Opracowała dr Ryta Suska-Wróbel Gdańsk, 25 luty 2016 r.
EFEKTY KSZTAŁCENIA - zasób wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych uzyskanych w procesie kształcenia przez osobę uczącą się. W szkolnictwie wyższym - opis kwalifikacji zdobywanych dzięki ukończeniu określonego kierunku studiów. Efekty uczenia się student nauczył się" Efekty kształcenia student został nauczony"
Ocenianie to proces wyrażania opinii o. W sytuacjach edukacyjnych związany z wyrażaniem opinii o osiągnięciach osoby uczącej się. W szkolnictwie wyższym używane są terminy wystawianie ocen/ocenianie obecnie raczej weryfikacja.
Weryfikacja - potwierdzenie, przez przedstawianie obiektywnego dowodu, że zostały spełnione wyspecyfikowane wymagania. Cele kształcenia Zadania Efekty kształcenia Przed zajęciami Podczas zajęć Po zajęciach
W jaki sposób oceniam efekty kształcenia? Plan namysłu 1. Jaki znaczenie przypisuję ocenianiu? 2. Czy i jak formułuję wymagania? 3. Jakie metody weryfikacji efektów kształcenia stosuję w moim przedmiocie? Dlaczego te? 4. Jakie zadania stawiam studentom? 5. Jak komunikuję wyniki uczenia się? 6. Jak chcieliby być oceniani studenci?
Główną siłą napędową osiągania przez studenta efektów uczenia się jest przygotowywanie się do egzaminów i innych form weryfikacji efektów. Główną siłą napędową uczenia się studentów jest ciekawość poznawcza.
Jaki jest edukacyjny sens oceniania efektów uczenia się studenta? Uzyskanie informacji o wyniku kształcenia Wsparcie procesu uczenia się studenta Ocenianie sumujące Ocenianie kształtujące
Ocenianie intuicyjne Ocenianie kryterialne» Polega na testowaniu spontanicznej i emocjonalnej uprzednio postawionej hipotezy» Polega na porównaniu wyniku kontroli z wcześniej przygotowanymi standardami Ocenianie nigdy nie jest wolne od wpływu osoby oceniającej
Na proces oceniania składają się: 1. sformułowanie wymagań 2. przeprowadzenie procesu kontroli 3. weryfikacja spełnienia wymagań poprzez porównanie ich z wynikami kontroli 4. sformułowanie oceny 5. komunikowanie wyniku spełnienia wymagań
Jak budować przedmiot akademicki? 1 2 3 4 5 6 7 Analiza obszarowych efektów kształcenia Analiza efektów kształcenia ustalonych w programie studiów Wybór efektów kształcenia możliwych do zrealizowania w ramach prowadzonego przedmiotu. Ustalenie ich brzmienia w sylabusie Ustalenie przewidywanych zachowań studentów możliwych do osiągnięcia w ramach realizowanego przedmiotu Ustalenie metod pracy ze studentami ułatwiających osiąganie projektowanych zachowań Ustalenie narzędzi pozwalających weryfikować najlepiej po 2-3 efekty kształcenia Budowa matrycy oceniania, przekazanie studentom matrycy, zastosowanie oceniania kształtującego
» Kiedy stosować testy z zadaniami o wielu poprawnych odpowiedziach?» Kiedy stosować testy z punktacją ujemną za błędne wybory?
Narzędzia weryfikacji efektów kształcenia» Narzędzie weryfikacji musi być znane studentowi.» Narzędzia służące kontroli powinny sprawdzać wyłącznie to do czego zostały stworzone. Nie próbuj przy okazji sprawdzać refleksu, odporności na stres, itd.
Narzędzia i metody kontroli» Jak i kiedy stosować wybrane metody i narzędzia?» Jak powiązać wymagania ze sposobem weryfikacji efektów kształcenia?
Efekty kształcenia Wymiary kształcenia przedmiotowego Materiał nauczania Wg B. Niemierko cokolwiek realizujemy na zajęciach opisane jest 3 wymiarami, które nazywa treścią kształcenia.
Sposoby formułowania wymagań i tworzenia kryteriów ocen wymagania jednopoziomowe wielopoziomowe Kryteria (interpretacje) ilościowe Kryteria (interpretacje) jakościowe Skale błędowe Skale punktowe lub procentowe Skale strukturalne
» Oznaczają stawianie jednakowych wymagań wszystkim studentom. Są stosunkowo łatwe do sformułowania.» Są charakterystyczne dla oceniania skalą dychotomiczną zaliczył /nie zaliczył. Spełnienie normy oznacza zaliczenie.» Normy jednopoziomowe są powszechnie wykorzystywane mimo stawiania ocen w skalach wielopniowych.» Przeliczenie: Skala % (punktowa) lub błędowa
» Zróżnicowane ze względu na: Strukturę wiedzy i umiejętności Poziom złożoności i trudności Naukową pewność lub hipotetyczność Użyteczność» Normowanie jest zwykle skorelowane ze skalą ocen lub opisuje hierarchię rozwoju studenta
» Dzięki jasnemu formułowania wymagań sprawdzających student ma jasność jakich efektów oczekuje się od niego.» Przy stosowaniu skali strukturalnych student może w sposób świadomy kształtować własny sposób uczenia się.
Etapy pracy Zdecyduj o składowych ocenianej pracy (wiersze w matrycy) Zdecyduj o poziomach efektywności (liczba i rodzaj kolumn) Dla każdego wymiaru składowej ocenianej pracy odróżnij poziom dopuszczalny i niedopuszczalny jego wykonania Komentarz Ustal wymiary jakie powinny być osiągnięte, aby prace można było uznać za wykonaną. Jeżeli student może uzyskać wysoki wynik we wszystkich wymiarach masz złe wymiary. Popraw je. Przedyskutuj sprawę z innym nauczycielem. Opisz różne poziomy efektywności wg skali ocen, lepiej jako zaawansowany, biegły, funkcjonalny, częściowo właściwy, niezadowalający. Najprościej ustalić 2 poziomy biegły i zadowalający Sformułowanie musi być jednoznaczne i jasne dla studentów i dla Ciebie. Matryca do weryfikacji efektów kształcenia
Etapy pracy Opisz dla każdego wymiaru deskryptory (standardy) realizacji Spróbuj przewidzieć konsekwencje stosowania matrycy dla przyszłego uczenia się Zaprojektuj sposób używania i komunikowania wyniku na podstawie matrycy Oceń próbnie prace już oceniane w inny sposób. Zastosuj matryce do ocenienia nowych prac Komentarz Ustal kryteria ilościowe i jakościowe. Nie przeceniaj pierwszych i nie zapominaj o ostatnich. Matryca będzie stosowana nie tylko do oceny, ale również do regulowania pracy studentów. Ustal sposób zapisywania (przyznawania) składowych. Ustal wpływ każdej składowej na wynik końcowy (możesz wprowadzić kryteria wagowe) Poddaj matrycę krytycznej analizie. Popraw lub przebuduj od nowa. Każde narzędzie musi być krytycznie ocenione po użyciu. Zapytaj studentów o jasność przekazu. Matryca do weryfikacji efektów kształcenia
Jak oceniać, by wspierać proces uczenia się? 1. Jasno określ wymagania czego trzeba się nauczyć i jak to będzie sprawdzane i oceniane. 2. Nie rozdzielaj sztucznie form uczenia się i oceniania. 3. Zadawaj zadania/pytania podobne do tych, które będą na egzaminie/kolokwium. Pozwól studentom zgromadzić kilkadziesiąt otwartych zadań egzaminacyjnych.
Jak oceniać, by wspierać proces uczenia się? 4. Stosuj samoocenianie i ocenianie wzajemne wg ustalonych kryteriów. 5. Stosuj feedback natychmiastową informację zwrotną. 6. Stosuj techniki motywacyjne np. zbieranie punktów, zadania obowiązkowe i dodatkowe, termin zerowy jako próbny (wstawiane są wyłącznie oceny zaakceptowane przez studenta). Egzamin, zaliczenie nie może zaskakiwać studenta.