GRY I ZABAWY WSPOMAGAJĄCE NAUCZANIE PIŁKI KOSZYKOWEJ I. WSTĘP Koszykówka jest grą cieszącą się bardzo duŝą popularnością wśród dzieci i młodzieŝy. Atrakcyjność jej sprawiła, Ŝe stała się bardzo popularna na całym świecie. Celem jej jest przede wszystkim stworzenie warunków do wyŝycia ruchowego i wszechstronnego rozwoju motorycznego młodego człowieka. W początkowym okresie nauczania koszykówki waŝne jest aby nie naduŝywać mało atrakcyjnej i nuŝącej formy ścisłej, zastępując ja atrakcyjnymi dla dzieci grami i zabawami, które dają szerokie pole do indywidualnych poczynań uczestników, kształcąc uwagę, koncentrację, szybką reakcję oraz rozwijając sprawność ruchową. Grom i zabawom towarzyszy zwykle duŝe zaangaŝowanie uczuciowe i emocjonalne, co bardzo zbliŝa je do sportu. Są przepełnione uczuciem nieskrępowanej radości i zadowolenia, przez co forma ta jest akceptowana i lubiana przez dzieci. Umiejętnie i racjonalnie dawkowane gry i zabawy mogą z powodzeniem na początkowym etapie nauczania zastąpić inne formy ruchu. II. OSWAJANIE Z PIŁKĄ - w postawie krąŝenie piłki dookoła bioder - w postawie krąŝenia piłki dookoła głowy - w postawie krąŝenie piłki dookoła kolan - w rozkroku, przenoszenie piłki po ósemce między nogami - w postawie podrzut piłki - klaśnięcie - chwyt - w postawie podrzut pikli - dotknięcie podłogi oburącz - chwyt piłki moŝna dokładać 2, 3 1
klaśnięcia) - w postawie podrzut piłki - dotknięcie podłogi oburącz - chwyt piłki - podrzut piłki z przodu nad głową, chwyt z tyłu za plecami - w marszu przekładanie piłki między nogami, piłkę przekładamy od środka na zewnątrz - w marszu tyłem przekładanie piłki między nogami - siad rozkroczny - toczenie piłki opuszkami palców dookoła wyprostowanych w stawach kolanowych nóg i dookoła tułowia - w siadzie prostym przetaczanie piłki z prawej do lewej ręki przez wznos prostych nóg w górę - w leŝeniu tyłem przetaczanie piłki pod biodrami w leŝeniu tyłem wyrzut piłki w górę, chwyt po przetoczeniu przez lewy lub prawy bark w postawie w rozkroku ręka prawa trzyma piłkę z przodu między nogami, lewa z tyłu, puścić piłkę, zmienić układ rąk, złapać piłkę - w postawie w rozkroku trzymamy piłkę oburącz z przodu między nogami, puścić piłkę i złapać j ą ponownie przekładając ręce równolegle za siebie III. GRY I ZABAWWY DOSKONALĄCE TCHNIKĘ PORUSZANIE SIĘ PO BOISKU 1. Berek plecami do linii. Drogą losowania wyznacza się kilku berków (jeden na 4-5 zawodników), a zadaniem ich będzie chwytanie pozostałych zawodników. Złapany zmienia berka. Zawodnicy poruszają się po boisku do siatkówki w podany przez prowadzącego sposób (postawa wysoka, krok dostawny itp.). Zawodnicy uciekając przez cały czas powinni być zwróceni plecami do końcowej linii boiska, na połowie której się znajdują. Inne ustawienie się zawodnika powoduje zmianę z berkiem. Zabawa trwa 2-3 minuty. Wygrywa zawodnik, który ani razu lub raz był berkiem. Pierwszym zawodnikom, którzy rozpoczynali zabawę, roli berków nie wlicza się do oceny, 2. Sztafeta zawracana z zatrzymaniem. Szkic sytuacyjny sztafety podano na rysunku 1. Na sygnał prowadzącego startują 2
pierwsi zawodnicy z druŝyn, kaŝdy wykonuje następujące zadania: bieg do linii środkowej i prawidłowe zatrzymanie się, powrót w kierunku druŝyn i zatrzymanie się na przedłuŝeniu linii rzutów wolnych, otrzymanie piłki od sędziego pomocnika i z powrotem oddanie piłki, bieg i zatrzymanie się na przedłuŝeniu dalszej linii rzutów wolnych, ponowny powrót na bliŝszą linię rzutów wolnych i wykonanie zadania piłką jak poprzednio. Po podaniu piłki zawodnik wraca za linię startu, po przekroczeniu której startuje kolejny zawodnik. Uwagi metodyczne. Zawodnik doskonali zatrzymywanie się po szybkim biegu, zmianę kierunków biegu oraz elementy chwytu i róŝnych sposobów podań, który ustala prowadzący przed grą. Sztafetę powtarza się 2-3 razy. Rys. 1 CHWYTY I PODANIA PIŁKI 1. Złap piłkę. Zabawę prowadzimy na Vz boiska do siatkówki. Liczba uczestników dowolna. Zawodnicy kolejno odliczają i zapamiętują swoje numery. Zawodnik oznaczony numerem l wchodzi z piłką do środka pozostali wiąŝą koło. Środkowy podrzuca piłkę do góry wywołując jednocześnie dowolny numer zawodnika z obwodu. Wywołany zawodnik wbiega do koła i chwyta piłkę z powietrza. Z kolei on wywołuje dowolny numer zawodnika, itd. Za kaŝdy nieudany chwyt zawodnik otrzymuje punkt 3
karny. Zabawa trwa 2-3 minuty. Wygrywają zawodnicy bez punktów karnych. Uwagi metodyczne. Zabawa jest przeznaczona dla młodych początkujących zawodników. W zaleŝności od umiejętności naleŝy regulować odległość między zawodnikiem środkowym a pozostałymi na obwodzie koła oraz określać wysokość podrzucania piłki. 2. Kto dalej poda piłkę. Zabawę prowadzimy na boisku do koszykówki, piłka do koszykówki dla kaŝdego uczestnika zabawy. Zawodnicy z piłkami ustawiają się na linii końcowej boiska w odstępie 1-2 kroków od siebie. Na sygnał prowadzącego kaŝdy wykonuje w określony sposób podanie w górę do przodu, tak aby po biegu mógł złapać piłkę w powietrzu. Zawodnik, który po podaniu złapie piłkę najdalej wygrywa. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie. Uwagi metodyczne. Prowadzący określa sposób wykonywania podań. W zabawie naleŝy przestrzegać, by zawodnicy po chwycie piłki zatrzymywali się w miejscu bez robienia kroków". Dozwolone są podania piłki łukiem. 3. Kto więcej poda w czasie biegu. Zabawę prowadzimy na dowolnym boisku, potrzebna jest jedna piłka koszykowa, udział biorą dwie druŝyny o równej liczbie zawodników. Szkic sytuacyjny gry przedstawiony jest na rysunku 2. Na sygnał prowadzącego zawodnicy druŝyny ustawionej w prostokącie podają piłkę począwszy od zawodnika skrajnego (nr 1) kolejno do końca i z powrotem tak długo, aŝ wszyscy zawodnicy druŝyny przeciwnej nie obiegną ich dookoła na zasadzie sztafety. Kolejny zawodnik druŝyny obiegającej moŝe startować wtedy, kiedy poprzednik minie linię startu. Sędzia liczy wykonane podania. Następuje zmiana druŝyn z tym, Ŝe zawodnicy, którzy przechodzą do podań piki, ustawiają się w tych samych miejscach, co ich przeciwnicy. Wygrywa druŝyna, której zawodnicy wykonają więcej podań w czasie biegu zawodników druŝyny przeciwnej. Uwagi metodyczne. Odległość między zawodnikami druŝyny podającej, które wpływają na dystans biegu oraz sposób wykonywania podań ustala prowadzący. Zawodnicy doskonalą chwyt i podania piłki oraz poruszanie się po kole. Grę powtarza się 2-5 razy zmieniając kierunek biegu i sposób podania piłki. 4
Rys.2 4. Wybijanka koszykarska. Zabawa odbywa się na boisku do koszykówki, udział biorą dwa zespoły o równej liczbie zawodników. Jeden zespół jest goniącym, drugi uciekającym. Zawodnicy druŝyny uciekające posiadają piłkę. Uciekający są zbijani poprzez dotknięcie piłką. Nie wolno rzucać piłką w uciekających. Piłka porusza się między goniącymi dzięki podaniom; nie wolno biegać z piłką ani kozłować. Osoba z druŝyny uciekającej dotknięta piłką wypada z gry. Zabawa odbywa się na czas. Wygrywa zespół który w krótszym czasie wybije wszystkich uciekających. KOZŁOWANIE PIŁKI 1. Król dryblingu. Zabawa odbywa się na dowolnym boisku, Przybory - piłki koszykowe. Liczba uczestników dowolna. Na sygnał prowadzącego kaŝdy zawodnik kozłuje piłkę na ograniczonym boisku. Zgodnie z przepisami gry w koszykówkę stara się ją jak najdłuŝej utrzymać, a jednocześnie wybić innemu zawodnikowi. Zawodnik, któremu została wybita piłek, przerwał kozłowanie lub popełnił błąd w grze piłką, odpada z zabawy. Zawodnik, który zostanie na boisku jest królem dryblingu. Uwagi metodyczne. Zawodnicy doskonalą kozłowanie w formie, która jest atrakcyjna nie tylko dla dzieci i młodzieŝy. W przypadku przedłuŝania się zabawy, naleŝy ją przerwać, a pozostałych na boisku ogłosić zwycięzcami. 5
2. Sztafeta z dwukrotnym kozłowaniem. Zabawa odbywa się na dowolnym boisku. Przybory - piłki koszykowe (dwie na zespół), kółka hula-hop. Uczestnicy - dwie lub trzy druŝyny o równej liczbie zawodników. Szkic sytuacyjny sztafety podano na rysunku 3. Odległość od linii startu-mety do kół bliŝszych wynosi 4-6 m, do dalszych 6-8 m. Średnica kół wynosi l m. NA sygnał prowadzącego pierwsi zawodnicy z druŝyn biorą jedną z leŝących na linii piłek, kozłują do pierwszego koła i po prawidłowym zatrzymaniu się zostawiają w nim piłkę. Wracają po drugą piłkę, którą w taki sam sposób przenoszą do koła dalszego. Kolejny zawodnik startuje po piłki wtedy, kiedy jego poprzednik minie linię mety-startu itd. Na zmianę - jeden zawodnik zanosi piłki do kół, drugi przenosi je na linię startu-mety. Wygrywa zespół, który wykona zadanie w krótszym czasie i bez błędów. Uwagi metodyczne. Utrudnienie: jedną piłkę zawodnik kozłuje prawą ręką, drugą - lewą. Sztafetę powtarza się 2-4 razy, zmieniając ustawienie zawodników w druŝynie tak, aby ci, którzy prowadzili piłki do kół przy powtarzaniu prowadzili je z kół. 3. Kozłowanie piłki tyłem. Dwie druŝyny o równej liczbie zawodników. Przybory - dwie piłki do kosza. Zawodnicy obu druŝyn ustawiają się w rzędach na linii startu-mety. W odległości 6-9 m wyznacza się linię półmetka. Na sygnał prowadzącego pierwsi zawodnicy z druŝyn poruszając się tyłem do półmetka i z powrotem, kozłuj ą piłkę. Po przekroczeniu linii startu-mety przekazują piłkę kolejnym zawodnikom. Wygrywa druŝyna która szybciej ukończy wyścig. Uwagi metodyczne. Współzawodnictwo z kozłowaniem poruszając się tyłem naleŝy wprowadzać wtedy, kiedy zawodnicy opanowali juŝ kozłowanie przodem. RZUTY DO KOSZA 1. Rzuty wolne. Zabawa odbywa się na boisku do koszykówki; w zaleŝności iloma koszami dysponujemy, dzielimy uczestników na równe pod względem ilości zespoły. KaŜdy zespół ma 6
jedną piłkę. Na sygnał prowadzącego kaŝdy wykonuje po jednym rzucie wolnym, zbiera piłkę i podaje następnemu. DruŜyna, która pierwsza zdobędzie 20 punktów wygrywa konkurs 2. Kto nie trafi odpada. W róŝnych odległościach od tablicy z koszem wyznaczamy 3 koła o średnicy '/2 m. Drogą losowania ustalamy kolejność rzucających. Rzuty rozpoczynamy z koła najbliŝej kosza. KaŜdy ma trzy próby, z których jedna powinna zakończyć się celnym trafieniem do kosza. Kto nie trafi - odpada. Ci. którzy trafią, wykonują kolejny rzut z dalszego koła. / drugiego koła kaŝdy ma tylko dwie próby, kto nie trafi - odpada. Z koła znajdującego się najdalej od kosza zawodnicy mają tylko po jednym rzucie. Kto trafi zwycięŝa. Uwagi melodyczne. Zawodnicy doskonalą rzuty z półdystansu oraz dystansu. Prowadzący ustala sposoby wykonywania rzutów do kosza oraz odległości i kąt wyznaczenia kół w stosunku do tablicy z koszem. Zabawa jest atrakcyjna i emocjonująca. 3. Sztafeta z kozłowaniem i rzutem. Zabawa odbywa się na boisku do koszykówki, uczestników dzielimy na dwa zespoły o równej liczbie zawodników. Zespoły ustawiają się na linii środkowej, kaŝdy w stronę swojego kosza. Na sygnał prowadzącego zawodnicy kozłują piłkę w kierunku kosza, w określony sposób wykonują rzut do kosza. W razie nietrafieni wykonuje się dobitkę aŝ do skutku. Po trafionym rzucie zawodnik chwyta piłkę, kozłuje ją do koła środkowego, skąd podaje kolejnemu zawodnikowi, który wykonuje zadanie jak poprzednik. ZwycięŜa druŝyna, której zawodnicy szybciej wykonają sztafetę. 4. Dwadzieścia jeden punktów. KaŜdy rzuca z tej samej pozycji. Za celny rzut uzyskuje 3 pkt. Dobitka po niecelnym rzucie wykonana bezpośrednio po zebraniu piłki z tablicy 2 pkt. I l pkt. jeŝeli piłka po niecelnym rzucie dotknęła podłoŝa, a dobitka jest celna. ZwycięŜa ten. kto pierwszy zdobędzie 21 pkt. Uwagi melodyczne. Zawodnicy doskonalą rzuty z półdystansu oraz.,dobitki" po niecelnym rzucie. 7