Warszawa, dnia 18 lipca 2011 r. Zaproszenie do składania ofert na przygotowanie ekspertyzy Prawo sprzyjające przedsiębiorczości kobiet w Polsce Rekomendacje zmian Szacunkowa wartość zamówienia: poniżej 14 000 euro 1. INFORMACJE PODSTAWOWE Sytuacja kobiet na rynku pracy i przedsiębiorczości w Polsce jest analizowana obecnie głównie przez pryzmat różnic w wykształceniu kobiet i mężczyzn, kwalifikacji, nierówności płacowych, praktyk stosowanych przy zatrudnianiu czy regulacji prawnych. Większość z dostępnych wyników prac badawczych w tym obszarze skupia się jednocześnie na kobietach jako aktualnych bądź przyszłych pracownikach, pomijając fakt, iż wiele z nich prowadzi własne firmy. Z kolei dostępne badania, opracowania i analizy dotyczące przedsiębiorczości i stanu sektora MSP w Polsce nie uwzględniają zmiennej w postaci płci właściciela. Dość powszechne jest natomiast używanie stereotypów podczas omawiania tego zagadnienia. Wiedza na temat przedsiębiorczości kobiet w Polsce jest więc zdecydowanie niewystarczająca. Dostępne wyniki badań w obszarze przedsiębiorczości wskazują, że istnieje różnica w poziomie przedsiębiorczości kobiet i mężczyzn. Kobiety stanowią w grupie samozatrudnionych ok. 35% 1 i co więcej, dane liczbowe na temat struktury samozatrudnionych w Polsce w podziale na płeć od 10 lat pozostają na zbliżonym poziomie. Wynik ten jest niższy o ok. 2,5 p.p. od średniej unijnej, co daje Polsce 5 miejsce od końca pod względem udziału przedsiębiorstw, których właścicielami są kobiety w ogólnej liczbie przedsiębiorstw 2. Należy przy tym zauważyć, że udział kobiet w ogólnej liczbie pracujących wynosi ok. 45%, co oznacza, że są one niedoreprezentowane wśród samozatrudnionych 3. Powyższe dane wskazują także, iż udział kobiet w grupie pracodawców, tj. osób prowadzących działalność gospodarczą i zatrudniających co najmniej jednego pracownika najemnego, wynosi jedynie ok.30%, co oznacza, że kobiety zdecydowanie rzadziej rozwijają prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą. Uprawniona zdaje się być także hipoteza 1 Aktywność ekonomiczna ludności Polski III kw.2009 r., GUS, 2010r 2 Entrepreneurship Survey of the EU 25, Secondary analisys, Poland, Flash Eurobarometr 192, 2007r, The Gallup Organization 3 Aktywność ekonomiczna..., 2010r 1
mówiąca o tym, że samozatrudnienie kobiet jest w znacznie większym stopniu niż mężczyzn zdeterminowane uprawianym przez nie zawodem (np. fryzjerstwo, lektorzy języków obcych). Kobiety częściej niż mężczyźni decydują się na prowadzenie własnej firmy z uwagi na konieczność aniżeli na nadarzającą się okazję biznesową 4. Dodatkowo należy zauważyć, że współczynnik przeżycia pierwszego roku działalności dla firm kobiecych jest niższy niż ten sam współczynnik dla firm męskich 5. Powyższe dane pokazują więc, że przedsiębiorstw prowadzonych przez kobiety jest mniej niż tych, których właścicielami są mężczyźni, a różnica ta jest szczególnie widoczna w przypadku przedsiębiorstw zatrudniających pracowników. Ponadto przedsiębiorstwa zakładane przez kobiety mają mniejsze prawdopodobieństwo przeżycia pierwszego roku. Widać więc, że pozycja kobiet i mężczyzn w zakresie przedsiębiorczości nie jest równa, nie mniej nie jednak brakuje danych, by móc kategorycznie wskazać na przyczyny tych różnic. Ważną rolę w tym zakresie może grać problem godzenia życia prywatnego i zawodowego. W Polsce z jednej strony poziom przedsiębiorczości kobiet jest niski, z drugiej strony niski jest także współczynnik dzietności kobiet 6, który jest nawet niższy niż średnia dla pozostałych krajów UE. Przekłada się to na obciążenia całej populacji. Prognozy wskazują bowiem, że w wyniku starzenia się społeczeństwa wartość współczynnika obciążenia populacji osobami w wieku emerytalnym w latach 2010-2050 wzrośnie w krajach UE z poz. ok. 20% do powyżej 50% 7. W celu uniknięcia takiej sytuacji niezbędne jest jednoczesne podnoszenie wartości obu wskaźników (dzietności i aktywności zawodowej), co jest możliwe dzięki ułatwieniu rodzinom godzenia życia prywatnego i zawodowego. Pomocne w tym zakresie z całą pewnością może być prawo, które może tworzyć lepsze warunki do prowadzenia działalności gospodarczej. Obecnie mali i średni przedsiębiorcy działający w Polsce napotykają na liczne bariery, które w większym stopniu dotykają kobiety niż mężczyzn. Niezbędne jest zatem zebranie informacji na temat barier, na które napotykają kobietyprzedsiębiorcy w Polsce i zdiagnozowanie potencjalnych różnic między barierami - zarówno na etapie zakładania jak i prowadzenia działalności gospodarczej - w odniesieniu do kobiet oraz mężczyzn w kontekście przedsiębiorczości. Niezbędne jest także stworzenie rekomendacji w zakresie zmian prawnych, form wsparcia i rozwiązań systemowych, których wprowadzenie przyczyniłoby się do zwiększenia aktywności zawodowej kobiet oraz minimalizacji barier rozwoju ich przedsiębiorczości. Cel ten powinien zostać zrealizowany w ramach ekspertyzy pt.: Prawo sprzyjające przedsiębiorczości kobiet w Polsce. Rekomendacje zmian będącej przedmiotem niniejszego zamówienia. Ekspertyza ta stanowi część projektu systemowego pn. Przedsiębiorczość kobiet. Projekt jest realizowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet II, Działanie 2.1., Poddziałanie 4 K. Bacławski, M. Koczerga. P. Zabierowski, Studium przedsiębiorczości w Polsce w roku 2004, Global Entrepreneurship Monitor, Fundacja Edukacyjna Bachalski, Poznań 2005. 5 Warunki powstania i działania oraz perspektywy rozwojowe polskich przedsiębiorstw powstałych w latach 2003-2007", GUS, Warszawa, 2009r oraz "Warunki powstania i działania oraz perspektywy rozwojowe polskich przedsiębiorstw powstałych w latach 2002-2006", GUS, Warszawa 2008r. (dane obejmują podmioty zatrudniające poniżej 50 pracowników). 6 Dla kobiet w Polsce wynosi on 1,4. ( wg "Rocznik demograficzny", GUS, Warszawa 2009r.) 7 Social Situation Observatory, Demography Monitor, 2008r 2
2.1.3.). Projekt, oprócz ekspertyzy stanowiącej przedmiot niniejszego zamówienia, obejmuje także realizację usług badawczych, analizę wyników badań oraz promocję projektu. 2. ZAMAWIAJĄCY Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ul. Pańska 81/83, 00-834 Warszawa, woj. Mazowieckie REGON 017181095 NIP: 526-25-01-444 fax (22) 432 86 20 www.parp.gov.pl e-mail: biuro@parp.gov.pl Osoba do kontaktów w sprawie zaproszenia: Anna Tarnawa, Sekcja Badań i Analiz, Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności, PARP, Tel: 022-432-83-67 e-mail:anna_tarnawa@parp.gv.pl fax: 022-432-86-20 Joanna Orłowska, Sekcja Badań i Analiz, Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności, PARP, tel: 022-432-89-10, e-mail: joanna_orlowska@parp.gov.pl fax: 022-432-86-20 3. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA CPV: 73210000-7 usługi doradcze w zakresie badań 3.1 Zakres merytoryczny zamówienia Przedmiotem zamówienia jest przygotowanie ekspertyzy mającej na celu: a) Identyfikację i omówienie elementów dysfunkcjonalnych w polskim systemie prawnym w kontekście zakładania i prowadzenia firm, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów odnoszących się do kobiet. Szczegółowej analizie powinny zostać poddane przepisy prawa polskiego mające lub mogące mieć negatywny wpływ na podejmowanie przez kobiety decyzji o zakładaniu działalności gospodarczej. 3
Elementy dysfunkcjonalne, które zostaną zidentyfikowane w tym fragmencie ekspertyzy powinny zostać przedstawione z uwzględnieniem zarówno problemu niskiego poziomu aktywności zawodowej kobiet przedsiębiorców, jak również problemu niskiej dzietności kobiet w Polsce. b) Stworzenie rekomendacji zmian prawnych, rekomendacji w zakresie form wsparcia oraz rozwiązań systemowych, których realizacja pozwoli na: - minimalizację bądź likwidację barier rozwoju specyficznych dla przedsiębiorczości kobiet, - zwiększenie aktywności zawodowej kobiet poprzez pracę na własny rachunek. Przedstawione rekomendacje powinny stanowić odpowiedź na zidentyfikowane elementy dysfunkcjonalne, o których mowa w lit. a) oraz powinny być konkretne i realistyczne. Rekomendacje powinny także dotyczyć implementacji do polskiego porządku prawnego rozwiązań prawa Unii Europejskiej, o ile ich implementacja może przyczynić się do rozwoju przedsiębiorczości kobiet. c) Wskazanie i szczegółowe omówienie minimum trzech zagranicznych rozwiązań prawnych (tj. rozwiązań pochodzących z krajów członkowskich Unii Europejskiej lub spoza niej), które mogą stanowić przykłady dobrych praktyk w zakresie wspierania przedsiębiorczości kobiet oraz tworzenia warunków do godzenia życia prywatnego i zawodowego. Ekspertyza powinna omawiać zagadnienia wskazane w pkt. a)-c) w sposób analityczny, nakierowany na uzyskanie przez Zamawiającego maksymalnie rozległej wiedzy dotyczącej obecnie istniejących barier i rekomendowanych zmian prawnych, instrumentów wsparcia i rozwiązań systemowych sprzyjających rozwojowi przedsiębiorczości kobiet oraz zwiększających tym samym aktywność zawodową kobiet w Polce. Uwaga: Wykonawca ekspertyzy jest zobowiązany do dokonania analizy dodatkowych, nie wymienionych powyżej zagadnień, jeśli w jego opinii są one istotne do kompleksowego omówienia problematyki poruszanej w ekspertyzie. 3.2. Specyfikacja usługi Źródła informacji: - polskie, unijne i zagraniczne przepisy prawne mające lub mogące mieć wpływ na problematykę przedsiębiorczości kobiet, ich aktywności zawodowej oraz poprawę wskaźnika dzietności kobiet w Polsce, - opracowania, analizy, wyniki badań i dane statystyczne dotyczące problematyki będącej przedmiotem ekspertyzy. Dostęp do źródeł informacji: Wykonawca pozyska odpowiednie dane i materiały źródłowe we własnym zakresie. Objętość: nie mniej niż 50 i nie więcej niż 100 stron znormalizowanych (1800 znaków ze spacjami na stronę). Termin wykonania ekspertyzy: praca powinna zostać przekazana Zamawiającemu do odbioru do dnia 12 września 2011 r. z tym, że do dnia 22 sierpnia 2011 r. Wykonawca 4
przekaże Zamawiającemu część ekspertyzy uwzględniającą wnioski, o których mowa w pkt. 3 ppkt 3.1. lit. a). Zamawiający, w terminie 10 dni od dnia przekazania ekspertyzy i jej części, będzie miał prawo zgłosić do nich uwagi lub zastrzeżenia dotyczące ich treści lub formy. Wykonawca zobowiązany będzie uwzględnić te uwagi w terminie 10 dni od ich otrzymania i przekazać Zamawiającemu poprawione wersje dokumentów. Zamawiający zastrzega sobie prawo zgłaszania kolejnych uwag i zastrzeżeń w trybie opisanym powyżej. Odbiór ekspertyzy przez Zamawiającego nastąpi po uwzględnieniu przez Wykonawcę wszystkich zgłoszonych w powyższym trybie uwag lub zastrzeżeń. Sposób realizacji ekspertyzy: Praca zostanie wykonana i przekazana Zamawiającemu w trzech egzemplarzach w wersji papierowej, a także w wersji elektronicznej na nośniku CD/DVD (format Word i PDF). 3.3. Prawa autorskie Wykonawca przekaże Zamawiającemu majątkowe prawa autorskie do dostarczonej ekspertyzy. Wartość majątkowych praw autorskich zostanie wskazana w Ofercie Wykonawcy oraz w umowie, której wzór stanowi załącznik nr 1 do niniejszego zaproszenia. 4. OPIS SPOSOBU PRZYGOTOWANIA OFERTY 4.1. Oferta powinna być przygotowana w języku polskim i powinna zawierać: a) opis problematyki, której dotyczy ekspertyza (od 5 do maksymalnie 8 stron znormalizowanych - 1800 znaków ze spacjami na stronę) wraz z konspektem ekspertyzy, b) wstępny wykaz aktów prawnych, jakie mają zostać poddane analizie w celu sporządzenia ekspertyzy. Po podpisaniu umowy wykaz powinien zostać uszczegółowiony w taki sposób, by analiza aktów prawnych w nim zawartych pozwalała na kompleksowe i wyczerpujące omówienie zagadnień wskazanych w pkt. 3.1 niniejszego zamówienia. c) wstępne omówienie jednego zagranicznego rozwiązania prawnego, które może stanowić przykład dobrej praktyki w zakresie w zakresie wspierania przedsiębiorczości kobiet oraz tworzenia warunków do godzenia życia prywatnego i zawodowego. d) wykaz wykonanych w ciągu ostatnich trzech lat co najmniej 2 ekspertyz, zrealizowanych na zlecenie zewnętrznego podmiotu/ów, dotyczących zmian w prawie, wraz z dokumentami potwierdzającymi należyte wykonanie tych projektów. e) aktualny odpis z właściwego rejestru lub aktualne zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, jeśli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wystawione nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert kopia lub skan w przypadku elektronicznej wersji oferty, f) dane osoby do kontaktu w sprawie oferty wraz z numerem telefonu, faksu i adresem e-mailowym, g) zestawienie cenowe zgodne z poniższym: 5
Lp. Element zamówienia Cena netto (PLN) Nr PKWiU 8 VAT (%) Cena brutto (PLN) 1. Przygotowanie ekspertyzy 2. Przekazanie majątkowych praw autorskich do utworu jakim jest ekspertyza RAZEM X X h) W przypadku dostarczenia oferty pocztą elektroniczną powinien to być skan oryginału oferty podpisany i parafowany przez osoby upoważnione do reprezentowania Wykonawcy. Załączniki powinny być skanem oryginału lub skanem kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem przez osoby upoważnione do reprezentowania Wykonawcy. i) Zamawiający dopuszcza możliwość składania ofert w ramach konsorcjum. W takim przypadku do oferty powinno być załączone porozumienie o udziale w konsorcjum lub umowa konsorcjum oraz pełnomocnictwo do reprezentowania konsorcjum dla osoby składającej ofertę. Dokumenty te powinny spełniać wymogi formalne, o których mowa w punkcie h). Porozumienie o udziale w konsorcjum lub umowa konsorcjum powinny w szczególności określać zakres zadań przypadających na każdego z konsorcjantów, podział wynagrodzenia związanego z realizacją tych zadań, zasady odpowiedzialności za realizację umowy oraz na wypadek nienależytego wykonania umowy, a także zasady rozliczenia PARP z konsorcjum. Porozumienie o udziale w konsorcjum lub umowa konsorcjum będzie stanowiła załącznik do umowy na realizację zamówienia. 4.2. Ofertę podpisaną przez upoważnionego przedstawiciela potencjalnego Wykonawcy prosimy dostarczyć: pocztą elektroniczną na adres anna_tarnawa@parp.gov.pl oraz joanna_orlowska@parp.gov.pl lub za pośrednictwem poczty na adres wskazany w pkt 2 niniejszego zapytania adres Zamawiającego, czyli: Anna Tarnawa, Joanna Orłowska, Sekcja Badań i Analiz Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ul. Pańska 81/83, 00-834 Warszawa, woj. mazowieckie. 8 Wymagany w przypadku stawki VAT różnej od 23% 6
Nieprzekraczalny termin dostarczenia oferty: 29 lipca 2011 r. Prosimy o opatrzenie koperty zawierającej ofertę dopiskiem Prawo sprzyjające przedsiębiorczości kobiet. Rekomendacje zmian. 5. OCENA OFERT 5.1. Ocenie poddane zostaną tylko te oferty, które zawierać będą wszystkie elementy określone w pkt. 4.1. 5.2. Kryteria oceny ofert: Kryterium Maksymalna ilość punktów w danym kryterium Cena 50 Opis problematyki, której dotyczy ekspertyza wraz z konspektem ekspertyzy Wstępny wykaz aktów prawnych, jakie mają zostać poddane analizie w celu sporządzenia ekspertyzy Wstępne omówienie zagranicznego rozwiązania prawnego, które może stanowić przykład dobrej praktyki w zakresie wspierania przedsiębiorczości kobiet oraz tworzenia warunków do godzenia życia prywatnego i zawodowego 30 10 10 SUMA 100 5.3. Zamawiający wybierze Wykonawcę, którego oferta uwzględni wszystkie potrzeby i wymogi Zamawiającego w zakresie przedmiotu zamówienia biorąc pod uwagę takie elementy jak: a) szczegółowość, kompleksowość i adekwatność opisu problematyki, której dotyczy ekspertyza, b) spójność wskazanych aktów prawnych, jakie mają zostać poddane analizie z problematyką będącą przedmiotem ekspertyzy, oraz poprzez c) użyteczność zaproponowanego rozwiązania prawnego, które może być uznane za przykład dobrej praktyki w zakresie wspierania przedsiębiorczości kobiet oraz tworzenia warunków do godzenia życia prywatnego i zawodowego. 5.4. Zamawiający zastrzega sobie prawo do nie wybrania żadnego Wykonawcy. 6. WYMAGANIA DOTYCZĄCE WSPÓŁPRACY ZAMAWIAJĄCEGO Z WYKONAWCĄ Kontakty Zamawiającego z Wykonawcą będą odbywać się przy użyciu poczty elektronicznej oraz telefonicznie lub faksem. W specyficznych sytuacjach, gdzie taki kontakt nie będzie wystarczający, Wykonawca będzie zobowiązany do osobistego stawienia się w siedzibie 7
Zamawiającego w celu omówienia z Zamawiającym poprawek, jeśli Zamawiający uzna to za konieczne. 7. PRZESTRZEGANIE ZASAD WIZUALIZACJI Działania będą realizowane zgodnie z: Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1828 z 8 grudnia 2006 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności oraz Wytycznymi dotyczącymi oznaczania projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki dostępnego na stronie www.efs.gov.pl oraz zasadami stosowania systemu identyfikacji wizualnej Zamawiającego, dostępnego na stronie www.parp.gov.pl. 8. DODATKOWE INFORMACJE 8.1. W celu realizacji zamówienia z wybranym Wykonawcą zostanie podpisana umowa. 8.2. Złożenie oferty przez Wykonawcę jest równoznaczne z akceptacją projektu umowy (Załącznik Nr 1 do zaproszenia do składania ofert na wykonanie ekspertyzy). 8