Ekonomiczna analiza podatków 3. Podatki a działalność gospodarcza Owsiak (2005), Finanse Publiczne, PWN Osiatyński J., Finanse publiczne - Ekonomia i polityka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006 James, Nobes (2014), The economics of Taxation, Fiscal Publications Ministerstwo Finansów (2017), Informacja dotycząca rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych za 2016 r., Warszawa 1
Plan: Podatki płacone przez przedsiębiorstwa, Różne rodzaje podatków - Wpływ podatków na typ, lokalizację i prowadzenie działalności gospodarczej, - Obciążenie podatkowe różnych rodzajów działalności. Działalność gospodarcza: spółki prawa handlowego, spółdzielnie, fundacje i stowarzyszenia, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, spółki cywilne. 2
Podatki płacone przez firmy: Podatek dochodowy od osób prawnych, Podatek od przychodów, Podatek od dochodów kapitałowych, Podatek od nieruchomości, Podmioty CIT: Osoby prawne, Wspólnicy spółki cywilnej, Ale nie wszystkie osoby prawne muszą płacić CIT ze względu na wyłączenia przedmiotowe. 3
CIT: Podstawą opodatkowania jest dochód = przychody koszty, Strata stratę można odliczyć od dochodu przez pięć kolejnych lat, ale wysokość rocznego obniżenia nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty, Pewna część podmiotów i źródeł przychodów zwolniona z podatku, Amortyzacja odpisy amortyzacyjne pozwalają włączyć w koszty ubytek wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, Od dochodu można odliczyć: - darowizny do 10% dochodu (ściśle określone cele), - 100 albo 150% wydatków na nabycie nowych technologii (po spełnieniu określonych warunków). 4
CIT: Stawka 19%, Od 2017 r. 15% dla nowopowstałych firm w pierwszym roku działalności i dla małych firm (przychody 1,2 mln EUR), Dochody (przychody w przypadku zagranicznych) z dywidend oraz inne udziały w zyskach osób prawnych nie są włączone do podstawy opodatkowania, ale podatek od tych dochodów (przychodów) także wynosi 19%, Rozliczenie roku do 31 marca następnego roku, Mali podatnicy (firmy o rocznych obrotach do 1,2 mln euro) oraz podatnicy rozpoczynający działalność mogą płacić zaliczki kwartalnie. 5
W 2016 r. należny podatek CIT to 33 845 088 tys. zł. Źródło: MF (2017) 6
Podmioty gospodarki narodowej (GUS) 4 237 691 Liczba aktywnych przedsiębiorców (COIG): 2 332 700 (?) ogółem przedsiębiorcy instytucje finansowe Liczba podatników, którzy wykazali przychód 460 705 452 802 7 903 Przeciętny przychód 11 003 000 7 325 000 221 703 000 Liczba podatników, którzy wykazali dochód 326 068 321 376 4 692 Przeciętny dochód 806 000 707 000 7 600 000 Liczba podatników, którzy wykazali stratę 147 139 142 852 4 287 Przeciętna strata 376 000 353 000 1 150 000 Liczba podatników, którzy wykazali dochody (przychody) wolne od 192 857 podatku Przeciętny dochód wolny od podatku 374 000 Liczba podatników odliczających od dochodu straty z lat ubiegłych 39 973 Przeciętna strata z lat ubiegłych odliczona od dochodu 361 000 Liczba podatników z innymi odliczeniami od dochodu 5 520 Przeciętne odliczenie od dochodu 70 000 Liczba podatników odliczających wydatki na nabycie nowych 40 technologii Przeciętne odliczenie 1 135 000 Liczba podatników 183 781 179 842 3 939 Przeciętny podatek przed odliczeniami 184 000 155 000 1 499 000 Liczba podatników dokonujących odliczeń od podatku 354 Przeciętne odliczenie od podatku 280 000 7
Central government CIT marginal rates, 2015 Country General rate Special rates Australia 30% Austria 25% Belgium 33% 3% surtax, reduced rates Canada 15% local CIT Chile 22,50% Czech Republic 19% 0%, 5% Denmark 23,50% Estonia 20% 0% for reinvested profits Finland 20% France 33,33% 10,7% surtax Germany 15% local CIT Greece 29% Hungary 10%, 19% local CIT Iceland 20% Ireland 12,50% 25% Israel 26,50% Italy 27,50% local CIT Japan 23,90% local CIT Korea 10%, 20%, 22% local CIT Luxembourg 20%, 21% local CIT Mexico 30% Netherlands 20%, 25% New Zealand 28% Norway 27% oil production and transport Poland 19% Portugal 21% 3%, 5%, 7% surtax, local CIT Slovak Republic 22% Slovenia 17% 0% Spain 25%, 28% local CIT Sweden 22% Switzerland 8,50% local CIT Turkey 20% United Kingdom 20% United States 15%-35% local CIT Source: Deloitte, Corporate Tax Rates 2015 8
Specjalne Strefy Ekonomiczne: Specjalne Strefy Ekonomiczne oferują: Zwolnienie dochodu uzyskanego z działalności w SSE z części CIT, Uzbrojone nieruchomości inwestycyjne w atrakcyjnych cenach, Nakłady na tworzenie i rozwój nowych miejsc pracy, Ewentualnie zwolnienie z podatku od nieruchomości. http://www.invest-in-wroclaw.pl/doing-business/systemzachet-inwestycyjnych/specjalne-strefy-ekonomiczne/ 9
Osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i działy specjalne produkcji rolnej: - Stawka 19%, - Nie można uzyskiwać przychodów z czynności świadczonych na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy (przez 2 lata), które odpowiadają czynnościom wykonywanym przez podatnika w ramach stosunku pracy, Kto może skorzystać: Osoba fizyczna samodzielnie, Osoba fizyczna przy zatrudnieniu pracowników, zleceniobiorców, podwykonawców, członków rodziny, Wspólnik spółki cywilnej i jawnej, Partner spółki partnerskiej, komandytariusz lub komplementariusz spółki komandytowej. 10
Osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i działy specjalne produkcji rolnej: Pozytywy: - Niska stawka podatku bez limitów przychodów bądź dochodów, - Można go płacić gdy mamy inne źródła dochodów. Wady: - Brak możliwości wspólnego rozliczenia ze współmałżonkiem, - Można odliczyć tylko straty podatkowe z lat poprzednich, składki ZUS i NFZ, - W wypadku straty prawa do tego rozliczenia, należy nie tylko zapłacić normalny PIT, ale również kary za zwłokę. W 2016 r. 534 027 podatników o przeciętnym dochodzie 224 529 zł i przeciętnym podatku 38 798 zł (17,28%). 11
Ryczałt ewidencjonowany: Kto może skorzystać: - Osoby fizyczne prowadzące własną działalność gospodarczą, - Spółki cywilne, tworzone przez osoby fizyczne, - Spółki jawne i partnerskie, pod warunkiem, że wspólnikami są jedynie osoby wykonujące wolny zawód, - Osoby świadczące usługi najmu. - Osoby duchowne Limity ryczałtu: - Przychody z działalności prowadzonej wyłącznie samodzielnie nie przekraczają 250 tys. euro. - Przychody uzyskano wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 250 tys. euro. 12
Stawki: Ryczałt ewidencjonowany: 20% (dla większości wolnych zawodów), 17% (m. in. usługi parkingowe i wynajem samochodów), 8,5% (gastronomia), 5,5 % (branża budowlana, branża wytwórcza), 3% (handel), 2% (sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu). Pozytywy: - Uproszczona księgowość i brak comiesięcznego składania deklaracji podatku dochodowego, - Można go płacić gdy mamy inne źródła dochodów. Wady: - Podatek od przychodów, nie ma kosztów uzyskania przychodu, nie ma ulg odliczanych od podatku (ale można odliczać straty, ZUS i NFZ), - Rozliczenie podatku do końca stycznia. 13
Karta podatkowa: Stała kwota podatku niezależnie od wartości faktycznie uzyskiwanych przychodów, Kwota podatku rośnie ze wzrostem zatrudnienia oraz z wielkością miejscowości, w której działalność jest prowadzona. Pozytywy: - Brak obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, - Można zrzec się tej formy opodatkowania i zapłacić normalny podatek dochodowy, Wady: - Wpłaty podatku co miesiąc, - Rozliczenie podatku do końca stycznia, - Brak ulg i zwolnień, ale można odliczyć składki na NFZ. 14
Karta podatkowa: Karta podatkowa dotyczy ograniczonej liczby zawodów. Przykłady: szewc (naprawiający jedynie obuwie) bez pracowników w miejscowości zamieszkałej przez 5-50 tys. mieszkańców zapłaci w 2018 roku miesięcznie 122 zł (w 2017, 2016 r, 2015 r. i w 2014 r. płacił 120 zł, w 2013 r. płacił 119 zł, w 2012 r. płacił 115 zł, w 2011 r. płacił 111 zł); fryzjer damski w miejscowości zamieszkałej przez 5-50 tys. mieszkańców z jednym pracownikiem zapłaci w 2018 roku miesięcznie 371 zł (w 2017, 2016 r., 2015 r. i w 2014 r. płacił 365 zł, w 2013 r. płacił 362 zł, w 2012 r. płacił 349 zł, w 2011 r. płacił 335 zł); fryzjer męski w takiej samej miejscowości (5-50 tys. mieszkańców) i też z 1 pracownikiem zapłaci w 2018 roku miesięcznie 309 zł (w 2017, 2016 r., 2015 r. i w 2014 r. płacił 304 zł, w 2013 r. płacił 301 zł, w 2012 r. płacił 290 zł, w 2011 r. płacił 279 zł); ślusarz bez pracowników w miejscowości do 5 tys. mieszkańców zapłaci w 2018 roku miesięcznie 371 zł (w 2017, 2016 r., 2015 r. i 2014 r. płacił 365 zł, w 2013 r. płacił 362 zł, w 2012 r. płacił 349 zł, w 2011 płacił 335 zł). Źródło: https://www.finanse.mf.gov.pl/documents/766655/5980329/obw.+mrif+mp+2017+poz.+1111.pdf 15