Nowe otwarcie przedsiębiorstw sektora gazownictwa warunki funkcjonowania w jednolitym wewnętrznym rynku gazu ziemnego Unii Europejskiej

Transkrypt

1 Nowe otwarcie przedsiębiorstw sektora gazownictwa warunki funkcjonowania w jednolitym wewnętrznym rynku gazu ziemnego Unii Europejskiej HES II Marek Foltynowicz

2 Kluczowe czynniki kształtujące rynek Członkostwo Polski w Unii Europejskie wdrożenie przepisów Dyrektywy gazowej96/92,98/30 i nowej 2003/55/EC liberalizacja rynku Restrukturyzacja podmiotów branży organizacyjna majątkowa techniczna Prywatyzacja wzrost wartości (aktywów) firmy presja inwestorów na osiąganie coraz lepszych wyników Rosnąca świadomość klientów możliwość wyboru dostawcy konieczność wzrostu jakości świadczonych usług konkurencyjne ceny 2

3 Podstawy liberalizacji Dyrektywa Rady nr 91/296/EWG z dnia 31 maja 1991 r.w sprawie przesyłu gazu ziemnego poprzez sieci Rozporządzenie nr 1775/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego 98/30/EC PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 22 czerwca 1998r Dyrektywa 2003/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotycząca wspólnych zasad wewnętrznego rynku gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 98/30/WE 3

4 Wymagania dyrektywy 55/2003/EC Najważniejsze zmiany wprowadzone nową dyrektywą: szybsze tempo otwierania rynków: od wszyscy odbiorcy nie będący odbiorcami domowymi, od wszyscy odbiorcy. obowiązek zapewnienia dostępu stron trzecich do sieci gazowych wyłącznie na zasadach regulowanych w oparciu o publikowane taryfy; obowiązek zapewnienia dostępu stron trzecich do magazynów, o ile jest on niezbędny w celu zapewnienia efektywnego dostępu do sieci, możliwy dostęp negocjowany; obowiązek powołania w każdym Państwie Członkowskim Regulatora niezależnego od interesów przemysłu gazowniczego; od obowiązek prawnego wydzielenie Operatorów Systemów Przesyłowych z przedsiębiorstw pionowo zintegrowanych, aczkolwiek nie wymaga transferu własności aktywów; od obowiązek organizacyjnego wydzielenia Operatorów Systemów Dystrybucyjnych z przedsiębiorstw pionowo zintegrowanych, a od wydzielenia prawnego. 4

5 Polskie Prawo a Dyrektywa Gazowa Kluczowe zmiany prawa: Obecne polskie prawo Brak obowiązku wydzielenia Operatora Sytemu Przesyłowego i Operatorów Systemów Dystrybucyjnych Dyrektywa Gazowa 2003/55/WE Obowiązek prawnego i organizacyjnego wydzielenia Operatora Sytemu Przesyłowego i Operatorów Systemów Dystrybucyjnych Otwarcie rynku: 1 Lipiec 2004 odbiorcami uprawnionymi stają się elektrownie i odbiorcy o zużyciu pow. 15 mln. m3 1 Lipiec 2006 wszyscy odbiorcy Otwarcie rynku: 1 Lipiec 2004 odbiorcy przemysłowi 1 Lipiec 2007 wszyscy odbiorcy Regulowany dostęp do sieci (oparty na taryfach) Rozdzielność księgowa kont w przedsiębiorstwach zintegrowanych pionowo Niezależność Regulatora Regulowany dostęp do sieci (oparty na taryfach) Rozdzielność księgowa kont w przedsiębiorstwach zintegrowanych pionowo Przed 1 lipca 2007 rozdzielenie kont dostaw dla odbiorców Niezależność Regulatora Brak regulacji dostępu do usług magazynowania Dostęp do usług magazynowych: regulowany lub negocjowany (jako opcja) Przedsiębiorstwa Sektora są lepiej przygotowane, niż otoczenie regulacyjne w którym przyjdzie im funkcjonować. 5

6 Program rządowy z 13 sierpnia 2002 r. Konsekwencje wejścia w życie Nowej Dyrektywy Gazowej Wydzielenie Spółki Górnictwo Naftowe Wydzielenie operatorów systemu przesyłowego Wydzielenie operatorów systemu dystrybucyjnego Program Rządowy Na bazie jednostek wchodzących w skład Oddziału Górnictwa Naftowego utworzona zostanie jedna spółka poszukiwawczowydobywcza. PGNiG S.A. będzie podmiotem prowadzącym działalność w obszarach przesyłu, magazynowania i obrotu hurtowego gazem odpowiedzialnym za obsługę kontraktów długoterminowych na import gazu. Działalność w obszarze dystrybucji oraz detalicznego obrotu gazem prowadzone będzie przez (...) sześć spółek dystrybucyjnych (...). W ramach spółek dystrybucyjnych nastąpi funkcjonalne rozdzielenie obrotu od działalności sieciowej Nowa Dyrektywa Gazowa Brak uregulowań Dyrektywy w zakresie wydzielenia poszukiwań i wydobycia gazu. W przypadku gdy operator systemu przesyłowego jest częścią przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, musi pozostać niezależny, przynajmniej w swej formie prawnej, organizacji i podejmowaniu decyzji, od innych działań nie związanych z przesyłaniem. Wymóg ten nie oznacza ani nie pociąga za sobą wymogu rozdzielenia posiadania udziałów w sieci przesyłowej od przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo. Prawne wydzielenie OSP powinno nastąpić do 1 lipca 2004 roku. W przypadku gdy operator systemu dystrybucyjnego jest częścią przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, musi pozostać niezależny, przynajmniej w swej formie prawnej, organizacji i podejmowaniu decyzji, od innych działań nie związanych z dystrybucją. Wymóg ten nie oznacza ani nie pociąga za sobą wymogu rozdzielenia posiadania udziałów w sieci dystrybucyjnej od przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo. Prawne wydzielenie OSD może zostać opóźnione przez państwo członkowskie ale nie dalej niż do 1 lipca

7 Struktura rynku w Polsce Aktualnie występują podmioty prowadzące następujące rodzaje działalności: - poszukiwanie i wydobycie (8 spółek), - wytwarzanie (5 koncesji), - przesył i dystrybucja (58 koncesji), - obrót (63 koncesje). 7

8

9 Stan zaawansowania procesu PGNiG S.A. powołało spółkę PGNiG Przesył Sp. z o.o., która ma pełnić rolę operatora systemu przesyłowego. Do spółki PGNiG-Przesył wniesiono aportem majątek niezbędny do realizacji funkcji operatora. ( OGP Gas-System S.A.) Przygotowano formalnego dokument Kodeks Sieci Opracowano koncepcję nowego systemu taryfowego. Przygotowano wytyczne dla Spółek Gazownictwa dotyczące funkcjonalnego wydzielenia operatorów systemów dystrybucyjnych od 01 lipca 2004r. Przygotowano projekty umów niezbędne dla działania OSP 9

10 Funkcjonowanie rynku stan 2004 Import Eksport PGNiG S.A. (wydobycie, przesył, magazynowanie, obrót hurtowy) Spółki dystrybucyjne Zewnętrzne Spółki dystrybucyjne Gospodarstwa domowe Handel i usługi Elektrociepłownie i ciepłownie Przemysł 10

11 Wpływ zmian na funkcjonowanie rynku Import Eksport Import Eksport Zewnętrzni dostawcy Zewnętrzni OSP PGNiG-Przesył (OSP) PGNiG S.A. (wydobycie, magazynowanie, obrót hurtowy) Zewnętrzne spółki dystrybucyjne OSD Spółki dystrybucyjne Gospodarstwa domowe Handel i usługi Elektrociepłownie i ciepłownie Przemysł Umowa o świadczenie usług przesyłowych Umowa sprzedaży albo umowa kompleksowa Umowa o świadczenie usług magazynowania 11

12 Struktura Grupy Kapitałowej PGNiG (Poszukiwania i wydobycie, obrót, magazynowanie) 48% 100% 100% 100% x% EuRoPol Gaz (Jamał-Europa) 6 Spółek Gazownictwa (obrót detaliczny) 6 Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (dystrybucja) PGNiG-Przesył (OSP) (przesył, magazynowanie) Spółki wiertnicze i serwisowe Inne Spółki Na sprzedaż 12

13 GK PGNiG a łańcuch gazowy Gaz ziemny Ropa naftowa Poszukiwanie i produkcja Poszukiwanie i produkcja Import Sprzedaż hurtowa Obrót hurtowy Magazynowanie Transport Dystrybucja OSD Produkcja ciepła i energii Sprzedaż detaliczna PGNiG PGNiG-Przesył Spółki Gazownictwa Rozdział działalności regulowanej od nieregulowanej (w przyszłości) zupełnie odmienne opcje strategiczne. Produkcja i magazynowanie kluczowe elementy budowy przewagi konkurencyjnej w obrocie gazem. 13

14 Jakie warunki muszą być spełnione aby rynek się rozwijał? Niedyskryminacyjne, stabilne regulacje prawne System taryfowy gwarantujący rentowność prowadzenia działalności regulowanej Odpowiednie regulacje prawne zachęcające do inwestycji Odpowiedni poziom opłat stwarzający warunki ekspansji gazu w sektor elektroenergetyczny. Klarowny podział odpowiedzialności za bezpieczeństwo dostarczania (security of supply) 14