Wyprawa Zapachy lasu. Scenariusz lekcji z edukacji przyrodniczej

Wyprawa Zapachy lasu Klasa I Scenariusz lekcji z edukacji przyrodniczej

Wyprawa Zapachy lasu Opracowanie Anna Marszał, Szkoła Podstawowa nr 1 w Międzyzdrojach Konsultacja i redakcja Andrzej Biderman Fundacja Edukacji Naturalnej Szata graficzna Skład Liter Dariusz Grochal Wydawca Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund Warszawa Grodno, 2018 2

Anna Marszał Wyprawa Zapachy lasu WSTĘP: Wprowadzenie: Wiosna w lesie budzi różne zapachy. Rośliny przez całą zimę trwały w uśpieniu. Teraz jednak się budzą i roztaczają swe zapachy. Zwykle na to nie zwracamy uwagi. A szkoda, bo to część bogactwa i różnorodności świata roślin. Zapraszamy więc w podróż nakreśloną naszymi zmysłami. Cele ogólne: 1. Zapoznanie z roślinami WPN. 2. rozbudzenie ciekawości poznawczej i zachęcenie do aktywności badawczej. 3. Prowadzenie obserwacji za pomocą lupy i lornetki, miarki. 4. Wzbogacenie słownictwa. 5. Doskonalenie pracy w grupie. Cele szczegółowe: 1. Nauczymy się nazywać i wyróżniać wybrane rośliny, które wydzielają przyjemny zapach. 2. Samodzielne prowadzenie obserwacji przyrodniczej. 3. Praktyczne posługiwanie się przyrządami optycznymi i przyrządami mierniczymi. 4. Udoskonalimy umiejętność uważnego słuchania, tak aby wykonywać zadanie wg instrukcji. 5. Dostrzeganie swojej indywidualności w sferze zmysłowej dostrzeganie, że poznawanie świata odbywa się za pomocą wzroku, słuchu, dotyku, węchu, smaku porównywanie sprawności tych narządów podczas nauki i zabawy. 6. Doświadcza tego, że las doświadcza się wieloma zmysłami. 3

Odniesienie do Podstawy Programowej: IV. Edukacja przyrodnicza, IV.1.1) rozpoznaje w swoim otoczeniu popularne gatunki roślin, IV.1.6) planuje, wykonuje proste obserwacje, doświadczenia i eksperymenty dotyczące obiektów i zjawisk przyrodniczych, tworzy notatki z obserwacji, wyjaśnia istotę obserwowanych zjawisk według procesu przyczynowo-skutkowego i czasowego, IV.1.7) chroni przyrodę, wskazuje wybrane miejsca ochrony przyrody oraz parki narodowe. Metody: ekspresja werbalna, rozmowa kierowana, czynne zadań stawianych przez nauczyciela. Formy: praca indywidualna i praca z grupą. Środki: arkusz z zarysem lasu (załącznik nr 1) 2 aromaty w słoiczkach, np. grzybów i sosny, czekolady i pomarańczy Atlas roślin polskich karty pracy z roślinami WPN kredki kartoniki miarki lupy linijki, miarki karty pracy z rysunkiem roślin dla każdego ucznia, karta pracy dotycząca zmysłów plansze biologiczne kubek opaska na oczy zapachy w kubeczku Miejsce zajęć Zajęcia wstępne prowadzimy w klasie. Zajęcia terenowe prowadzimy w lesie. Organizacja: 1. Część I czas trwania 1 godzina 2. Część II czas trwania ok. 2 godzin 3. Część III czas trwania ok. 1 godzina 4

PRZEBIEG ZAJĘĆ Wprowadzenie w klasie 1. Rozwiązywanie zagadek Zagadka: Bywa sosnowy, bywa dębowy, jest stary albo młody, na wakacjach zbierasz w nim poziomki i jagody. 2. Gra skojarzeń Skojarzenia ze słowem las dzieci piszą je na małych karteczkach, najlepiej samoprzylepnych, i przypinają do arkusza z zarysem lasu (załącznik nr 1). 3. Jakimi zmysłami posługuje się człowiek Ustal razem z uczniami jakimi zmysłami posługuje się człowiek. Pogadanka nt. roli zmysłów w życiu ludzi i zwierząt. Wymieniacie wszystkie, ale skupiacie się na węchu. Zaproponuj, by dzieci sprawdziły swój zmysł węchu: Dzieci dostają do powąchania 2 zapachy, np. grzybów i sosny, czekolady i pomarańczy. Podzielcie się wrażeniami. 4. Przedstawienie tematu zajęć Zapoznaj uczniów z tematyką zajęć:,,rośliny pachnące w WPN. Postaw pytanie kluczowe zajęć: Czy każda roślina pachnie tak samo na wiosnę? Omawiamy cele (w języku ucznia) oraz określamy kryteria sukcesu. Kryteria: Będziemy samodzielnie nazywać 2-3 gatunki roślin, Porównamy zapach co najmniej 2 gatunków roślin, Każdy uczeń/uczennica stworzy własną kompozycję zapachową, Swoje badania wykonamy pracując wspólnie w zespole. 5. Wspólne ustalenie zasad pobytu w lesie Uzgadniamy z dziećmi zasady bezpieczeństwa w czasie w czasie pracy, np.: 1. Oglądam i wącham ale nie zrywam i nie depczę 2. Słucham i mówię cicho nie krzyczę 3. Nie zostawiam śmieci. 4. Poruszamy się razem, pilnujemy siebie nawzajem. 5. Stosujemy się do poleceń nauczyciela. 6. Każdą niebezpieczną sytuację zgłaszamy nauczycielowi. 6. Omówienie zadań i wyposażenie uczniów w torby odkrywców Omawiamy przebieg zajęć. Uczestnicy wycieczki wyposażeni są w torby, w których otrzymują: karty pracy z roślinami WPN kredki kartoniki 5

miarki lupy Opiekunowie mają aparaty fotograficzne, ew. telefony, dyktafon tworzą dokumentację fotograficzną. W jaki sposób przywitamy się z lasem? Pomysły dzieci Zajęcia terenowe 7. Wyjscie do lasu Bezpieczne przejście ze szkoły do lasu. 8. Zapoznanie uczniów z terenem do obserwacji Teren obserwacji prowadzonej w lesie jest ograniczony do wybranej przez nas powierzchni. Jego granice oznaczamy za pomocą taś ostrzegawczych lub pasków krepiny umieszczonych na drzewach. Umawiamy się z dziećmi, że nie będą przekraczać tych granic. 9. Prowadzenie obserwacji W lesie dzieci pracują w zespołach ustalonych wcześniej w klasie. Na wybranym terenie uczniowie wykonują kolejno powierzane im zadania: 1. Poszukiwanie roślin: konwalia, czosnaczek i podagrycznik. Porównywanie roślin, oglądanie przez lupę, wąchanie, liczenie liści, kwiatów, mierzenie. Wynik zaznaczamy w karcie obserwacji. 2. Komponowanie własnego zapachu do zamykanego słoiczka. 10. Powrót do klasy Bezpieczne przejście z łąki do szkoły. Podsumowanie 11. Prezentacja wyników obserwacji przez grupy i podsumowanie zajęć. Następuje dzielenie się wrażeniami, prezentowanie swoich kompozycji zapachowych, nazywanie ich. Podsumowanie, karta pracy nr 2 / zmysły, uzupełnianie informacji 12. Malowanie zapachu lasu kolorem Malowanie zapachu lasu kolorem w tle muzyka relaksacyjna o tematyce leśnej. 13. Plakat W dalszej części pracy z tym tematem mam zamiar stworzyć z dziećmi plakat z wykorzystaniem fotografii zrobionych w lesie oraz układanie do nich treści podpisów z pomocą nauczyciela. 14. Ogródek Zasianie roślin w ogródku szkolnym z sadzonek lub nasion kupionych w sklepie ogrodniczym. 6

15. Wiersz Zachęcenie do napisania wiersz na temat Zapach lasu. Prezentacja wytworów na terenie klasy zainspirowanie wierszem internauty, dziecka 7 letniego, który napisał wiersz pt. Zapach lasu po deszczu. 7

Z czym kojarzy ci się słowo las? Załącznik nr 2 9

Szukamy tych roślin Konwalia majowa Załącznik nr 2a Zadanie 1: odnajdź i opisz roślinę Różne fazy rozwoju Konwalii WŁAŚCIWOŚCI ROŚLINY Wskaż właściwy kolor KWIATU Wskaż właściwy kształt LIŚCIA Czy LIŚĆ w dotyku jest: Żółty TAK / NIE TAK / NIE Gruby / sztywny TAK / NIE wąski Czy? Biały TAK / NIE TAK / NIE Cienki / miękki TAK / NIE okrągły Czerwony TAK / NIE TAK / NIE Gładki TAK / NIE lancetowata Czy? Niebeski TAK / NIE TAK / NIE Pokryty włoskami TAK / NIE pierzasty 10

Zadanie 2: Odciśnij liść na kartce za pomocą świecowych kredek. Przyłóż liść na czymś twardym i równym; Połóż na nim tę kartkę. Pocieraj kartkę bokiem kredki świecowej aż uzyskasz odbicie całego liścia (nie zapomnij usunąć papierowej osłonki z kredki). 11

Szukamy tych roślin Czosnaczek Załącznik nr 2b Zadanie 1: odnajdź i opisz roślinę Różne fazy rozwoju Czosnaczka WŁAŚCIWOŚCI ROŚLINY Wskaż właściwy kolor KWIATU Wskaż właściwy kształt LIŚCIA Czy LIŚĆ w dotyku jest: Żółty TAK / NIE TAK / NIE Gruby / sztywny TAK / NIE wąski Czy? Biały TAK / NIE TAK / NIE Cienki / miękki TAK / NIE okrągły Czerwony TAK / NIE TAK / NIE Gładki TAK / NIE lancetowata Czy? Niebeski TAK / NIE TAK / NIE Pokryty włoskami TAK / NIE pierzasty 12

Szukamy tych roślin Podagrycznik Załącznik nr 2c Zadanie 1: odnajdź i opisz roślinę Różne fazy rozwoju Podagrycznika WŁAŚCIWOŚCI ROŚLINY Wskaż właściwy kolor KWIATU Wskaż właściwy kształt LIŚCIA Czy LIŚĆ w dotyku jest: Żółty TAK / NIE TAK / NIE Gruby / sztywny TAK / NIE wąski Czy? Biały TAK / NIE TAK / NIE Cienki / miękki TAK / NIE okrągły Czerwony TAK / NIE TAK / NIE Gładki TAK / NIE lancetowata Czy? Niebeski TAK / NIE TAK / NIE Pokryty włoskami TAK / NIE pierzasty 14

Załącznik nr 3 Pokoloruj rośliny barwami, jakie spotkałeś w naturze Konwalia 16

17 Czosnaczek

Podagrycznik 18