PROCESY EMOCJONALNE
Co to jest emocja Plan Komponenty procesu emocjonalnego Czynniki wywołujące emocje Formy reakcji emocjonalnych Wpływ emocji na procesy poznawcze i sprawność działania człowieka prawa Yerkesa-Dodsona Pomiar emocji
Pojęcie emocji Emocja jest zazwyczaj wynikiem oceny zdarzenia jako wpływającego w istotny sposób na cele lub interesy działającego podmiotu
Emocja to odzwierciedlenie stosunku jednostki do rzeczywistości lub siebie samej
Emocja to subiektywny stan psychiczny, uruchamiający priorytet dla związanego z nią programu działania. Odczuwaniu emocji towarzyszą zwykle zmiany somatyczne, ekspresje mimiczne i pantomimiczne oraz specyficzne zachowania
Komponenty procesu emocjonalnego Pobudzenie emocjonalne, które wyraża się w formie: wzrostu napięcia mięśniowego wzrostu intensywności procesów umysłowych pobudzenia autonomicznego układu nerwowego, co prowadzi do zmian czynności narządów wewnętrznych
Znak emocji (walencja) ma związek z wartościowaniem emocji, albo jako pozytywnej albo negatywnej (emocja nigdy nie jest neutralna) dodatni (pozytywny): zadowolenie, radość, szczęście ujemny (negatywny): złość, pogarda, wstręt, poczucie winy, strach, nerwowość
Emocja będzie odczuwana jako pozytywna, jeśli zostanie oceniona jako zgodna z celami i interesami jednostki, a negatywna, jeśli będzie uznana za niezgodne z nimi
Emocje podstawowe i pochodne Podstawowe (według Ekmana): strach, radość, smutek, złość, wstręt (zaskoczenie) Pochodne: Rozczarowanie = smutek+ zaskoczenie Miłość = radość + akceptacja
Czynniki wywołujące emocje pierwotne bodźce emocjonalne (bodźce zmysłowe lub bodźce pochodzące z narządów wewnętrznych) wtórne bodźce emocjonalne (warunkowanie emocji, czyli kojarzenie bodźca obojętnego z jakimś wydarzeniem pozytywnym lub negatywnym) rozbieżność między oczekiwaniami a rzeczywistością (bodźce nowe, zmienne, złożone, konfliktowe, relacje z innymi ludźmi)
Formy reakcji emocjonalnych określone wzory ekspresji emocji (mimika, pantomimika, wokalizacja) zachowania wyładowujące emocje określone zmiany w stanie świadomości gotowość do określonych stosunków z otoczeniem
Formy ekspresji: Gesty i znaki, np. potakiwanie lub ruch przeczący głową, V oznaczające Victorię, lub wystający kciuk z zaciśniętej pięści, oznaczający, że jest ok.
Zmiany mimiczne i pantomimiczne: opuszczenie brwi, zwężenie warg, rozszerzone nozdrza sugerują przeżywanie złości podniesienie brwi i ich ściągnięcie do siebie może wskazywać na stany lęku, strachu, obawy (okrągłe oczy w stanie silnego strachu) uniesienie brwi może wskazywać na stan zaskoczenia
opuszczanie kącików ust przy jednoczesnym pozostawieniu podbródka na swoim miejscu jest charakterystyczne dla stanów smutku, żalu, zmartwienia cofanie głowy występuje gdy przeżywamy strach wysunięta do przodu głowa jest charakterystyczna dla stanu złości opuszczenie ramion i spoglądanie w dół znamionuje smutek
Wpływ emocji na procesy poznawcze na spostrzeganie pamięć myślenie
Wpływ emocji na sprawność działania I prawo Yerkesa-Dodsona wraz ze wzrostem intensywności emocji rośnie sprawność działania ale tylko do pewnego momentu, po czym zaczyna spadać
II prawo Yerkesa-Dodsona Im trudniejsze zadanie tym niższy poziom pobudzenia emocjonalnego jest potrzebny dla uzyskania największej sprawności działania
Pomiar emocji Skala pomiaru emocji opracowana przez Wojciszke i in. (1998)
Rozumienie emocji Podsumowanie Komponenty procesu emocjonalnego Czynniki wywołujące emocje Formy reakcji emocjonalnych Wpływ emocji na procesy poznawcze i sprawność działania człowieka prawa Yerkesa-Dodsona