PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA ROK SZKOLNY 2015/2016 Przedmiotowy System Oceniania z edukacji dla bezpieczeństwa został opracowany na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2009r. CELE OCENIANIA. 1. Sprawdzanie umiejętności posługiwania się wiedzą chemiczną w życiu codziennym w sytuacjach typowych i problemowych. 2. Sprawdzanie wiadomości i umiejętności praktycznych. 3. Kształtowanie postaw ucznia. 4. Kształtowanie umiejętności logicznego samodzielnego myślenia. 5. Wskazanie uczniowi, nauczycielowi i rodzicom stanu umiejętności uczniów i pomoc w wyborze formy wyrównania braków lub pokonaniu trudności. OCENIANIU PODLEGAĆ BĘDĄ: 1. Wypowiedzi ustne. Przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z trzech ostatnich lekcji, w przypadku lekcji powtórzeniowych - z całego działu. 2. Sprawdziany pisemne całogodzinne w tym testy dydaktyczne przeprowadzane po zakończeniu każdego działu zapowiadane tydzień wcześniej. Sprawdziany mogą zawierać dodatkowe pytania ( zadania ) na ocenę celującą. 3. Kartkówki 10-20 min obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji, nie muszą być zapowiadane. 4. Prace domowe przynajmniej raz w półroczu. 5. Aktywność na lekcjach, umiejętność samodzielnego rozwiązywania problemów, współpraca w zespole, udział w dyskusjach prowadzących do wyciągania wniosków. W przypadku dużej aktywności na lekcji uczeń może otrzymać ocenę bardzo dobrą. 6. Prace dodatkowe: referaty, schematy, plansze, rysunki, wykresy i inne. 7. Zeszyt przedmiotowy sprawdzany raz w półroczu. OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA Ocena niedostateczna Uczeń: 1
pomimo pomocy nauczyciela nie potrafi się wypowiedzieć nie opanował wiedzy i umiejętności w zakresie wymagań koniecznych niezbędnych do dalszego kształcenia nie potrafi wykonać prostego polecenia wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki nie interesuje się przedmiotem Uczeń: przy pomocy nauczyciela jest w stanie wykonać proste polecenia ma braki w opanowaniu wiedzy i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia; posiada minimum wiedzy nie potrafi sformułować jasnej wypowiedzi na tematy poruszane na lekcjach Jego postawa na lekcjach jest bierna, ale wykazuje chęć do współpracy Uczeń: jest aktywny na lekcjach sporadycznie jego wiedza jest fragmentaryczna i wyrywkowa ma problemy z samodzielnym sformułowaniem i uzasadnieniem swoich wypowiedzi udziela odpowiedzi na proste pytania nauczyciela wykonuje samodzielnie proste zadania, które przydzieli mu grupa Uczeń: w dużej mierze opanował treści i umiejętności zawarte w programie chętnie pracuje w grupie jest aktywny na zajęciach umiejętnie wykorzystuje zdobyte informacje wykonuje samodzielnie typowe zadania związane z tokiem lekcji i zleconeprzez nauczyciela umie formułować proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne porównuje zachowania pozytywne i negatywne oraz ich wpływ na postawę ludzi prezentuje różne sposoby rozwiązywania konfliktów poprawnie stosuje pojęcia: efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze poprawnie wykonuje czynności ratownicze, umie dobrać potrzebny sprzęt i wykorzystać niektóre środki ratownicze Uczeń: bardzo aktywnie uczestniczy w zajęciach sprawnie samodzielnie posługuje się różnymi źródłami wiedzy, uzasadnia odpowiedzi korzystając z wiadomości prasowych i telewizyjnych uzasadnia własne poglądy i stanowiska dokonuje samodzielnej oceny wydarzeń i zjawisk dostrzega związki przyczynowo- skutkowe potrafi łączyć wiedzę z różnych przedmiotów interpretuje teksty źródłowe rozumie, że oprócz praw uczeń ma obowiązki bezbłędnie wykonuje czynności ratownicze, koryguje błędy kolegów odpowiednio wykorzystuje sprzęt i środki ratownicze zdobył pełen zakres wiedzy przewidziany w programie sprawnie wykorzystuje wiedzę z różnych przedmiotów do rozwiązywania zadań z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa umie pokierować grupą rówieśników; 2
Uczeń: posiada wiedzę i umiejętności wykraczające poza program rozwija własne zainteresowania bierze udział z sukcesami w konkursach, olimpiadach, mistrzostwach jest bardzo aktywny na lekcjach wykonuje szereg zadań dodatkowych z własnej inicjatywy jest żywo zainteresowany tym co dzieje się w Polsce i na świecie angażuje się w akcje humanitarne, ekologiczne, wolontariacie umiejętnie formułuje argumenty, wypowiada się bardzo poprawnym językiem potrafi doskonale zaplanować i zorganizować pracę swoją i innych SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA I. BEZPIECZEŃSTWO I PIERWSZA POMOC 1. Istota udzielania pierwszej pomocy. ustalić i eliminować realne i potencjalne zagrożenia dla ratownika i poszkodowanego w miejscu wypadku uzasadnić konieczność udzielania pomocy w sytuacji zagrożenia życia scharakteryzować poszczególne ogniwa łańcucha ratunkowego oraz ich rolę i znaczenie przedstawić ogólne schematy ratunkowe oraz łańcuch ratunkowy wymienić czynności wchodzące w zakres pierwszej pomocy 2. Łańcuch ratunkowy czy masz prawo go zerwać? przedstawić ogólne schematy ratunkowe oraz łańcuch ratunkowy scharakteryzować poszczególne ogniwa łańcucha ratunkowego oraz ich rolę i znaczenie udrożnić drogi oddechowe u poszkodowanych w różnych wypadkach dokonać badania w celu rozpoznania rodzaju urazów i stanu poszkodowanego sprawdzić oddech, określić go podać ogólny schemat zgłaszania wypadku 3
3. Ocena stanu poszkodowanego. dowodzi konieczności udzielania pierwszej pomocy w przypadku zaburzeń czynności życiowych poszkodowanego rozpoznaje stopień zagrożenia osoby poszkodowanej i wyjaśnia zasady bezpiecznego postępowania w rejonie wypadku postępuje według poznanego schematu ratunkowego rozpoznaje zaburzenia podstawowych funkcji życiowych organizmu rozpoznaje podstawowe urazy u poszkodowanego na podstawie badania systemowego wzywa odpowiednią pomoc omawia zasady bezpiecznego postępowania ratownika 4. Postępowanie podczas zasłabnięć i utraty przytomności. wymienić zasady obowiązujące w wypadku masowym przedstawić najważniejsze zadania ratownicze do czasu przyjazdu pogotowia wymienić zagrożenia związane z brakiem przytomności i sposób postępowania zapobiegających wystąpieniu wie kiedy i jak ułożyć osobę nieprzytomną w pozycji bezpieczne z pozycji zastanej podać ogólny schemat postępowania w omdleniu, padaczce i braku przytomności rozpoznać zaburzenia funkcji życiowych udrożnić drogi oddechowe u poszkodowanych w różnych wypadkach wymienić przyczyny omdlenia oraz braku przytomności wymienić stany bezpośredniego zagrożenia życia podać pojęcie pierwszej pomocy i jej cele podać prawidłowe wartości tętna i oddechu u człowieka dorosłego i dziecka 5. Pierwsza pomoc w zaburzeniu oddychania i krążenia. przedstawić schemat postępowania ratowniczego z niezbędnym wykonaniem zabiegów resuscytacyjnych wyjaśnić jakie warunki muszą być zachowane przy RKO i PPŻ u porażonych prądem, przy podtopieniu / utonięciu i u kobiety ciężarne 4
postępować według schematu ratunkowego wykonać resuscytację przez jedną i dwie osoby na fantomie rozpoznać oznaki zatrzymania oddechu i krążenia wykonać różne metody sztucznego oddychania objawy śmierci klinicznej i biologicznej ułożyć poszkodowanego, zna miejsce ucisku, jego częstotliwość i głębokość wskazać miejsce wykonywania masażu serca rozpoznaje oznaki zatrzymania oddechu i krążenia 6. Pierwsza pomoc w zranieniach, skaleczeniach i ranach. rozpoznaje stopień zagrożenia osoby poszkodowanej i wyjaśnia zasady bezpiecznego postępowania w rejonie wypadku omawia zasady postępowania aseptycznego i bezpiecznego dla ratownika wyjaśnia znaczenie pojęć: aseptyka i antyseptyka wyjaśnia sposoby zapobiegania zakażeniom uzasadnia konieczność opatrywania ran wyjaśnia zastosowanie poszczególnych materiałów opatrunkowych opatruje rany umiejscowione na poszczególnych częściach ciała posługuje się chustą trójkątną podczas opatrywania ran i unieruchamiania kończyn stosuje właściwe opatrunki w zależności od rodzaju urazu i umiejscowienia rany stosuje podstawowe zasady opatrywania ran tamuje krwawienia 7. Tamowanie krwotoków. przedstawić schemat postępowania przy krwotoku tętniczym i żylnym wymienić sposoby tamowania krwotoków zewnętrznych wykonać opatrunek uciskowy 5
wymienić rodzaje krwotoków zdefiniować pojęcia krwotoku 8. Postępowanie we wstrząsie pourazowym. wykonać niezbędne czynności przeciwwstrząsowe w różnych sytuacjach wymienić sposoby tamowania krwotoków wewnętrznych dostosować postępowanie oraz rodzaj opatrunku do rodzaju rany i sytuacji rozróżnić rodzaj krwotoku na postawie objawów zdefiniować pojęcia wstrząsu 9. Urazy kości i uszkodzenia stawów. udzielić pomocy przy złamaniach połączonych z innymi urazami wykorzystując łańcuch ratowniczy udzielić pomocy przy zwichnięciach i skręceniach połączonych z innymi urazami wykorzystując łańcuch ratowniczy dostosować właściwe czynności ratownicze do rodzaju urazu i sytuacji wykorzystać podręczne środki unieruchamiające i różne sposoby postępowania scharakteryzować poszczególne urazy kostno stawowe rozróżnić rodzaj urazu na podstawie objawów określić ogólne zasady udzielania pomocy przy złamaniach opisać zastosowanie podręcznych środków do unieruchomienia kończyn dolnych i górnych wymienić rodzaje urazów kostno - stawowych i ich objawy udzielić pierwszej pomocy w przypadku złamania, zwichnięcia, skręcenia 10-11. Wpływ niskich i wysokich temperatur na organizm człowieka. zaproponować działania przeciwwstrząsowe przy oparzeniach 6
wyjaśnić skutki ogólne oparzeń i zagrożenia z tym związane udzielić pierwszej pomocy przy odmrożeniu dostosowując sposób postępowania do sytuacji postępując według schematu ratunkowego udzielić pierwszej pomocy przy oparzeniu dostosowując sposób postępowania do sytuacji postępując według schematu ratunkowego opisać skutki działania niskiej i wysokiej temperatury na organizm ludzki; udziela pomocy osobie poszkodowanej przy oparzeniu termicznym obliczyć rozległość oparzenia rozpoznać rodzaj i stopień oparzenia na podstawie objawów wymienić przyczyny i rodzaje urazów termicznych podać stopień oparzenia wymienić źródła zagrożeń urazami termicznymi 12. Oparzenia chemiczne. rozpoznaje stopień zagrożenia osoby poszkodowanej i wyjaśnia zasady bezpiecznego postępowania w rejonie wypadku omawia rodzaje zagrożeń występujących podczas udzielania pierwszej pomocy omawia zasady zabezpieczenia miejsca wypadku omawia zasady aseptycznego i bezpiecznego postępowania ratownika uzasadnia znaczenie udzielania pierwszej pomocy w oparzeniach chemicznych udziela pierwszej pomocy w zależności od rodzaju oparzenia 13. Postępowanie w przypadku zatruć. rozpoznać jakimi drogami może nastąpić zatrucie organizmu i potrafi udzielić pierwszej pomocy zatruciach przez układ pokarmowy i skórę wg schematu ratunkowego dostosować postępowanie do rodzaju zatrucia i drogi wnikania zgodnie ze schematem postępowania ratowniczego udzielić pomocy doraźnej w zatruciach różnymi drogami i w różnych sytuacjach dostosować postępowanie do rodzaju zatrucia i drogi wnikania 7
ocenić stan poszkodowanego i stopień zagrożenia w różnych zatruciach rozpoznać typowe zatrucia na podstawie objawów i okoliczności podać ogólne sposoby usuwania trucizn i nieswoiste odtrutki wymienić najczęstsze przyczyny zatruć i rodzaje trucizn wymienić drogi wnikania trucizn do organizmu zdefiniować podstawowe pojęcia 14. Postępowanie w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia. postępować według schematu ratunkowego dokonać badania w celu rozpoznania rodzaju urazów i stanu poszkodowanego przedstawić objawy porażenia prądem i piorunem oraz wie jak należy udzielać pomocy udzielić pierwszej pomocy zgodnie ze schematem ratowniczym udzielać pomocy w wypadku porażenia prądem wyjaśnić jakie są objawy porażenia prądem elektrycznym podać warunki bezpieczeństwa ratownika przy udzielaniu pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym wymienić przyczyny omdlenia oraz braku przytomności wymienić czynności wchodzące w zakres pierwszej pomoc wymienić czynności wchodzące w zakres pierwszej pomocy 15. Pierwsza pomoc w wypadku drogowym. planuje zakres pierwszej pomocy w wypadku drogowym (w zależności od sytuacji) omawia podstawowe zasady transportowania poszkodowanych stosuje schemat postępowania ratunkowego w wypadkach komunikacyjnych zna zasady ewakuacji poszkodowanych z zagrożonego terenu rozpoznaje stan poszkodowanego, bada czynności życiowe opisuje podstawowe techniki podnoszenia i odciągania poszkodowanych 8
omawia zasady zabezpieczenia miejsca wypadku wzywa odpowiednią pomoc II. ZAGROŻENIA ŻYCIA I ZAPOBIEGANIE IM 1. Zagrożenia powodziowe. wymienić czynności, które należy podjąć po ustąpieniu powodzi wymienić struktury centralne i lokalne zarządzania kryzysowego w przypadku powodzi dokonać analizy lokalnych zagrożeń związanych z wodą sporządzić indywidualny plan postępowania na wypadek lokalnych zagrożeń hydrologicznych opisać skutki zagrożeń dla ludności, infrastruktury i gospodarki kraju spowodowane przez klęski żywiołowe opisać znaczenie wody w życiu człowieka wskazać podstawowe czynności biernej ochrony przeciwpowodziowej wskazać lokalne zagrożenia powodziowe opisać zagrożenia, jakie stwarza woda podać metody ograniczania negatywnych skutków powodzi opisać zagrożenia związane z powodzią wymienić czynności podczas ewakuacji powodziowej 2. Zagrożenia pożarowe. opracować instrukcję ppoż. konkretnego obiektu zaprojektować działania w swoim środowisku likwidujące zagrożenia pożarowe scharakteryzować elementy profilaktyki przeciwpożarowej omówić istotę różnych zagrożeń pożarowych opisać środki i sprzęt gaśniczy oraz przedstawić zasady ich stosowania podczas pożaru opisać zasady ratowania ludzi, zwierząt i mienia określić stopień zagrożenia pożarowego we własnym domu podać elementy trójkąta spalania, wie jakie warunki muszą by spełnione, aby nastąpił proces spalania omówić sposoby ochrony na wypadek pożaru dokonać podziału pożarów ze względu na rodzaj palącego się materiału 9
wymienić przyczyny powstawania pożarów określić, jakie substancje można gasić wodą, a jakie nie podać definicję pożaru wezwać telefonicznie pomoc do gaszenia pożaru 3. Zagrożenia związane z działalnością człowieka. wymienić podstawowe źródła zagrożeń chemicznych i radiacyjnych wyjaśnić istotę zagrożeń towarzyszących rozwojowi cywilizacji potrafi zaproponować działania zapobiegawcze wymienić źródła zagrożeń ekologicznych w regionie wyjaśnić pojęcia dziury ozonowej, efektu cieplarnianego, kwaśnych deszczów wymienić zagrożenia związane z działalnością człowieka 4. Zagrożenia wywołane substancjami toksycznymi. uzasadnić rozmieszczenie tablic i znaków bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania i nauki wyjaśnić, dlaczego należy dążyć do jednoznacznego rozumienia informacji o niebezpieczeństwie opisać znaczenie znaków ewakuacyjnych, ochrony przeciwpożarowej, BHP wymienić rodzaje znaków bezpieczeństwa, podać znaczenie poszczególnych rodzajów znaków nazwać tablice i znaki bezpieczeństwa 5. Źródła promieniowania jądrowego i jego skutki. potrafi zaproponować sposoby zapobiegania skażeniom chemicznym zna zasady postępowania w przypadku awarii instalacji chemicznej, środka transportu lub rozszczelnienia zbiorników z substancjami toksycznym 10
wie jakie mogą być zastępcze środki ochrony dróg oddechowych i skóry opisać znaczenie oznakowanie substancji toksycznych i biologicznych Uczeń: opisać, czym wyróżniają się tablice i znaki BHP III. OCHRONA LUDNOŚCI 1. Indywidualne środki ochrony przed skażeniami. scharakteryzować zagrożenia, które miały miejsce w regionie i w Polsce i przedstawi propozycje zapobiegania im w przyszłości przygotować wywiad z przedstawicielami Straży Miejskiej o zagrożeniach w najbliższej okolicy i działań zapobiegawczych przedstawić sposoby zapobiegania degradacji środowiska regionie opisać zasady zachowania się podczas wystąpienia zagrożeń porównuje zagrożenia występujące w Polsce i w regionie zamieszkania opisać zagrożenia współczesnej młodzieży i nazwy instytucji prowadzących działalność profilaktyczną wymienia zagrożenia w najbliższej okolicy zamieszkania i szkoły 2. Alarmowanie ludności o zagrożeniach i ostrzeganie. Zasady przeprowadzania ewakuacji planowej i doraźnej ludności. przedstawić zasady ewakuacji ludności, zwierząt z terenów zagrożonych, potrafi wyjaśnić sposoby zaopatrzenia ludności ewakuowanej w wodę i żywność wyjaśnić zasady zachowania się po ogłoszeniu poszczególnych alarmów przedstawić obowiązki osób podlegających ewakuacji wymienić rodzaje alarmów i sygnałów alarmowych oraz systemy alarmowania i informowania ludności 11
wyjaśnić znaczenie pojęć: odkażanie, dezaktywacja, dezynfekcja, deratyzacja, dezynsekcja 3. Główne zadania ochrony ludności i obrony cywilnej. przedstawić funkcjonowanie obrony cywilnej w poszczególnych państwach europejskich scharakteryzować regulacje prawne ochrony i obrony cywilnej wymienić i opisać elementy systemu krajowego ratownictwa wymienić powinności obywatelskie w zakresie ochrony i obrony cywilne określić podstawowe zadania ochrony i obrony cywilnej 12