Drzewa w naszym lesie

Transkrypt

1 Drzewa w naszym lesie Klasa I Scenariusz lekcji z edukacji przyrodniczej

2 Drzewa w naszym lesie Opracowanie Żaneta Szymczak-Pinkowska, Publiczna Szkoła Podstawowa w Wolinie Konsultacja i redakcja Andrzej Biderman, Mariusz Samołyk Fundacja Edukacji Naturalnej Szata graficzna Skład Liter Dariusz Grochal Wydawca Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund Warszawa Grodno,

3 Żaneta Szymczak-Pinkowska Drzewa w naszym lesie WSTĘP Wprowadzenie Buk jest podstawowym gatunkiem lasów liściastych na wyspie Wolin. W wielu miejscach tworzy lasy zwane buczynami. Z uwagi na wielką rolę lasotwórczą tego drzewa chcielibyśmy, by było one dobrze znane dzieciom mieszkającym w okolicach Wolińskiego Parku Narodowego. Cele ogólne 1. Poznanie drzew rosnących w lesie. 2. Kształcenie umiejętności pracy w grupie. 3. Poznanie rodzajów lasu. Cele szczegółowe 1. Będziemy rozpoznawać i nazywać drzewa w Wolińskim Parku Narodowym. Odniesienie do Podstawy Programowej IV. Edukacja przyrodnicza IV.1.1) rozpoznaje w swoim otoczeniu popularne gatunki roślin / /, a także gatunki objęte ochroną, IV.1.4) odszukuje w różnych dostępnych zasobach, w tym Internetowych, informacje dotyczące środowiska przyrodniczego, potrzebne do wykonania zadania, ćwiczenia, IV.1.6) planuje, wykonuje proste obserwacje, doświadczenia i eksperymenty dotyczące obiektów i zjawisk przyrodniczych, tworzy notatki z obserwacji, wyjaśnia istotę obserwowanych zjawisk według procesu przyczynowo-skutkowego i czasowego. 3

4 Metody pracy Działalności praktyczna, aktywna, poglądowa, słowna. Środki karty pracy atlas drzew miarki centymetrowe, lupy kolorowe kartki Kolorowe wstążki zaczarowany worek leśny worek Miejsce zajęć Teren leśny w pobliżu Leśniczówki Dargobądz. Uczniowie zostali wcześniej poinformowani o wycieczce do lasu i odpowiednio się do niej przygotowali: mają odpowiednie obuwie i ubranie, zapoznali się zasadami, które należy przestrzegać w lesie. Czas trwania zajęć Ok. 2 godz. PRZEBIEG ZAJĘĆ Wprowadzenie w klasie 1. Przygotowania Na wcześniejszych lekcjach podajemy temat oraz cele sformułowane w języku ucznia: Poznasz różne gatunki drzew, które rosną w tym lesie oraz dowiesz się jakie są rodzaje lasów i w jakim lesie rosną drzewa, o których zbierzesz wiele wiadomości. Podajemy termin i przewidywany czas trwania wycieczki. Przedstawia plan wycieczki. Omawiamy z uczniami zasady zachowania się w lesie. Zajęcia terenowe 2. Wyjście do lasu Uczniowie i opiekunowie spotykają się przed szkołą. Wspólnie jadą do Dargobądza, gdzie przeprowadzone będą zajęcia. 3. Temat zajęć oraz jego cele Przypominamy uczniom temat zajęć; przedstawiamy cele sformułowane w języku ucznia: Poznasz różne gatunki drzew, które rosną w tym lesie oraz dowiesz się jakie są rodzaje lasów i w jakim lesie rosną drzewa, o których zbierzesz wiele wiadomości. 4

5 4. Zabawa Mapa skojarzeń Przed wejściem do lasu nauczyciel pisze patykiem słowo las. Zadaniem uczniów jest podanie różnych skojarzeń do tego słowa. 5. Zapoznanie uczniów z terenem do obserwacji Przypominamy uczniom zasady zachowania się w lesie. Nawiązujemy do wcześniejszej lekcji poświęconej temu tematowi. Zwracamy uwagę, że są z wizytą u mieszkańców lasu i środowisko leśne muszą pozostawić nienaruszone. 6. Organizacja pracy w lesie Podział na grupy (4 grupy po 4 osoby w jednej): losowanie kolorów. Każde dziecko losuje kolor, powstają grupy. Rozdanie kart pracy oraz worka leśnego, w którym znajdują się przedmioty potrzebne do przeprowadzenia zadań. 7. Porównanie warunków panujących w lesie i poza nim Wykonanie pierwszego zadania przez grupy. Przed wejściem do lasu każda grupa bada temperaturę powietrza, siłę wiatru, nasłonecznienie - przed lasem i w głębi lasu. Pomiar zapisują na karcie pracy (załącznik nr 2). 8. Zabawa Zaczarowany worek Przed wejściem do lasu dzieci będą wyciągać z worka z zamkniętymi oczami po jednej rzeczy: np. szyszki, nasiona, gałązkę z igłami, korę itp. I próbować zgadywać, co to skarb, nie otwierając oczu. 9. Jaki to las? (Leśne zagadki) Po wejściu do lasu staramy się wspólnie z uczniami ustalić, w jakim lesie się znajdują. Zadajemy im zagadkę poprzez opowiedzenie bajki: Wróżka przyszła na puste miejsce i powiedziała: Ele-mele-lewa niech wyrosną drzewa! I wyrosły sosny, jodły, świerki, modrzewie. Jaki las wyczarowała? Potem poszła w inne miejsce i znowu powiedziała zaklęcie: Ele-mele-lewa niech wyrosną drzewa! I wyrosły dęby, buki, brzozy. Jaki las wyczarowała? Gdy znudziły się jej wyczarowane lasy, pomieszała drzewa i powstał las Następnie prosimy dzieci o rozejrzenie się dookoła, aby określić, w jakim lesie aktualnie przebywają (liściastym, iglastym czy mieszanym)? 10. Prowadzenie obserwacji Informujemy uczniów, iż w najbliżej okolicy, której się znajdują na drzewach, rozwieszone są wstążki w kolorze ich grup. Dzieci odnajdują swoje drzewa i dokonują obserwacji. Odpowiedzi odnotowują na kartach pracy. Zadaniem każdej grupy jest odnalezienie tego drzewa i wykonanie zadań, które są przedstawione w kartach pracy (załącznik nr 3). Każda grupa: obrysowuje kształt liścia drzewa, które bada; określa cechy liści swojego drzewa 5

6 określa charakter swojego drzewa określa pokrój drzewa; rysuje jego sylwetkę kalkuje na kartkę fakturę korę drzewa oraz określa je cechy określa nastrój panujący pod ich drzewem? określa nazwę gatunkową drzewa z wykorzystaniem albumu drzew (załącznik nr 1) dla każdego drzewa dzieci wymyślają nazwę własną lub jego imię Dodatkowo dzieci zbierają leśny materiał przyrodniczy, z którego po powrocie będą wykonywać pracę plastyczno-techniczną Zwierzaki-Cudaki. 11. Gry i zabawy w leśne Zabawa Rzuty do celu Dzieci rzucają szyszkami do celu (np. drzewa) prawą i lewą ręką Zabawa Skoki Dzieci kolejno maszerują 5 kroków i robią wyskok, celem dotknięcia upatrzonej wcześniej gałęzi drzewa Zabawa Wyścigi. Dzieci kolejno w parach, biegną do wskazanego przez nauczyciela drzewa Nasłuchiwanie odgłosów lasu Uczniowie siadają po turecku i z zamkniętymi oczami nasłuchują odgłosów lasu (około 5 minut). Dzieci udzielają odpowiedzi na pytania: Czy wśród dźwięków były takie, które słyszeliście pierwszy raz? Który odgłos był najmilszy? Który odgłos był nieprzyjemny? Kto usłyszał najwięcej dźwięków? 12. Zaproszenie na ognisko, pieczenie kiełbasek 13. Powrót do szkoły Podsumowanie 14. Prezentacja wyników obserwacji przez grupy i podsumowanie zajęć. Po wykonaniu wszystkich zadań następuje omówienie pracy poszczególnych grup. Grupy przedstawiają sprawozdanie z przeprowadzanych badań. Prezentują swój badany gatunek drzewa, nazywają go i podają charakterystyczne cechy drzewa. 15. Wręczenie medali,,tropiciel roślin łąkowych. (zał.6) Nagradzamy pracę wszystkich dzieci medalem Przyjaciel przyrody (załącznik nr 4) 16. Utrwalenie zebranej wiedzy i doświadczeń Po powrocie do klasy dzieci wykonują pracę plastyczno-techniczną Zwierzaki-Cudaki. 6

7 7

8 Atlas popularnych drzew Załącznik nr 1 Sosna Świerk Dąb Lipa 8

9 Klon Jawor Brzoza 9 Buk

10 ZADANIE 1 KARTA PRACY i instrukcja Załącznik nr 2 Zbadajcie warunki panujące w lesie. Wyniki wpiszcie do tabeli. przed lasem w głębi lasu Zmierzcie temperaturę powietrza Silny Słaby Silny Słaby Określcie siłę wiatru (wskaż właściwą odpowiedź) Określcie natężenie światła w różnych miejscach (wskaż właściwą odpowiedź) Dużo (słonecznie) Mało (cień) Dużo (słonecznie) Mało (cień) 10

11 ZADANIE 2 KARTA PRACY i instrukcja Załącznik nr 3 1. Obrysujcie kształt liścia Waszego drzewa Przyłóż liść na czymś twardym i równym; Połóż na nim tę kartkę; Pocieraj kartkę bokiem kredki świecowej aż uzyskasz odbicie całego liścia (nie zapomnij usunąć papierowej osłonki z kredki) Tu kalkuj kształt liścia 2. Jakie są jego LIŚCIE? Zaznacz wybrane określenie Duże Małe Szerokie Wąskie Brzeg gładki Brzeg ząbkowany Brzeg wcięty Liść pierzasty Cienkie / miękkie Grube / sztywne Gładkie Pokryte włoskami Suche Wilgotne 11

12 3. Jakie jest Wasze drzewo? Podkreślcie właściwe wyrazy małe cienkie duże grube wesołe smutne iglaste liściaste proste krzywe ładne brzydkie 4. Jaka jest Sylwetka Waszego drzewa? Narysuj i podpisz je tutaj 12

13 5. Przekalkujcie na kartkę korę Waszego drzewa. Przyłóż kartkę do drzewa; Pocieraj kartkę bokiem kredki świecowej (nie zapomnij usunąć papierowej osłonki z kredki) Jaka jest kora drzewa? Zaznacz wybrane określenie Szorstka Gładka Brązowa Szara Biała Matowa Błyszcząca 13

14 6. Jak jest pod Waszym drzewem? Podkreślcie właściwe wyrazy przyjemnie chłodno strasznie ciepło spokojnie niespokojnie wesoło smutno cicho głośno ładne brzydko 7. Czy rozpoznajecie gatunek Waszego drzewa? Napiszcie nazwę drzewa. Na podstawie albumu roślin, który znajduje się w leśnym worku rozpoznajcie gatunek obserwowanego przez Was drzewa. Weźcie pod uwagę wszystkie zgromadzone wiadomości, które otrzymaliście na podstawie przeprowadzonych badań. Nazwa drzewa Wymyślcie nazwę lub imię dla Waszego drzewa. Zapiszcie ją tutaj: Imię drzewa... 14

15 Odznaka Przyjaciel przyrody Załącznik nr 4 15

16