Zintegrowane Systemy Zarządzania Systemy informatyczne w zarządzaniu Ewolucja systemów dr inż. Michał Tomaszewski Instytut Elektrowni i Systemów Pomiarowych Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki Politechnika Opolska
Zakres wykładu podstawowe definicje ewolucja systemów komputerowych wspierających zarządzanie geneza e-commerce - rozwój technik komunikacyjnych
Podstawowe pojęcia E-COMMERCE SYSTEM E-COMMERCE ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZADZANIA SYSTEM ZARZADZANIA SYSTEM INFORMATYCZNY SYSTEM INFORMACYJNY SYSTEM
System System (gr. σύστημα systema rzecz złożona) - jakikolwiek obiekt fizyczny lub abstrakcyjny, w którym można wyróżnić jakieś wzajemnie powiązane dla obserwatora elementy W tym sensie podział czegoś na systemy jest względny i zależy od tego kto przy pomocy czego i do czego poklasyfikował jakiś zbiór na systemy. Dlatego też elementy jednego systemu mogą stanowić składniki innych systemów W filozofii systemem nazywa się zbiór tez i twierdzeń stanowiących pewną spójną całość. Także zasady organizacji czegoś zbiór przepisów lub reguł obowiązujących w danej dziedzinie Według Mariana Mazura system jest to zbiór elementów i zachodzących miedzy nimi relacji http://pl.wikipedia.org/wiki/system
Klasyfikacja systemów Istnieje wiele kryteriów hierarchicznej taksonomii systemów, najbardziej ogólne, interdyscyplinarne podziały podstawowe to: systemy abstrakcyjne i fizyczne: abstrakcyjne: np. systemy pojęć, reguł, modeli, działań, fizyczne: zbudowane z materii lub/i energii. systemy statyczne i dynamiczne: systemy statyczny jest niezmienny w czasie, może być abstrakcyjny lub fizyczny, system dynamiczny to taki, w którym zmiana w jednej części wpływa na pozostałe; największy dynamiczny system fizyczny to Wszechświat. systemy otwarte, zamknięte i autonomiczne - ten podział w zastosowaniu do systemów fizycznych jest subiektywny i przybliżony http://pl.wikipedia.org/wiki/system
System informacyjny System informacyjny możemy określić jako wielopoziomową strukturę, która pozwala użytkownikowi tego systemu na transformowanie określonych informacji wejścia na pożądane informacje wyjścia za pomocą odpowiednich procedur i modeli. W wyniku uzyskania tych informacji podejmowane są określone decyzje Konkretny system informacyjny można analizować jako wielopoziomową strukturę, w element łańcucha decyzyjnego funkcjonujący w systemie zarządzania W teorii zarządzania system informacyjny to zespół środków materialnych, finansowych, algorytmów i ludzi, zapewniający sprawne zarządzanie przedsiębiorstwem
System informacyjny Dane: surowe fakty o organizacji i jej działaniach (np. transakcjach) Informacje: celowo zorganizowane dane posiadające określone znaczenie Wiedza: informacje nadająca się do wykorzystania System informacyjny przetwarza dane w użyteczne informacje System inteligentny - potrafi generować wiedzę
System informatyczny System informatyczny jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest z punktu widzenia przyjętych celów skomputeryzowana Systemy informatyczne mogą być bardzo proste - systemem takim może być na przykład edytor tekstu uruchamiany na jednym komputerze, oraz złożone - jak na przykład system kontroli lotów na lotnisku, system bankowy, system zarządzający produkcją w mleczarni itp. Miarą złożoności systemu może być na przykład ilość elementów systemu połączona ze złożonością stosowanego oprogramowania http://pl.wikipedia.org/wiki/system_informatyczny
Elementy systemu informatycznego sprzęt - obecnie głównie komputery, oraz urządzenia służące do przechowywania danych urządzenia służące do komunikacji między sprzętowymi elementami systemu urządzenia służące do komunikacji między ludźmi a komputerami urządzenia służące do odbierania danych ze świata zewnętrznego - nie od ludzi (na przykład czujniki elektroniczne, kamery, skanery) urządzenia służące do wpływania systemów informatycznych na świat zewnętrzny - elementy wykonawcze (na przykład silniki sterowane komputerowo, roboty przemysłowe, podłączony do komputera ekspres do kawy, sterowniki urządzeń mechanicznych) urządzenia służące do przetwarzania danych nie będące komputerami oprogramowanie zasoby osobowe - ludzie elementy organizacyjne - czyli procedury korzystania z systemu informatycznego, instrukcje robocze itp. elementy informacyjne; bazy wiedzy - ontologie dziedziny/dziedzin, w których używany jest system informatyczny - na przykład podręcznik księgowania w wypadku systemu finansowo-księgowego http://pl.wikipedia.org/wiki/system_informatyczny
System zarządzania System zarządzania w organizacji można określić jako zbiór działań, które obejmuje pełny cykl procesu zarządzania, a więc: planowanie i podejmowanie decyzji organizowanie przewodzenie tj. kierowanie ludźmi kontrolowanie skierowane na zasoby organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne) i wykonywane z zamiarem osiągnięcia celu w sposób sprawny i skuteczny. Według: Griffin R. W,: Podstawy zarządzania organizacjami, PWN. Warszawa 1996.
Ewolucja systemów komputerowych wspomagających zarządzadzanie
Zintegrowany system zarządzania (ZSZ) Zintegrowany system informatyczny przedsiębiorstwa (ZSI) Komputerowy system zarządzania (KSZ)
Zintegrowane systemy zarządzania Mówiąc o zintegrowanym systemie zarządzania należy mieć na myśli: modułowo zorganizowany system informatyczny, obsługujący wszystkie sfery jego działalności, (marketing, planowanie oraz zaopatrzenia, przygotowanie i sterowanie produkcji, dystrybucję, sprzedaż, gospodarkę remontową, prace finansowo-księgowe, gospodarka zasobami ludzkimi i inne).
Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania
Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania IC lata 70 IC - Systemy ewidencyjno-transakcyjne (ang. Inventory Control )
Systemy klasy MRP lata 70 MRP - Planowanie Potrzeb Materiałowych (ang. Material Requirement Planning) Cechuje się zamkniętą pętlą planowania materiałowego (closed-loop MRP) Pozwala obliczyć dokładną ilość materiałów i terminarz dostaw tak, aby sprostać ciągle zmieniającemu się popytowi na poszczególne produkty. Opiera się na modelu produkcji, który uwzględnia wpływ informacji zwrotnych, określających stan procesu produkcyjnego w różnych fazach jego zaawansowania, na różne parametry opisujące całość produkcji DOKŁADNA ILOŚĆ MATERIAŁÓW I TERMINARZ DOSTAW PROCES PRODUKCYJNY
Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - MRP II - lata 80 MRP II - Planowanie Zasobów Produkcyjnych (ang. Manufacturing Resource Planning) Rozbudowany o elementy związane z procesem sprzedaży i wspierające podejmowanie decyzji na szczeblach strategicznego zarządzania produkcją W modelu MRP II bierze się pod uwagę wszystkie sfery zarządzania przedsiębiorstwem: przygotowanie produkcji, planowanie i kontrolę produkcji oraz sprzedaż i dystrybucję wyprodukowanych dóbr
Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - MRP II MRP II jest metodą planowania potrzeb materiałowych oraz wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa (ludzi i stanowisk produkcyjnych), w taki sposób, aby zaspokoić zapotrzebowanie klientów przy możliwie najniższym koszcie WYKORZYSTANIE ZASOBÓW PRZEDSIĘBIORSTWA ZAPOTRZEBOWANIE KLIENTÓW NAJNIŻSZY KOSZT
Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - MRP II Zaplanowanie zamówień od dostawców i zleceń produkcyjnych, aby była spełniona podstawowa zasada nowoczesnego zarządzania: WŁAŚCIWY ELEMENT WŁAŚCIWE MIEJSCE WŁAŚCIWY CZAS
Prognozowanie Sprzedaży Obsługa Klienta Do Należności Projektowanie Procesu Produkcyjnego Harmonogram Produkcji MRP Zasoby Magazynowe Do Księgi Głównej Do Księgi Głównej Kontrola Produkcji Kontrola Zakupów Do Zobowiązań
Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - MRP II CPM - Critical Path Method (Metoda Ścieżki Krytycznej) JiT - Just intime (Dostawy Dokładnie na Czas) KANBAN - (System Produkcyjny oparty o Karty Kontrolne) OPT - Optimized Production Timetable (Technologia Optymalizacji Produkcji) DRP - Distribution Resource Planning (Planowanie Zasobów Dystrybucyjnych) TQM - Total Quality Management (Kompleksowe Zarządzanie Jakością) WORKFLOW - (Wspomaganie Zarządzania Zasobami i Przepływem Pracy) CAD - Computer Aided Design (Projektowanie Wspomagane Komputerowo) CAM - Computer Aided Manufacturing (Produkcja Wspomagana Komputerowo) FK - (System Finansowo-Księgowy)
Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania ERP lata 90 ERP - Planowanie Zasobów Przedsiębiorstwa (ang. Enterprise Resorce Planning) inaczej nazywany MRP III Planowanie Zasobów Finansowych (ang. Money Resource Planning) Umożliwia szybkie planowanie i korekcję działalności gospodarczej przedsiębiorstw
Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - ERP W systemach ERP/MRP III powszechnie stosowane są mechanizmy umożliwiające symulowanie różnorodnych posunięć i analizę ich skutków, także finansowych ERP jest systemem obejmującym całość procesów produkcji i dystrybucji, który integruje różne obszary działania przedsiębiorstwa, usprawnia przepływ krytycznych dla jego funkcjonowania informacji i pozwala błyskawicznie odpowiadać na zmiany popytu Jego głównym celem jest możliwie najpełniejsza integracja wszystkich szczebli zarządzania przedsiębiorstwem, włącznie ze szczeblami najwyższymi
Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania ERP II ERP II (ERP II - 2000 - Gartner Group) jest zbiorem specyficznych dla danej branży aplikacji, które generują wartości dla klientów i udziałowców poprzez udostępnienie i optymalizację procesów zarówno wewnątrz przedsiębiorstwa jak i pomiędzy przedsiębiorstwami - partnerami. ERP II odróżnia od swojego poprzednika otwarcie przedsiębiorstwa na zewnętrznych partnerów, z czym wiąże się potrzeba udostępnienia najistotniejszych informacji na temat wspólnych procesów. Taka wymiana informacji powoduje stworzenie społeczności grupującej podmioty, które łączą wspólne interesy. Pozwala to na aktywny udział w całym łańcuchu wartości pomiędzy współpracującymi przedsiębiorstwami. Z technicznego punktu widzenia ERP II różni się od ERP I tym, że jego architektura bazuje na sieci, jest otwarta co pozwala na integrację z innymi systemami
Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - DEM DEM - Dynamiczne Modelowania Przedsiębiorstwa (ang. Dynamic Enterprise Modelling) DEM to nowatorskie rozwiązanie wprowadzone na rynek przez firmę Baan w 1996 r. Jest to zestaw zintegrowanych narzędzi do dynamicznego modelowania struktury przedsiębiorstwa umożliwiający bezpośrednie przejście od modelu firmy do gotowej konfiguracji aplikacji i menu dla poszczególnych użytkowników
S. ewidencyjnotransakcyjne S. informacyjnodecyzyjne S. wspomagania decyzji S. eksperckie S. informowania kierownictwa S. sztucznej inteligencji 1960 1970 1980 1990 2000 2010 MRP MRP II DEM ERP ERP II E-COMMERCE
Rozwój technik komunikacyjnych Koniec dwudziestego wieku gwałtowny rozwój technik komunikacyjnych Rozwój Internetu ogólnodostępnej ogólnoświatowej sieci komputerowej Wraz z dalszym postępem technik komputerowych w zakresie szybkości przetwarzania i możliwości gromadzenia informacji tworzy to podwaliny pod rozwój gospodarki w której: informacja staje się kluczowym dobrem ekonomicznym, sektor usług staje się ważniejszy od tradycyjnych (produkcyjnych) działów, wszystko w coraz większym stopniu staje się uzależnione od technik informatycznych.
Internet: spełnia rolę nowego, niezawodnego, taniego i szybkiego medium transmisyjnego otwiera przestrzeń dla prowadzenia działalności gospodarczej w nowej formie pozwala na świadczenie usług 24 godziny na dobę 7 dni w tygodniu pozwala na świadczenie nowych usług (trywialnym przykładem jest usługa dostarczania Internetu) wymusza pojawienie się nowych zawodów (webmaster), nowych form pracy (teleworking) powoduje coraz mniejsze znaczenie granic
Globalne społeczeństwo informatyczne Informacja staje się zasobem dobrem ekonomicznym. Dostęp do informacji, a więc dostęp do technologii ja udostępniająca nabiera charakteru powszechnego. Demokratyzacja dostępu do informacji i swoboda jej wymiany wymusza nowe formy organizacji i demokratyzacji życia politycznego. Wzrasta znaczenie sektora usług nad sektorem produkcyjnym w tworzeniu PKB. W usługach i produkcji wzrasta znaczenie sektora informatycznego (ilość zatrudnionych, udział w tworzeniu PKB). Inne sektory gospodarki uzależniają się od sektora informatycznego. Fundamentalnego znaczenia dla gospodarki i jej konkurencyjności nabiera jakość edukacji i szybkość aplikacji wiedzy. Źródło: B. Gregor, M. Stawiszyński, e-commerce, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz Łódź 2002, s.15
Nowa gospodarka Niektórzy używają nowych haseł ( nowa gospodarka new economy ; e-gospodarka e-economy ) na określenie gospodarki nowego typu, opierającej się na informatyzacji globalizacji łączności wszystkiego ze wszystkim suwerenności klientów i wiedzy Wiedza staje się najważniejszym czynnikiem produkcji, ważniejszym niż tradycyjne: ziemia, praca i kapitał
Firmy w nowej gospodarce Aby sprostać rosnącej konkurencji oraz wymaganiom klientów i jednocześnie wykorzystać do tego celu Internet, należy dokonać istotnych zmian w dotychczasowych sposobach działania organizacji gospodarczych Internet, dostarczając nowych instrumentów i możliwości działania, zmienia wiele założeń leżących u podstaw dotychczas stosowanego marketingu, będącego zasadniczym czynnikiem rozwoju przedsiębiorstw
Electronic commerce (E-commerce) E-commerce możemy zdefiniować jako wymianę informacji handlowych i gospodarczych, utrzymywanie relacji biznesowych, prowadzanie transakcji zgodnie z odpowiednimi strategiami biznesowymi, za pośrednictwem sieci komputerowych
Electronic commerce (E-commerce) Do e-commerce zalicza się nie tylko sam fakt kupna i sprzedaży towarów lub usług. W tym obszarze mamy też szereg procesów komunikacyjnych. Procesy te wchodzą i wychodzą z organizacji, oraz przebiegają pomiędzy nią a jej otoczeniem. Podstawową rolą procesów komunikacyjnych jest wspieranie funkcji biznesowych danej firmy, oddziaływanie na klientów, zapewnienie współpracy z partnerami W takim ujęciu e-commerce jest raczej STRATEGIĄ GOSPODARCZĄ, która wspiera kompleksową wymianę produktów niż zbiorem konkretnych narzędzi i technologii. Produktem tutaj może być wszystko: usługa, przedmiot, informacja itp. - coś, co ma dla firmy lub jej partnera konkretną wartość.
System E-commerce System informatyczny wspierający funkcjonowanie danej firmy w obszarze e-commerce