Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Życie gospodarcze Kryzys finansowy geneza i konsekwencje Anna Cupriak Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 12 października 2015 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Co wiemy o ekonomii? Co sądzimy o sytuacji gospodarczej w naszym kraju? Co mówimy na ten temat dzieciom?
Plan wykładu Pojęcie kryzysu jak kryzys rozumieją Polacy, jak kryzys definiuje ekonomia Przyczyny kryzysów gospodarczych Skąd wiemy że jest kryzys mierniki aktywności gospodarczej Jasna strona kryzysów kto może zyskać na kryzysie, jak w czasie kryzysu zachowują się firmy społecznie odpowiedzialne
Kryzys co to takiego? Co kojarzy się Państwu ze słowem KRYZYS?
Postawy Polaków wobec kryzysu Pragmatycy 43% Teoretycy 28% Zagubieni 22% Zorientowani 6%
Postawy Polaków wobec kryzysu PRAGMATYCY (43%) Kryzys jest w mojej lodówce. Kryzys dla pragmatyków to głównie bezrobocie i podwyżki cen. Mimo to, nie odczuwają związanych z tym silnych emocji. Ma wymiar głównie praktyczny, życiowy. Jedyne pozapragmatyczne skojarzenia to: polityka, oszustwo i niestabilność gospodarki.
Postawy Polaków wobec kryzysu TEORETYCY (28%) Kryzys jest w Grecji. Teoretycy postrzegają kryzys głównie w kontekście makroekonomicznym. Kojarzy sięim głównie z Grecjąi rysowanym w mediach obrazem reakcji łańcuchowej i rosnącej niestabilności rynków finansowych. Nie boją siękryzysu, nie czują widma trudności we własnym życiu. Dla nich to zjawisko odległe, bardziej teoretyczne, niż przekładające się na ich codzienne życie.
Postawy Polaków wobec kryzysu ZAGUBIENI (22%) Kryzys puka do drzwi. Zagubionym kryzys kojarzy się przede wszystkim z lękiem, niepewnością, bezsilnościąi obawą o pracę. Kryzys to dla nich i wizja biedy i podwyżek cen, także paliw. Postrzegają kryzys jako element niesprawiedliwości świata pełnego podwyżek i strachu o jutro, sterowanego przez polityków i biznesmenów.
Postawy Polaków wobec kryzysu ZORIENTOWANI (6%) Kryzys jest wszędzie. Zorientowani charakteryzują się najbardziej rozbudowaną siecią skojarzeńz kryzysem. Postrzegają go w wielu kategoriach makroekonomicznych, widzą także przełożenie tych zjawisk na codzienne, przyziemne problemy. Sfera emocji, które odczuwają w związku z kryzysem, jest także złożona. To ludzie, którzy widzą całe spektrum zagadnień i mają największą świadomość towarzyszących mu zjawisk.
KRYZYS definicje ekonomiczne Okres spadku i zastoju w rozwoju gospodarczym (Słownik języka polskiego) Stan, kiedy jednocześnie spadają: produkcja, sprzedaż, dochody ludności w ujęciu realnym oraz towarzyszy temu spadek zatrudnienia w gospodarce, a stan taki utrzymuje się przez co najmniej pół roku (National Burneau of Economic Research)
KRYZYS skąd on się bierze? Gwałtowne procesy globalizacyjne Zmiany rozkładu sił gospodarczych na świecie i towarzysząca im nierównowaga Zmiany demograficzne Rozwój rynku instrumentów pochodnych Rozwój rynków finansowych Błędy polityki gospodarczej
KRYZYS skąd wiemy, że on jest? Mierniki aktywności gospodarczej PKB STOPA BEZROBOCIA WSKAŹNIKI CEN
PRODUKCJA KRAJOWA
PKB PRODUKT KRAJOWY BRUTTO Opisuje zagregowaną wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych na terenie danego kraju w określonej jednostce czasu (najczęściej w ciągu roku). PKB PER CAPITA Wysokość PKB przypadająca na 1 mieszkańca danego obszaru. DYNAMIKA PKB Stosunek przyrostu dochodu narodowego w badanym okresie do wielkości dochodu narodowego w okresie bazowym.
Dynamika PKB w Polsce w latach 2006 2011 108 107 106 105 104 103 102 101 100 99 2006 2007 2008 2009 2010 2011
II kwartał 2015 3,3%
PKB per capita według parytetu siły nabywczej dolara (PPP) w latach 1980 2013 w Polsce oraz w pięciu regionach świata
PKB per capita według parytetu siły nabywczej dolara (PPP) w 2014 roku średni światowy PKB per capita to około 10 tys. $
RYNEK PRACY
Zasoby rynku pracy L (liczba ludności w danym kraju) Lwp (ludnośćw wieku produkcyjnym) Lwnp (ludnośćw wieku nieprodukcyjnym) Sr (siła robocza - ludność aktywna zawodowo) NSr (ludnośćbierna zawodowo) Z (zatrudnieni) B (bezrobotni) Stopa bezrobocia
Liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Polsce w latach 2008 2012 (w mln osób) 2,20 2,00 1,80 1,60 1,40 1,20 1,47 1,89 1,95 1,98 2,14 Wrzesień 2015 1,54 mln osób 1,00 2008 2009 2010 2011 2012 Stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w latach 2008 2012 (w %) 14 13,4 13 12 11 10 9,5 12,1 12,4 12,5 Wrzesień 2015 9,9% 9 8 2008 2009 2010 2011 2012
POZIOM CEN
INFLACJA - proces wzrostu przeciętnego poziomu cen w gospodarce. Sierpień 2015-0,6%
KRYZYS czy trzeba się bać?
CYKL KONINKTURALNY - zjawisko występowania w gospodarce wahań koniunktury w okresach kilkuletnich przy utrzymującym się długookresowym trendzie wzrostu gospodarczego.
Niedźwiedzie kontra byki: Kto traci, a kto zyskuje na kryzysach gospodarczych? Ekskluzywne sklepy spożywcze vs. Dyskonty Kredyty we frankach vs. Zarabiający we frankach Poszukujący mieszkania vs. wynajmujący/ pośrednicy nieruchomości Kopalnie węgla vs. Producenci energii odnawialnej
SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU SZANSĄ DLA FIRM W CZASIE KRYZYSU Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR Corporate Social Responsibility) Koncepcja, według której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategii dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska. Firmy angażujące sięspołecznie mogą liczyć na większe zaufanie konsumentów niż inne przedsiębiorstwa. CSR może doprowadzićdo zróżnicowania dóbr lub usług oferowanych przez przedsiębiorstwa. Firma kojarzona z działalnością na rzecz konkretnego celu społecznego ma duże szanse na zbudowanie i utrwalenie na rynku swojej marki.
Przykład CSR Citi Handlowy Wolontariat pracowniczy (w latach 2006-2014 wolontariusze zrealizowali 1419 projektów, przepracowując łącznie ponad 90 135 godzin i pomagając 181 527 osobom), Ochrona dziedzictwa narodowego ( Więcej drzew dzięki Tobie w latach 2008-2012 posadzonych zostało ponad 520 tyś. drzew), Edukacja finansowa (programy dla dzieci i młodzieży: Od grosika do złotówki, Tydzień dla oszczędzania, Moje finanse ).
Ekonomia dla dzieci Portal Edukacyjny NBP www.nbpportal.pl (słowniczek pojęć ekonomicznych, filmy edukacyjne, gry edukacyjne) http://www.bankier.pl (aktualne wskaźniki makroekonomiczne) Rozmowy z użyciem głowy, czyli ekonomia dla dzieci - Anna Garbolińska Zajęcia w ramach lekcji
Dziękuję za uwagę Brando Group www.brandogroup.pl annacupriak@brandogroup.pl