Gdy wiosna budzi buki Klasa I Scenariusz lekcji z edukacji przyrodniczej
Gdy wiosna budzi buki... Opracowanie Edyta Mittelstadt, Szkoła Podstawowa nr 1 w Międzyzdrojach Konsultacja i redakcja Andrzej Biderman Fundacja Edukacji Naturalnej Szata graficzna Skład Liter Dariusz Grochal Wydawca Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund Warszawa Grodno, 2018 2
Edyta Mittelstadt Gdy wiosna budzi buki WSTĘP Wprowadzenie Wiosna w lesie budzi buki. Przez cała zimę trwały one w uśpieniu. Jeszcze jesienią opadły ich liście. Obsypały cały las swoją bukwią. Teraz jednak się budzą. Ich paki rosną, pękają i ukazują się młode liście i kwiaty. Warto przyjrzeć się temu procesowi i sprawdzić, czy wszystkie drzewa w lesie rozwijają się tak samo. Cele ogólne 1. Kształtowanie więzi emocjonalnej z przyrodą, uwrażliwianie na jej piękno i konieczność jej poszanowania, Rozwijanie wrażliwości na piękno najbliższej okolicy. 2. Wielozmysłowe poznawanie drzew; poznawanie przyrody za pomocą zmysłów. 3. Prowadzenie obserwacji za pomocą lupy, lornetki, miary, cm. 4. Znajomość gatunków drzew i rodzajów lasów. 5. Poznanie, jaki pożytek przynoszą drzewa. 6. Rozbudzanie ciekawości poznawczej i zachęcanie do aktywności badawczej. 7. Kształtowanie nawyków właściwego zachowania w lesie. 8. Budzenie radości podczas zabawy. 9. Wzbogacanie słownictwa. 10. Doskonalenie umiejętności pracy w grupie. 11. Umiejętność liczenia w zakresie 10. 3
Cele szczegółowe 1. Będziemy rozpoznawać najpopularniejsze gatunki drzew. 2. Będziemy prowadzić obserwacje przyrodnicze samodzielnie. 3. Będziemy porównywać wygląd kory różnych drzew. 4. Będziemy badać pąki wybranego drzewa; sprawdzimy, czy już przyszła wiosna. 5. Naszym zachowaniem okażemy szacunek dla lasu. 6. Będziemy wypowiadanie się poprawnie i dobierać odpowiednie słownictwo. 7. Będziemy rozwiązywać nasze zadania wspólnie, pracując w grupie. 8. Będziemy orientować się w przestrzeni; poznamy strony świata. 9. Zmierzymy obwód pni naszych drzew za pomocą miary cm. Odniesienie do Podstawy Programowej Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka, przez organizowanie sytuacji edukacyjnej umożliwiających eksperymentowanie i nabywanie doświadczeń oraz poznawanie polisensoryczne, stymulujących jego rozwój we wszystkich obszarach: fizycznym, emocjonalnym, społecznym, poznawczym Organizacja zajęć umożliwiających nabywanie doświadczeń poprzez zabawę, wykonywanie eksperymentów naukowych, eksplorację, przeprowadzanie badań Metody pracy Podające, praktyczne, aktywizujące, badawcza. Formy pracy Indywidualna, zespołowa. Środki Tablice demonstracyjne Lornetki, lupy, miary cm Materiały plastyczne Wczesnowiosenne pędy buka Karty pracy Film przyrodniczy Wiersz Efekty dźwiękowe lasu Plątanina matematyczna Organizacja: Scenariusz składa się z 3 części (czas trwania 5 godz. lekcyjnych): 1. Etap wprowadzający (zajęcia w klasie 1 godz.). 2. Etap realizacji (zajęcia w terenie 2 godz.). 3. Etap podsumowujący (zajęcia w klasie 2 godz.). 4
Miejsce zajęć Zajęcia wstępne prowadzimy w klasie. Zajęcia terenowe prowadzimy w lesie liściastym. PRZEBIEG ZAJĘĆ Wprowadzenie w klasie 1. Plątaninka matematyczna wprowadzająca w tematykę zajęć hasło: Poznajemy drzewa w naszym lesie (Załącznik nr 1) efekty dźwiękowe las wczesną wiosną. 2. Rozmowa kierowana co mówi wygląd o człowieku (obserwacje z bliska i daleka). 3. Zabawa tematyczna: rozpoznaj kim jestem? 4. Rozmowa kierowana czy zimą przyroda jest całkowicie uśpiona? Jak wyglądają drzewa wczesną wiosną? 5. Budowa drzewa. 6. Gatunki drzew omówienie cech charakterystycznych (Załącznik nr 2). 7. Rodzaje lasów (Załącznik nr 3). 8. Słuchanie wiersza Zielone serce znaczenie drzew dla człowieka. 9. Oglądanie filmu przyrodniczego Wędrówki skrzata Borówki odc. 2. 10. Rozdanie dzieciom biletów wstępu do lasu. Zajęcia terenowe 1. Wyjście do lasu Bezpieczne przejście ze szkoły do lasu. 11. Zabawa dydaktyczno-badawcza, poszukaj wśród drzew swojego przyjaciela obserwacja polisensoryczna. 12. Zabawa ruchowa stań według poleceń kierunki przestrzenne. 13. Obserwacje drzew z daleka i bliska (lupa, lornetka). 14. Pomiar obwodu swojego drzewa (miara cm), (Załącznik nr 5). 15. Porównywanie kory drzew: doświadczenie 1 czy kora chroni drzewo przed wodą? Doświadczenie 2 czy kora chroni drzewo przed wiatrem. 16. Kalkowanie kory drzew (Załącznik nr 4). 17. Buk jako przedstawiciel WPN (Załącznik nr 6). 18. Dlaczego buk ma gładką korę. 2. Powrót do klasy Bezpieczne przejście z lasu do szkoły. 5
Podsumowanie 19. N. układa kilka gałązek buka do wazonu. 20. Słuchanie opowiadania Wiosenne pączki. 21. Rozmowa kierowana jak wiosna budzi drzewa. 22. Historyjka obrazkowa od pąka do liścia na podstawie buka. 23. Wykonanie wystawy kory drzew. 24. Wypełnienie kart obserwacji. 3. Praca plastyczna Praca plastyczna związana z tematem, wykonana z materiałów przyrodniczych. 6
Poznajemy drzewa w naszym lesie Załącznik nr 1 7
Atlas popularnych drzew Załącznik nr 2 Sosna Świerk Dąb Lipa 8
Klon Jawor Brzoza 9 Buk
Rodzaje lasów Załącznik nr 3 Las liściasty buczyna pomorska 10
Las iglasty bór sosnowy suchy 11
Zbieramy odciski kory drzew Załącznik nr 4 Przyłóż kartkę do drzewa; Pocieraj kartkę bokiem kredki świecowej (nie zapomnij usunąć papierowej osłonki z kredki). 12
Karta opisu drzewa Załącznik nr 5 Jakie jest to drzewo? Zaznacz wybrane określenie: Iglaste Liściaste Jakie są jego LIŚCIE? Zaznacz wybrane określenie Długie Krótkie Szerokie Wąskie Brzeg gładki Brzeg ząbkowany Brzeg wcięty Liść pierzasty Grubość pnia (obwód): Ile ma centymetrów? Ile osób je może objąć?... cm... osób Jaka jest kora drzewa? Zaznacz wybrane określenie Przekalkuj korę Szorstka Gładka Brązowa Szara Biała Matowa Błyszcząca 13
Wizytówka buka Załącznik nr 6 BUK Jakie są jego LIŚCIE? Zaznacz wybrane określenie Długie Szerokie Krótkie Wąskie Brzeg gładki Brzeg ząbkowany Brzeg wcięty Liść pierzasty Jaka jest kora drzewa? Zaznacz wybrane określenie Przekalkuj korę Szorstka Gładka Brązowa Szara Biała Matowa Błyszcząca 14
Gdy wiosna odwiedza buka Załącznik nr 5 Uszereguj przedstawione obrazki w kolejności pojawiania się przedstawionych faz w cyklu rozwoju drzewa 15