Systemy informatyczne w zarządzaniu

Transkrypt

1 Systemy informatyczne w zarządzaniu dr inŝ. Michał Tomaszewski Instytut Elektrowni i Systemów Pomiarowych Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki Politechnika Opolska

2 Zakres wykładu podstawowe definicje ewolucja systemów komputerowych wspierających zarządzanie geneza e-commerce - rozwój technik komunikacyjnych

3 Podstawowe pojęcia E-COMMERCE SYSTEM E-COMMERCE ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZADZANIA SYSTEM ZARZADZANIA SYSTEM INFORMATYCZNY SYSTEM INFORMACYJNY SYSTEM

4 System System (gr. σύστηµα systema rzecz złoŝona) - jakikolwiek obiekt fizyczny lub abstrakcyjny, w którym moŝna wyróŝnić jakieś wzajemnie powiązane dla obserwatora elementy W tym sensie podział czegoś na systemy jest względny i zaleŝy od tego kto przy pomocy czego i do czego poklasyfikował jakiś zbiór na systemy. Dlatego teŝ elementy jednego systemu mogą stanowić składniki innych systemów W filozofii systemem nazywa się zbiór tez i twierdzeń stanowiących pewną spójną całość. TakŜe zasady organizacji czegoś zbiór przepisów lub reguł obowiązujących w danej dziedzinie Według Mariana Mazura system jest to zbiór elementów i zachodzących miedzy nimi relacji

5 Klasyfikacja systemów Istnieje wiele kryteriów hierarchicznej taksonomii systemów, najbardziej ogólne, interdyscyplinarne podziały podstawowe to: systemy abstrakcyjne i fizyczne: abstrakcyjne: np. systemy pojęć, reguł, modeli, działań, fizyczne: zbudowane z materii lub/i energii. systemy statyczne i dynamiczne: systemy statyczny jest niezmienny w czasie, moŝe być abstrakcyjny lub fizyczny, system dynamiczny to taki, w którym zmiana w jednej części wpływa na pozostałe; największy dynamiczny system fizyczny to Wszechświat. systemy otwarte, zamknięte i autonomiczne - ten podział w zastosowaniu do systemów fizycznych jest subiektywny i przybliŝony

6 System informacyjny System informacyjny moŝemy określić jako wielopoziomową strukturę, która pozwala uŝytkownikowi tego systemu na transformowanie określonych informacji wejścia na poŝądane informacje wyjścia za pomocą odpowiednich procedur i modeli. W wyniku uzyskania tych informacji podejmowane są określone decyzje Konkretny system informacyjny moŝna analizować jako wielopoziomową strukturę, w element łańcucha decyzyjnego funkcjonujący w systemie zarządzania W teorii zarządzania system informacyjny to zespół środków materialnych, finansowych, algorytmów i ludzi, zapewniający sprawne zarządzanie przedsiębiorstwem

7 System informacyjny Dane: surowe fakty o organizacji i jej działaniach (np. transakcjach) Informacje: celowo zorganizowane dane posiadające określone znaczenie Wiedza: informacje nadająca się do wykorzystania System informacyjny przetwarza dane w uŝyteczne informacje System inteligentny - potrafi generować wiedzę

8 System informatyczny System informatyczny jest to wyodrębniona część systemu informacyjnego, która jest z punktu widzenia przyjętych celów skomputeryzowana Systemy informatyczne mogą być bardzo proste - systemem takim moŝe być na przykład edytor tekstu uruchamiany na jednym komputerze, oraz złoŝone - jak na przykład system kontroli lotów na lotnisku, system bankowy, system zarządzający produkcją w mleczarni itp. Miarą złoŝoności systemu moŝe być na przykład ilość elementów systemu połączona ze złoŝonością stosowanego oprogramowania

9 Elementy systemu informatycznego sprzęt - obecnie głównie komputery, oraz urządzenia słuŝące do przechowywania danych urządzenia słuŝące do komunikacji między sprzętowymi elementami systemu urządzenia słuŝące do komunikacji między ludźmi a komputerami urządzenia słuŝące do odbierania danych ze świata zewnętrznego - nie od ludzi (na przykład czujniki elektroniczne, kamery, skanery) urządzenia słuŝące do wpływania systemów informatycznych na świat zewnętrzny - elementy wykonawcze (na przykład silniki sterowane komputerowo, roboty przemysłowe, podłączony do komputera ekspres do kawy, sterowniki urządzeń mechanicznych) urządzenia słuŝące do przetwarzania danych nie będące komputerami oprogramowanie zasoby osobowe - ludzie elementy organizacyjne - czyli procedury korzystania z systemu informatycznego, instrukcje robocze itp. elementy informacyjne; bazy wiedzy - ontologie dziedziny/dziedzin, w których uŝywany jest system informatyczny - na przykład podręcznik księgowania w wypadku systemu finansowo-księgowego

10 System zarządzania System zarządzania w organizacji moŝna określić jako zbiór działań, które obejmuje pełny cykl procesu zarządzania, a więc: planowanie i podejmowanie decyzji organizowanie przewodzenie tj. kierowanie ludźmi kontrolowanie skierowane na zasoby organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne) i wykonywane z zamiarem osiągnięcia celu w sposób sprawny i skuteczny. Według: Griffin R. W,: Podstawy zarządzania organizacjami, PWN. Warszawa 1996.

11 Ewolucja systemów komputerowych wspomagających zarządzadzanie

12 Zintegrowany system zarządzania (ZSZ) Zintegrowany system informatyczny przedsiębiorstwa (ZSI) Komputerowy system zarządzania (KSZ)

13 Zintegrowane systemy zarządzania Mówiąc o zintegrowanym systemie zarządzania naleŝy mieć na myśli: modułowo zorganizowany system informatyczny, obsługujący wszystkie sfery jego działalności, (marketing, planowanie oraz zaopatrzenia, przygotowanie i sterowanie produkcji, dystrybucję, sprzedaŝ, gospodarkę remontową, prace finansowo-księgowe, gospodarka zasobami ludzkimi i inne).

14 Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania

15 Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania IC lata 70 IC - Systemy ewidencyjno-transakcyjne (ang. Inventory Control )

16 Systemy klasy MRP lata 70 MRP - Planowanie Potrzeb Materiałowych (ang. Material Requirement Planning) Cechuje się zamkniętą pętlą planowania materiałowego (closed-loop MRP) Pozwala obliczyć dokładną ilość materiałów i terminarz dostaw tak, aby sprostać ciągle zmieniającemu się popytowi na poszczególne produkty. Opiera się na modelu produkcji, który uwzględnia wpływ informacji zwrotnych, określających stan procesu produkcyjnego w róŝnych fazach jego zaawansowania, na róŝne parametry opisujące całość produkcji DOKŁADNA ILOŚĆ MATERIAŁÓW I TERMINARZ DOSTAW PROCES PRODUKCYJNY

17 Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - MRP II - lata 80 MRP II - Planowanie Zasobów Produkcyjnych (ang. Manufacturing Resource Planning) Rozbudowany o elementy związane z procesem sprzedaŝy i wspierające podejmowanie decyzji na szczeblach strategicznego zarządzania produkcją W modelu MRP II bierze się pod uwagę wszystkie sfery zarządzania przedsiębiorstwem: przygotowanie produkcji, planowanie i kontrolę produkcji oraz sprzedaŝ i dystrybucję wyprodukowanych dóbr

18 Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - MRP II MRP II jest metodą planowania potrzeb materiałowych oraz wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa (ludzi i stanowisk produkcyjnych), w taki sposób, aby zaspokoić zapotrzebowanie klientów przy moŝliwie najniŝszym koszcie WYKORZYSTANIE ZASOBÓW PRZEDSIĘBIORSTWA ZAPOTRZEBOWANIE KLIENTÓW NAJNIśSZY KOSZT

19 Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - MRP II Zaplanowanie zamówień od dostawców i zleceń produkcyjnych, aby była spełniona podstawowa zasada nowoczesnego zarządzania: WŁAŚCIWY ELEMENT WŁAŚCIWE MIEJSCE WŁAŚCIWY CZAS

20 Prognozowanie SprzedaŜy Obsługa Klienta Do NaleŜności Projektowanie Procesu Produkcyjnego Harmonogram Produkcji MRP Zasoby Magazynowe Do Księgi Głównej Do Księgi Głównej Kontrola Produkcji Kontrola Zakupów Do Zobowiązań

21 Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - MRP II CPM - Critical Path Method (Metoda ŚcieŜki Krytycznej) JiT - Just intime (Dostawy Dokładnie na Czas) KANBAN - (System Produkcyjny oparty o Karty Kontrolne) OPT - Optimized Production Timetable (Technologia Optymalizacji Produkcji) DRP - Distribution Resource Planning (Planowanie Zasobów Dystrybucyjnych) TQM - Total Quality Management (Kompleksowe Zarządzanie Jakością) WORKFLOW - (Wspomaganie Zarządzania Zasobami i Przepływem Pracy) CAD - Computer Aided Design (Projektowanie Wspomagane Komputerowo) CAM - Computer Aided Manufacturing (Produkcja Wspomagana Komputerowo) FK - (System Finansowo-Księgowy)

22 Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania ERP lata 90 ERP - Planowanie Zasobów Przedsiębiorstwa (ang. Enterprise Resorce Planning) inaczej nazywany MRP III Planowanie Zasobów Finansowych (ang. Money Resource Planning) UmoŜliwia szybkie planowanie i korekcję działalności gospodarczej przedsiębiorstw

23 Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - ERP W systemach ERP/MRP III powszechnie stosowane są mechanizmy umoŝliwiające symulowanie róŝnorodnych posunięć i analizę ich skutków, takŝe finansowych ERP jest systemem obejmującym całość procesów produkcji i dystrybucji, który integruje róŝne obszary działania przedsiębiorstwa, usprawnia przepływ krytycznych dla jego funkcjonowania informacji i pozwala błyskawicznie odpowiadać na zmiany popytu Jego głównym celem jest moŝliwie najpełniejsza integracja wszystkich szczebli zarządzania przedsiębiorstwem, włącznie ze szczeblami najwyŝszymi

24 Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania ERP II ERP II (ERP II Gartner Group) jest zbiorem specyficznych dla danej branŝy aplikacji, które generują wartości dla klientów i udziałowców poprzez udostępnienie i optymalizację procesów zarówno wewnątrz przedsiębiorstwa jak i pomiędzy przedsiębiorstwami - partnerami. ERP II odróŝnia od swojego poprzednika otwarcie przedsiębiorstwa na zewnętrznych partnerów, z czym wiąŝe się potrzeba udostępnienia najistotniejszych informacji na temat wspólnych procesów. Taka wymiana informacji powoduje stworzenie społeczności grupującej podmioty, które łączą wspólne interesy. Pozwala to na aktywny udział w całym łańcuchu wartości pomiędzy współpracującymi przedsiębiorstwami. Z technicznego punktu widzenia ERP II róŝni się od ERP I tym, Ŝe jego architektura bazuje na sieci, jest otwarta co pozwala na integrację z innymi systemami

25 Ewolucja zintegrowanych systemów zarządzania - DEM DEM - Dynamiczne Modelowania Przedsiębiorstwa (ang. Dynamic Enterprise Modelling) DEM to nowatorskie rozwiązanie wprowadzone na rynek przez firmę Baan w 1996 r. Jest to zestaw zintegrowanych narzędzi do dynamicznego modelowania struktury przedsiębiorstwa umoŝliwiający bezpośrednie przejście od modelu firmy do gotowej konfiguracji aplikacji i menu dla poszczególnych uŝytkowników

26 S. ewidencyjnotransakcyjne S. informacyjnodecyzyjne S. wspomagania decyzji S. eksperckie S. informowania kierownictwa S. sztucznej inteligencji MRP MRP II DEM ERP ERP II E-COMMERCE

27 Rozwój technik komunikacyjnych Koniec dwudziestego wieku gwałtowny rozwój technik komunikacyjnych Rozwój Internetu ogólnodostępnej ogólnoświatowej sieci komputerowej Wraz z dalszym postępem technik komputerowych w zakresie szybkości przetwarzania i moŝliwości gromadzenia informacji tworzy to podwaliny pod rozwój gospodarki w której: informacja staje się kluczowym dobrem ekonomicznym, sektor usług staje się waŝniejszy od tradycyjnych (produkcyjnych) działów, wszystko w coraz większym stopniu staje się uzaleŝnione od technik informatycznych.

28 Internet: spełnia rolę nowego, niezawodnego, taniego i szybkiego medium transmisyjnego otwiera przestrzeń dla prowadzenia działalności gospodarczej w nowej formie pozwala na świadczenie usług 24 godziny na dobę 7 dni w tygodniu pozwala na świadczenie nowych usług (trywialnym przykładem jest usługa dostarczania Internetu) wymusza pojawienie się nowych zawodów (webmaster), nowych form pracy (teleworking) powoduje coraz mniejsze znaczenie granic

29 Globalne społeczeństwo informatyczne Informacja staje się zasobem dobrem ekonomicznym. Dostęp do informacji, a więc dostęp do technologii ja udostępniająca nabiera charakteru powszechnego. Demokratyzacja dostępu do informacji i swoboda jej wymiany wymusza nowe formy organizacji i demokratyzacji Ŝycia politycznego. Wzrasta znaczenie sektora usług nad sektorem produkcyjnym w tworzeniu PKB. W usługach i produkcji wzrasta znaczenie sektora informatycznego (ilość zatrudnionych, udział w tworzeniu PKB). Inne sektory gospodarki uzaleŝniają się od sektora informatycznego. Fundamentalnego znaczenia dla gospodarki i jej konkurencyjności nabiera jakość edukacji i szybkość aplikacji wiedzy. Źródło: B. Gregor, M. Stawiszyński, e-commerce, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz Łódź 2002, s.15

30 Nowa gospodarka Niektórzy uŝywają nowych haseł ( nowa gospodarka new economy ; e-gospodarka e-economy ) na określenie gospodarki nowego typu, opierającej się na informatyzacji globalizacji łączności wszystkiego ze wszystkim suwerenności klientów i wiedzy Wiedza staje się najwaŝniejszym czynnikiem produkcji, waŝniejszym niŝ tradycyjne: ziemia, praca i kapitał

31 Firmy w nowej gospodarce Aby sprostać rosnącej konkurencji oraz wymaganiom klientów i jednocześnie wykorzystać do tego celu Internet, naleŝy dokonać istotnych zmian w dotychczasowych sposobach działania organizacji gospodarczych Internet, dostarczając nowych instrumentów i moŝliwości działania, zmienia wiele załoŝeń leŝących u podstaw dotychczas stosowanego marketingu, będącego zasadniczym czynnikiem rozwoju przedsiębiorstw

32 Electronic commerce (E-commerce) E-commerce moŝemy zdefiniować jako wymianę informacji handlowych i gospodarczych, utrzymywanie relacji biznesowych, prowadzanie transakcji zgodnie z odpowiednimi strategiami biznesowymi, za pośrednictwem sieci komputerowych

33 Electronic commerce (E-commerce) Do e-commerce zalicza się nie tylko sam fakt kupna i sprzedaŝy towarów lub usług. W tym obszarze mamy teŝ szereg procesów komunikacyjnych. Procesy te wchodzą i wychodzą z organizacji, oraz przebiegają pomiędzy nią a jej otoczeniem. Podstawową rolą procesów komunikacyjnych jest wspieranie funkcji biznesowych danej firmy, oddziaływanie na klientów, zapewnienie współpracy z partnerami W takim ujęciu e-commerce jest raczej STRATEGIĄ GOSPODARCZĄ, która wspiera kompleksową wymianę produktów niŝ zbiorem konkretnych narzędzi i technologii. Produktem tutaj moŝe być wszystko: usługa, przedmiot, informacja itp. - coś, co ma dla firmy lub jej partnera konkretną wartość.

34 System E-commerce System informatyczny wspierający funkcjonowanie danej firmy w obszarze e-commerce

35 Cykl Ŝycia systemu System informacyjny zmienia się wraz ze zmianami zachodzącymi w organizacji. Zmiany te wywołane są rozmaitymi czynnikami. System informacyjny przechodzi wraz z organizacją kolejne stadia rozwoju. Od momentu powstania organizacji i burzliwego jej rozwoju aŝ do okrzepnięcia, a następnie likwidacji lub restrukturyzacji Analiza Projekt WdroŜenie Utrzymanie

36 E-commerce Kisielnicki J., Sroka H., Systemy informacyjne biznesu, Agencja Wydawnicza PLACET, Warszawa 1999

37 Analiza i projektowanie systemu E-COMMERCE Podstawy PHP Zaawansowane funkcje PHP połączenie z bazami danych obsługa sesji cookies