PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW I ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU Biochemia ogólna i żywności 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra Biologii i Ochrony Środowiska WNoZ 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Rokietnicka 8, 60-806 Poznań (Centrum Biologii Medycznej) Tel. /Fax: 61 854 7653 Strona www: E-mail: wnozbiol@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. n. med. 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. dr hab. n. med. 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko imię: Prof. dr hab. n. med. Tel. kontaktowy: 61 854 7654 Możliwość kontaktu - konsultacje (dni, godz., miejsce): wtorek godz. 13:00-14:00 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska E-mail: wnozbiol@ump.edu.pl 7. Osoba odpowiedzialna za rezerwację sal: Nazwisko imię: mgr Maria Szmeja Tel. kontaktowy: 61 854 7653 E-mail: mszmeja@ump.edu.pl 1
8. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: I Semestr: I 9. Liczba godzin ogółem: 90 liczba pkt. ECTS: 6 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr zimowy liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria Katedra Biologii i Ochrony Środowiska WNoZ 30 60 B Razem: 30 60 S 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy/letni Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Wykład 4. Wykład 5. Wykład 6. Wykład 7. Tematyka wykładów Wprowadzenie do zagadnień biochemii. Struktura błon komórkowych. Transport błonowy: pompy, kanały, receptory. Układy przekaźników Budowa, właściwości i nomenklatura związków biologicznych: cukry, białka Budowa i ogólne właściwości enzymów. Kinetyka, klasyfikacja. Procesy przekształceń enzymatycznych fermentacja. Kofaktory, koenzymy, witaminy. Budowa i rola biologiczna lipidów. Przemiany cholesterolu i kwasów żółciowych Budowa i funkcje kwasów nukleinowych. Biosynteza białka Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Tomasz Kubacki Tomasz Kubacki Jacek Sikora Wykład 8. Metabolizm aminokwasów i białek Wykład 9. Gospodarka wodno-elektrolitowa, równowaga kwasowo-zasadowa Tomasz Kubacki Wykład 10. Fotosynteza. Asymilacja azotu Jacek Sikora 2
Wykład 11. Wykład 12. Wykład 13. Metabolizm węglowodanów i lipidów. Energia i jej formy. Energetyka reakcji biochemicznych. Zagadnienia integracji metabolizmu Metabolizm wyspecjalizowanych narządów i tkanek. Użycie źródeł energii. Bloki metaboliczne uwarunkowania genetyczne Wykład 14. Bloki metaboliczne choroby spichrzeniowe Wykład 15. Udział drobnoustrojów jelitowych w metabolizmie człowieka Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna SALA Ćwiczenie 1. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w pracowni biochemicznej. Ćwiczenia wprowadzające do praktyki laboratorium biochemicznego. Obliczenia z zakresu chemii ogólnej i analitycznej. Posługiwanie się sprzętem i podstawową aparaturą laboratoryjną Ćwiczenie 2. Węglowodany-1. Cukry. Reakcje cukrów prostych, dwucukrów i wielocukrów. Ćwiczenie 3. Węglowodany-2. Wielocukry. Preparatyka skrobi. Osazony. Ćwiczenie 4. Kwasy nukleinowe. Podstawy preparatyki biochemicznej. Izolowanie kwasu dezoksyrybonukleinowego, reakcje składników kwasów nukleinowych. Ćwiczenie 5. Tłuszcze. Badanie składu trójglicerydów. Reakcje tłuszczów prostych i złożonych. Izolacja lecytyny i określenie jej składu chemicznego. Reakcje na cholesterol Ćwiczenie 6. Aminokwasy i białka. a. Podstawowe właściwości i reakcje aminokwasów. 3
b. Wpływ ph na rozpuszczalność białek. Denaturacja białek. Reakcje barwne białek. Reakcje białek z jonami. Oznaczanie białka wybranymi metodami analizy ilościowej Ćwiczenie 7. Enzymy -1. Badanie enzymatycznej aktywności podstawowych enzymów trawiennych. Ćwiczenie 8. Enzymy - 2. Badanie aktywności wyizolowanych enzymów. Oznaczenie stałej Michaelisa dla sacharazy. Ćwiczenie 9. Charakterystyka i znaczenie białek żywności -1. Białka pochodzenia roślinnego. Białka pszenicy. (Gliadyny i gluteliny izolacja glutenu z mąki). Izolacja frakcji białek ciecierzycy. Ćwiczenie 10. Charakterystyka i znaczenie białek żywności -2. Białka pochodzenia zwierzęcego. Izolacja białek mięsa. Białka jaja preparatyka. Ćwiczenie 11. Charakterystyka i znaczenie białek żywności -3. Izolacja i oznaczanie ilościowe wybranych składników mleka. Proces koagulacji białek mleka. Ćwiczenie 12. Podstawowe badania biochemiczne z zakresu biochemicznej diagnostyki laboratoryjnej. REGULAMIN ZAJĘĆ: 1. Ćwiczenia i seminaria należą do zajęć kontrolowanych i nawet usprawiedliwiona nieobecność nie zwalnia studenta z obowiązku odrobienia opuszczonego zajęcia. Student, który nie zaliczył zajęć winien je odrobić w innym terminie po uprzednim uzgodnieniu z asystentem. 4
2. W wyjątkowych przypadkach, za zgodą kierownika jednostki, student, który opuścił ćwiczenie lub seminarium, może je zaliczyć na podstawie pracy pisemnej. Temat pracy ustala prowadzący zajęcia. Praca musi być dostarczona w wersji papierowej i elektronicznej, napisana w edytorze Word, bez błędów literowych, gdyż podlegać będzie sprawdzeniu przez program antyplagiatowy. Praca z błędami nie będzie przyjęta. W przypadku stwierdzenia plagiatu sprawa zostanie skierowania do rzecznika dyscyplinarnego ds. studentów 3. Studenci odbywają ćwiczenia i seminaria w grupach oraz w czasie wyznaczonym rozkładem zajęć przez właściwy Dziekanat. Uczestnictwo w zajęciach z inną grupą wymaga uprzedniego uzyskania zgody prowadzącego zajęcia i akceptacji Kierownika Katedry. 4. Prowadzący zajęcia może nie wpuścić na zajęcia osoby spóźnionej ponad 5 min. 5. Samowolne opuszczenie zajęć w trakcie ich trwania jest jednoznaczne z brakiem ich zaliczenia. 6. Studenci są zobowiązani do aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Student przystępując do realizacji ćwiczenia winien być do niego przygotowany teoretycznie oraz posiadać znajomość podejmowanych czynności praktycznych. Student będzie mógł rozpocząć ćwiczenie po sprawdzeniu wiadomości przez asystenta. Brak przygotowania skutkuje usunięciem z zajęć. 7. Każdy student zobowiązany jest do prowadzenia na bieżąco dokumentacji ćwiczeń. Uzyskane wyniki należy przedstawić osobie prowadzącej. 8. Zaliczenie ćwiczenia uzyskuje student, który wykazał się znajomością materiału teoretycznego, wykonaniem ćwiczenia oraz poprawną interpretacją uzyskanego wyniku. 9. Nieprzestrzeganie regulaminu BHP, spożywanie posiłków, picie płynów, żucie gumy, korzystanie z telefonów komórkowych, nieuprawnione rozmowy i wszelkie inne zachowania zakłócające lub utrudniające prowadzenie zajęć skutkują usunięciem z zajęć i brakiem ich zaliczenia. Nagrywanie, fotografowanie i filmowanie w czasie zajęć jest możliwe tylko po uzyskaniu zgody prowadzącego. 10. Za nie zaliczone uważa się ćwiczenie, na którym student nie był obecny, na którym nie wykazał się znajomością materiału obowiązującego na ćwiczenia, lub złamał podany regulamin. 11. Zaliczenie przedmiotu uwarunkowane jest: uzyskaniem zaliczenia wszystkich obowiązujących zajęć oraz pozytywnym wynikiem kolokwium zaliczeniowego obejmującego wiadomości z wykładów, ćwiczeń i seminariów. 12. Termin kolokwium zaliczeniowego na ocenę i termin egzaminu ustala starosta roku w sekretariacie Katedry. 13. Wejście na egzaminy i kolokwia możliwe jest tylko po okazaniu dowodu tożsamości lub legitymacji studenckiej i sprawdzeniu listy studentów. 14. Wszelkie wątpliwości związane ze stosowaniem niniejszego regulaminu należy zgłaszać Kierownikowi Katedry PROGRAM ZAJĘĆ: Celem kursu jest: - przyswojenie zasad myślenia przyrodniczego; - opanowanie podstaw metodologii badań naukowych w biochemii; 5
- przekazanie wiedzy o podstawowych przemianach metabolicznych zachodzących w organizmie człowieka, mechanizmach homeostazy oraz integralności organizmu ludzkiego; - poznanie i zrozumienie molekularnych podstaw procesów biochemicznych związanych z produkcją i wykorzystaniem energii; - poznanie metabolizmu wyspecjalizowanych narządów i tkanek; - poznanie podstawowych procesów biochemicznych zachodzących w żywności; - przekazanie wiedzy z zakresu metodyki badań biochemicznych. Czas trwania kursu: 90 godzin (30 godzin wykładów i 60 godzin ćwiczeń) Liczebność grup ćwiczeniowych: kategoria B Formy realizacji zajęć: wykłady i ćwiczenia. Terminy zajęć: zgodnie z planem opracowanym przez dziekanat WL I. Miejsce: Katedra Biologii i Ochrony Środowiska PROGRAM NAUCZANIA: Wymagania wstępne: podstawy chemii i biologii Przygotowanie do zajęć: podane w materiałach dydaktycznych do ćwiczeń Wymagania końcowe: zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie zaliczenia wejściówki, obecności na ćwiczeniach, potwierdzenia opanowania umiejętności praktycznych prezentowanych podczas ćwiczeń oraz uzyskania pozytywnego wyniku testowego sprawdzianu wiadomości przeprowadzonego na zakończenie ćwiczeń 11. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie zaliczenia wejściówek, obecności na ćwiczeniach, potwierdzenia opanowania umiejętności praktycznych prezentowanych podczas ćwiczeń oraz uzyskania pozytywnego wyniku testowego sprawdzianu wiadomości przeprowadzonego na zakończenie ćwiczeń Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) Egzamin testowy 12. Literatura: Zalecana literatura: 1. J. Kączkowski: PODSTAWY BIOCHEMII. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2012 2. M. Kaszkowiak, K. Kaszkowiak BIOCHEMIA ĆWICZENIA MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA STUDENTÓW DIETETYKI, pdf zamieszczony w Aksonie 6
3. Z. E. Sikorski (red.): CHEMIA ŻYWNOŚCI Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2012 4. E. Bańkowski, BIOCHEMIA, Wydawnictwo Medyczne Edra Urban & Partner, Wrocław, 2016 5. R.K. Mayer, D.K. Granner, V.W. Rodwell BIOCHEMIA HARPERA, PZWL, Warszawa, 2015 6. J. L. Tymoczko, J. M. Berg, L. Stryer BIOCHEMIA PWN, Warszawa, 2013 7
14. SYLABUS ( proszę wypełnić wszystkie pola w tabeli) WYDZIAŁ LEKARSKI I Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca, wydział Koordynator przedmiotu Rodzaj przedmiotu Obszar nauczania Cel kształcenia Dietetyka Biochemia ogólna i żywności Poziom i forma studiów Punkty 6 studia I stopnia ECTS Katedra Biologii i Ochrony Środowiska, Wydział Nauk o Zdrowiu Adres jednostki: Centrum Biologii Medycznej, ul. Rokietnicka 8, 60-806 Poznań Numer telefonu: 61 8547654 Prof. dr hab. Krzysztof Wiktorowicz wnozbiol@ump.edu.pl OM1 obowiązkowy Osoba zaliczająca semestr I stacjonarne Prof. dr hab. Rodzaj zajęć i liczba godzin Wykłady 30 h seminaria Ćwiczenia 60 h C1 - Przyswojenie zasad myślenia przyrodniczego. Opanowanie podstaw metodologii badań naukowych w biochemii. Przyswojenie wiadomości z przedmiotu stanowi podstawę nauczania m.in. fizjologii, bromatologii, endokrynologii. C2 - Przekazanie wiedzy z biochemii, której znajomość jest niezbędna dietetykowi dla zrozumienie mechanizmów przemian metabolicznych zachodzących w organizmach, jak też zrozumienia przemian biochemicznych zachodzących w trakcie obróbki żywności. C3 - Przyswojenie wiadomości dotyczących budowy i przemian głównych grup związków chemicznych budujących organizmy. C4 - Przekazanie wiedzy o podstawowych przemianach metabolicznych zachodzących w organizmie człowieka, mechanizmów homeostazy oraz integralności organizmu ludzkiego. Poznanie i zrozumienie molekularnych podstaw procesów biochemicznych związanych z produkcją i wykorzystaniem energii. Poznanie metabolizmu wyspecjalizowanych narządów i tkanek. C4 - Formułowanie prawidłowych wniosków dotyczących zagadnień biochemicznych związanych z funkcjonowaniem człowieka (np. dieta, wysiłek, stres, adaptacja, styl życia). Nabycie umiejętności oceny skutków biologicznych genetycznie uwarunkowanych procesów metabolicznych ( bloki metaboliczne). C5 - Przekazanie wiedzy z zakresu metodyki badań biochemicznych. Przyswojenie zasad funkcjonowania laboratorium biochemicznego z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Nabycie umiejętności posługiwania się podstawowa aparaturą. C6 - Nabycie umiejętności planowania i przeprowadzania doświadczeń biologicznych. Samodzielne wykonywanie podstawowych analiz i preparatyki biochemicznej i nabycie umiejętności poprawnego wnioskowania. C7 - Znajomość wartości referencyjnych podstawowych markerów biochemicznych. Interpretacja wyników laboratoryjnych badań diagnostycznych. C8 - Zrozumienie ograniczeń związanych z przyswojoną wiedzą biomedyczną. 8
Treści programowe Wykłady 1.Biochemia - nauka o życiu. Znaczenie biochemii w produkcji żywności. Komórki prokariotyczne i eukariotyczne, zależności pomiędzy strukturami komórki i ich funkcjami. 2.Charakterystyka i funkcja oraz termodynamika błon biologicznych, rola w organizacji wewnątrzkomórkowych procesów metabolicznych, zależności pomiędzy strukturami komórki i ich funkcjami. Organizacja mitochondriów. Transport błonowy: pompy, kanały i receptory. Białka błonowe. System drugich przekaźników wewnątrzkomórkowych. Komunikacja międzykomórkowa, transdukcja sygnału. 3. Obieg materii w przyrodzie. Mechanizm wykorzystania energii świetlnej. Wiązanie i asymilacja dwutlenku węgla Chemizm i regulacja fotosyntezy. Fotooddychanie. Wiązanie i asymilacja azotu atmosferycznego. Cykl azotowy. 4.Zasady budowy, właściwości oraz nomenklatura związków biologicznych: węglowodanów, aminokwasów, białek i enzymów, tłuszczów, kwasów nukleinowych, witamin i hormonów. a. Cukry proste i złożone, funkcje biologiczne węglowodanów. Podstawy biosyntezy i metabolizmu węglowodanów. b. Aminokwasy, peptydy i białka - budowa, klasyfikacja i właściwości. Biosynteza aminokwasów endo i egzogennych. Klasyfikacja, właściwości, wiązanie peptydowe, struktura wtórna a funkcje białek. Peptydy naturalne. Podstawy metabolizm białek. 5. Budowa i ogólne właściwości enzymów. Mechanizm działania. Klasyfikacja enzymów. Istota i swoistość katalizy enzymatycznej. Warunki i kinetyka przebiegu reakcji enzymatycznej. Wpływ stężenia substratu na szybkość reakcji - teoria Michaelisa-Menten. 6.Budowa i rola biologiczna lipidów. Kwasy tłuszczowe nienasycone rola w żywieniu. Lipidy właściwe. Woski. Lipidy złożone. Biosynteza triacylogliceroli, lipidów i steroidów. Podstawy metabolizmu lipidów. Utlenianie kwasów tłuszczowych. Lipoproteiny. Biosynteza, transport, końcowe przemiany cholesterolu i kwasów żółciowych. 7.Niebiałkowe związki azotowe. Biosynteza nukleotydów. Zasady purynowe i pirymidynowe, nukleotydy i ich metabolizm. Kwasy nukleinowe i ich funkcje. DNA jako struktury dziedziczenia. Organizacja informacji genetycznej. Mutacje i czynniki mutagenne. Regulacja procesów genetycznych. Elementy inżynierii genetycznej i jej znaczenie w biotechnologii. Mechanizm biosyntezy białka - glikozylacja, lipidacja. 8.Hormony budowa i działanie. Systemy przekaźnikowe sygnałów komórkowych. Receptory hormonów - błonowe i wewnątrzkomórkowe. Hormonalna regulacja przemiany materii. Umiejscowienie szlaków metabolicznych w komórce (główne procesy przemian cukrów, tłuszczów, białek i nukleotydów - regulacja hormonalna). Homeostaza glukozy (regulacja glikolizy i glukoneogenezy). 8. Witaminy ogólna charakterystyka i podział. Witaminy i związki pokrewne. Rola witamin w żywieniu człowieka. Czynniki wpływające na przyswajalność witamin. 9. Energia i jej formy. Energetyka reakcji biochemicznych. Zagadnienia integracji metabolizmu - system zintegrowanych reakcji endo i egzoergicznych. (glikoliza, szlak pentozofosforanowy, glukoneogeneza, metabolizm glikogenu, cykl kwasu cytrynowego, fosforylacja oksydacyjna). Utlenianie biologiczne. Niespecyficzna faza utleniania biologicznego. Potencjał oksydoredukcyjny. Podstawy uzyskiwania i magazynowania energii w procesach metabolicznych. 10.Metabolizm wyspecjalizowanych narządów i tkanek związanych z metabolizmem źródeł energii. Użycie źródeł energii. Skład prawidłowej diety człowieka, bilans energetyczny, zapotrzebowanie człowieka na podstawowe składniki odżywcze. 10. Przepływ kluczowych metabolitów pośrednich pomiędzy różnymi szlakami. Biologiczne podstawy integralności organizmu ludzkiego, mechanizmów homeostazy (dieta, wysiłek, stres, adaptacja). Fizjologiczny koszt adaptacji. Punkty styczne metabolizmu. Genetyczne uwarunkowania procesów metabolicznych. Choroby metaboliczne - bloki metaboliczne. 9
11. Woda i jej funkcje. Płyny ustrojowe. Funkcje składników mineralnych. Gospodarka wodno-elektrolitowa, równowaga kwasowo-zasadowa. 12. Znaczenie biologiczne węglowodanów, lipidów, aminokwasów i białek, których źródłem jest żywność - aspekty żywieniowe. Żywność bogata w składniki energetyczne. Techniczne zastosowania enzymów w technologii żywności. Fermentacje przemysłowe - procesy fermentacyjne węglowodanów, zastosowania przemysłowe enzymów katabolizmu sacharydów, Enzymy proteolityczne. Fermentacje aminokwasowe. 13. Podstawowe przemiany białek, tłuszczów, cukrów w czasie przechowywania i przetwarzania żywności, Wartość odżywcza białek pożywienia, właściwości funkcjonalne białek o szczególnym znaczeniu dla przetwórstwa żywności. Biotechnologia witamin i związków pokrewnych. Hormony roślinne fitohormony. 14. Udział drobnoustrojów jelitowych w metabolizmie człowieka. 15. Substancje antyodżywcze i szkodliwe występujące w żywności. Podstawy biochemicznej diagnostyki laboratoryjnej. Wartości referencyjne związków występujących w krwi i w moczu, przydatność badania biochemicznego płynów fizjologicznych w ocenie właściwego odżywienia człowieka. Seminaria Ćwiczenia 1.Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w pracowni biochemicznej. Ćwiczenia wprowadzające do praktyki laboratorium biochemicznego. Obliczenia z zakresu chemii ogólnej i analitycznej. Posługiwanie się sprzętem i podstawową aparaturą laboratoryjną. 2.Cukry. Reakcje cukrów prostych dwucukrów i wielocukrów. 3.Tłuszcze. Badanie składu trójglicerydów. Reakcje tłuszczów prostych i złożonych. Wykazanie obecności kwasów tłuszczowych nienasyconych. Liczby kwasowe. Izolacja lecytyny i określenie jej składu chemicznego. Wykazanie glicerolu, fosforanów i choliny (zmydlanie lecytyn). Reakcje na cholesterol. 4.Kwasy nukleinowe. Podstawy preparatyki biochemicznej, Izolowanie kwasu dezoksyrybonukleinowego, reakcje składników kwasów nukleinowych. 5.Białka. a. Podstawowe właściwości i reakcje aminokwasów. Wykazanie właściwości amfoterycznych białek. b. Wpływ ph na rozpuszczalność białek. Denaturacja białek. Reakcje barwne białek. Reakcje białek z jonami. Oznaczanie białka wybranymi metodami analizy ilościowej: 6.Charakterystyka i znaczenie białek żywności. 1.Białka pochodzenia zwierzęcego. (Charakterystyka, właściwości fizykochemiczne i wartość odżywcza białek mięsa, białek jaja, białek mleka). Izolacja białek mięsa. 2.Izolacja i oznaczanie ilościowe wybranych składników mleka. Proces koagulacji kazein mleka. Białka jaja preparatyka. 3.Białka pochodzenia roślinnego. Białka pszenicy. (Gliadyny i gluteliny izolacja glutenu z mąki). Izolacja frakcji białek ciecierzycy. Ilościowe oznaczanie wyizolowanych z żywności białek. 7. Enzymy. a. Aktywność enzymów przewodu pokarmowego. Izolacja i badanie aktywności wybranych enzymów. Badanie enzymatycznej aktywności podstawowych enzymów trawiennych. Hydroliza podstawowych składników żywności. b. Wykrywanie obecności wybranych enzymów występujących w żywności. Badanie aktywności wybranych enzymów wyizolowanych. Oznaczenie stałej Michaelisa. c. Substancje antyodżywcze i szkodliwe (związki białkowe i niebiałkowe). Preparatyka i określenie aktywności substancji antyodżywczych typu inhibitorów trypsyny. d. Sacharydy podstawowe przekształcenia chemiczne i enzymatyczne (fermentacja mlekowa, propionowa, alkoholowa). Aktywność biologiczna miodu. Wykrywanie enzymów amylolitycznych w miodzie. 8.Podstawowe badania biochemiczne z zakresu biochemicznej diagnostyki laboratoryjnej. 10
Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Inne Metody podające (wykład, opis) Metody problemowe (metody aktywizujące, ćwiczenia) Metody eksponujące (użycie książki, filmu) Metody programowe (z wykorzystaniem komputera) Praktyczne (zajęcia laboratoryjne, metoda prezentacji) Warunkiem uzyskania zaliczenia jest aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach laboratoryjnych oraz zaliczenie wejściówek. Zaliczenie z oceną test wiedzy Opanowanie materiału z wykładów, ćwiczeń, oraz samokształcenia. J. Kączkowski: PODSTAWY BIOCHEMII. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2012 M. Kaszkowiak, K. Kaszkowiak BIOCHEMIA ĆWICZENIA MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA STUDENTÓW WYDZIAŁU NAUK O ZDROWIU, pdf zamieszczony w Aksonie Z. E. Sikorski (red.): CHEMIA ŻYWNOŚCI Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2012 E. Bańkowski, BIOCHEMIA, Wydawnictwo Medyczne Edra Urban & Partner, Wrocław, 2016 R.K. Mayer, D.K. Granner, V.W. Rodwell BIOCHEMIA HARPERA, PZWL, Warszawa, 2015 J. L. Tymoczko, J. M. Berg, L. Stryer BIOCHEMIA PWN, Warszawa, 2013 11
Numer efektu kształcenia Nakład pracy studenta Efekty kształcenia Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia K_W01 EW01 Zna i rozumie podstawowe pojęcia związane z funkcjonowaniem i znaczeniem reakcji biochemicznych zachodzących w organizmach EW02 Zna zasady budowy, właściwości oraz nomenklaturę związków K_W05 biologicznych: węglowodanów, aminokwasów, białek i enzymów, tłuszczów, kwasów nukleinowych, witamin i hormonów. EW03 Ma podstawową wiedzę o funkcjach i metabolizmie organizmu K_W01 człowieka. EW04 Zna i rozumie wpływ procesów biochemicznych na stan zdrowia i K_W03 odżywienia człowieka. EW05 Zna i rozumie organizację informacji genetycznej. Zna i rozumie K_W04 podstawy biologiczne i biochemiczne medycyny. Potrafi wskazać biologiczne, zdrowotne konsekwencje zaburzeń metabolicznych EW06 Potrafi dokonać krytycznej oceny metod, opracować wyniki K_W019 doświadczeń. Umie interpretować wartości referencyjne podstawowych związków występujących w krwi i w moczu. EU01 Potrafi rozwiązywać zadania rachunkowe, z zakresu chemii ogólnej i K_U08 analitycznej. Zna podstawy pracy w laboratorium biochemicznym. Posiada wiedzę o związkach chemicznych, z którymi pracuje. Potrafi posługiwać się podstawowym sprzętem laboratoryjnym i wykonać wybrane oznaczenia biochemiczne EU02 Potrafi wykonać reakcję charakterystyczne dla związków występujących K_U08 w organizmie. Potrafi wykonać preparatykę wybranych związków występujących w żywności. Potrafi wyizolować i zbadać aktywności wybranych enzymów. EU03 Zna podstawowe metody analiz fizyczno-chemicznych i biologicznych K_U01, stosowanych w ocenie stanu zdrowia. Potrafi odnaleźć i korzystać z baz K_U19 danych dotyczących biochemicznych uwarunkowań zaburzeń zdrowotnych. Potrafi rozpoznać zagrożenie związane z uwarunkowaniami genetycznymi i środowiskowymi EK01 Potrafi współdziałać i pracować w grupie badawczej. Potrafi wybrać K_K09 bezpieczne techniki pracy i pracować zespołowo. EK02 Potrafi uzupełniać wiedzę i zwiększać umiejętności zawodowe. K_K03 Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim Liczba godzin udział w wykładach 30 udział w ćwiczeniach 60 Data opracowania sylabusa Samodzielna praca studenta przygotowanie do ćwiczeń (wejściówek) 20 przygotowanie do seminariów przygotowanie do kolokwiów 10 przygotowanie do egzaminu 20 Inne: opracowywanie protokołów 10 Łącznie 180 15.09.2017 Osoba przygotowująca sylabus Prof. dr Mgr wnozbiol@ump.edu.pl 12
15. Szczegółowy rozkład zajęć: WYKŁADY Dzień tygodnia Daty w których odbywają się wykłady Godzina Sala czwartek 12.10.2017 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 19.10.2017 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 26.10.2017 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 02.11.2017 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 09.11.2017 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 16.11.2017 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 23.11.2017 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 30.11.2017 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 07.12.2017 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 14.12.2017 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 04.01.2018 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 11.01.2018 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 18.01.2018 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 25.01.2018 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 czwartek 01.02.2018 15:00-16:30 Centrum Biologii Medycznej sala 2009 ĆWICZENIA Grupa Grupa 1 Grupa 2 Podgrupy Dni tygodnia Daty Godziny w których odbywają się ćwiczenia Nazwa, nr sali Jednostka przeprowadzająca zajęcia środa 11.10.2017 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 18.10.2017 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 25.10.2017 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 08.11.2017 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 15.11.2017 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 22.11.2017 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 29.11.2017 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 06.12.2017 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 13.12.2017 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 03.01.2018 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 10.01.2018 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 17.01.2018 08:00-11:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 11.10.2017 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 18.10.2017 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 25.10.2017 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 08.11.2017 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 15.11.2017 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 22.11.2017 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 29.11.2017 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 06.12.2017 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 13.12.2017 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 03.01.2018 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 10.01.2018 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska środa 17.01.2018 12:00-15:45 2072/2073 Katedra Biologii i Ochrony Środowiska 13
16. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 17. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych) UWAGA: wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb. 14