Lista pytań ułatwiających rozpoznanie kłamstwa:

Transkrypt

1 Lista pytań ułatwiających rozpoznanie kłamstwa: 1. Czy kłamca może dokładnie przewidzieć, kiedy będzie musiał kłamać? TDW (trudne do wykrycia): TAK przygotowany i przećwiczony scenariusz oraz reakcje emocjonalne ŁDW (łatwe do wykrycia): NIE - nie przygotowany scenariusz oraz trudniejsze do ukrycia emocje 2. Czy wprowadzanie w błąd polega tylko na ukrywaniu bez potrzeby fałszowania. trudno wskazać na fakt, któremu zaprzecza można udowodnić sprzeczność faktów 3. Czy kłamstwo dotyczy przeżywanych w danym momencie emocji? emocje po pewnym czasie stają się słabsze i łatwiejsze do sfałszowania lub ukrycia. ŁDW: TAK szczególnie trudne, gdy muszą być fałszowane emocje negatywne tj. złość, strach, cierpienie, obawa itp. Kłamca może próbować sprawiać wrażenie, że nie przeżywa żadnej emocji (wyciszenie, ukrywanie) lub fałszować ją inną emocją, np. pozytywną (uśmiech, śmiech itp.) 4. Czy nastąpi amnestia, jeśli kłamca przyzna się do kłamania? kłamca będzie bardziej zmotywowany do tego, żeby jego kłamstwo się udało ŁDW: TAK istnieje szansa na to, że kłamca przyzna się do kłamania, ale w tym wypadku wiele zależy od tego, jakie jego potrzeby będą zrealizowane lub nie zrealizowane w przypadku przyznania się do kłamstwa, co jest również zależne od jego charakteru. 5. Stawki w postaci nagród lub kar są wysokie? Trudno przewidzieć, gdyż wysokie stawki mogą zwiększyć strach przed wykryciem ale również mogą zmotywować kłamcę do bardziej starannego kłamania. 6. Czy za przyłapanie na kłamstwie stosowane będą surowe kary? mały strach przed wykryciem, ale kłamca może być nieostrożny ŁDW: TAK zwiększa się strach przed wykryciem, ale może się także pojawić strach przed odrzuceniem prawdy, co spowoduje wystąpienie błędu Otella (fałszywego wyniku pozytywnego), ponadto strach może zmotywować do większej ostrożności. 7. Czy za przyłapanie na kłamstwie stosowane będą surowe kary? ŁDW: TAK zwiększa się strach przed wykryciem kłamstwa, gdyż kara z powodu próby skłamania (oszukania) jest większa niż za samo przewinienie 8. Czy okłamywany nic nie traci lub może nawet zyskuje na kłamstwie (może być chętną ofiarą)? Czy kłamstwo jest altruistyczne i nie przynosi żadnych korzyści kłamcy? zmniejsza się poczucie winy związane z kłamaniem, jeśli kłamca wierzy, że tak jest. zwiększa się poczucie winy związane z kłamaniem 9. Czy okłamywany ma zaufanie do kłamcy nie spodziewając się wprowadzenia w błąd? na skutek uprzedzenia pozytywnego 1/5 Proszę o wykorzystanie w/w materiałów z uwzględnieniem praw autorskich!

2 na skutek czujności wywołanych przez możliwe podejrzenia 10. Czy kłamcy udało się już wcześniej oszukać okłamywanego? zmniejsza się strach przed wykryciem, a jeśli okłamywany byłby zawstydzony lub ponosiłby inne konsekwencje będąc zmuszony do przyznania, że został oszukany, to może stać się chętną ofiarą kłamcy. xxxx 11. Czy kłamca i okłamany podzielają te same wartości? zmniejsza się poczucie winy z powodu okłamania 12. Czy kłamstwo jest usprawiedliwione poprzez sytuację lub cel? zmniejsza się poczucie winy z powodu okłamania 13. Czy kłamca szanuje okłamywanego? zmniejsza się poczucie winy z powodu okłamania 14. Czy okłamywany jest osobą anonimową? zmniejsza się poczucie winy z powodu okłamania większa się poczucie winy z powodu okłamania 15. Czy okłamywany i kłamca znają się osobiście? nieznajomość cech indywidualnych mówcy ŁDW: TAK znajomość cech indywidualnych mówcy pozwoli uniknąć mu błędów wykrywania kłamstwa 16. Czy wykrywający kłamstwo musi ukrywać swoje podejrzenia przed kłamcą? wykrywający kłamstwo może być na tyle przejęty koniecznością i sposobem ukrywania lub fałszowania swoich podejrzeń i emocji, że nie będzie zwracał dostatecznej uwagi na zachowanie kłamcy xxxx 17. Czy wykrywający posiada informację, którą może znać tylko osoba winna? ŁDW: TAK można próbować zastosować test wiedzy ukrywanej (szczególnie w przypadku przesłuchania) 18. Czy jest widownia, która wie lub podejrzewa, że ofiara kłamcy jest oszukiwana? ŁDW: TAK może zwiększyć radość się oszukiwania u kłamcy ale również strach przed wykryciem lub poczucie winy związane z kłamaniem. 19. Czy kłamca i wykrywający kłamstwo mówią tym samym językiem, są tej samej narodowości i należą do tego samego kręgu kulturowego? 2/5 Proszę o wykorzystanie w/w materiałów z uwzględnieniem praw autorskich!

3 popełniane jest zazwyczaj więcej błędów w ocenianiu wskazówek kłamstwa ŁDW: TAK bardziej trafna interpretacja wskazówek kłamstwa 20. Czy kłamca ma doświadczenie w kłamaniu? szczególnie wtedy, gdy ma wprawę w danym rodzaju kłamania 21. Czy kłamca jest pomysłowy i bystry w fabrykowaniu kłamstw? (TW) 22. Czy kłamca ma dobrą pamięć? (SY) 23. Czy kłamca potrafi gładko i przekonywująco mówić? (HA, TW, WS) 24. Czy kłamca wykorzystuje wiarygodne mięsie twarzy do podkreślenia mowy? większe możliwości ukrycia lub fałszowania ekspresji mimicznych 25. Czy kłamca posiada zdolności aktorskie i potrafi zastosować metodę Stanisławskiego lub jest psychopatą? (TW, HA, WS) 26. Czy można oczekiwać, że kłamca przekona siebie do swojego kłamstwa, wierząc, że to, co mówi, jest prawdą? 27. Czy osobowość kłamcy czyni go podatnym na przeżywanie strachu (AS, HA), poczucia winy (SP, WS) lub radości oszukiwania (RZ, WI)? można rozpoznać osobowość i wykorzystać tą wiedzę do interpretowania wskazówek kłamstwa ŁDW: TAK 28. Czy kłamca wstydzi się tego, co ukrywa? (SP) Trudno powiedzieć, gdyż chociaż wstyd powstrzymuje strach, poczucie winy, to przeciek tej emocji może zdradzić kłamstwo 29. Czy podejrzany kłamca mógłby przeżywać strach, poczucie winy, wstyd lub radość oszukiwania, choćby był niewinny i nie kłamał lub jego kłamstwo dotyczyłoby czegoś innego? trudno poprawnie zinterpretować wskazówki emocji 3/5 Proszę o wykorzystanie w/w materiałów z uwzględnieniem praw autorskich!

4 ekspresje emocji mogą być wskazówkami kłamstwa 30. Czy wykrywający ma reputację osoby, którą trudno wprowadzić w błąd? szczególnie jeśli w przeszłości kłamcy udało się oszukać wykrywającego kłamstwo ŁDW: TAK zwiększa się strach przed wykryciem kłamstwa, może jednak się zwiększyć również radość z oszukiwania 31. Czy wykrywający ma reputację osoby podejrzliwej? (AS) Trudno powiedzieć, gdyż taka reputacja może zmniejszyć poczucie winy a powodu okłamania, ale może także zwiększyć strach przed wykryciem 32. Czy wykrywający ma reputację osoby uczciwej? można się spodziewać, że kłamca będzie miał mniejsze poczucie winy w związku z oszukaniem wykrywającego kłamstwo ŁDW: TAK zwiększa się poczucie winy 33. Czy wykrywający ma tendencję do unikania problemów i zaprzeczania oraz do dobrego oceniania innych ludzi? prawdopodobnie przeoczy wskazówki kłamstwa i będzie podatny na popełnienie błędu fałszywego wyniku negatywnego ze względu na swoje pozytywne uprzedzenie 34. Czy wykrywający posiada niezwykłe zdolności trafnego interpretowania zachowań ekspresywnych? ŁDW: TAK 35. Czy wykrywający jest uprzedzony do kłamcy? ŁDW: TAK chociaż wykrywający będzie zwracał uwagę na wskazówki kłamstwa, to jednak będzie miał skłonność do popełnienia błędu fałszywego wyniku pozytywnego (błędu Otella) 36. Czy wykrywający odnosi jakąś korzyść z tego, że nie wykryje kłamstwo (może być chętną ofiarą)? wykrywający będzie świadomie lub nieświadomie ingnorował wskazówki kłamstwa. 37. Czy wykrywający nie jest w stanie tolerować niepewności czy jest oszukiwany? Trudno powiedzieć, gdyż może powodować popełnienie błędu fałszywego wyniku pozytywnego lub fałszywego wyniku negatywnego. 38. Czy wykrywającego ogarnął ogień emocji? ŁDW: TAK kłamcy zostaną wykryci, ale osoby niewinne będą uznane za kłamców (błąd fałszywego wyniku pozytywnego 4/5 Proszę o wykorzystanie w/w materiałów z uwzględnieniem praw autorskich!

5 39. Czy człowiek o charakterze systematycznym mówi ogólnikami (tj. nie wysławia się precyzyjnie)? ŁDW: TAK niezgodne z jego charakterem i wskazywać może na ukrywanie lub na nieprzemyślany scenariusz postępowania 5/5 Proszę o wykorzystanie w/w materiałów z uwzględnieniem praw autorskich!