RYNKI WSCHODNIE Współpraca gospodarcza Polski z Litwą Przepisy prawne regulujące polsko litewską współpracę gospodarczą.

Transkrypt

1 RYNKI WSCHODNIE Współpraca gospodarcza Polski z Litwą Przepisy prawne regulujące polsko litewską współpracę gospodarczą. Stosunki gospodarcze między Polską i Litwą regulują przepisy prawne Unii Europejskiej na podstawie podpisanego 16 kwietnia 23 roku w Atenach i obowiązującego od 1 maja 24 roku Traktatu dotyczącego przystąpienia Polski i 9 innych krajów do Unii Europejskiej. 1 Dodatkowo oba te kraje obowiązują umowy międzynarodowe, które nie są w kolizji z Traktatem. Wśród nich najważniejsze to: Umowa w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji z 28 września 1992 r., która weszła w życie 6 sierpnia 1993 r. 2 i Umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku z 2 stycznia 1994 r. obowiązująca od 19 lipca 1994 r. 3. Litwa jest także sygnatariuszem Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów 4 z 11 kwietnia 198 r., do której także przystąpiła również Polska 5. Dostęp do rynku litewskiego. Polska i Litwa nie stosują wzajemnie ograniczeń na rynku pracy i delegowania pracowników. W zakresie handlu artykułami spożywczymi od 1 lipca 29 funkcjonuje zakaz odsprzedaży wwożonych z Polski artykułów spożywczych innym sprzedawcom handlującym na targowiskach, a wyłącznie możliwość ich sprzedaży końcowym odbiorcom konsumentom 6. Ograniczenie zakresu czynności osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą na podstawie Karty Przedsiębiorcy, tj. wykreślenie zgody na prowadzenie sprzedaży hurtowej pozostawiając zgodę na handel detaliczny, miało na celu zmniejszenie ilości wwożonych z Polski artykułów rolno-spożywczych, głównie mięsa. Z dniem r. weszło w życie rozporządzenie, zgodnie z którym litewskie spółki eksportujące surowce wtórne do krajów Unii Europejskiej powinny uzyskać od instytucji narodowej 7 i przedstawić oryginał zaświadczenia, że taka spółka faktycznie istnieje, działa oraz jest w stanie przetworzyć tę ilość surowców wtórnych, które zamierza wyeksportować spółka litewska. 8 Litewski eksport i import w latach Litwa najwięcej swych towarów eksportuje do Rosji - ok. 12%, na Łotwę - ok. 1%, do Niemiec - ok. 9%, do Estonii - 6,5% i do Polski ok. 6%. Wśród dostawców na Litwę również dominuje Rosja z prawie 35% udziałem, na kolejnych miejscach są Niemcy - ok. 13%, i Polska z ok. 11% udziałem. Udział UE w eksporcie i imporcie wynosi odpowiednio 64,2% i 65%. Litewski eksport i import w latach przedstawia poniższa tabela i wykres opracowane na podstawie danych Banku Litewskiego, Departamentu Statystyki Litwy. Dane zostały podane w mld euro. 1 Dz.U. 24 nr 9 poz Dz.U nr 122 poz Dz.U nr 51 poz Litwa zastrzegła, że zgodnie z artykułami 12 i 96 Konwencji, postanowienia artykułów 1 i 29 lub zawarte w części II Konwencji, pozwalające na zawieranie umów sprzedaży bądź ich modyfikację lub zakończenie, jak również wyrażenie intencji, w formie innej niż pisemna nie będą miały zastosowania na terytorium litewskim. 5 Dz.U nr 45 poz Przepis ten dotyczy osób, które posiadają na Litwie zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie tzw. Karty Przedsiębiorcy. 7 Instytucji nadzorującej przetwórców surowców wtórnych w danym państwie 8 Na podstawie 1

2 Wyszczególnienie Eksport 8,7 1,7 11,8 14,2 14,1 13,9 Import 1,9 13,4 16,1 18,5 14,2 15,2 Tabela 1. Litwa Eksport i Import w latach (dane w mld EUR) Eksport Import Wykres 3. Litwa Eksport i Import w latach (dane w mld EUR) 1. Litewskie inwestycje bezpośrednie za granicą i bezpośrednie inwestycje zagraniczne na Litwie Do największych polskich inwestorów na Litwie należą: PZU Lietuva, Huta Szkła Warta, Computer Land S.A., Ciech, Tagatis, Ceramika Opoczno S.A. Na Litwie obecne są dwie polskie firmy ubezpieczeniowe: PZU oraz Commercial Union Polska. W Polsce w 21 roku działało 28 spółek z udziałem kapitału litewskiego. Litewskie inwestycje bezpośrednie za granicą i bezpośrednie inwestycje zagraniczne na Litwie w latach przedstawia poniższa tabela i wykres opracowane na podstawie danych Banku Litewskiego, Departamentu Statystyki Litwy. Dane zostały podane w mld euro. Wyszczególnienie Bezpośrednie inwestycje zagraniczne na Litwie Inwestycje bezpośrednie litewskie za granicą 6,92 8,37 1,28 9,15 9,64 1,17,61,79 1,7 1,41 1,61 1,58 Tabela 2. Litewskie inwestycje bezpośrednie za granicą i bezpośrednie inwestycje zagraniczne na Litwie w latach dane w mld EUR Bezpośrednie inwestycje zagraniczne na Litwie Inwestycje bezpośrednie litewskie za granicą Wykres 4. Litewskie inwestycje bezpośrednie za granicą i bezpośrednie inwestycje zagraniczne na Litwie w latach (dane w mld EUR). 9 Opracowanie własne na podstawie danych Banku Litwy, Departamentu Statystyki Litwy. 1 Opracowanie własne na podstawie danych Banku Litwy, Departamentu Statystyki Litwy. 11 Opracowanie własne na podstawie danych Banku Litwy, Departamentu Statystyki Litwy. 2

3 Do 27 r. Polska plasowała się na pierwszym miejscu wśród inwestorów zagranicznych na Litwie, z 21% udziałem. Według statystyk litewskich pod koniec 21 r. wielkość polskich inwestycji spadła na skutek zmiany wartości udziałów czołowych polskich przedsiębiorstw. Według stanu na koniec 21 r. zarejestrowano na Litwie 185 spółek z udziałem kapitału polskiego. Główne obszary działalności to przetwórstwo ropy naftowej, produkcja wyrobów ze szkła, gumy i plastiku, ubezpieczenia, pośrednictwo finansowe, handel, transport, przemysł spożywczy. W 26 roku została sfinalizowana największą transakcja zagraniczna polskiej firmy na Litwie. PKN Orlen przejął ok. 85% akcji litewskiej rafinerii w Możejkach. W maju 29 r. Orlen wykupił pozostałą części Mazeikiu Nafta stając się właścicielem 1 % akcji i jedyną rafinerią na Litwie. Z uwagi na to, że popyt na Litwie kształtuje się na poziomie ok. 3 mln ton rocznie, kraj ten jest znaczącym eksporterem produktów naftowych. LITWA wymiana handlowa z Polską. Litwa według danych za 21 r. jest dwudziestym czwartym partnerem Polski i piętnastym partnerem w Unii Europejskiej pod względem obrotów, z udziałem 1,16% w eksporcie polskim i,6% w imporcie. Polska należy do najważniejszych partnerów handlowych Litwy. Jest trzecim po Rosji i Niemczech dostawcą na Litwę, z udziałem w imporcie Litwy ok. 1%, i czwartym rynkiem eksportowym, z udziałem ok. 6%. Litwa należy do grupy krajów, z którymi Polska ma najwyższą nadwyżkę handlową. Przewaga eksportu nad importem sięga 6%. Największe saldo dodatnie dla Polski występuje w obrotach z Litwą: artykułami rolno-spożywczymi, wyrobami przemysłu elektromaszynowego, przemysłu chemicznego oraz wyrobami metalurgicznymi. W strukturze towarowej polskiego eksportu na Litwę dominują: artykuły rolno-spożywcze - ok. 26%, produkty chemiczne - ok. 23%, tworzywa sztuczne ok. 1%, wyroby przemysłu elektromaszynowego - ok. 15,5% oraz wyroby przemysłu metalurgicznego - ok. 9,5% % % % % % Artykuły rolno-spożywcze Produkty chemiczne Tworzywa sztuczne Wyroby przemysłu elektromaszynowego Wyroby przemysłu metalurgicznego Wykres 1. Struktura towarowa polskiego eksportu na Litwę 12. Z Litwy Polska importuje głównie: produkty mineralne (w tym paliwa i oleje) - ok. 37,5%, produkty przemysłu chemicznego - ok. 27,5%, artykuły rolno-spożywcze - ok. 12%, wyroby różne (np. meble, zabawki) - ok. 6,8%. 12 Opracowanie własne na podstawie danych 3

4 4 2 % % % % Produkty mineralne - w tym paliwa i oleje Produkty przemysłu chemicznego Artykuły rolno-spożycze wyroby różne (np. meble, zabawki) Wykres 1. Struktura towarowa polskiego importu na Litwę 13. Poniższa tabela i wykres przedstawiają dane dotyczące wymiany handlowej między Polską a Litwą w latach LITWA wymiana handlowa z Polską w mln EUR Obroty 2 337, 2 641, 1 77,5 2 16, Eksport 1 663, , , ,8 Import 673,9 758,5 574, 86,5 Saldo 989, , 622,5 592,3 Tabela nr 3. LITWA wymiana handlowa z Polską w mln EUR obroty eksport import saldo Wykres 5. LITWA wymiana handlowa z Polską w mln EUR 15. W roku 28 z powodu międzynarodowego kryzysu gospodarczego, wzajemne obroty gwałtownie wyhamowały, a I połowa 29 r. przyniosła znaczną ich redukcję sięgającą połowy dotychczasowych obrotów. W 29 r. eksport spadł o 27%, a import o prawie 4%. W wyniku tych zmian znacząco zmalał także deficyt obrotów handlowych. W 21 roku nastąpił dynamiczny wzrost importu z Litwy i relatywnie nieduży wzrost eksportu na Litwę, który nie zrekompensował jeszcze redukcji z okresu kryzysu eksport i import wzrósł odpowiednio o 33% i 34,5%. Polskie placówki ekonomiczno handlowe : Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Vasario 16-osios g. 14/2 13 Opracowanie własne na podstawie danych 14 Źródło: GUS. 15 Opracowanie własne na podstawie danych GUS. 4

5 LT-117 Vilnius tel.: faks: vilnius@mg.gov.plmailto:weh.wilno@mgip.gov.pl strona internetowa: vilnius.trade.gov.pl/pl/ Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej Wydział Ekonomiczny Smėlio g. 22A LT-1323 Vilnius tel.: /2 faks: ambpol@tdd.lt strona internetowa: Źródła: dane Ministerstwa Gospodarki, Głównego Urzędu Statystycznego oraz dane Banku Litwy i Departamentu Statystyki Litwy. Alicja Orzechowska Enterprise Europe Network BISNEP 5