dr Paweł Kocoń Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu pracowników podmiotów ekonomii społecznej
Definicja wypalenia zawodowego: Według H.J. Freudenberga. syndrom wypalenia charakteryzuje się poczuciem psychicznego i fizycznego wyczerpania, niecierpliwością, nadmierną skłonnością do irytacji, połączoną z cynizmem i poczuciem chronicznego znudzenia, skłonnością do izolowania się i tłumienia emocji [G. Bartkowiak, Psychologia zarządzania, Wyd. AE, Poznań 1999, s. 102]
Inna definicja: Stan fizycznego, emocjonalnego i umysłowego wyczerpania przejawiającego się poprzez chroniczne zmęczenie. Towarzyszy mu negatywna postawa wobec pracy, ludzi i życia, poczucie bezradności oraz beznadziejności położenia. Obniżona samoocena manifestuje się poczuciem własnej nieadekwatności, niekompetencji i zniechęceniem [Alaya Pines]
Fazy wypalenia zawodowego: stadium wyczerpania emocjonalnego: nadmierne zaangażowanie emocjonalne nadmierna identyfikacja emocjonalna z pracą - sukces w pracy jest równoznaczny z sukcesem osobistym, a niepowodzenie w pracy - z osobistą porażką, pojawiają się symptomy emocjonalnego wyczerpania, takie jak fizyczne zmęczenie, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, bóle głowy, zaburzenia snu, osłabienie układu immunologicznego. stadium depersonalizacji: przejawia się przez fizyczne lub psychiczne dystansowanie się w stosunku do osób, które są odbiorcami usług; cynizm w relacjach. Przekonanie o niskiej wartości klientów. stadium obniżonego poczucia dokonań osobistych: spadek poczucia własnej kompetencji i skuteczności, poczucie braku kontroli, wyuczona bezradność.
Objawy: m.in. zmniejszona odporność, bóle głowy, żołądka, podwyższone ciśnienie, bezsenność, wyczerpanie, długotrwałe poczucie zmęczenia, zmienność nastrojów, ogólne przygnębienie, obniżenie samooceny, brak wiary w zmianę sytuacji, poczucie bezradności, utrata umiejętności cieszenia się drobnymi przyjemnościami, duży krytycyzm, pesymizm, szufladkowanie, znudzenie
Co zrobić by mieć wypalenie zawodowe? (wg Haleya)
Pracuj długie godziny - szczególnie nocą i w soboty. Próbuj pracować we wszystkie święta. Przyjmuj wiele ciężkich przypadków i spotykaj je jeden po drugim, najlepiej trzy lub cztery po kolei. Myśl o nich nawet, gdy nie jesteś w pracy - przy obiedzie i o trzeciej nad ranem to dobra pora. Jeśli musisz, to bierz raz do roku urlop. Ale zabieraj ze sobą czasopisma i książki profesjonalne do czytania w motelu i sprawdzaj codziennie pocztę mejlową. Czytaj stale ten sam, stary materiał. Jeżeli jesteś zorientowany strategicznie, albo strukturalnie albo behawioralnie, albo analitycznie, albo na rozwiązywanie problemów, pozostań lojalny wobec swoich idoli. Nie wierz, że ktokolwiek inny mógłby posiadać jakąś wartościową ideę. Pilnie odnotowuj jak te wszystkie rodziny odwracają wszystko, co próbujesz zrobić - jak zdają się ciebie lubić, a potem odwracają się przeciwko tobie z powodu błahostki; jak się zgadzają na końcu godzinnej walki, żeby coś zrobić i jak dyskwalifikują się same razem z tobą po opuszczeniu gabinetu.
Opieraj swoje poczucie własnej wartości wyłącznie na pracy. Nie poszukuj życia osobistego; twoi klienci za bardzo ciebie potrzebują. Nie wydawaj w ogóle pieniędzy na przyjemny gabinet - po co miałbyś chcieć być w przyjemnym otoczeniu przez cały dzień? Uwierz, że możesz być zwycięzcą w każdym przypadku. (.) jeśli nie ma poprawy, to jest twoja wina! Nie bądź ambitny. Nie ogłaszaj się ani nie myśl o otwarciu prywatnego gabinetu, ani nie myśl o zwiększeniu swoich dochodów - to jest dla ludzi interesu. Przeżywaj swoje życie bez przyjaciół, kochanków lub rodziny. Jeśli przypadkowo założyłeś rodzinę, to ją ignoruj. Jeśli jesteś samotny, to nadal szukaj Pani Ideału lub Pana Ideału - nawet jeśli zajmuje ci to całe życie. Nigdy nie stawiaj tylko na człowieka. [http://poradnik-logopedyczny.pl/profilaktykalogopedyczna/inne/28/dziesiec-skutecznych-metod-na-wypaleniezawodowe-nauczyciela-i-terapeuty.html]
Jeżeli nie pragniemy mieć wypalenia zawodowego należy postępować odwrotnie
Społeczne przyczyny wypalenia: zbyt liczny lub zbyt mały zespół współpracowników niekorzystny skład zespołu brak dopasowania osobowościowego pracowników.co za tym idzie: brak wsparcia i informacji zwrotnej, zarządzanie dyrektywne i autorytarne.
Fazy leczenia: Faza 1. Zaopiekowanie się - urlop lub zwolnienie lekarskie (z powodu chorób psychosomatycznych), terapia poznawczo behawioralna Faza 2. Odtworzenie zasobów ciąg dalszy terapii, konsultacje lekarskie Faza 3. Powrót - systematyczne stosowanie technik relaksacyjnych
Zapraszam do ćwiczeń! Przeciwdziałanie