Prof. zw. dr hab. Jan Such Instytut Filozofii UAM S p i s p u b l i k a c j i A. K s iążki 1. Jan Such, O uniwersalności praw nauki. Studium metodologiczne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1968 I wyd., s. 89; PWN, Warszawa 1972 II wyd., s. 398. 2. Jan Such, Wstęp do metodologii ogólnej nauk, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1969 I wyd., s. 338; 1972 II wyd. 3. Jan Such red., (wraz z: W. Krajewski, W. Mejbaum), Zasada korespondencji w fizyce a rozwój nauki, PWN, Warszawa 1974, s. 445. 4. Jan Such, Główne problemy filozofii marksistowskiej, Wyd. Wojsk Lotniczych, Poznań 1974, s. 236. 5. Jan Such, Problemy weryfikacji wiedzy. Studium metodologiczne, PWN, Warszawa 1975, s. 405, ISBN S-71-1149. 6. Jan Such, Czy istnieje experimentum crucis? Problemy sprawdzania praw i teorii naukowych, PWN, Warszawa 1975, s. 563, ISBN 9/75 Z-16-1025. 7. Jan Such red., Studia z historii filozofii, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1975, s. 198. 8. Jan Such red., Współredakcja Poznańskiego Numeru Studiów Filozoficznych nr 11, 1977, s. 169. 9. Jan Such, Materializm dialektyczny i historyczny (współautorstwo skryptu, oprac. I, III, IV rozdz.), Poznań 1979, s. 186. 10. Jan Such red., O swoistości uzasadniania wiedzy w różnych naukach, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1980, s. 162. 11. Jan Such red. (wraz z: K. Jędrzejczak), Skrypt dla podyplomowego studium metodologiczno-pedagogicznego, (współautorstwo skryptu, oprac. cz. II i IV),, Wyd. Ucz. Politechniki Pozn., Poznań 1980, s. 150. 12. Jan Such, (współautorstwo: K. Matraszek), Wybrane zagadnienia z filozofii i socjologii. Materiały pomocnicze dla doktorantów, Wyd. Ucz. Politechniki Szczec., Szczecin 1980, s. 99.
2 13. Jan Such red., (wraz z: K. Matraszek), Z zagadnień filozofii i socjologii, Prace Naukowe INEiS Politechniki Szczec., nr 14, Wyd. Ucz. Politechniki Szczec., Szczecin 1982, s. 280. 14. Jan Such, (współautorstwo: K. Matraszek, C. Pawłowski, M. Ryndak), Podstawowe problemy filozofii. Materiały pomocnicze dla studentów, Wyd. Ucz. Politechniki Szczec., Szczecin 1983, s. 270. 15. Jan Such, (współautorstwo: K. Matraszek), Wykłady z filozofii, Wyd. Ucz. Politechniki Szczec., Szczecin 1983, s. 220. 16. Jan Such, (współautorstwo: K. Matraszek), Systematyczny wykład problematyki filozoficznej Wyd. Naukowe Politechniki Szczec., Szczecin 1985 wyd. I, s. 220; 1987 wyd. II. 17. Jan Such, Szkice o dialektyce, KiW, Warszawa 1986 s. 270. 18. Jan Such red. (wraz z: E. Pakszys), Spór o rozwój nauki, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1987, s.240. 19. Jan Such, (współautorstwo: K. Matraszek), Wykłady z filozofii i socjologii, Wyd. Naukowe Politechniki Szczec., Szczecin 1987, s. 218. 20. Jan Such, (współautorstwo: K. Matraszek, C. Pawłowski, M. Ryndak), Filozofia, t. 1: Zarys dziejów PWN, Warszawa 1989, s. 244. 21. Jan Such, (współautorstwo: K. Matraszek), Filozofia, t. 2: Ontologia, teoria poznania i ogólna metodologia nauk, PWN, Warszawa 1989, s. 184. 22. Jan Such red. (wraz z: E. Pakszys, K. Górniak-Kocikowska, H. Rubik), Między dialektyką a historią nauki. Szkice filozoficzne, Wyd. Naukowe UAM, Poznań, 1990, s. 241. 23. Jan Such, (współautorstwo: K. Matraszek), Systematyczny wykład problematyki filozoficznej, Wyd. Naukowe Politechniki Szczec., Szczecin 1990, s. 230. 24. Jan Such, Dialektyczne wizje świata, PWN, Warszawa Poznań 1992, s. 398, ISBN 83-01-1-421-X. 25. Jan Such, Rodzaje determinacji a rozwój nauki, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 1992, s. 78, ISBN 83-232-0400-4. 26. Jan Such red. (wraz z: J. Wiśniewski), Teoria i eksperyment, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1992, s.117. 27. Jan Such red. (wraz z: E. Pakszys, J. Wiśniewski), Nauka w świetle współczesnej filozofii, PWN, Warszawa 1992, s. 238.
3 28. Jan Such red. (wraz z: I. Czerwonogóra, B. Husak, J. Wiśniewski), Zur Fragen der Heutigen Theorie und Methodologie der Wissenschaftlichen Erkenntnis, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1992, s. 174. 29. Jan Such red. (wraz z: E. Pakszys, I. Czerwonogóra), Rozprawy i szkice z filozofii i metodologii nauki, Księga Jubileuszowa z okazji 70-lecia urodzin Profesora Władysława Krajewskiego, PWN, Warszawa Poznań 1992, s. 330, ISBN 83-01-11018- X. 30. Jan Such red. Problem pewności i jego postmodernistyczna dyskwalifikacja, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1992, s. 241. 31. Jan Such red. (wraz z: B. Kotowa), Z filozoficznej problematyki badań nad rozwojem, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1993, s. 198, ISBN 83-7092-002-0. 32. Jan Such (współautorstwo: K. Matraszek, M. Ryndak), Historia filozofii. Filozofia starożytnej Grecji, Wyd. Naukowe Politechniki Szczec., Szczecin 1993, s. 180. 33. Jan Such (współautorstwo: K. Matraszek, M. Ryndak), Historia filozofii. Filozofia nowożytna, Wyd. Naukowe Politechniki Szczec., Szczecin 1993, s. 152. 34. Jan Such (współautorstwo: M. Szcześniak), Filozofia nauki, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1993 wyd. I, s. 118; 1999 wyd. II, ISBN 83-232-0975-8; 2000 wyd. III, ISBN 83-232-0975-8; 2002 wyd. IV, ISBN 83-232-0975-8; 2006 wyd. V, s. 122, ISBN 83-232-1637-1. 35. Jan Such red. (wraz z: J. Szymański, A. Szczuciński), Swoistość metod badawczych a przedmiot nauk szczegółowych, Wielkopolska Agencja Wydawnicza, Poznań 1994, s. 101, ISBN 83-85524-16-9. 36. Jan Such red. (wraz z: E. Piotrowska), Filozoficzne problemy rozwoju współczesnych nauk matematyczno-przyrodniczych, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1994, s. 108. 37. Jan Such red. (wraz z: B. Kotowa), Kulturowe konteksty poznania, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1995, s. 76. 38. Jan Such red. (wraz z: J. Szymański, M. Szcześniak), Rozważania o poznaniu naukowym, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 1996, s. 147. 39. Jan Such red. (wraz z: J. Wiśniewski), Kulturowe uwarunkowania wiedzy, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1996, s. 121, ISBN 83-7092-021-7. 40. Jan Such red. (wraz z: M. Szcześniak), Osobliwości przedmiotowo metodologiczne w nauce, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 1996, s. 218, ISBN 83-7112-103-2. 41. Jan Such (współautorstwo: M. Szcześniak, A. Szczuciński), Filozofia kosmologii, Wyd. Nauk. IF UAM, Poznań 1998, II wyd. 2000, s. 212, ISBN 83-7092-059-4. 42. Jan Such red. (wraz z: M. Szcześniak), Z epistemologii wiedzy naukowej, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1998, s. 263, ISBN 83-7092-040-3.
4 43. Jan Such (współautorstwo: M. Szcześniak), Ontologia przyrodnicza, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 2001, s. 142, ISBN 83-7092-070-5. 44. Jan Such, Multiformity of Science, Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 75, Amsterdam Atlanta, GA 2004, s. 380, ISBN 90-420-0938-1. B. A r t y k u ł y 1. Obiektywny charakter praw rozwoju społecznego, Biuletyn samokształcenia ideologicznego dla nauczycieli nr 1, Warszawa 1956, s. 4-7. 2. O charakterze sprzeczności stosunków społecznych w okresie przejściowym, Biuletyn samokształcenia ideologicznego dla nauczycieli nr 1, Warszawa 1956, s. 8-11. 3. Wszechzwiązkowa Konferencja poświęcona filozoficznym problemom przyrodoznawstwa, Studia Filozoficzne nr 2, 1959, s. 203-217. 4. Ogólnopolska Konferencja Naukowa poświęcona krytyce neopozytywizmu, Studia Filozoficzne nr 4, 1961, s. 189-206. 5. O metodzie badania i poglądach filozoficznych Einsteina w związku ze szczególną teorią względności, Zeszyty Naukowe UAM nr 8, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 1964, s. 61-124. 6. W sprawie sporu o determinizm (współautorstwo: J. Szymańskim), Studia Filozoficzne nr 4, 1965 s. 67-76. 7. Ideologia a fizyka, Zeszyty Naukowe UAM nr 9, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 1966, s. 3-58. 8. Uwagi do referatu H. Eilstein, w: red. H. Eilstein, M. Przełęcki, Teoria i doświadczenie, PWN, Warszawa 1966, s. 252-254. 9. Uwagi do referatu W. Krajewskiego, w: red. H. Eilstein, M. Przełęcki, Teoria i doświadczenie, PWN, Warszawa 1966, s. 243-245. 10. Johna St. Milla koncepcja uniwersalności oraz niezawodności praw nauki, w: red. W. Krajewski, Pojęcie prawa nauki w XIX wieku, PWN, Warszawa 1967, s. 29-70. 11. Prawo nauki a generalizacja historyczna, Studia Filozoficzne nr 2, 1967, s. 161-184. 12. Problem uniwersalności praw nauki, Studia Metodologiczne nr 5, 1968, s. 35-60. 13. O rodzajach procedur interpretacyjnych w nauce, Studia Metodologiczne nr 6, 1969, s. 131-156.
5 14. Jevons o prawach przyrody, w: red. W. Krajewski, Pojęcie prawa nauki w końcu XIX wieku, Ossolineum, Wrocław - Warszawa Kraków, 1969, s. 11-60. 15. Koncepcja prawa nauki jako zdania ściśle ogólnego, Ruch Filozoficzny nr 2/3, 1969, s. 147-151. 16. Słownik Wychowania Obywatelskiego, Hasło przeglądowe: Idealizm, PWN, Warszawa 1971. 17. Słownik Wychowania Obywatelskiego, Hasło przeglądowe: Materializm dialektyczny, PWN, Warszawa 1971. 18. Słownik Wychowania Obywatelskiego, Hasła rzeczowe: Abstrakcja, Determinizm, Doktrynerstwo, Fanatyzm Fatalizm, Konieczność, Neopozytywizm, Neotomizm, Obiektywizm, Obiektywność, Poznanie, Racjonalizm, Realizm, PWN, Warszawa 1971. 19. Szczeble ogólności praw a niektóre paradoksy metodologiczne, Studia Filozoficzne nr 1, 1973, s. 109-124. 20. Idealizacja i konkretyzacja w naukach przyrodniczych, w: red. J. Kmita, Elementy marksistowskiej metodologii humanistyki, Wyd. Poznańskie, Poznań 1973, s. 138-167. 21. Problemy nieskończoności świata, Człowiek i Światopogląd nr 3, 1973 s. 22-33. 22. Rola techniki w powstaniu nowożytnego przyrodoznawstwa, Studia Filozoficzne nr 7, 1973, s. 3-27. 23. Metoda abstrakcji i stopniowej konkretyzacji a metoda idealizacji, Studia Filozoficzne nr 3, 1974, s. 151-154. 24. Prawo przechodzenia zmian ilościowych w jakościowe, Studia Filozoficzne nr 5, 1974, s. 31-50. 25. Materializm dialektyczny a współczesna metodologia nauk, w: red. J. Kmita, Epistemologiczne implikacje metodologii marksistowskiej, PWN, Warszawa 1974, s. 169-176. 26. Uwagi o zasadzie korespondencji w fizyce, w: red. J. Kmita, Epistemologiczne implikacje metodologii marksistowskiej, PWN, Warszawa 1974, s. 265-273. 27. Relacja korespondencji a wynikanie, w: red. W. Krajewski, W. Mejbaum, J. Such, Zasada korespondencji w fizyce a rozwój nauki, PWN, Warszawa 1974, s. 65-114. 28. Racje i zastrzeżenia. W związku z książką Stefana Amsterdamskiego Między doświadczeniem a metafizyką, Człowiek i Światopogląd nr 5, 1974, s. 132-146. 29. Universality of Scientific Laws, Studia Metodologiczne nr 11, 1974, s. 35-58. 30. Controversies over the Correspondence Principle in Physics,,,Dialectica and Humanism nr 3, 1974, s. 65-73.
6 31. Ogólnopolska dyskusja na temat Filozofia a Technika, Studia Filozoficzne nr 8, 1974, s. 137-146. 32. W procesie poznawania świata, Argumenty nr 43, 1974, s. 7-8. 33. Empiryzm atomistyczny czy empiryzm holistyczny? Studia Filozoficzne nr 12, 1975, s. 149-160. 34. Pojęcie hipotezy ad hoc, Studia Filozoficzne nr 9, 1975, s. 95-110. 35. Pojęcie eksperymentu rozstrzygającego (experimentum crucis), Studia Metodologiczne nr 13, 1976, s. 3-28. 36. Zasada wszechzwiązku zjawisk w świetle fizyki, Studia Filozoficzne nr 11, 1977, s. 67-80. 37. Rola teorii w poznaniu naukowym, Zagadnienia Naukoznawstwa z. 1 (49), 1977, s. 7-23. 38. Dialektyka świata materialnego, Studia Filozoficzne nr 7, 1977, s. 13-36. 39. Światopoglądowe znaczenie osiągnięć współczesnej fizyki i kosmologii, w: red. S. Popławski, Prace Naukowe INEiS Politechniki Pozn., Seria Filozoficzna, z. 5: Z badań nad współczesną problematyką światopoglądową, Wyd. Politechniki Pozn., Poznań 1977, s. 111-122. 40. Idealization and Concretization in Natural Sciences, Poznań Studies in the Philosophy of Sciences and the Humanities vol. 4, nr 1-4, 1978, s. 49-74. 41. Struktura nauki i jej miejsce w życiu społecznym,,,człowiek i Światopogląd nr 8-9, 1977, s. 219-236. 42. Wymiary dialektyki, Studia Filozoficzne nr 5, 1977, s. 21-40. 43. Miejsce światopoglądu w systemie wiedzy ludzkiej, w: red. J. Lipiec, Nauka i światopogląd, KAW, Kraków 1977, s. 306-311. 44. Metodologiczne podstawy nauczania fizyki, Fizyka w Szkole nr 4, 1979, s. 152-158. 45. Sprawdzalność wiedzy na różnych szczeblach jej rozwoju, w: red. J. Such, O swoistości uzasadniania wiedzy w różnych naukach, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 1980, s. 7-18. 46. Rozwój i postęp w przyrodzie i społeczeństwie, w: red. J. Lipiec, Świadomość i rozwój, KAW, Kraków 1980, s. 285-293. 47. O szkołach w fizyce, w: red. J. Goćkowski, A. Siemianowski, Szkoły w nauce, Ossolineum, Wrocław 1981, s. 199-206.
7 48. Rola metodologii nauk przyrodniczych i metodologii nauk społecznych w zakresie humanizacji procesu edukacyjnego uczelni technicznej, w: red. K. Jędrzejczak, Humanizacja techniki i humanistyczny model studiów technicznych, Prace Naukowe INEiS Politechniki Pozn., Wyd. Ucz. Politechniki Pozn., Poznań 1981, s. 93-100. 49. Uwagi na temat koncepcji humanizacji techniki, red. K. Jędrzejczak, Prace Naukowe INEiS Politechniki Pozn. nr 17, Seria filozoficzna, Wyd. Ucz. Politechniki Pozn., Poznań 1981, s. 9-20. 50. Heureza i prognoza w procesie sprawdzania teoretycznej wiedzy przyrodniczej, w: red. K. Matraszek, J. Such, Z zagadnień filozofii i socjologii, Prace Naukowe Politechniki Szczec., Wyd. Ucz. Politechniki Szczec., Szczecin 1982, s. 7-24. 51. Are there Definitively Falsyfying Procedures in Science?, w: red. W. Krajewski, D. Reidel, Dordrecht, Polish Essays in the Philosophy of the Natural Sciences, Boston London 1982, s. 113-126. 52. Praktyka i doświadczenie w procesie sprawdzania wiedzy w naukach przyrodniczych i społecznych, red. J. Majkowski, Prace Naukowe Politechniki Szczec., Ekonomika nr 21, Szczecin 1982, s. 31-52. 53. O nauczaniu filozofii na różnych kierunkach studiów, Życie szkoły Wyższej nr 9, 1982, s. 61-69. 54. Ruch, rozwój i postęp a dynamika Wszechświata, Człowiek i Światopogląd nr 4, 1983, s. 4-17. 55. Problem humanizacji techniki, w: Rewolucja naukowo-techniczna w warunkach socjalizmu i kapitalizmu, Prace Naukowe INEiS Politechniki Szczec., nr 13, Wyd. Ucz. Politechniki Szczec., Szczecin, 1983, s. 211-215. 56. Models of Rationality in Physics, Dialectics and Humanism, nr 2, 1983, s. 329-337. 57. Co to znaczy uzasadnić coś w sposób naukowy?, Problemy nr 6, 1983, s. 18-21. 58. O zasadach racjonalności naukowej (nauka-paranauka-pseudonauka), Problemy Młodzieży nr 6, 1984, s. 7-17. 59. Kilka uwag na temat Kongresu w Montrealu, Studia Filozoficzne nr 9, 1984, s. 77-87. 60. Co to znaczy uzasadnić coś w sposób naukowy?, w: red. B. Suchodolski, J. Kabin, Nauka w kulturze ogólnej, cz. I, Ossolineum, Wrocław, 1985, s. 87-99. 61. Postęp naukowo-techniczny a ideał wszechstronnie rozwiniętej osobowości ludzkiej, w: red. K. Matraszek, K. Piotrowski, Człowiek i Technika Filozoficzno-społeczne problemy, Prace Naukowe INEiS Politechniki Szczec., Wyd. Ucz. Politechniki Szczec., Szczecin, 1985, s. 9-14. 62. Filozofia transcendentalna a fizyka mikroświata, Poznańskie Studia z Filozofii Nauki nr 4, 1986, s. 186-216.
8 63. O rodzajach wiedzy, Człowiek i Społeczeństwo nr 2, 1986, s. 5-19. 64. Marks a współczesna myśl filozoficzna, w: red. S. Dziamski, Marks, Marksizm, Współczesność, Poznań, 1986, s. 4-9. 65. Nauka-Paranauka-Pseudonauka, Zeszyty Naukowe INEiS Politechniki Pozn., Seria Filozoficzna nr 25, 1986, s. 19-27. 66. Wstępnie o rozwoju nauki, w: red. E. Pakszys, J. Such, Szkice o rozwoju nauki, Wyd. Naukowe UAM, Poznań, 1986, s. 9-18. 67. Die Humanisierung der Technik ein Philosophisher Aspect, w: Die Humanisierung der Technik, Leipzig, 1987, s. 121-129. 68. Uniwersalność praw nauki a ewolucja Wszechświata, Zagadnienia Naukoznawstwa nr 3-4, 1987, s.317-328. 69. Czas i przestrzeń (hasło przeglądowe), w: red. Z. Cackowski, J. Kmita, J. Szaniawski Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Ossolineum, Wrocław, 1987, s. 61-75. 70. Dialektyczna metoda badań (hasło przeglądowe), w: red. Z. Cackowski, J. Kmita, J. Szaniawski Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Ossolineum, Wrocław, 1987, s. 92-103. 71. Doświadczenie (hasło przeglądowe), w: red. Z. Cackowski, J. Kmita, J. Szaniawski Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Ossolineum, Wrocław, 1987, s. 103-119. 72. Eksperyment (hasło przeglądowe), w: red. Z. Cackowski, J. Kmita, J. Szaniawski Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Ossolineum, Wrocław, 1987, s. 120-131. 73. Klasyfikacja nauki (hasło przeglądowe), w: red. Z. Cackowski, J. Kmita, J. Szaniawski Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Ossolineum, Wrocław, 1987, s. 297-307. 74. Materia (hasło przeglądowe), w: red. Z. Cackowski, J. Kmita, J. Szaniawski Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Ossolineum, Wrocław, 1987, s. 333-340. 75. Prawo naukowe (i prawidłowość) (hasło przeglądowe), w: red. Z. Cackowski, J. Kmita, J. Szaniawski Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Ossolineum, Wrocław, 1987, s. 519-532. 76. Przewidywanie (hasło przeglądowe), w: red. Z. Cackowski, J. Kmita, J. Szaniawski Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Ossolineum, Wrocław, 1987, s. 532-543. 77. Dialektyka przyrody Engelsa a współczesna filozofia nauki, Studia Filozoficzne nr 2, 1988, s. 3-14. 78. Dialektyka a synergetyka, Studia Filozoficzne nr 5, 1988, s. 37-42. 79. Proces kształtowania się głównych działów nauk przyrodniczych, Człowiek i Światopogląd nr 9, 1988, s. 128-140.
9 80. The Role of Theory in Science, w: red. T. Buksiński, The Role of Theory in Science, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1988, s. 22-34. 81. Hegel and Modern Natural Sciences, w: red. H. Kimerle, W. Lefèvre, R. W. Meyer Hegel Jahrbuch 1989, Germinal Verlag Giessen, 1989, s. 241-248. 82. Hegel a współczesne nauki przyrodnicze, Studia Filozoficzne nr 12, 1989, s. 153-162. 83. The Idealizational Conception of Science and the Structure of the Law of Universal Gravitation, Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities vol. 17, Idealization II: Forms and Applications, Rodopi, Amsterdam Atlanta 1989, s. 125-130. 84. Rozwój techniki a rozwój człowieka, w: red. K. Matraszek, Cz. Sułkowski, Człowiek i technika problemy filozoficzne, ekonomiczne i społeczne, Wyd. Ucz. Politechniki Szczec., Szczecin, 1989, s. 57-61. 85. Problem obiektywności postępu w przyrodzie, w: red. J. Such, E. Pakszys, K. Górniak- Kocikowska, Między dialektyką a historią nauki. Szkice filozoficzne, H. Urbig Wyd. Naukowe UAM Poznań 1990, s. 11-27. 86. Czy okres szkodliwego wpływu techniki na człowieka jest okresem przejściowym? (współautorstwo: K. Matraszek), w: Materiały z III Międzynarodowej Konferencji Naukowej Człowiek i Technika. Problemy filozoficzne, ekonomiczne i społeczne, Wyd. Naukowe Politechniki Szczec., Szczecin 1991, s. 21-23. 87. Założenia metodologiczne a obszary badań Newtona, w: red. St. Butryn, Z zagadnień filozofii nauk przyrodniczych, Res Publica Press, Warszawa 1991, s. 55-63. 88. Kennistheorie van Newton, w: Filosofishe en Maatsappelijke Achtergronden van de Onderwijskunde, Collegedictaat, 1992, s. 6-9. 89. O tak zwanych eksperymentach komplementarnych, w: red. J. Such, J. Wiśniewski, Teoria i eksperyment, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1992, s. 47-56. 90. Proces kształtowania się głównych działów nauk przyrodniczych, w: red. E. Pakszys, J. Such, J. Wiśniewski, Nauka w świetle współczesnej filozofii, PWN, Warszawa 1992, s. 7-23. 91. Althussers Konzeption der Wissenschaft als eine Art Theoretischer Praxis, w: red. J. Such, I. Czerwonogóra, B. Husak, J. Wiśniewski, Zur Fragen der Heutigen Theorie und Methodologie der Wissenschaftlichen Erkenntnis, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1992, s. 163-174. 92. Wpływ metody naukowej na powstanie i kształt współczesnej cywilizacji, w: red. D. Sobczyńska, A. Szczuciński, Techniczne determinanty rozwoju nauki, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1992, s. 119-130.
10 93. Dwa pojęcia rozwoju, w: red. B. Kotowa, J. Such, Z filozoficznej problematyki badań nad rozwojem, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1993, s. 11-18. 94. Problem pewności w filozofii starożytnej i nowożytnej, w: red. J. Such, Problem pewności i jego postmodernistyczna dyskwalifikacja, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1993, s. 4-122. 95. Europa Wschodnia zadania filozofii, w: red. T. Buksiński, Filozofia w dobie przemian, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1994, s. 187-191. 96. Współczesny etap rozwoju nauki, w: red. E. Piotrowska, J. Such, Filozoficzne problemy rozwoju współczesnych nauk matematyczno-przyrodniczych, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1994, s. 15-19. 97. O tak zwanych eksperymentach komplementarnych, w: D. Sobczyńska, P. Zeidler, Nowy eksperymentalizm teoretycyzm reprezentacja, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1994, s. 123-132. 98. The Leibniz Einstein Principle of the Minimization of Premisses, w: Leibniz und Europe. VI Internationaler Leibniz Kongress, Vortrage I Teil, Hannover 1994, s. 765-769. 99. Przedmiot i metoda kosmologii, w: red. J. Such, J. Szymański, A. Szczuciński, Swoistość metod badawczych a przedmiot nauk szczegółowych, Wielkopolska Agencja Wydawnicza, Poznań 1994, s. 7-15. 100. Jedność czy różnorodność Natury, w: red. A. Szołtysek, Rozważania o filozofii a recentiori, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1994, s. 34-42. 101. Filozofia w Instytucie Filozofii UAM (1969-1994), red. Z. Drozdowicz, Zeszyty Filozoficzne, nr 4 poświęcony Jubileuszowi 75-lecia Uniwersytetu im. A. Mickiewicza i 25-lecia Instytutu Filozofii UAM, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 1995, s. 77-114. 102. Wiedza naukowa a wiedza potoczna, w: red. B. Kotowa, J. Such, Kulturowe konteksty poznania, Wyd.Naukowe IF UAM, Poznań 1995, s. 23-31. 103. Rola Poincarégo w odkryciu szczególnej teorii względności w ujęciu Jerzego Giedymina, w: red. K. Zamiara, O nauce i filozofii nauki, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 1995, s. 291-300. 104. Eksperyment a nauka, w: red. D. Sobczyńska, E. Zielonacka-Lis, J. Szymański, Teoria Technika Eksperyment, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1995, s. 41-46. 105. Aktualne możliwości i zadania filozofii, w: red. E. Czerwińska, Wartość i świadomość w filozoficznej drodze, Wyd. IF UAM, Poznań 1995, s. 43-47. 106. Nauka i racjonalność, w: red. J. Goćkowski, Nauka, tożsamość i tradycja, Wyd. Universitas, Kraków 1995, s. 51-57.
11 107. Przezwyciężone i nieprzezwyciężone dualizmy, w: red. J. Pogonowski, Eufonia i Logos. Księga Pamiątkowa ofiarowana Profesor Marii Steffan-Batogowej oraz Profesorowi Tadeuszowi Batogowi, Poznań 1995, s. 123-136. 108. Nadzieje i złudzenia konstruowania wiedzy «episteme» w refleksji pedagogicznej, w: red. J. Gnitecki, Nadzieje, złudzenia i dylematy współczesnej pedagogiki, Wyd. Naukowe Polsk. Tow. Pedagog., Poznań 1995, s. 10-13. 109. Prawda w filozofi, w: red. A. Wojtowicz, Prawda w filozofii, nauce i teologii, Ośrodek Wyd. Naukowych, Poznań 1995, s. 7-14. 110. Rodzaje determinacji a rozwój nauki w ujęciu epistemologii historycznej Jerzego Kmity, w: red. K. Zamiara, Humanistyka jako autorefleksja kultury, CIA Books, Poznań 1995, s. 47-56. 111. Zaangażowanie nauki a walory wiedzy naukowej (współautorstwo: K. Matraszek), w: red. J. Such, J. Szymański, M. Szcześniak, Rozważania o poznaniu naukowym, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 1996, s. 31-36. 112. Types of Determination vs Development of Science in Historical Epistemology, w: A. Zeidler-Janiszewska, Epistemology and History, Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities vol. 47, Rodopi, Amsterdam Atlanta 1996, s. 157-168. 113. Miejsce procesów w strukturze rzeczywistości, w: red. W. Heller, Świat jako proces, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1996, s. 9-16. 114. Nauka i technika a trendy rozwojowe obecne w kulturze, w: red. J. Such, J. Wiśniewski Kulturowe uwarunkowania wiedzy, Wyd. Naukowe IN UAM, Poznań 1996, s. 9-12. 115. O swoistości fizyki i jej działów (współautorstwo: K. Matraszek), w: red. J. Such, M. Szcześniak, Osobliwości przedmiotowo-metodologiczne w nauce, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 1996, s. 45-54. 116. Idealizacyjna teoria nauki a fizyka mikroświata, Poznańskie studia z Filozofii Humanistyki t. 2(15) Oblicza idealizacji 1996, s. 173-183. 117. Oblicza i role współczesnej nauki, w: red. R. Kubicki, P. Zeidler, Od logiki do estetyki, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 1997, s. 85-90. 118. Europa Wschodu i Zachodu: Co nas łączy, co nas dzieli?, Europa Wschodu i Zachodu, t. I. Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 1997, s. 69-71. 119. Kosmologiczny spór o pochodzenie Wszechświata (współautorstwo: K. Matraszek), w: red. Cz. Sułkowski, Gospodarka i społeczeństwo w okresie transformacji, Wyd. Naukowe Politechniki Szczec., Szczecin 1997, s. 209-221. 120. O niewystarczalności racjonalności naukowej, w: red. A. Komendera, R. Padoł, M. Śliwa Człowiek i Wartości, Wyd. Naukowe WSP w Krakowie, Kraków 1997, s. 115-117.
12 121. Co zmieniło się w filozoficznym spojrzeniu na naukę?, w: red. H. Korpikiewiczk, E. Piotrowska, Alternatywy i przewartościowania we współczesnej filozofii nauk, Wyd. Naukowe Instytutu Filozofii, Poznań 1997, s. 13-22. 122. Hegla kategoria totalności i jego koncepcja państwa, w: red. Cz. Sułkowski, Gospodarka i społeczeństwo problemy ekonomiczne, socjologiczne i filozoficzne, Wyd. Zapol, Szczecin 1998, s. 239-297. 123. Problemy klasyfikacji nauk, w: red. E. Zielonacka-Lis, Nauki pogranicza, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1998, s. 37-50. 124. Racjonalność nauki a granice metody naukowej (współautorstwo: M. Szcześniak), w: red. B. Kotowa, J. Wiśniewski, Racjonalność a nauka, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1998, s. 13-26. 125. Matematyka a świat fizyczny, w: red. E. Piotrowska, D. Sobczyńska, Między matematyką a przyrodoznawstwem, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1998, s. 111-118. 126. A Peculiar Status Cosmology as Science, w: red. J. Such, M. Szcześniak, Z epistemologii wiedzy naukowej, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1998, s. 161-171. 127. Eastern Europes Tasks of Philosophy, w: red. D. Gordon, Philosophy in Post- Communist Europe, Rodopi, Amsterdam 1998, s. 23-26. 128. Funkcje integracyjne nauki i warunki ich realizacji, w: red. M. Golka, Europa Wschodu i Zachodu nr 2, 1998, s.11-16. 129. Rola badań interdyscyplinarnych we współczesnej nauce, Humaniora (Biuletyn) nr 8, 1998, s. 33-34. 130. Europa Szanse i zagrożenia, w: red. M. Golka, Europa Wschodu i Zachodu nr 3, 1999, s. 3-5. 131. Czy warto uprawiać filozofię jako taką?, w: red. R. Kozłowski, P. Juchacz, Przeszłość i przyszłość filozofii, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1999, s. 141-147. 132. Studies in the Field of Philosophy of Technology at the Technical University of Szczecin and Adam Mickiewicz University in Poznań, w: G. Banse, Technikfolgenbeurteilung und Wissenchaftsethik in Ländern Ostmitteleuropas (teil I), Europäische Akademie, Bad -Nuenahr Ahrweiler 1999, s. 59-66. 133. Matematyka a świat fizyczny, w: E. Piotrowska, D. Sobczyńska, Między matematyką a przyrodoznawstwem, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 1999, s. 111-118. 134. Integrative Funktionen der Wissenschaft und die Bedingungen ihre Realisierung, w: red. Z. Drozdowicz, Europa des Ostens und des Westens, Wyd. Fundacji Humaniora oraz Österreichische Gesellschaft für Mitteleuropäische Studien, Poznań Wien 1999, s. 35-44.
13 135. Czy możliwa jest hierarchia gatunków wiedzy ludzkiej?, w: red. A. Klawiter, L. Nowak, P. Przybysz, Umysł a rzeczywistość, Poznańskie Studia z Filozofii Humanistyki t. 5(18), Poznań 1999, s. 31-42. 136. Spór o rolę czasu w fizyce i kosmologii, w: red. Cz. Sułkowski, Gospodarka i Społeczeństwo Problemy ekonomiczne, socjologiczne i filozoficzne, Wyd. Naukowe Politechniki Szczec., Szczecin 1999, s. 228-237. 137. Teoria superstrun a problem genezy i ewolucji Wszechświata, w: red. Cz. Sułkowski, Gospodarka i Społeczeństwo w okresie transformacji, Wyd. Naukowe Politechniki Szczec., Szczecin 1999, s. 349-356. 138. Einige bemerkungen zum Hochschulwesen in Polen, w: red. Z. Drozdowicz, K. Glass, Hochschulwesen angesichts zeitgenössischer Herausforderungen, Wyd. Fundacji Humaniora, Wien Poznań 1999, s. 193-195. 139. Hegels Historicism and the Contemporary Conceptions of the Development of Science, w: red. A. Arndt, K. Bal, H. Ottmann, Hegel Jahrbuch 1998: Hegel und die Geschichte der Philosophie, Zweiter Teil, Akademie Verlag, Berlin 1999, s. 142-146. 140. Zasady i rodzaje racjonalności naukowej, w: red. J. Bańka, Filozofia jako sposób odczuwania i konceptualizowania ludzkiego losu, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1999. 141. Czy możliwa jest zmiana światopoglądowa w skali masowej?, w: red. Z. Drozdowicz, Europa Wschodu i Zachodu nr 4, 2000, s. 9-11. 142. Filozofia nauki (hasło przglądowe), w: Encyklopedia Britannica, Edycja polska, t. 12, Wyd. Kurpisz, Poznań 2000, s. 153-154. 143. Filozofia transcendentalna a wiedza naukowa (Kant a Weizsäcker), w: red. R. Kozłowski, Filozofia Kanta i jej recepcja, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 2000, s. 167-173. 144. Tożsamość narodowa a tożsamość europejska, w: red. Z. Drozdowicz, Z. Puślecki, Przezwyciężanie barier w integrującej się Europie, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 2000, s. 95-100. 145. Historyzm Hegla a współczesne koncepcje rozwoju nauki, w: J. Dąbrowski, M. Hetmański, Poznanie Człowiek Wartości, Wyd. UMCS, Lublin 2000, s. 51-64. 146. Hegel s Category of Totality and His Concept of the State, w: red. A. Arndt, K. Bal, H. Ottmann, Hegel - Jahrbuch 2000, Hegels Ästhetik die Kunst der Politik die Politik der Kunst, Zweiter teil, Akademie Verlag 2000, s. 154-156. 147. Rozwój Wszechświata w ujęciu kosmologicznym oraz filozoficznym, w: red. Cz. Sułkowski, Gospodarka i społeczeństwo problemy ekonomiczne, socjologiczne i filozoficzne, Wyd. Więź, Szczecin 2000, s. 233-242.
14 148. Nauka i technika jako atrybuty cywilizacji (współautorstwo: K. Matraszek), w: red. A. Szczuciński, Cywilizacyjne dylematy rozwoju nauki i techniki, Oficyna Wydawnicza Batik, Poznań 2000, s. 9-14. 149. Zasady i rodzaje racjonalności naukowej, w: red. L. Zacher, Racjonalność myślenia, decydowanie i działanie, Wyd. Wyższej Szkoły Przeds. i Zarządzania, Warszawa 2000, s. 143-159. 150. Społeczna świadomość metodologiczna a nauka, w: red. B. Kotowa, J. Sójka, K. Zamiara, Kultura jako przedmiot badań, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 2001, s. 47-54. 151. Integration of Europe and its Limitations, w: red. Ingrid Foreman, Integration of Europe, Linköping 2001 r. 152. Cyvil Society in Post - Communist Countries,,,Philosophical Studies nr 2, Dubrownik 2002 r. 153. Społeczeństwo obywatelskie w krajach postkomunistycznych, w: red. Z. Drozdowicz, Stary kontynent w nowym tysiącleciu, Wyd. Humaniora, Poznań 2002, s. 31-38. 154. Czy można naukowo wyjaśnić pochodzenie Wszechświata?, w: red. K. Łastowski, P. Zeidler, Wprowadzenie do filozofii, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań, 2002 r. 155. National Identity versus European Identity, w: red. H. Hovenberg, K. Matraszek, W. Wojtowicz, Polish Contributions to a Swedish-Polish Symposium, Linköpings Universitet, Linköping 2002, s. 27-33, ISBN 91-7373-380-6. 156. Social Transformation and Philosophy, w: red. H. Hovenberg, K. Matraszek, W. Wojtowicz, Polish Contributions to a Swedish-Polish Symposium, Linköpings Universitet, Linköping 2002, s..35-41, ISBN 91-7373-380-6. 157. Paradoksy pochodzenia Wszechświata w: red. E. Piotrowska, J. Wiśniewski, Z filozofii przyrodoznawstwa i matematyki, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 2002, s. 121-130. 158. Podręcznik akademicki z filozofii, w: red. E. Piotrowska, J. Wiśniewski, Filozofia w dydaktyce szkoły wyższej, Wyd. Naukowe IF UAM Poznań 2002. 159. Metodologia nauk (hasło przeglądowe), Encyklopedia Britannica, Edycja polska, Wyd. Kurpisz, Poznań 2002. 160. Nauka (hasło przeglądowe), Encyklopedia Britannica, Edycja polska, Wyd. Kurpisz, Poznań 2002 r. 161. Teoria Wielkiego Wybuchu a problem wieczności świata, w: red. K. Łastowski, P. Zeidler, Tropami filozofii, Wyd. Humaniora, Poznań 2002, s. 9-14. 162. Determinism and Responsibility, w: red. P. Juchacz, R. Kozłowski, Freedom and Responsibility. Sacrum, Culture and Society, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2003, s. 81-86.
15 163. Wymiary integracji europejskiej a poczucie tożsamości Europejczyka, w: red. Z. Drozdowicz, Współczesna Europa w poszukiwaniu swojej tożsamości, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 2003, s. 13-19. 164. Problem eutanazji w neonatologii, w: red. J. Gadzinowski, J. Wiśniewski, Eutanazja, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 2003, s. 65-78. 165. Dwa wymiary istnienia człowieka, w: red. J. Lipiec, Wielkość i piękno filozofii, Wyd. Collegium Columbinum, Kraków 2003, s. 297-301. 166. Obszary pluralizmu a obszary integracji europejskiej, w: red. Z. Drozdowicz, Oblicza europejskiego pluralizmu, Wyd. Humaniora, Poznań 2003, s. 27-32. 167. Aspekte der europäischen Integration und das Identitätsgefühl der Eurapäisierung, w: red. J. Wiśniewski, C. Kościelniak, Ist die Identität Europas möglich? Zu philosophischen, politischen und historischen Aspekten einer europäischen Identität, Logos Verlag, Berlin 2003. 168. Twórczość w nauce: odkrywanie czy konstruowanie, w: red. W. Krajewski i W. Strawiński, Odkrycie naukowe i inne zagadnienia współczesnej filozofii nauki, Wyd. Naukowe Semper, Warszawa 2003, s. 89-95. 169. Współpraca naukowa w dobie jednoczącej się Europy, w: red. Z. Drozdowicz, Europa w nowych granicach czy Europa bez granic?, Wyd. Humaniora, Poznań 2004, s.197-208. 170. The Role of the Scientific Cooperation in the Process of Creating the Europe of Knowledge, in: ed. Z. Drozdowicz, To be and to Live in Europe, Wyd. Humaniora, Poznań 2004, s. 107-118. 171. Tendencje rozwojowe we współczesnej kosmologii a filozofia, w: red. Principia, nr XXXVII-XXXVIII, 2004, s. 323-327. 172. Kłopoty fizyki i kosmologii z uniwersalnością czasu, Nowa Krytyka nr 16, 2004, s. 161-166. 173. The Orygin of the Universe and Contemporary Cosmology and Philosophy, in: eds. E. Piotrowska and J. Wiśniewski, Philosophical Aspects of the Science, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2005. 174. Szczypta sceptycyzmu co do zasadności pytania: Dlaczego jest raczej coś niż nic?, w: red. W. Krajewski, Nauka. Świat. Człowiek, Wyd. Uniw. Gdańskiego, Gdańsk 2005, s. 169 174. 175. Dlaczego fizyka potrzebna jest filozofii?, w: red. P. Skudrzyk, Między recentywizmem a etyką prostomyślności, Wyd. Uniw. Śląskiego, Katowice 2005, s. 233 246. 176. Adekwatność Poznania a szansa przeżycia, w: red. J. Kmita, B. Kotowa i J. Sójka, Nauka. Humanistyka. Człowiek, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2005, s. 165 169.
16 177. Dylematy demokracji, w: red. Z. Drozdowicz, Europa wspólnych wartości, Wyd. Fund. Humaniora, Poznań 2005, s. 35 41. 178. Współpraca naukowa wyższych uczelni Poznania z krajami UE, w: red. Z. Drozdowicz, Wielkopolska a Unia Europejska, Wyd. Bograf, Poznań 2005, s. 131 135. 179. Filozofia nauk przyrodniczych w dobie wykładniczego tempa rozwoju nauki, w: Po co komu potrzebna jest dziś filozofia przyrody, Roczniki Filozoficzne 53: 2005 nr 2, s. 421 423. 180. Odkrycia naukowe w astronomii i kosmologii, w: red. Z. Drozdowicz, Przewodnik encyklopedyczny po współczesnej Europie: Europa Europa..., t. III, Wyd. Kurpisz S. A., Poznań 2005, s. 371 377. 181. Odkrycia naukowe w fizyce, w: red. Z. Drozdowicz, Przewodnik encyklopedyczny po współczesnej Europie: Europa Europa..., t. III, Wyd. Kurpisz S. A., Poznań 2005, s. 377 385. 182. Odkrycia naukowe w informatyce, w: red. Z. Drozdowicz, Przewodnik encyklopedyczny po współczesnej Europie: Europa Europa..., t. III, Wyd. Kurpisz S. A., Poznań 2005, s. 385 391. 183. Odkrycia naukowe w logice, w: red. Z. Drozdowicz, Przewodnik encyklopedyczny po współczesnej Europie: Europa Europa..., t. III, Wyd. Kurpisz S. A., Poznań 2005, s. 391 395. 184. Odkrycia naukowe w matematyce, w: red. Z. Drozdowicz, Przewodnik encyklopedyczny po współczesnej Europie: Europa Europa..., t. III, Wyd. Kurpisz S. A., Poznań 2005, s. 395 400. 185. Wynalazki, w: red. Z. Drozdowicz, Przewodnik encyklopedyczny po współczesnej Europie: Europa Europa..., t. III, Wyd. Kurpisz S. A., Poznań 2005, s. 412 420. 186. Ile wolności, ile równości. Czy sfery wolności i równości podlegać będą rozszerzeniu?, w: red. Z. Drozdowicz, W. Jarmołowicz, W. Kaczocha, W kręgu liberalizmu, Wyd. Forum Naukowe, Poznań 2006, s. 11-17. 187. Syndromatyczny charakter wyzwań dla Polski (współautorstwo I. Sugalska), w: red. Z. Drozdowicz, Wyzwania dla Polski XXI wieku, Wyd. Humaniora, Poznań 2006, s. 29-37. 188. Miejsce teorii względności w obszarze wiedzy ludzkiej, Roczniki Filozoficzne, Tom LIV, numer 2 2006, s. 219-229. 189. Czy Europie grozi wybujały indywidualizm (współautorstwo: I. Sugalska), w: red. Z. Drozdowicz i M. Iwaszkiewicz, Europa Wspólnych wartości, t. 3, Wyd. Wyż. Szk. Umiej. Społ., Poznań 2006, s. 71-77. 190. Sudba sowremiennych ciwilizacji w perspektiwie unifikacji mirowoj ekonomiki, (współautorstwo: J. Wiśniewski), Istoria i Sowriemiennost, nr 1, marzec 2006, Moskwa, s. 89-97.
17 191. Losy współczesnych cywilizacji w perspektywie unifikacji ekonomiki światowej, (współautorstwo: J. Wiśniewski), Sprawy Wschodnie, zeszyt 1-2, 2006, s. 127-133. 192. Czym jest grawitacja? Między materią a czasoprzestrzenią w: red. A. Szczuciński, Wokół kwantów i grawitacji, Poznańskie zeszyty filozofii fizyki, nr 1, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2006, s. 33-40. 193. Czy nauka jest w stanie rozwiązać zagadnienie pochodzenia Wszechświata, w: red K. Łastowski, P. Zeidler, Filozofia wobec nauki, człowieka i społeczeństwa, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2006, s. 32-39. 194. Klonowanie i regulacja w: red. L. Pawelczyk, J. Wiśniewski, Klonowanie i wykorzystanie komórek macierzystych wyzwaniem dla medycyny, etyki, prawa i społeczeństwa, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2007, s. 41-47 195. The Role of Science and Technology in the Molding of the Information Society w: red. J. Such and J. Wiśniewski, Molding of the Society on Knowledge: role of Science, Technology and Education, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2007, s. 31-40. 196. Gra zwana nauką w: Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria, poświęcony pamięci prof. Władysława Krajewskiego, R. 16:2007, Nr 3 (63), s. 15-28. 197. Europejski sen o potędze (współautorstwo: I. Sugalska) w: red. Z. Drozdowicz, M. Iwaszkiewicz, Dokąd zmierza Europa?, Wyd. Bograf, Poznań 2007, s. 7-21. 198. Kryzys wiary czy Kościoła (współautorstwo: I. Sugalska) w: Przegląd Religioznawczy, 2007. 199. Scientific Law versus Historical Generalization. An Attempt ad an Explication, w: Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, 2009, t. 97 (Idealization XIII: Modeling in History), s. 337-350. 200. Religia, Filozofia, Nauka. Trzy drogi dochodzenia do prawdy (współautorstwo: I. Sugalska), w: Przegląd Religioznawczy, 2009, 4, s. 47-55. 201. Wielopostaciowość współczesnego minimalizmu filozoficznego, w: red. T. Buksiński, E. Pakszys, W kręgu filozofii nauki, kultury i społeczeństwa, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, Poznań 2009, s. 25-41. 202. W poszukiwaniu sensu, (współautorstwo: I. Sugalska), w: Przegląd Religioznawczy, 2010, nr 4, s. 109-122. 203. Niepojęta skuteczność matematyki w naukach przyrodniczych tajemnica czy problem do rozstrzygnięcia, w: red. J. Grad, J. Sójka, A. Zaporowski, Nauka Kultura Społeczeństwo, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2010, s. 71-78. 204. Dwa rodzaje możliwej ewolucji Wszechświata: ewolucja płytka i ewolucja głęboka, w: red. Z. Błaszczak, A. Szczuciński, Wokół ewolucjonizmu. Dylematy biologów, filozofów i fizyków, Oficyna Wydawnicza Batik, Poznań 2010, s. 9-12.
205. Wielowymiarowość przestrzeni a naukowy obraz świata, w: red. Z. Błaszczak, A. Szczuciński, Wokół ewolucjonizmu. Dylematy biologów, filozofów i fizyków, Oficyna Wydawnicza Batik, Poznań 2010, s. 111-117. 18