Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Handel międzynarodowy Piramidy egipskie i Coca-cola, czyli dlaczego kraje handlują między sobą? dr AndŜelika Kuźnar Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 13 października 2009 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL dr Andżelika Kuźnar Instytut Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych 1
EGIPT STANY ZJEDNOCZONE Kraje nie wytwarzają wcale niektórych dóbr Banany, kawa, kakao, herbata Ropa naftowa, gaz, węgiel, miedź, diamenty Wytwarzają dobra w niewystarczającej ilości Stany Zjednoczone ropa naftowa 2
KANADA EKWADOR Osiągnięcie korzyści z handlu (1) Koszty wytworzenia dobra w kraju za wysokie Taniej będzie importować 3
Ilość prod. wytworz. w ciagu 10 godz. (wydajność pracy) Banany Telefony Ekwador 10 kg 5 szt. Kanada 5 kg 10 szt. W tym samym czasie (10h) Ekwadorczycy mogą wyprodukować więcej bananów, a Kanadyjczycy telefonów. Ekwador ma przewagę absolutną nad Kanadą w uprawie bananów. Kanada ma przewagę absolutną nad Ekwadorem w produkcji telefonów. Jeśli kraj jest bardziej wydajny w produkcji danego towaru, niż inny kraj (zagranica), to mówimy, że ma przewagę absolutną w produkcji tego dobra. Zużywa mniej pracy, aby wyprodukować określone dobro. Ma niższe koszty produkcji dobra. 4
Każdy kraj produkuje obydwa towary Dzielą dostępny czas na produkcję bananów i telefonów, na przykład po równo, czyli po 5h: Produkcja i konsumpcja Banany Telefony Świat(E + K) 7,5 kg 7,5szt. Specjalizacja zgodnie z kształtowaniem się przewag absolutnych: Ekwador produkuje banany Kanada produkuje telefony Część zużywają w kraju, resztę eksportują 5
Brak handlu Banany Telefony Jest wymiana Produkcja Ekwador 10 kg 0 Kanada 0 10 szt. Wymiana Konsumpcja Korzyści z wymiany Brak handlu Banany Telefony Jest wymiana Produkcja Ekwador 10 kg 0 Kanada 0 10 szt. Wymiana Ekwador Oddaje 4 kg Konsumpcja Ekwador 6 kg Korzyści z wymiany 6
Brak handlu Banany Telefony Jest wymiana Produkcja Ekwador 10 kg 0 Kanada 0 10 szt. Wymiana Ekwador Oddaje 4 kg Dostaje 4 szt. Konsumpcja Ekwador 6 kg 4 szt. Korzyści z wymiany Brak handlu Banany Telefony Jest wymiana Produkcja Ekwador 10 kg 0 Kanada 0 10 szt. Wymiana Ekwador Oddaje 4 kg Dostaje 4 szt. Kanada Oddaje 4 szt. Konsumpcja Ekwador 6 kg 4 szt. Kanada 6 szt. Korzyści z wymiany 7
Brak handlu Banany Telefony Jest wymiana Produkcja Ekwador 10 kg 0 Kanada 0 10 szt. Wymiana Ekwador Oddaje 4 kg Dostaje 4 szt. Kanada Dostaje 4 kg Oddaje 4 szt. Konsumpcja Ekwador 6 kg 4 szt. Kanada 4 kg 6 szt. Korzyści z wymiany Brak handlu Banany Telefony Jest wymiana Produkcja Ekwador 10 kg 0 Kanada 0 10 szt. Wymiana Ekwador Oddaje 4 kg Dostaje 4 szt. Kanada Dostaje 4 kg Oddaje 4 szt. Konsumpcja Ekwador 6 kg 4 szt. Kanada 4 kg 6 szt. Korzyści z wymiany Ekwador + 1 kg +1,5 szt. Kanada + 1,5 kg +1 szt. 8
Brak handlu Banany Telefony Jest wymiana Produkcja Ekwador 10 kg 0 Kanada 0 10 szt. Wymiana Ekwador Oddaje 4 kg Dostaje 4 szt. Kanada Dostaje 4 kg Oddaje 4 szt. Konsumpcja Ekwador 6 kg 4 szt. Kanada 4 kg 6 szt. Korzyści z wymiany Ekwador + 1 kg +1,5 szt. Kanada + 1,5 kg +1 szt. Świat + 2,5 kg +2,5 szt. POLSKA NIEMCY 9
Osiągnięcie korzyści z handlu (2) Konieczność specjalizacji Nie można robić wszystkiego samemu, lepiej skupić się na tym, co robimy najlepiej (najtaniej). Ilość prod. wytworz. w ciagu 10 godz. (wydajność pracy) Biurka Samochody Polska 1 szt. 1 szt. Niemcy 5 szt. 10 szt. W tym samym czasie (10 h) Niemcy mogą wyprodukować więcej biurek i samochodów. Niemcy mają przewagę absolutną nad Polską w produkcji biurek i samochodów. Czy to oznacza, że handel między Polską i Niemcami jest niemożliwy? 10
Ilość prod. wytworz. w ciagu10 godz. (wydajność pracy) Biurka Samochody Polska 1 szt. 1 szt. Niemcy 5 szt. 10 szt. Oba kraje mają do dyspozycji po10 godzin pracy. Trzeba rezygnować z produkcji jednego dobra, aby móc produkować coś innego. Polska może wyprodukować 1 biurko albo1 samochód. Decydując się na produkcję 1 biurka rezygnujez 1 samochodu. 1 biurko = rezygnacja z 1 samochodu Niemcy mogą wyprodukować 5 biurek albo10 samochodów. Decydując się na produkcję 5 biurek rezygnują z 10 samochodów 1 biurko = rezygnacja z 2 samochodów. Koszt rezygnacji z innych możliwości Wszystko, z czego trzeba zrezygnować, aby uzyskać coś innego Koszt alternatywnyprodukcji biurek -z ilu samochodów trzeba zrezygnować, żeby wyprodukować 1 biurko? Polska produkują 1 biurko rezygnujez 1 produkcji samochodu Niemcy produkują 1 biurko rezygnująz produkcji 2 samochodów Koszt alternatywny biurek jest niższy w Polsce. 11
Porównujemy koszty alternatywne. Jeśli kraj ma niższy koszt alternatywny w produkcji dobra, to ma przewagę względną w produkcji tego dobra i powinien się specjalizować w jego produkcji i je eksportować. Polska powinna się wyspecjalizować w produkcji biurek i je eksportować. Niemcy powinny się wyspecjalizować w produkcji samochodów i je eksportować. Polska ma przewagę względną nad Niemcami w produkcji biurek. Niemcy mają przewagę względną nad Polską w produkcji samochodów. Różne wyposażenie w czynniki produkcji Praca, kapitał, ziemia Więcej wykształconych pracowników Więcej zaawansowanych technologicznie maszyn Cieplejszy klimat = dłuższy okres wegetacji Więcej surowców 12
Rosnące korzyści skali Trzeba produkować ok. 5 milionów samochodów rocznie, aby uzyskać odpowiednie środki na badania rozwojowe oraz opracowywanie nowych modeli i technologii. FRANCJA NIEMCY Zaspokajanie zapotrzebowania konsumentów na różne odmiany dobra 13
Rosnące korzyści skali oraz zamiłowanie do różnorodności przyczyną handlu w ramach tych samych gałęzi (branży). Opłaca się specjalizacja w ramach niektórych odmian i import pozostałych. Także handel półproduktami. 14
15