Lp. Element Opis 1 Nazwa Gospodarka odpadami 2 Typ obowiązkowy 3 Instytut Instytut Nauk Technicznych 4 Kod Kierunek, kierunek: inżynieria środowiska specjalność, specjalność: geologia inżynierska poziom i profil poziom : studia pierwszego stopnia profil : praktyczny 6 Forma studiów stacjonarne 7 Rok studiów, Rok III, sem. V 8 9 10 semestr Forma zajęć i liczba godzin dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela i studentów Punkty ECTS (wg planu studiów) Forma aktywności studenta Stacjonarne: wykłady: 1, ćwiczenia laboratoryjne: 1, ćwiczenia projektowe 30 Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich, w tym: 4 Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS Udział w wykładach (godz.) 1 Udział w ćwiczeniach/ seminariach/ zajęciach praktycznych/ praktykach 4 zawodowych (godz.) Niestacjonarne: Obciążenie studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne godz.: 67 ECTS: 2,7 godz.: ECTS: Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem (godz.) Udział w egzaminie (godz.) 2 Obciążenie studenta związane z nauką samodzielną, w tym: godz.: 33 ECTS: 1,3 godz.: ECTS: Samodzielne studiowanie tematyki zajęć/ przygotowanie się do 3 ćwiczeń (godz.) Przygotowanie do zaliczenia/ egzaminu (godz.) Wykonanie prac zaliczeniowych (referat, projekt, prezentacja itd.) (godz.) 2
11 12 13 Obciążenie studenta w ramach zajęć związanych z praktycznym przygotowaniem zawodowym Suma (obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich oraz związane z nauką samodzielną) Nauczyciel akademicki odpowiedzialny za przedmiot/ moduł (egzaminujący) Nauczyciele akademiccy prowadzący przedmiot/ moduł Wymagania (kompetencje) wstępne godz.: 7 ECTS: 3 godz.: ECTS: godz.: 100 ECTS: 4 godz.: ECTS: dr hab. inż. Bogusława Łapczyńska Kordon, dr hab. inż. Urszula Aleksander- Kwaterczak dr hab. inż. Bogusława Łapczyńska Kordon, dr hab. inż. Urszula Aleksander- Kwaterczak podstawy chemii, geochemii i ochrony środowiska, wpis na V semestr studiów 14 1 Założenia i cele przedmiotu Efekty Znajomość podstawowych zasad gospodarki odpadami oraz zakresu zastosowań poszczególnych metod, technik i urządzeń wykorzystywanych do magazynowania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Umiejętność doboru optymalnej metody zagospodarowania określonej grupy odpadów. W1 W2 W3 W4 Odniesienie do kierunkowych Opis w zakresie: WIEDZY Zna zasady klasyfikacji odpadów, podstawy prawne gospodarki odpadami oraz K_W09 poszczególne metody i technik ich unieszkodliwiania Zna i rozumie podstawowe metody prowadzenia badań laboratoryjnych i K_W12 terenowych związanych z gospodarką odpadami Ma podstawową wiedzę na temat metod i narzędzi stosowanych przy rozwiązywaniu zadań związanych z zagospodarowaniem K_W13 odpadów i projektowaniem systemów odbioru, sortowania, przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów Zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii podczas wykonywania prac terenowych i K_W1 laboratoryjnych powiązanych z gospodarką odpadami UMIEJĘTNOŚCI Odniesienie do dla obszaru T1P_W02, T1P_W04InzP _W03 T1P_W06, T1P_W07InzP _W01, InzP_W04 T1P_W07, InzP_W02 T1P_W08, InzP_W0
U1 U2 U3 U4 U Zna zasady i metody pobierania reprezentatywnych próbek różnych typów odpadów, umie opracować podstawową charakterystykę odpadu i przygotować próbki odpadów do badań. Posiada umiejętność posługiwania się aparaturą badawczą i umie: oznaczyć wilgotność całkowitą metodą wagową, ogólną zawartość substancji organicznej, zawartość węglanów, określić skład granulometryczny oraz odczyn i konduktywność odpadów, podatność odpadów na wymywanie, skład chemiczny wyciągów wodnych, chemiczne formy metali w odpadach stałych. Posiada umiejętność formułowania zadań badawczych oraz interpretacji i prezentacji wyników analiz fizyko-chemicznych. Potrafi poszerzać wiedzę pozyskując informacje z literatury oraz źródeł elektronicznych na temat systemów zagospodarowania i badań związanych z gospodarką odpadami Potrafi zaprojektować prosty system zagospodarowania odpadów: w zakresie gromadzenia, technologii przetwarzania, odzysku, z zastosowaniem znanych metod, wykorzystując do projektowania komputerowe programy użytkowe. K_U02 K_U30 K_U03 K_U11 K_U27 K_U14 K_U16 K_U18 K_U19 K_U29 K_U31 T1P_U08, T1P_U09, T1P_U11, T1P_U17, T1P_U19, InzP_U01, InzP_U02, InzP_U09 InzP_U10, InzP_U11 T1P_U11, T1P_U17 InzP_U10 T1P_U01 T1P_U04 T1P_U08 InzP_U01 InzP_U06 T1P_U01 TIP_U03, TIP_U07 TIP_U11 T1P_U16, T1P_U18, InzP_U08 InzP_U12 K1 K2 K3 KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH Ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżyniera, w tym jej wpływ na środowisko, i K_K02 związaną z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje Ma świadomość odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania podczas prac K_K03 zespołowych, potrafi działać i pracować w K_K08 grupie przyjmując w niej różne role Rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się, podnoszenia kompetencji K_K01 zawodowych, osobistych i społecznych T1P_K02, InzP_K01 T1P_K02, T1P_K03, T1P_K04, InzP_K01 T1P_K01
16 17 18 19 Treści Stosowane metody dydaktyczne Metody weryfikacji (w odniesieniu do poszczególnych ) Kryteria oceny osiągniętych Wykłady:Definicja i klasyfikacja odpadów. Podstawy formalno-prawne gospodarki odpadami. Stan aktualny gospodarki odpadami w Polsce. Krajowy plan gospodarki odpadami. Program Gospodarki Odpadami w gminie jego cele i zadania. Rodzaje, źródła, ilości i charakterystyka wytwarzanych odpadów przemysłowych i komunalnych w Polsce. Zapobieganie powstawaniu odpadów; technologie małoodpadowe i bezodpadowe. Selektywna zbiórka i segregacja odpadów. Transport i przeładunek. Zasady odzysku i recyklingu. Technologie unieszkodliwiania odpadów. Chemiczne i fizykochemiczne metody odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Metody recyklingu organicznego (kompostowanie, fermentacja metanowa). Termiczne przekształcanie odpadów (piroliza, zgazowanie, spalanie bezpośrednie). Składowanie i magazynowanie odpadów dobór optymalnej lokalizacji, technologie wykonywania składowisk i właściwa eksploatacja, zagrożenia dla środowiska. Rekultywacja i zagospodarowanie poeksploatacyjne terenu składowiska. Odpady komunalne; charakterystyka, gospodarcze wykorzystanie i unieszkodliwianie, technologie i skutki składowania. Odgazowanie składowisk fazy powstawania biogazu, metody odgazowania i zagospodarowania biogazu. Kompostowanie odpadów; metody, jakość kompostu i jego wykorzystanie. Osady wodne i ściekowe; charakterystyka i sposoby zagospodarowania. Odpady przemysłowe; charakterystyka, wytwarzanie i zagospodarowanie, metody utylizacji i unieszkodliwiania. Odpady niebezpieczne; charakterystyka, ocena ryzyka, odzysk i unieszkodliwianie. Zagrożenia dla środowiska wynikające z gospodarki odpadami, sposoby ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko. Systemy gromadzenia informacji o odpadach w Polsce. Ćwiczenia: Zasady pracy w laboratorium i podczas badań terenowych oraz regulamin BHP. Zasady i metody pobierania reprezentatywnych próbek różnych typów odpadów (przygotowanie do prac terenowych i wykonywanych projektów). Oznaczenie wilgotności całkowitej metodą wagową. Określenie składu granulometrycznego odpadów (analiza sitowa). Określenie odczynu oraz konduktywności. Oznaczenie ogólnej zawartości substancji organicznej. Projekt dotyczący oceny produkcji odpadów w gospodarstwie domowym. Inwentaryzacja odpadów komunalnych na wybranym fragmencie miasta (praca w terenie, projekt). Ocena produkcji odpadów w wybranym sklepie spożywczym (praca w terenie, projekt). Projekt dotyczący odpadów powstających podczas sporządzania posiłków. Projekt dotyczący kampanii edukacyjnej z zakresu segregacji odpadów komunalnych. Wykonanie i zaliczenie projektów. Prezentacje oraz dyskusje dotyczące uzyskanych wyników. Wykład z prezentacją multimedialną, ćwiczenia projektowe i laboratoryjne, praca w terenie, rozwiązywanie zadań, praca w grupach Efekt W1 W2 W3 W4 U1 U2 U3 U4 U U6 K1 K2 Sposób weryfikacji sporządzanie projektów, (W), odpowiedź, (W), obserwacja jakości wykonania zadania (W), egzamin pisemny (W) bezpośrednia ocena wykonania zadania (np. ocena projektu, ocena sprawozdania, dokumentowania danych, realizacji zajęć) (U) ocena wypowiedzi (treści i sposobu jej przedstawiania;) (K), obserwacja zachowania studenta podczas zajęć; (K), egzamin pisemny kryteria ocen: 1-60% dst; 61-70% +dst; 71-80% db; 81-90% +db; 91-100% bdb
20 21 22 23 Forma i warunki zaliczenia, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu / zaliczenia z oceną Wykaz literatury podstawowej Wykaz literatury uzupełniającej Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk zawodowych Forma zakończenia przedmiotu: egzamin. Zaliczenie wszystkich projektów wykonywanych w czasie zajęć. Biblioteka Monitoringu Środowiska, 2003. Fizyko-chemiczne i biologiczne, referencyjne metody badań odpadów komunalnych osadów ściekowych. Warszawa. Biegańska J., 2008. Metody analizy w gospodarce odpadami. Zbiór instrukcji do ćwiczeń laboratoryjnych. Wydaw. Politechniki Śląskiej. Bilitewski B., Härdtle G., Marek K., 2006. Podręcznik gospodarki odpadami teoria i praktyka. Wydaw. Seidel-Przywecki Sp. z o.o., Warszawa. Boruszko D., 2001. Przeróbka i unieszkodliwianie osadów ściekowych. Ćwiczenia laboratoryjne. Politechnika Białostocka. D Obyrn K., Szalińska E., 200. Odpady komunalne zbiórka, recykling, unieszkodliwianie. Wydaw. Politechniki Krakowskiej. Górski M., Zabawa S. (red.), 2008. Zarządzanie gospodarką odpadami. Technicznoorganizacyjno-prawne aspekty gospodarki odpadami. PZITS, Poznań. Jurasz F., 1998. Kompleksowa gospodarka odpadami w gminie. Wydaw. ARP POLIGRFIA. Marcinkowski T., 2009. Kompleksowe zarządzanie gospodarką odpadami. Integrated waste management. PZITS, Poznań. Olaszkiewicz J., 1999. Eksploatacja składowiska odpadów. Poradnik decydenta. LEM PROJEKT s.c., Kraków. Rosik-Dulewska C., 2008. Podstawy gospodarki odpadami. PWN, Warszawa. Wandrasz J.W., Biegańska J., 2003. Odpady niebezpieczne podstawy teoretyczne. Wydaw. Politechniki Śląskiej, Gliwice. Żygadło M. (red.), 2001.Strategia gospodarki odpadami komunalnymi. Wyd. PZITS, O. Wielkopolski w Poznaniu. Aktualne przepisy prawne z zakresu gospodarki odpadami oraz normy z zakresu badań odpadów Alwaeli M., 200. Gospodarcze wykorzystanie niektórych odpadów jako surowców wtórnych. Odzysk Odpadów - Technologie i możliwości. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków. Biegańska J., Czop M., Kajda-Szcześniak M., 2010. Gospodarka odpadami niebezpiecznymi. Materiały do zajęć laboratoryjnych. Wydaw. Politechniki Śląskiej. Girczys J., 2004. Procesy utylizacji odpadów stałych. Wydaw. Politechniki Częstochowskiej. Janiak T., 2003. Ćwiczenia laboratoryjne z utylizacji odpadów. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego Jędrczak A., Szpadt R., 2006. Określenie metodyki badań składu sitowego, morfologicznego i chemicznego odpadów komunalnych. Kamieniec Wr.-Zielona Góra. Nadziakiewicz J., Wacławek K., Stelmach S., 2007. Procesy termiczne utylizacji odpadów. Politechnika Śląska. Piecuch T., 2000. Utylizacja odpadów przemysłowych. Wydaw. Uczelniane WSI. Pieniak U., Roszczyńska I., Skalmowski K., Wolska K., 2004. Badania właściwości technologicznych odpadów komunalnych. Ćwiczenia laboratoryjne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Skalmowski K. (red.), 1998. Poradnik gospodarowania odpadami. Wyd. Verlag Dashöfer Sp. z o.o., Warszawa. Zasady budowy składowisk odpadów. Instrukcje, Wytyczne, Poradniki 444/2009. ITB, Warszawa. Nie dotyczy