A wydawałoby się, że podstawą są wiatraki... Niemcy idą "w słońce"

Transkrypt

1 A wydawałoby się, że podstawą są wiatraki... Niemcy idą "w słońce" Autor: Jacek Balcewicz ("Energia Gigawat" - nr 10-11/2014) Niemcy są uważane za trzecią gospodarkę świata i pierwszą gospodarkę Unii Europejskiej. Biorąc jednak pod uwagę konsumpcję energii pierwotnej z wolumenem wielkości 325 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej w 2013 roku, są dopiero na siódmym miejscu, za Chinami, USA, Federacją Rosyjską, Indiami, Japonią, Kanadą, a przed Francją, Iranem, Brazylią, Koreą Płd., Francją, Arabią Saudyjską, Wielką Brytanią, Meksykiem i Włochami. Ta sytuacja obrazuje sprawność i skuteczność niemieckiej gospodarki na tle innych gospodarek regionu i świata. Wynik z 2013 roku wbrew pozorom nie jest rekordowy, choć wykazuje 2,8- procentowy progres w stosunku do roku poprzedniego. Odpowiada to mniej więcej konsumpcji energii pierwotnej przez niemiecką gospodarkę, jaka miała miejsce w latach 1971 i Rekordowy był zaś rok 1971 kiedy to Niemcy skonsumowały łącznie energię o wartości 371,3 mln ton ekwiwalentu ropy naftowej. To pokazuje i ilustruje gigantyczną pracę na rzecz racjonalizacji zużycia energii i obniżenia energochłonności gospodarki, a co za tym idzie, skutecznego i trwałego podniesienia konkurencyjności gospodarki. Konsumpcja energii pierwotnej LP kraj konsumpcja energii pierwotnej mln t. o.e. 1. Chiny 2852,4 2. USA 2265,8 3. Federacja Rosyjska 669,0 4. Indie 595,0 5. Japonia 474,0 6. Kanada 329,9 7. Niemcy 325,0 8. Brazylia 284,0 9. Korea Płd. 271,3 10. Francja 248,4 11. Iran 243,9 12. Arabia Saudyjska 227,7 13. W. Brytania 200,0 14. Meksyk 188,0 15. Włochy 158,8 16. Hiszpania 133,7 17. Turcja 122,8 18. RPA 122,4 19. Ukraina 117,5 20. Tajlandia 115,6

2 Generacja energii elektrycznej stawia Niemcy mniej więcej w podobnym miejscu, z tą tylko drobną różnicą, że w tej klasyfikacji niemiecka gospodarka zajmuje szóste miejsce i z wolumenem produkcji na poziomie 633,6 TWh wyprzedza nieznacznie gospodarkę kanadyjską. Produkcja energii elektrycznej LP kraj generacja (TWh) 1. Chiny 5361,6 2. USA 4260,4 3. Indie 1102,9 4. Japonia 1088,1 5. Federacja Rosyjska 1060,7 6. Niemcy 633,6 7. Kanada 626,8 8. Francja 568,3 9. Brazylia 557,4 10. Korea Płd. 534,7 11. W. Brytania 356,6 Dziedziną, w której gospodarka niemiecka jest absolutnie światowym liderem jest wbrew pozorom nie energetyka wiatrowa (choć kręcące się wiatraki stały się już niemal symbolem i ikoną niemieckiego pejzażu) a energetyka solarna. Interesująca i intrygująca i jest dynamika przyrostu generacji, a co za tym idzie konsumpcji energii solarnej, którą z całą odpowiedzialnością można nazwać energią XXI wieku. Niemal na naszych oczach z poziomu ledwie 100 MWh w latach do 30 TWh w 2013 roku. Niemal geometryczne przyrosty zaczęły się począwszy od 2008 roku. Najpierw było to 4,4 TWh, w kolejnym roku: 6,6 TWh, dalej 11,7 TWh, 19,6 TWh, 26,4 TWh i 30 TWh w 2013 roku, co stanowi 24 proc. światowej produkcji. Zresztą jeszcze ciekawszym zjawiskiem jest to, iż największymi producentami energii solarnej, oprócz Niemiec, są dwa kolejne państwa Unii Europejskiej: Włochy (22,4 TWh i 18 proc. udziału w produkcji światowej) oraz Hiszpania (13,1 TWh i 10,5 proc. w światowego udziału). Ogólnie państwa Unii Europejskiej generują w tej chwili ponad 75 proc. światowej produkcji energii solarnej. Konsumpcja energii solarnej 1. Niemcy 30 14,0 24,0 2. Włochy 22,4 19,1 18,0 3. Hiszpania 13,1 9,9 10,5 4. Chiny 11,9 91,3 9,5 5. Japonia 10,7 75,4 8,6 6. USA 9,3 114,4 7,5

3 Dynamika wzrostu generacji energii solarnej w Niemczech na przestrzeni ostatnich lat rok TWh 0,1 0,1 0,2 0,3 0,6 1,3 2,2 3,1 4,4 rok TWh 6,6 11,7 19,6 26,4 30 A już dzisiaj niemiecka energetyka solarna razem z energetyka wiatrową generuje łącznie 83,4 TWh czyli 85,7 proc. wolumenu niemieckiej energetyki jądrowej (w 2013 roku 97,3 TWh). Można spekulować w jakim horyzoncie czasowym produkcja energii wiatrowej i słonecznej zrówna się z wolumenem energii pozyskiwanej w siłowniach jądrowych. Będą to w wariancie optymistycznym najbliższe 2-3 lata, a w wariancie pesymistycznym lat. Generacja energii wiatrowej 1. USA 169,4 19, Chiny 131,9 37, Hiszpania 55,8 13,0 8,9 4. Niemcy 53,4 5,7 8,5 5. Indie 34,8 12 5,5 6. W. Brytania 27,4 40,4 4,4 7. Francja 15,2 6,6 2,4 8. Włochy 15,0 11,9 2,4 Energetyka jądrowa, choć jest w pełni dojrzałą technologią produkcji energii elektrycznej na masową skalę pozbawioną emisji dwutlenku węgla, w ostatnich latach nie ma dobrej reputacji. Najbardziej na prestiżu ucierpiał ten sektor wytwarzania po katastrofie japońskiej elektrowni Fukushima w 2011 roku. Z tego powodu w Japonii generacja energii elektrycznej w siłowniach jądrowych praktycznie zanikła. Z 327 TWh w 1998 roku spadła do ledwie 14,6 TWh w roku Tendencja spadkowa obserwowana jest praktycznie we wszystkich starych potęgach nuklearnych. W tym także w Niemczech, gdzie generacja w siłowniach jądrowych spadła ze 170 TWh w szczytowych latach 1997 i 1999 do poziomu 97,3 TWh w roku Przy czym tendencja spadkowa pojawiła się w Niemczech już w roku 2007, a więc jeszcze przed Fukushimą.

4 Produkcja energii elektrycznej w siłowniach jądrowych 1. USA 830,5 2,8 33,4 2. Francja 423,7-0,1 17,0 3. Federacja Rosyjska 173,0-2,3 6,9 4. Korea Płd. 138,8-7,4 5,6 5. Chiny 110,6 13,9 4,4 6. Kanada 102,1 6,9 4,1 7. Niemcy 97,3-1,9 3,9 8. Ukraina 83,2-7,4 3,3 Węgiel jako nośnik energii jest w ostatnich latach tak samo cenzurowany jak atom. Energetyka niemiecka jest największym konsumentem węgla w Unii Europejskiej, zaraz za nią jest Polska. Ale w światowym rankingu, przeliczając konsumpcję na tony ekwiwalentu ropy naftowej oba kraje zajmują odpowiednio 8 i 9 miejsce. Przed nimi są: Chiny, USA, Indie, Japonia, Federacja Rosyjska, RPA i Korea Płd. Z węgla w znaczącym stopniu korzystają także gospodarki: Ukrainy, Turcji, Wielkiej Brytanii, Kazachstanu, Czech, Włoch, Hiszpanii, a nawet atomowej i niskoemisyjnej Francji. To węglowy fundament niemieckiej energetyki pozwolił na dynamiczny rozwój alternatywnych sposobów i systemów generacji energii elektrycznej, głównie energetyki wiatrowej i solarnej. konsumpcja węgla LP Kraj wolumen (mln t o.e.) dynamika (%) udział (%) 1. Chiny 1925,3 4,0 50,3 2. USA 455,7 4,6 44,9 3. Indie 324,3 7,6 8,5 4. Japonia 128,6 3,6 3,4 5. Rosyjska Federacja 93,5-4,4 2,4 6. RPA 88,2-2,3 7. Korea Płd. 81,9 1,4 2,1 8. Niemcy 81,3 1,8 2,1 9. Polska 56,1 3,6 1,5 Pod względem kierunków zasilania w gaz ziemny Niemcy są znacznie bardziej zdywersyfikowanym konsumentem niż USA. Stany Zjednoczone importują gaz wyłącznie z Kanady w ilości 79,8 mld m sześc. podczas gdy Niemcy importowały w 2013 rok gaz z Holandii (22,4 mld m sześc.), Norwegii (33,5 mld m sześc.) i Federacji Rosyjskiej (39,8 mld m sześc.). Ponadto własne wydobycie wyniosło 8,2 mld m sześc. Nie był to rekord wydobycia, wszak bywały lata, jak np. rok 1999 gdy w Niemczech wydobyto 17,8 mld m sześc. czy gdy wydobycie wyniosło 17,07 mld m sześc. Łączna konsumpcja gazu ziemnego plasuje gospodarkę niemiecką na 8 pozycji. Do tradycyjnych potentatów i

5 konsumentów dołączyli w tym momencie dwaj potężni dostawcy paliw węglowodorowych: Iran i Arabia Saudyjska. gaz ziemny LP Kraj wolumen (mld. m3) dynamika (%) udział (%) 1. USA 737,2 2,4 22,2 2. Rosyjska Federacja 413,5-0,4 12,3 3. Iran 162,2 0,7 4,8 4. Chiny 161,6 10,8 4,8 5. Japonia 116,9 0,2 3,5 6. Kanada 103,5 3,5 3,1 7. Arabia Saudyjska 103,0 4,0 3,1 8. Niemcy 83,6 7,0 2,5 9. Meksyk 82,7 4,2 2,5 10. W. Brytania 79,1-0,6 2,2 11. ZEA 68,3 4,5 2,0 12. Włochy 64,2-6,2 1,9 W przypadku ropy naftowej wolumen konsumpcji plasuje gospodarkę niemiecką na nieco wyższej, bo 7 pozycji. Można więc to uznać za stan normalny i naturalny. Natomiast zastanowić muszą coraz większe potrzeby tradycyjnych jej konsumentów: Rosja i Arabia Saudyjska podobnie jak w przypadku gazu (Iran, Arabia Saudyjska i ZEA). Oznaczać to może symptomy pożerania własnego ogona. Zauważyła to już Arabia Saudyjska zapowiadając potężny program energetyki solarnej, by dla światowej gospodarki uwolnić konsumowane ilości głównie ropy naftowej, ale także gazu. Ale póki co energii solarnej generowanej w rejonie Bliskiego Wschodu w globalnych statystykach jeszcze nie widać. ropa naftowa LP kraj wolumen (mln t) dynamika (%) udział (%) 1. USA 831,0 2,0 19,9 2. Chiny 507,4 3,8 12,1 3. Japonia 208,9-3,8 5,0 4. Indie 175,2 1,2 4,2 5. Rosyjska Federacja 153,1 3,1 3,7 6. Arabia Saudyjska 135,0 3,1 3,2 7. Niemcy 112,1 0,9 2,7 8. Korea Płd. 108,4-2,6 9. Kanada 103,5-0,5 2,5 Wszystkie dane liczbowe pochodzą z BP Statistical Review of world energy 2014.