżącej płynności

Transkrypt:

Tomasz Węgrzyn Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach DOBÓR SPÓŁEK DO PORTFELA Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKÓW FINANSOWYCH I ICH WZGLĘDNEGO TEMPA PRZYROSTU. ANALIZA W LATACH 2001-2010 Wprowadzenie Model TMAI 1, wykorzystujący metodę Hellwiga 2, pozwalający na ocenę atrakcyjności spółek oraz na ich liniowe uporządkowanie, został zaproponowany przez Waldemara Tarczyńskiego. Stosowanie modelu wymaga wyboru wskaźników finansowych, które pozwalają na ocenę analizowanych przedsiębiorstw. W modelu TMAI standardowo wykorzystywane są nominalne wartości wskaźników finansowych, które pozwalają na ocenę bieżącej sytuacji spółki. Natomiast w ocenie atrakcyjności inwestycyjnej istotne znaczenie powinna również odgrywać dynamika zachodzących zjawisk. W pracy do oceny spółek postanowiono 1 Por. M. Łuniewska: Porównanie parametrów portfeli zbudowanych przy wykorzystaniu wybranych metod WAP z portfelem rynkowym. Prace Naukowe, nr 991, AE, Wrocław 2003; M. Łuniewska: Wykorzystanie metod ilościowych do tworzenia portfela papierów wartościowych. Rozprawy i Studia, Tom 484, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2003, s. 107; W. Tarczyński: Rynki kapitałowe. Metody ilościowe. Placet, Warszawa 2001, s. 300; W. Tarczyński: Fundamentalny portfel papierów wartościowych. PWE, Warszawa 2002, s. 94; W. Tarczyński, M. Łuniewska: Wybrane metody wielowymiarowej analizy porównawczej w procesie budowy portfela papierów wartościowych. Prace Naukowe, nr 990, AE, Wrocław 2003; W. Tarczyński, M. Łuniewska: Dywersyfikacja ryzyka a fundamentalny portfel papierów wartościowych. Prace Naukowe, nr 991, AE, Wrocław 2003; W. Tarczyński, M. Łuniewska: Dywersyfikacja ryzyka na polskim rynku kapitałowym. Placet, Warszawa 2004. 2 Z. Hellwig: Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju i strukturę wykwalifikowanych kadr. Przegląd Statystyczny 1968, nr 4.

64 Tomasz Węgrzyn wykorzystać zarówno wartości nominalne wskaźników finansowych, jak i ich dynamiki mierzone poprzez względne tempo przyrostu. W kolejnych latach analizowane spółki zostaną uporządkowane na podstawie wartości syntetycznego miernika rozwoju. Dla każdej spółki wartość syntetycznego miernika rozwoju zostanie wyznaczona na podstawie wartości nominalnych wskaźników finansowych oraz względnych temp przyrostu wskaźników finansowych. Spółki zostaną przyporządkowane do jednego z pięciu portfeli kwantylowych ze względu na pozycję w rankingu. Struktura portfeli nie będzie optymalizowana. Budowa proporcjonalnych portfeli ma pozwolić na ocenę wyników inwestycyjnych portfeli, w przypadku oceny analizowanych spółek za pomocą wartości nominalnych wskaźników finansowych oraz ich względnych temp przyrostu. W rezultacie podjęta zostaje próba odpowiedzi na pytanie, czy w proponowany sposób można wskazać portfel kwantylowy, który systematycznie daje lepszy wynik niż portfel proporcjonalny zawierający wszystkie analizowane spółki. Znalezienie takiego portfela pośrednio wskazywałoby na możliwość zastosowania proponowanej metody do selekcji spółek do portfela, który następnie mógłby zostać zoptymalizowany. Do oceny zbudowanych proporcjonalnych portfeli zostaną wykorzystane: stopa zwrotu, odchylenie stopy zwrotu oraz wskaźnik Sharpe a. Portfele zostaną ocenione na tle dobrze zdywersyfikowanego portfela proporcjonalnego, zawierającego wszystkie analizowane w danym roku spółki. 1. Względne tempo przyrostu Duża liczba wskaźników finansowych może przyjmować zarówno wartości dodatnie, jak i ujemne. Dlatego względne tempo przyrostu zdefiniowano w następujący sposób 3 : 3 T. Węgrzyn: TMAI wartości nominalne wskaźników finansowych czy tempo ich przyrostu? Tom 2, Prace Naukowe, nr 1088, AE, Wrocław 2005; T. Węgrzyn: TMAI poszerzenie analizy o tempo wzrostu wartości wskaźników finansowych a stopy zwrotu z budowanych portfeli papierów wartościowych. W: Finanse kierunki badań. Red. Z. Kędzior, K. Marcinek. AE, Katowice 2006; T. Węgrzyn: TMAI porównanie dwóch metod wyznaczania tempa przyrostu dla ujemnych wartości wskaźników finansowych. Zeszyty Naukowe, nr 462, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2007; T. Węgrzyn: TMAI wpływ grupowania wskaźników finansowych na uzyskiwane stopy zwrotu z budowanego portfela papierów wartościowych. W: Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości: Determinanty i narzędzia zdobywania przewagi konkurencyjnej. Red. H.G. Adamkiewicz-Drwiłło. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007; T. Węgrzyn:

DOBÓR SPÓŁEK DO PORTFELA Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKÓW 65 (1) gdzie: W t1 wartość wskaźnika w roku bieżącym, W t0 wartość wskaźnika w roku poprzednim. Wartości uzyskanych przy wykorzystaniu wzoru (1) nie można jednoznacznie zinterpretować. Taka możliwość istnieje tylko, gdy obie porównywane wielkości (W t0 oraz W t1 ) przyjmują wartości dodatnie. Ponadto w przypadku, gdy W t0 przyjmuje wartość równą zero, to względnego tempa przyrostu nie można wyznaczyć. Proponowana metoda ma zastosowanie, gdy wśród danych wejściowych do porządkowania liniowego znajdują się wielkości ujemne (np. straty) oraz dodatnie (np. zyski) i jednocześnie: negatywnie oceniane jest zarówno zwiększenie oraz zmniejszenie strat (wielkości ujemnych), pozytywnie oceniane jest zwiększenie zysków (wielkości dodatnich), negatywnie oceniane jest zmniejszenie zysków (wielkości dodatnich), pozytywnie oceniane jest pojawienie się zysku (wielkości dodatniej) w miejsce straty (wielkości ujemnej), negatywnie oceniane jest pojawienie się straty (wielkości ujemnej) w miejsce zysku (wielkości dodatniej). 2. Wybrane wskaźniki finansowe w ocenie spółek niefinansowych Wykorzystując pracę Johna C. Ritchiego 4 postanowiono do konstrukcji syntetycznego miernika rozwoju (wskaźnika TMAI) zastosować wartości no- TMAI wartości nominalne wskaźników finansowych czy tempo ich przyrostu? Na przykładzie banków notowanych na GPW w Warszawie. W: Modelowanie matematyczne i ekonometryczne na polskim rynku finansowym. Red. P. Chrzan. AE, Katowice 2008. 4 J.C. Ritchie: Analiza fundamentalna. WIG-Press, Warszawa 1997.

66 Tomasz Węgrzyn minalne oraz względne tempa przyrostu następujących wskaźników finansowych 5 : Wskaźniki rentowności: rentowność kapitału własnego ROE* 6, rentowność aktywów ROA* 7, rentowność sprzedaży ROS* 8, marża zysku brutto ze sprzedaży MZBS* 9, marża zysku operacyjnego MZOP* 10, marża zysku brutto MZB* 11, przychody ze sprzedaży, zysk operacyjny, zysku netto. Wskaźniki płynności: wskaźnik płynności bieżącej WPB* 12, wskaźnik płynności szybkiej WPS* 13, wskaźnik podwyższonej płynności WPP* 14, wskaźnik rentowność gotówkowa sprzedaży RGS* 15, wskaźnik rentowność gotówkowa zysku netto RGZ* 16, gotówka z działalności operacyjnej 17. 5 Gwiazdką (*) zaznaczono wskaźniki, dla których wykorzystano zarówno wartość nominalną, jak i względne tempa przyrostu. W przypadku wskaźników, które nie zostały oznaczone gwiazdką, wykorzystano względne tempa przyrostu. 6 Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Red. L. Bednarski, T. Waśniewski. Tom I, Wydawnictwo FRR, Warszawa 1996, s. 480; Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie. Red. M. Jerzemowska. PWE, Warszawa 2006, s. 293. 7 Analiza finansowa, op. cit., s. 472; Analiza ekonomiczna, op. cit., s. 292. 8 Analiza finansowa, op. cit., s. 457; Analiza ekonomiczna, op. cit., s. 287. 9 Analiza ekonomiczna, op. cit., s. 289. 10 MZOP wyznaczano analogicznie do MZBS, z tym że we wskaźniku zysk ze sprzedaży zastąpiono zyskiem operacyjnym. 11 E.A. Helfert: Techniki analizy finansowej. PWE, Warszawa 2003, s. 149. 12 Analiza ekonomiczna, op. cit., s. 137; E.A. Helfert: Op. cit., s. 178. 13 Analiza ekonomiczna, op. cit., s. 138; E.A. Helfert: Op. cit., s. 179. 14 Analiza ekonomiczna, op. cit., s. 138. 15 T. Waśniewski, W. Skoczylas: Analiza przepływów środków pieniężnych pomocą w zarządzaniu finansami przedsiębiorstwa. Rachunkowość 1996, nr 6; T. Waśniewski, W. Skoczylas: Jak korzystać ze sprawozdania z przepływu środków pieniężnych. Rachunkowość 1999/12; D. Wędzki: Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego. Wolters Kluwer, Kraków 2006, s. 513. 16 T. Waśniewski, W. Skoczylas: Analiza przepływów, op. cit.; T. Waśniewski, W. Skoczylas: Jak korzystać, op. cit.; T. Waśniewski, W. Skoczylas: Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie. Wydawnictwo FRR, Warszawa 2002, s. 463. 17 T. Waśniewski, W. Skoczylas: Analiza przepływów, op. cit.; T. Waśniewski, W. Skoczylas: Jak korzystać, op. cit.

DOBÓR SPÓŁEK DO PORTFELA Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKÓW 67 Wskaźniki sprawności zarządzania: wskaźnik rotacji aktywów w dniach RA* 18, wskaźnik rotacji należności w dniach RNAL* 19, wskaźnik rotacji zapasów w dniach RZAP* 20, cykl operacyjny w dniach COP* 21, wskaźnik rotacji zobowiązań w dniach RZOB* 22, wskaźnik rotacji majątku obrotowego w dniach RMO* 23, cykl konwersji gotówki CKG* 24. Wskaźniki zadłużenia: wskaźnik zadłużenia ogólnego SZO* 25, wskaźnik pokrycia majątku kapitałem własnym WPM* 26, wskaźnik obsługi zadłużenia WOZ* 27, wskaźnik pokrycia zobowiązań WPZ* 28. 3. Przyjęte założenia i procedura badawcza Badaniem objęto spółki notowane na GPW w okresie od 4.2001 do 04.2011, które w końcu marca danego roku uwzględnione były w jednym z następujących indeksów: WIG20, mwig40 (midwig), swig80 (WIRR). Spośród tych spółek z badania wyłączono: firmy z sektorów: banki, ubezpieczenia, finanse inne, firmy, dla których w danym roku nie posiadano sprawozdań finansowych 29 za dwa poprzednie lata, 18 E.A. Helfert: Op. cit., s. 157; J.C. Ritchie: Op. cit., s. 215. 19 Analiza ekonomiczna, op. cit., s. 231. 20 Ibid., s. 226. 21 Cykl operacyjny definiowany jako suma wskaźników RZAP i RNAL pokazuje ile dni upływa od momentu zakupu zapasów do płatności faktury za sprzedane towary i usługi. 22 Ibid., s. 235. 23 Ibid. 24 Ibid. 25 Analiza finansowa, op. cit., s. 371; Analiza ekonomiczna, op. cit., s. 157. 26 Wskaźnik wyznaczany jako iloraz kapitału własnego do aktywów trwałych. 27 Analiza ekonomiczna op. cit., s. 161. 28 Wskaźnik wyznaczany jako iloraz zobowiązań do zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację. 29 Sprawozdania finansowe wykorzystane w badaniach pochodziły z następujących baz danych: zeszyty 1(39)/2003, 3(45)/2004, wersja 18.30 maj 2010, wydanych przez Notorię Serwis.

68 Tomasz Węgrzyn firmy, które w jednym ze sprawozdań finansowych (na podstawie których wyznaczano wartości wskaźników finansowych) wykazały ujemne kapitały własne, firmy, które w jednym ze sprawozdań finansowych (na podstawie których wyznaczano wartości wskaźników finansowych) wykazały zerowe przychody ze sprzedaży. W rezultacie w kolejnych latach do badań zakwalifikowano od 95 spółek w 2002 r. do 118 spółek w 2010 r. Liczbę spółek spełniających przyjęte założenia w kolejnych latach przedstawiono w tabeli 1. Tabela 1 Liczba spółek zakwalifikowana do badań w kolejnych latach Rok Liczba spółek 2001 96 2002 95 2003 97 2004 102 2005 108 2006 105 2007 106 2008 113 2009 117 2010 118 Dla każdej ze spółek zakwalifikowanych do badania w danym roku wyznaczono wartości wskaźników finansowych oraz ich względne tempa przyrostu. Na ich podstawie dla każdej spółki wyznaczono syntetyczny miernik rozwoju. W rezultacie spółki zostały uporządkowane w rankingu TMAI_nom_delta. Na podstawie pozycji spółki w rankingu kwalifikowano ją do jednego z pięciu portfeli kwantylowych, w następujący sposób: do pierwszego portfela trafia 20% spółek, które znalazły się najwyżej w rankingu, do drugiego, trzeciego i czwartego portfela trafia po 20% spółek znajdujących się na kolejnych pozycjach (które nie znalazły się w portfelu o wyższym numerze), do piątego portfela trafiają pozostałe spółki z rankingu.

DOBÓR SPÓŁEK DO PORTFELA Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKÓW 69 W rezultacie w każdym kolejnym roku powstawało pięć równolicznych portfeli. Struktury portfeli nie optymalizowano budowano portfele proporcjonalne. W każdą ze spółek inwestowano 10 000 zł, liczbę nabywanych akcji zaokrąglano do liczby całkowitej w dół. Liczba akcji poszczególnych spółek była stała w okresie inwestycji. Każdy z portfeli nabywano na ostatniej sesji przypadającej w pierwszym tygodniu kwietnia danego roku i sprzedawano na ostatniej sesji przypadającej w pierwszym tygodniu kwietnia kolejnego roku. W związku z tym, że w badaniach nie uwzględniano firm z sektora finanse, rolę portfela odniesienia nie mógł pełnić indeks WIG. W rezultacie postanowiono zbudować portfel odniesienia, którym był dobrze zdywersyfikowany portfel proporcjonalny zawierający wszystkie analizowane spółki. W celu oceny poszczególnych portfeli, dla każdego z nich zostały wyznaczone: średnie tygodniowe logarytmiczne stopy zwrotu, odchylenie standardowe tygodniowych logarytmicznych stóp zwrotu, zrealizowana stopa zwrotu, wskaźnik Sharpe a 30. Wyznaczenie wskaźnika Sharpe a wymaga znajomości wolnej od ryzyka stopy procentowej dla każdego z okresów. Jej wartość przyjęto na poziomie stopy WIBOR 12M z dnia konstrukcji kolejnych portfeli. 4. Wyniki badań W tabeli 2 zamieszczono zrealizowane stopy zwrotu dla portfeli budowanych na podstawie poszczególnych rankingów w latach 2001-2010. Porównanie stóp zwrotu uzyskanych z poszczególnych portfeli ze stopą zwrotu z portfela odniesienia wskazuje, że drugi portfel przyniósł ośmiokrotnie wyższą stopę zwrotu niż portfel odniesienia, a czwarty portfel siedmiokrotnie. Pozostałe portfele pozwoliły uzyskać wyższą stopę zwrotu niż portfel odniesienia od trzech do czterech razy w ciągu dziesięciu lat. 30 W.F. Sharpe: Mutual Fund Performance. Journal of Business January 1966, Vol. 39, Iss. 1, s. 119; N. Amenc, V. Le Sourd: Portfolio Theory and Performance Analysis. John Wiley & Sons, New York 2003, s. 109.

70 Tomasz Węgrzyn Tabela 2 Zrealizowane stopy zwrotu z budowanych portfeli Rok 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Portfel odniesienia 12% 6% 187% 16% 143% 83% 28% 55% 61% 7% Portfel 1 53% 46% 188% 12% 372% 80% 29% 63% 49% 29% TMAI_nom_delta Portfel 2 18% 17% 251% 35% 150% 122% 16% 53% 74% 8% Portfel 3 13% 23% 177% 1% 103% 72% 30% 49% 63% 2% Portfel 4 7% 17% 201% 16% 66% 105% 32% 55% 71% 6% Portfel 5 13% 5% 121% 16% 38% 67% 34% 54% 47% 1% Nota: Pogrubioną czcionką zaznaczono zrealizowane stopy zwrotu, które w danym roku były wyższe niż stopa zwrotu z portfela odniesienia. Tabela 3 Skumulowana stopa zwrotu i średnia geometryczna stopa zwrotu z budowanych portfeli Stopa zwrotu Skumulowana stopa zwrotu Średnia geometryczna stopa zwrotu (ŚrGeo) Portfel odniesienia 583,0% 21,2% Portfel 1 252,9% 13,4% TMAI_nom_delta Portfel 2 1 212,5% 29,4% Portfel 3 496,0% 19,5% Portfel 4 649,2% 22,3% Portfel 5 191,2% 11,3% Nota: Pogrubioną czcionką zaznaczono wartości wyższe niż dla portfela odniesienia. Analiza średnich geometrycznych stóp zwrotu (ŚrGeo) ze zbudowanych portfeli (zamieszczonych w tabeli 3) wskazuje, że portfelami, które przyniosły wyższe ŚrGeo niż portfel odniesienia, były portfele drugi i czwarty. Przy czym ŚrGeo dla czwartego portfela była wyższa od ŚrGeo dla portfela odniesienia o 1,1 pkt. %, podczas gdy ŚrGeo dla portfela drugiego była wyższa od ŚrGeo dla portfela odniesienia o 8,2 pkt. %. Najniższą ŚrGeo pozwolił uzyskać portfel 5,

DOBÓR SPÓŁEK DO PORTFELA Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKÓW 71 tj. 11,3%, która jest o 9,9 pkt. % niższa od ŚrGeo dla portfela odniesienia. Różnica pomiędzy ŚrGeo dla portfela drugiego i ŚrGeo dla portfela piątego wyniosła 18,1 pkt. %. Tabela 4 Ryzyko budowanych portfeli oraz średni poziom ryzyka Rok 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Portfel odniesienia Średnie ryzyko 14% 10% 22% 16% 23% 24% 27% 30% 17% 13% 20% Portfel 1 20% 17% 30% 26% 52% 33% 32% 38% 27% 20% 29% TMAI_nom_delta Portfel 2 18% 20% 33% 23% 23% 33% 31% 30% 21% 16% 25% Portfel 3 14% 15% 24% 15% 21% 23% 26% 31% 18% 14% 20% Portfel 4 13% 12% 23% 17% 14% 27% 26% 27% 18% 12% 19% Portfel 5 15% 13% 24% 17% 16% 25% 27% 34% 15% 11% 20% Nota: Pogrubioną czcionką zaznaczono ryzyko, które w danym roku było niższe niż ryzyko portfela odniesienia. W tabeli 4 zamieszczono wartości ryzyka (mierzonego odchyleniem standardowym w skali roku) dla zbudowanych portfeli oraz średni poziom ryzyka w okresie 2001-2010. Analiza wyników wskazuje, że: najczęściej niższym poziomem ryzyka (niż portfel odniesienia) charakteryzowały się portfele: czwarty pięć razy, trzeci i piąty po cztery razy, portfel pierwszy w każdym roku charakteryzował się wyższym ryzykiem niż portfel odniesienia, średni poziom ryzyka niższy niż portfel odniesienia miał portfel czwarty, portfele trzeci i piąty miały średnie ryzyko równe średniemu ryzyku portfela odniesienia, portfel pierwszy i drugi miały wyższe średnie ryzyko niż portfel odniesienia. Uzyskane wyniki odnośnie ryzyka analizowanych portfeli, wskazują, że portfel czwarty pozwolił uzyskać wyższą ŚrGeo niż portfel odniesienia przy niższym średnim ryzyku.

72 Tomasz Węgrzyn Wskaźniki Sharpe a budowanych portfeli Tabela 5 Rok 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Portfel odniesienia TMAI_nom_delta 2,06 1,49 4,54 0,55 3,53 2,33 1,40 2,85 2,48 0,17 Portfel 1 4,50 4,23 3,33 0,20 2,84 1,67 1,21 2,80 1,32 1,07 Portfel 2 1,95 1,42 3,60 1,03 3,61 2,32 0,72 2,77 2,46 0,22 Portfel 3 2,05 0,75 4,09 0,46 3,02 2,17 1,55 2,42 2,52 0,19 Portfel 4 0,61 0,50 4,53 0,52 3,07 2,48 1,63 3,12 2,84 0,86 Portfel 5 0,19 1,19 3,05 0,56 1,63 1,89 1,73 2,45 2,23 0,30 Nota: Pogrubioną czcionką zaznaczono wskaźnik Sharpe a, który w danym roku był wyższy niż wskaźnik Sharpe a dla portfela odniesienia. W tabeli 5 zamieszczono wskaźniki Sharpe a dla zbudowanych portfeli. Analiza wyników wskazuje, że: portfel odniesienia w sześciu na dziesięć analizowanych lat miał dodatnią wartość wskaźnika Sharpe a, co oznacza, że tylko w tych latach przyniósł średnią stopę zwrotu wyższą niż stopa wolna od ryzyka, zbudowane portfele od 5 do 6 razy miały dodatnią wartość wskaźnika Sharpe a, portfel drugi siedmiokrotnie miał wyższą wartość wskaźnika Sharpe a niż portfel odniesienia, z czego trzykrotnie dotyczyło to dodatnich wartości tego wskaźnika. Jednocześnie portfel odniesienia trzykrotnie miał wyższą dodatnią wartość wskaźnika Sharpe a, portfel czwarty (o najniższym średnim ryzyku) trzykrotnie miał wyższą dodatnią wartość wskaźnika Sharpe a niż portfel odniesienia. Odwrotna sytuacja wystąpiła czterokrotnie (dwukrotnie różnica pomiędzy wskaźnikami Sharpe a nie przekraczała poziomu 0,05). Porównanie wartości wskaźnika Sharpe a dla portfela drugiego (o najwyższej ŚrGeo) oraz portfela czwartego (o najniższym średnim ryzyku) wskazuje, że: portfel drugi trzykrotnie miał wyższą dodatnią wartość wskaźnika Sharpe a niż portfel czwarty, portfel czwarty czterokrotnie miał wyższą dodatnią wartość wskaźnika Sharpe a niż portfel drugi.

DOBÓR SPÓŁEK DO PORTFELA Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKÓW 73 Uzyskane wyniki nie pozwalają jednoznacznie stwierdzić, że jeden z portfeli (drugi lub czwarty) jest istotnie lepszy od drugiego pod względem wskaźnika Sharpe a. Podsumowanie W pracy próbowano ocenić, czy proponowana metoda oceny spółek pozwala wskazać jeden z pięciu kwantylowych portfeli, który systematycznie daje lepszy wynik niż portfel proporcjonalny zawierające wszystkie analizowane spółki. Istnienie takiego portfela pośrednio wskazywałoby na możliwość zastosowania proponowanej metody do wstępnej selekcji spółek do portfela. Przeprowadzone badania pozwalają na wyciągnięcie następujących wniosków: portfel czwarty miał średnie ryzyko niższe niż portfel odniesienia, portfel drugi najczęściej miał wyższą stopę zwrotu niż portfel odniesienia (8 razy), portfel drugi oraz portfel czwarty miały średnią geometryczną stopę zwrotu wyższą niż portfel odniesienia, przy czym portfel drugi miał ją wyższą od portfela czwartego, pod względem dodatniej wartości wskaźnika Sharpe a portfel czwarty był czterokrotnie lepszy od portfela drugiego, podczas gdy odwrotna sytuacja miała miejsce trzykrotnie. Podsumowując można stwierdzić, że proponowana metoda pozwala na wskazanie dwóch ciekawych zestawów spółek, tworzących dwa kwantylowe portfele, tj. portfel drugi i portfel czwarty. Pierwszy z nich pozwala systematycznie uzyskiwać wyższą stopę zwrotu niż portfel odniesienia, natomiast drugi z nich pozwala uzyskać wyższą stopę zwrotu niż portfel odniesienia przy niższym średnim ryzyku. Analiza wskaźników Sharpe a tych dwóch portfeli nie pozwala jednoznacznie wskazać, który z nich jest lepszy. Należy podkreślić, że żaden z prezentowanych portfeli nie jest portfelem optymalnym, żaden z nich nie leży na granicy efektywnej. Można oczekiwać, że optymalizacja struktury portfeli mogłaby prowadzić do poprawy uzyskiwanych wyników. Jednak celem badań była analiza przydatności proponowanej metody jako narzędzia selekcji spółek do portfela, a nie budowa portfeli optymalnych.

74 Tomasz Węgrzyn STOCK SELECTION BASED ON FINANCIAL RATIOS AND RELATIVE GROWTH RATE OF FINANCIAL RATIOS. ANALYSIS BETWEEN 2001 AND 2010 Summary The purpose of the article is to check if proposed method of assessing companies can point out one of the five quantile portfolios that systematically are giving better performance than a benchmark portfolio. Companies are chosen to portfolios due to their position in the ranking that is constructed on the base of the nominal values of chosen financial ratios and a relative growth rate of them. The author uses data of companies listed on the WSE between 2001 and 2010. The rankings and portfolios are built separately for each year. As a result, it can be stated that the second portfolio and the forth portfolio of the ranking are systematically giving higher rate of return than the benchmark portfolio. Among that two portfolios, the second portfolio of the ranking gives higher geometric average return. Moreover, the forth portfolio has lower average risk than the second portfolio of the ranking. However, the Sharpe ratio cannot unambiguously points out one of analysed portfolios is better than the other.