Akademia Technicno-Humanistycna w Bielsku-Białej Wydiał Budowy Masyn i Informatyki Katedra Technologii Masyn i Automatyacji LABORATORIUM OBRABIAREK INSTRUKCJA Temat: Obróbka kół batych walcowych na earce obwiedniowej typ 5B 310P Opracował mgr in. Arkadius Krempek Bielsko-Biała 2004
1. Cel wicenia Celem wicenia jest omówione metod obróbki kół batych walcowych o bach prostych i rubowych, aponanie si eark obwiedniow jej charakterystyk i moliwociami ora analia schematu kinematycnego napdów niebdnych do nacicia kół walcowych. A nastpnie dobór kół mianowych prekładni i parametrów obróbki w celu nacicia okrelonego koła batego. 2. Wiadomoci ogólne 2. 1. Klasyfikacja metod obróbki kół batych Wyrónia si try metody obróbki kół batych: metoda kstałtowa, metoda kopiowa, metoda obwiedniowa. Pry omawianiu metod obróbki kół batych naley mie na uwade: sposób obróbki struganie, dłutowanie, eowanie lub slifowanie, kstałt nardi geometria ostra, cykl robocy cigły (obróbka wsystkich bów w kole preprowadana jednocenie, stopniowo), prerywany (po obróbce jednego wrbu nastpuje podiał i cykl obróbki powtara si). Z kinematycnego punktu widenia obrabiarki pracujce cyklem cigłym maj prostsy układ kinematycny, natomiast nardia skrawajce maj bardiej łoon budow, s trudniejse do ostrenia i ustawienia. Ponadto naley odróni obróbk: grubn usunicie nadmiaru materiału wrbu, obrabiarka stywna o mniejsej dokładnoci, nardie o uprosconym kstałcie i mniejsej dokładnoci, kstałtujc nadanie ostatecnego kstałtu arysowi ba nardiem bardo dokładnym i łoonym kstałcie. 2. 2. Obróbka walcowych kół batych Obróbka kstałtowa najduje astosowanie w prypadkach, gdy arys wrbu poostaje niemieniony na całej długoci ba (serokoci wieca batego). latego metod t stosuje si do obróbki kół walcowych ubieniem ewntrnym lub wewntrnym o bach prostych lub rubowych. Obróbka ta moe by preprowadana eowaniem, struganiem, preciganiem lub slifowaniem. Metoda ta jest stosowana pry obróbce: kół o mniejsej dokładnoci wykonania (wyjtek stanowi slifowanie kstałtowe), wstpnej (grubnej), wtedy metod t wykonuje si nie tylko koła bate walcowe, ale take koła stokowe o bach prostych. Mniejsa dokładno wykonania wynika : trudnoci wykonania dokładnego arysu nardia, trudnoci ustawienia nardia. o nacinania kół batych mona stosowa: ey krkowe modułowe, 1
ey palcowe kstałtowe (stosowane gdy e krkowy nie ma dostatecnego wybiegu, np. eowanie bów ygakowych), noe dłutownice, głowice dłutujce, powalaj na jednocesn obróbk wsystkich bów. Głowica posiada tyle noy ile jest bów w obrabianym kole. Rys.1. Prykładowe nardia do obróbki kstałtowej: a) e modułowy krkowy, b) kstałtowy nó dłutownicy, c) głowica nardiowa do kstałtowego dłutowania bów: 1 pojedyncy nó głowicy, 2 bben wewntrny, 3 bben ewntrny Obróbka obwiedniowa polega na obwodeniu arysu boku ba pre kolejne połoenia krawdi skrawajcej (ostra) nardia. Mamy tu docynienia ruchem robocym skrawajcym nardia i ruchem tocnym (odtacania), którego celem jest nadanie kstałtu ewolwentowego arysowi boku ba obrabianego koła Rys. 2. Kolejne połoenia krawdi skrawajcej nardia-batki wgldem obrabianego koła (a metoda Maaga, b metoda Sundrlanda, c eowanie obwiedniowe) Ruch tocny składa si : ruchu obrotowego koła obrabianego, ruchu presuwnego: a) obrabianego koła metoda Maaga, b) suportu nardiem metoda Sunderlanda. W obydwu prypadkach nardie ma kstałt batki. Csto te wymienia si tutaj eowanie obwiedniowe a pomoc limaka, który w prekroju ma kstałt bliony do batki. W tym ostatnim prypadku krawdie skrawajce (ostra) s romiescone wdłu linii rubowej ea limakowego. Podcas obrotu kada nastpujca krawd skrawajca ba 2
ea, wchodc do pracy, jest presunita wgldem popredniej krawdi skrawajcej (tego samego woju) wdłu osi ea, co stwara warunki ruchu presuwowego nardia batkowego. Poa wymienionymi ju wceniej metodami obróbki obwiedniowej jest jesce jedna naywana metod Fellowsa, która polega na współpracy dwóch kół e sob. Jedno kół jest predmiotem obrabianym, a drugi jest nardiem wanym noem Fellowsa lub dłutakiem. W tym prypadku mamy docynienia ruchem dłutujcym nardia ora jednocesnym ruchem obrotowym nardia i predmiotu. Metoda Maaga W metodie tej mona wyróni try charakterystycne połoenia koła podcas jednego cyklu obróbki: I ropoccie nacinania ba, batka wykonuje ruch dłutujcy, a nacinane koło wykonuje pretacanie po batce, jest to spowodowane jednocesnym wykonywaniem dwóch ruchów presunicia w kierunku strałki B ora obrotu w kierunku A. II połoenie odpowiada kocowemu stanowi. Koło presunło si dokładnie o 1 podiałk i jednocenie obróciło si o kt odpowiadajcy tej podiałce b ostał w cci obrobiony. III nardie atrymuje si u góry (nad nacinaniem kołem), koło presuwa si wstec (be obrotu) o 1 podiałk w kierunku strałki C, w ten sposób nastpuje podiał. Rys. 3. Obróbka bów metod Maaga, try podstawowe połoenia koła podcas jednego cyklu obróbki Metoda ta powala na obróbk kół walcowych o ubieniu prostym jak i rubowym. Rónica pry nacinaniu tych drugich polega na tym, e nardie wykonuje ruch robocy wdłu linii ba. Cyli skrca si obrotnic prowadnicami suwaka nardiowego o kt pochylenia linii ba β 0, który to kt oblica si e woru cosα n sin β ot sin β o cosα gdie: α n normalny kt arysu ba koła, α N kt arysu nardia, β 0 kt pochylenia linii ba na walcu podiałowym (normalny kt pochylenia linii ba), β ot kt pochylenia linii ba na walcu obróbco-tocnym. Poostałe ruchy odbywaj si tak jak poprednio. N 3
Rys. 4. Schemat nacinania bów rubowych metoda Maaga Metoda Sunderlanda W metodie tej nardie opróc ruchu robocego wykonuje ruch presuwowy, natomiast nacinane koło tylko ruch obrotowy. Wida, atem e tu ruch tocny rołoony jest na nardie i nacinane koło. Podobnie jak w metodie Maaga mona wyróni tutaj try podstawowe etapy: I ropoccie nacinania ba. II połoenie odpowiada kocowemu stanowi, gdy koło obróciło si w kierunku strałki A o kt odpowiadajcy jednej podiałce, nardie a presunło si o wielko jednej podiałki obróbco-tocnej w kierunku strałki B. III połoenie predstawia moment po dokonaniu podiału. Podiał dokonuje si w ten sposób, e nardie odsuwa si w kierunku promieniowym od nacinanego koła, po cym odsuwa si ku dołowi (kierunek C) do poctkowego połoenia i dosuwa si do nacinanego koła, które w tym casie było unieruchomione. Odsunicie nardia od koła nacinanego w trakcie presuwu w kierunku C jest koniecne, aby nardie nie awadiło o predmiot obrabiany, poniewa nardie cały cas wykonuje ruch robocy. Rys. 5. Obróbka bów metod Sunderlanada Równie ta metoda powala na nacinanie kół batych o ubieniu rubowym. Sama asada nacinania ubienia jest ta sama, naley jedynie skrci obrotnic prowadnicami sa nardiowych. 4
Metoda Fellowsa Zasad nacinania ubienia metod Fellowsa pokaano na rys. 6. Rys. 6. Obróbka bów metod Fellowsa Rys. 7. Prykład dłutowania kół metodie linii rubowej i o ubieniu wewntrnym W metodie tej wystpuj nastpujce ruchy asadnice: ruch robocy nardia posuwowo-wrotny wdłu linii ba, obrotowy ruch nardia, obrotowy ruch nacinanego koła. Obroty obrabianego koła ora nardia odbywaj si w taki sposób, jak gdyby współpracowały e sob dwa koła bate w prekładni. Zarys ba obrabianego koła jest obwiedni kolejnych połoe arysu ba noa Fellowsa. Opróc ww. ruchów wystpuj w trakcie obróbki jesce dwa ruchu pomocnice: a) Promieniowy ruch dosuwowy wgłbny majcy na celu blienie nardia do koła, tak by wprowadi nardie na odpowiedni głboko w materiał obrabiany. Ruch ten wystpuje w poctkowej faie obróbki lub po obróbce grubnej, gdy naley dalej agłbi nardie w celu obróbki wykacajcej. b) Ruch odsuwajcy nardie od predmiotu lub predmiot od nardia w trakcie ruchu powrotnego nardia. Ruch ten jest koniecny, gdy powala unikn tarcia bów nardia o by nacinanego koła (dłusa ywotno nardia). 5
Rys. 8. Zasada dłutowania metod Fellowsa (ruch dosuwajcy i odsuwajcy nardie wykonywany pre: a) wreciennik, b) stół obrabiarki Rys. 9. Obróbka trech wieców koła w jednym amocowaniu: a) widok ogólny, b) kolejno obróbki Metoda ta równie powala na nacinanie kół batych o ubieniu rubowym. Cho wystpuj pewne trudnoci. Wreciono roboce poostaje w tym samym połoeniu jak pry nacinaniu bów prostych, o wreciona jest równoległa do osi nacinanego koła. latego pry nacinaniu bów rubowych nardie musi wykonywa dodatkowy ruch obrotowy. Ruch ten nadawany jest nardiu pre astosowanie rubowej prowadnicy (krywki), po której suwa si suwak s o rubowej powierchni sa. Ponadto nardie musi mie równie by rubowe (do nacinania bów w kole o lewej linii bów w nardiu linia bów jest prawa i odwrotnie). Ocywicie kt pochylenia prowadnic krywki nie jest dowolny, lec aleny od kta pochylenia β 0 bów nacinanego koła ora od rednicy podiałowej nardia. Rys. 10. Wreciono nardiowe krywk rubow dłutownica Fellowsa 6
Freowanie obwiedniowe Freowanie obwiedniowe walcowych kół batych polega na asadie współpracy limaka kołem limakowym, tym e w prypadku eowania amiast limaka mamy e limakowy, a amiast koła limakowego mamy obrabiane koło walcowe. Rys. 11. Freowanie bów prostych Po jednym obrocie ea koło obrabiane obraca si o kt odpowiadajcy jednemu skokowi woju bów ea limakowego. Gdy e jest jednokrotny to koło obrabiane obróci si o kt odpowiadajcy jednej podiałce, gdy e jest k krotny o kt odpowiadajcy k podiałkom. Ponadto w celu obrobienia bów na całej ich długoci presuwa si: suport nardiowy równolegle do osi obrabianego koła (earka uniwersalna o osi poiomej), stół wra kołem obrabianym wdłu osi tego koła (earka uniwersalna o osi pionowej), suport nardiowy wdłu linii ba (earka obwiedniowa specjalna bedyferencjałowa). Std te rorónia si dwa rowiania kinematycne earek obwiedniowych: earki uniwersalne ( dyferencjałem, mechanimem rónicowym), earki specjalne (bedyferencjałowa). Naley tutaj wspomnie, e na: earce obwiedniowej uniwersalnej mona obrabia koła bate walcowe o bach prostych i rubowych, limaki walcowe i globoidalne ora limacnice (metoda stycna i promieniowa), earce obwiedniowej bedyferencjałowej mona obrabia koła bate walcowe o bach prostych i rubowych i limacnice (tylko metoda promieniowa). Freowanie obwiedniowe walcowych kół o ubieniu rubowym. Podcas eowania bów rubowych musimy prede wsystkim ustawi odpowiednio e wgldem obrabianego predmiotu. Wreciennik nardiowy amocowanym eem musi by tak prekrcony, aby linia rubowa bów ea stanowiła predłuenie linii bów obrabianego predmiotu koła. 7
Rys. 12. Schematycne ustawienie ea wgldem nacinanego koła Rys. 13. Oblicanie kta ustawienia ea wgldem koła obrabianego ora kierunki obrotów predmiotu (główny i dodatkowy) Gdy kierunek linii rubowej bów ea jest godny kierunkiem pochylenia linii bów koła obrabianego (prawe albo lewe), wówcas kt midy osi i cołem koła obrabianego oblicamy alenoci (rys. 10 a i d): δ β o γ Gdy kierunki s preciwne, wówcas kt ustawienia osi ea wgldem koła obrabianego oblicamy alenoci (rys. 10 b i c): f 8
δ β o + γ f najcciej pryjmuje si godne kierunki linii rubowych wojów ea i bów koła obrabianego. Preciwne kierunki linii rubowych, mona pryjmowa, gdy β 20, w tym prypadku pryjmuje si jesce mniejsone posuwy. rubowa linia bów powstaje, gdy podcas /k obrotów obrabiane koło wykona: I (rys. 10 a i d) jeden pełny obrót i c obrotu odpowiadajc łukowi E, w tym prypadku kierunek ruchu głównego (strałka pełna) jest godny kierunkiem ruchu dodatkowego (strałka prerywana), II (rys. 10 b i c) jeden obrót mniejsony o c obrotu odpowiadajc łukowi tym prypadku kierunki ruchu głównego i dodatkowego s preciwne. Scególne prypadki eowania obwiedniowego: eowanie dobiegiem promieniowym, eowanie preciwbiene i współbiene, eowanie astosowaniem skokowego presuwu ea, eowanie diagonalne, eowanie ubienia becułkowego, eowanie specjalnych bów kół sprgłowych. E, w Rys. 14. Jednocesna obróbka dwóch rónych ubie na obrabiarce specjaliowanej firmy Pfauter 3. Opis i charakterystyka earki obwiedniowej typ 5B310P Półautomat prenacony jest do nacinania kół batych walcowych o bach prostych i skonych o rednicy do 125 mm i module do 2,5 mm w warunkach produkcji małoseryjnej, seryjnej i masowej (rys 15). OPIS: 1- Prycisk Posuw osiowy pryspiesony, 2- Prełcnik doprowadania i odprowadania imaka earskiego, 3- Prełcnik Koła limakowe Koła o bach prostych i skonych, 4- Prełcnik Ustawianie Cykl Cykl dwuprejciowy, 5- Załcenie chłodenia, 6- Stop awaryjny, 7- Prycisk ałcenia silnika hydraulicnego, 8- Prycisk Roruch cyklu, 9- Prekanik opónienia akocenia posuwu promieniowego, 10- Prełcnik Luowanie i aciskanie tulei konika, 9
11- Gitara mechanimu podiałowego (a drwickami), 12- Gitara mechanimu rónicowego (a drwickami), 13- Regulator prdkoci posuwu promieniowego, 14- Prycisk Roruch krótkotrwały w prypadku aklescenia, 15- Regulator głbokoci wcinania promieniowego, 16- wignia Posuw osiowy włcony wyłcony, 17- wignia Posuw stycny włcony wyłcony, 18- wignia miany kierunku presuwu stołu współbienie preciwbienie, 19- wignie nastawiania okrelonej wartoci posuwu osiowego, 20- Silnik główny, 21- Koła cignowe napdu głównego, 22- Gitara mechanimu posuwów stycnych (a drwickami). Rys.15. Widok ogólny earki obwiedniowej Właciwoci konstrukcyjne półautomatu: Półautomat jest wykonany w układie pionowym pionowo premiescajcym si stołem. Taki układ apewnia mniejsone gabaryty ora wygodn stref do eksploatacji półautomatu. Półautomat wyposaony jest w skrynk posuwów, co skraca cas preregulowania i daje 10
moliwo wyboru optymalnego wariantu posuwów podcas obróbki partii wyrobów. W celu wykonania wcinania promieniowego wykorystuje si pomocnicy cylinder hydraulicny aworem dławicym. Imak earski presuwa si po poiomych prowadnicach. Pryspiesony dosuw imaka do otocki nacinanego koła wykonuje si cylindrem hydraulicnym. Imak podcas obróbki jest aciskany na prowadnicach łoa a pomoc cylindra hydraulicnego. Korpus imaka jest stale prycinity do dolnej prowadnicy łoa rolk dociskan sprynami rolkowymi. Suport earski presuwa si wdłu osi nardia po prowadnicach w kstałcie V. Pry pracy be precigaca (metoda obróbki prektna i stycna) sanie suportowe aciskane s na prowadnicach pry pomocy cylindrów hydraulicnych, których praca jest włcona do cyklu pracy półautomatu. Półautomat wyposaony jest w mechanim drobnokrokowego presuwu ea (shifting) wdłu osi nardia. Shifting odbywa si po kadym cyklu obróbki. Napd ruchu głównego dwustopniow prekładni pasow klinow apewnia cstotliwo obrotów ea. Silnik elektrycny napdu ruchu głównego umiescony jest tyłu obrabiarki. 4. Schemat kinematycny earki obwiedniowej typ 5B 310P Na rysunku 16 predstawiono schemat kinematycny earki obwiedniowej typ 5B310P. Nie wsystkie układy kinematycne earki obwiedniowej bior udiał w kstałtowaniu ruchów ea i otocki koła limakowego podcas nacinania ubienia. W metodie promieniowej bior udiał mechanimy ruchu głównego, podiału, posuwu promieniowego. W metodie stycnej: ruchu głównego, podiału, mechanimu rónicowego, posuwu stycnego. Rys. 16. Schemat kinematycny earki obwiedniowej 11
1. Łacuch kinematycny ruchu głównego łcy obroty silnika elektrycnego M2 napdu głównego (N 2,2 KW, n 1000 obr/min) obrotami wreciona ea a pomoc dwustopniowej prekładni pasowej klinowej. Prekaanie ruchu odbywa si a pomoc kół cignowych 1, 2, 5, 6, kół batych 4, 5,6, 7. W celu otrymania wiksej licby obrotów ea, pierwsy stopie prekładni pasowej klinowej, moe by nastawiany kołami cignowymi 3 i 4. la obrabiarki wykonania podstawowego, pry nastawieniu pierwsego stopnia prekładni pasowej klinowej 1 93mm, 2 177mm, a take kombinacji nastawienia mianowych kół cignowych drugiego stopnia 5 / 6, licba obrotów ea jest w granicach 100 500 obr/min. Prełoenie łacucha okrelone jest równaniem. 1 3 iv ne ist 5 2 4 6 i v prełoenie łacucha ruchu głównego, n E prdko obrotowa silnika napdowego w obr/min, i st warto prełoe stałych obrabiarki i st 6,, 1-6 rednice mianowych kół pasowych napdu. 2. Łacuch kinematycny mechanimu podiałowego łcy obroty ea obrotami wreciona predmiotowego. o tego łacucha wchod: koło bate suportu 7, 6, 5, 4, koła imaka I, 2,3, koła łoa 8, 9, 10, 11, 12, 13, koła stołu 14, 15, 16, mianowe koła bate gitary podiałowej X: a, b, c, d, podiałowa prekładnia limakowa 17, 18. Prełoenie łacucha okrela ponise równanie. K std: gdie: 7 5 1 2 8 9 11 13 15 a c 17 1 b d 6 4 2 3 A 7 6 9 5 4 10 1 2 12 2 3 U 14 x 8 9 a b 16 9 10 c d K 18 A jeden obrót stolu 64 25 60 50 24 22 20 42 20 1 1 0,041 32 25 50 96 22 24 20 42 20 30 24 A warto stała obrabiarki, K krotno ea limakowego, licba bów koła limakowego, U X prełoenie gitary mechanimu podiału, a,b,c,d koła mianowe gitary podiału. 3. Łacuch kinematycny mechanimu rónicowego stosuje si pry nacinaniu: - kół o bach skonych, - kół limakowych metod posuwu stycnego, - kół o bach prostych i skonych metod posuwu prektnego. Pry nacinaniu kół o bach skonych łacuch mechanimu rónicowego łcy presuw pionowy wreciona predmiotowego wgldem ea dodatkowymi obrotami stołu. Połcenie tych ruchów odbywa si pre nastawienie gitary mechanimu rónicowego Y. Łacuch kinematycny mechanimu rónicowego składa si ruby pocigowej 58, kół batych 57,56, prekładni limakowej 55, 54, sprgła batego włconego; mianowych kół batych gitary Y m, n, p, r, kół batych 76, 77, 78, prekładni limakowej 79, 80, korpusu mechanimu rónicowego (jarmo); kół batych 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, mianowych kół gitary podiałowej X a, b, c, d, limaka podiałowego 17 i koła podiałowego 18 spronego wrecionem wyrobu. 11 12 13 14 15 16 17 18 12
Pry nacinaniu kół limakowych metod posuwu stycnego, łacuch mechanimu rónicowego składa si nastpujcych elementów: ruba 74 (precigania suportu); koła bate 73, 72, 71, 70, prekładnia limakowa 69, 68, koła bate 67,66, mianowe koła bate gitary T k, e, o, f, koła bate 60, 61,59 (pry tym serokowiecowe koło bate powinno by w abieniu jednocenie kołami 59 i 60, dwignia posuw stycny poycja włcony); koła bate 52, 53 ( sprgło bate limaka 54 wyprowadone abienia); mianowe koła bate gitary Y m, n, p, r, koła bate 76,77,78, prekładnia limakowa 79, 80, korpus mechanimu rónicowego (jarmo); koła bate 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, mianowe koła bate gitary X, limak podiałowy 17, podiałowe koło limakowe 18, nasadone na wreciono wyrobu. Prełoenie tego łacucha okrela równanie ( 4.1). std: U Y m n mπ h 10 11 p 11 12 p r K 73 72 13 14 71 70 C m π 15 16 69 68 a b c d 67 66 k o e f 17 18 1 60 61 61 59 52 53 m n p r 76 77 dodatkowyobrót stolu gdie: hp 2 73 71 69 67 60 61 52 59 52 76 77 79 10 11 13 15 C ist 2A 1 2 72 70 68 66 61 59 53 61 53 77 78 80 11 12 14 16 24 licba bów koła limakowego, h p skok ruby pocigowej, i st warto prełoe stałych obrabiarki, A warto stała prełoenia mechanimu podiału, C warto stała, m moduł, K krotno ea limakowego, g,h,i,j koła mianowe mechanimu rónicowego, a,b,c,d koła mianowe mechanimu podiału, k,e,o,f koła mianowe mechanimu posuwu stycnego. Pry nacinaniu kół batych prostych i skonych metod posuwu prektnego, łacuch kinematycny mechanimu rónicowego łcy posuw pionowy wreciona predmiotowego wgldem ea i posuwu suportu eem wdłu osi wreciona nardia dodatkowymi obrotami stołu (wreciona predmiotowego). Łacuch mechanimu rónicowego składa si elementów kinematycnych, jakie s stosowane pry wykonywaniu kół o bach skonych i kół limakowych metod posuwu stycnego. 4. Łacuch kinematycny posuwów pionowych łcy obroty silnika M (N1,1 KW, n1500 obr/min) presuwem: - stołu pry presuwie pionowym, - suportu pry posuwie stycnym, - suportu i stołu jednocenie pry presuwie prektnym. Napd odbywa si a pomoc skrynki posuwów, a której porednictwem jest moliwe: regulowanie 15 stopni posuwów robocych; wykonanie pryspiesonego presuwu stołu i suportu; miana kierunku presuwu stołu i suportu. W skład łacucha posuwów robocych 77 78 79 80 (4.1) 17 18 13
stołu wchod nastpujce elementy kinematycne: koła bate 19, 20, 21, 24, 25, 26, 27, 28, blok-koło bate 29, 30, 31, 32, 33, 34, blok-koło bate 35-36, 37, 38, 39, 40, 41, blok-koło bate 42, 43, 44, 45, sprgło elektromagnetycne YC1, koła bate 46, 47, 49, 50, 51, 52, 53, prekładnia limakowa łoa 54,55, koła bate 56,57, ruba pocigowa 58. Zmiana kierunku posuwów odbywa si a pomoc presuwu bloku-koła batego 50-51. Łacuch pryspiesonego presuwu stołu składa si koła batego 19, 20, 22, 48, sprgła elektromagnetycnego YC2, koła 46, 47, 49, 50, 51, 53, pary limakowej 54, 55, koła 56, 57, ruby pocigowej 58. W skład łacucha robocych posuwów stycnych wchod wsystkie elementy kinematycne skrynki posuwów. Sprgło limaka 54 jest odłcone, a serokowiecowe koło bate 61 wprowadone w abienie kołami 59 i 60. Ruch od wału XXXII jest prekaywany kołami 59,61,60, mianowymi kołami batymi gitary posuwów stycnych T, na koła stokowe 66, 67, prekładni limakow 68, 69, koła 70, 71, 72, 73, rub 74. Prełoenie tego łacucha okrela nastpujce równanie: U S (4.2) min S min p hp ist 2 U p prełoenie łacucha kinematycnego posuwów pionowych, i st warto prełoe stałych obrabiarki, h p skok ruby pocigowej, S min warto posuwu osiowego w mm/min. 5. Łacuch kinematycny drobnokrokowego presuwu ea wdłu osi wreciona nardia łcy ruch postpowy tłoka cylindra hydraulicnego 6 presuwem sa suportu wdłu osi wreciona nardia. W celu uyskania drobnokrokowego posuwu naley wprowadi w abienie koło bate 61 kołem 59. Napd ruchu odbywa si od cylindra hydraulicnego 6. W skład tego łacucha kinematycnego wchodi: listewka 65, koło 64, bate jednokrotne sprgło koła 63, koła 63, 62, 61, 60, mianowe koła bate gitary T, koła bate 66, 67, prekładnia limakowa 68, 69, koła 70, 71, 72, 73, ruba 74. 6. Łacuch kinematycny posuwu promieniowego ogranica prdko suwu promieniowego imaka earskiego, prdkoci suwu postpowego tłoka cylindra 91. W skład łacucha wchod dwignie 90, popychac 92, klin-listewka 86, połcone tronem cylindra 91, klinem-listewk 86 abia si koło 87, które obraca bben sterowania głbokoci posuwu promieniowego. Równanie łacucha kinematycnego posuwu promieniowego okrela nastpujcy wór: S pr n sh i st h p S pr posuw wgłbny w mm/min, n sh prdko obrotowa silnika hydraulicnego w obr/min, i st warto stałych prełoe obrabiarki, h p skok ruby pocigowej. 5. Prygotowanie earki obwiedniowej do nacinania kół batych Pred prystpieniem do obróbki kół batych prostych i skonych naley wykona nastpujce cynnoci na earce obwiedniowej: Cykl I Be wcinania promieniowego posuwem osiowym 1. Ustawi prdko obrotow wreciona ea. 2. Ustawi wielko posuwu osiowego. 14
3. Ustawi e. 4. Ustawi kt pochylenia suportu. 5. Ustawi i amocowa półwyrób. 6. Ustawi kierunek posuwu i deraki ogranicajce posuw stołu. 7. Ustawi głboko wcinania promieniowego h 0. 8. Ustawi rostaw kłów. 9. Nastawi gitar mechanimu podiałowego. 10. Nastawi gitar mechanimu rónicowego koła o bach skonych (koła o bach prostych akładany jest amek mechanicny na wał napdany). 11. Nastawi gitar T drobnokrokowego okresowego presuwu nardia (gdy jest to koniecne). 12. Ustawi na pulpicie połoenie prełcników godne wybranymi warunkami obróbki. 13. Regulator prdkoci posuwu promieniowego ustawi na najwiks wielko. 14. Ustawi koniecn ilo ciecy chłodco-smarujcej. Cykl II wcinanie promieniowe posuwem osiowym dla cyklu jednoprejciowego, wsystkie cynnoci wykonuje si tak samo jak w cyklu I poa punktem 7: 1. Naley ustawi głboko wcinania promieniowego h (punkt 7). 2. Ustawi prdko posuwu promieniowego a pomoc regulatora (punkt 13). Cykl III wcinanie promieniowe posuwem osiowym dla cyklu dwuprejciowego, wsystkie cynnoci wykonuje si tak samo jak w cyklu II: 1. Naley ustawi głboko wcinania promieniowego dla prejcia pierwsego. 2. Ustawi prełcnik w połoeniu Cykl dwuprejciowy. Gitara podiałowa X nastawiana jest pre mianowe koła bate. Lu bocny midy bami nie powinien prekraca wartoci 0,08 0,16 mm. la ea lewego do mechanimu podiału dochodi dodatkowe koło, które powoduje mian kierunku obrotu wreciona predmiotowego Tabl. 1. Nastawianie licby obrotów ea limakowego 1 3 5 6 1 2 3 4 2 4 80 200 90 180 105 165 120 150 5 6 135 135 150 120 165 105 180 90 100 125 160 200 250 315 400 500 50 63 80 100 125 160 200 250 200 250 315 400 500 630 800 1000 100 125 160 200 250 315 400 500 15
Rys. 17. Wykres doboru licby obrotów wreciona ea Tabl. 2.Warto posuwów osiowych F min mm/min 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 45,0 32,5 23,0 16,2 11,4 8,0 5,8 4,1 2,9 2,0 1,45 1,0 0,72 0,50 0,35 o obróbki kół batych koniecne jest dobranie kół mianowych mechanimu podiałowego, który łcy obroty ea obrotami wreciona wyrobu. obór kół mianowych dla mechanimu podiałowego wykonuje si godnie tabel 1. Naley pamita, aby lu midy bami był w granicach 0,08 0,16 mm. Schemat nastawienia gitary predstawia rys. 18. Rys. 18. Schemat ustawienia prekładni gitarowej mechanimu podiałowego Ponadto mus by spełnione nastpujce warunki abienia kół gitary la schematu I la schematu II a + b c + 26 a + b c + 26 94 a + b 122 94 a + b 122 b + c + d 180 a + b + c + d 213 2 45 d + h 113153 Podiał nastawia si godnie e worem 16
K a c U x 24 b d K ilo wojów ea, licba nacinanych bów. la K 1 ilo bów kół mianowych aleca si dobiera tab. 1. Tabela 1. Nastawianie gitary mechanimu podiałowego Z a b c d a b c d a b c d 8 75 40 80 50 44 30 65 55 80 24 70 80 9 65 45 80 40 45 48 60 90 81 110 75 50 90 10 60 50 80 40 46 48 60 92 82 24 70 82 11 60 55 80 40 47 24 73 47 83 24 70 83 12 60 45 75 50 48 45 60 90 84 40 70 45 90 13 80 40 60 65 49 48 50 98 85 24 70 85 14 80 40 60 70 50 48 50 100 86 24 70 86 15 80 40 48 60 51 40 60 85 87 60 50 24 90 16 60 59 40 52 30 67 65 88 45 55 30 90 17 70 35 60 85 53 24 70 53 89 24 70 89 18 60 55 45 54 40 60 90 90 24 70 90 19 75 25 40 95 55 24 70 55 91 35 65 48 93 20 60 53 50 56 30 67 70 92 24 70 92 21 80 40 70 57 40 58 95 93 48 62 30 90 22 60 58 55 58 24 70 58 94 48 47 25 100 23 70 35 48 92 59 24 70 59 95 24 70 95 24 35 70 80 40 60 24 70 60 96 50 75 30 80 25 48 60 50 61 24 70 61 97 24 70 97 26 60 59 65 62 24 70 62 98 24 70 98 27 40 65 45 63 40 70 60 90 99 40 55 30 90 28 60 59 70 64 30 70 80 100 24 70 100 29 48 60 55 65 24 70 65 102 40 60 35 85 30 40 65 50 66 45 40 90 95 104 30 65 40 80 31 48 60 62 67 24 70 67 105 24 70 50 75 32 45 55 60 68 30 70 85 106 48 53 25 100 33 40 62 55 69 40 60 48 92 108 40 60 30 90 34 60 59 85 70 24 71 70 110 48 55 25 100 35 48 50 70 71 24 70 71 111 24 74 60 90 36 50 60 75 72 40 80 60 90 112 30 70 40 80 37 48 50 74 73 24 70 73 114 40 60 30 95 38 60 59 95 74 24 70 74 115 48 60 24 92 39 40 60 65 75 24 70 75 116 45 58 24 90 40 45 60 75 76 30 65 95 117 40 65 30 90 41 48 70 82 77 48 55 85 98 118 45 59 24 90 42 40 60 70 78 50 65 30 75 119 40 70 30 85 43 48 70 86 79 24 70 79 120 24 75 50 80 Wane jest aby cstotliwo obrotów wreciona predmiotowego nie prekrocyła 80 obr./min. Cstotliwo obrotów wreciona predmiotowego mona oblicy e woru 17
n cstotliwo obrotów ea, K ilo wojów ea, licba nacinanych bów. n wyr n K rug wan prekładni jest prekładnia mechanimu rónicowego (Y). Zadaniem tej prekładni jest: dla kół batych o bach skonych, łcenie presuwu pionowego wyrobu wgldem ea dodatkowym obrotem stołu (wreciona wyrobu). dla kół o bach prostych i skonych nacinanych metod posuwu prektnego, łcenie posuwu pionowego wyrobu wgldem ea i posuwu suportu eem wdłu osi wreciona nardia dodatkowymi obrotami wreciona wyrobu. Zalenie od rodaju koła stosowane s odpowiednie wory, które powalaj na dobranie właciwego prełoenia. I koła o bach prostych (limacnice metoda promieniowa), na napdany wał prekładni gitarowej akłada si specjalny amek. II koła bate skone, koła mianowe prekładni dobierane s godnie worami: sin β m p U y1 ; U y 1 K m n r n III koła bate proste (a) i skone (b) metod posuwu prektnego, koła mianowe prekładni dobierane s godnie worami: cosω U t m p a) U y2 ; U y 2 2 K m n r gdie: U b) t 2St 2 K m n U y U y1 ± U y2 n cos β K m n cosω U ± 2K m Znak + lub dobierany jest tablic, które amiescona jest w TR-ce. gdie: β kt wniosu linii rubowej ba obrabianego koła, m n moduł nominalny koła nacinanego. m, n, p, r licby bów kół mianowych prekładni mechanimu rónicowego, K krotno ea limakowego, ω kt wniosu linii rubowej ea limakowego, S t warto posuwu stycnego mm/min. Wory te s stosowane dla wyposaenia standardowego. Schemat nastawiania gitary: t n 18
Rys.19. Schemat nastawiania prekładni gitarowej mechanimu rónicowego Aby dobra właciwie koła mianowe prekładni mechanimu rónicowego, naley spełni nastpujce warunki: m 75 p + r n + 26 90 m + n 166 m + n + p + r 201 p m + n 22 Nastawienie posuwów osiowych odbywa si a pomoc skrynki posuwów, pre ustawienie uchwytów w połoeniu odpowiadajcym wybranej wielkoci posuwu godnie tab. 2 Nr poycji nastawienia Posuw S min [mm/min] 1 45,0 2 32,5 3 23,0 4 16,2 5 11,4 6 8,0 7 5,8 8 4,1 9 2,9 10 2,0 11 1,45 12 1,0 13 0,72 14 0,5 15 0,35 Połoenie dwigni 19
Nastpnie naley ustawi dwigni na koła batych prostych i skonych ora ustawi kierunek ruchu robocego stołu. Tabela 2 podaje posuw osiowy w mm/min, aby prelicy go na posuw w mm/obr naley astosowa wór: S min Sobr K n gdie: S obr posuw obrotowy [mm/obr], S min posuw minutowy [mm/min], n obroty wreciona ea [obr/min]. Pry wybore wielkoci posuwu osiowego S o naley uwgldni krotno ea. 6. Zalecenia dotycce referatu i sprawodania. W referacie naley uwgldni: 1. Sposoby obróbki kół walcowych. 2. Predstawi charakterystyk earki obwiedniowej i omówi schemat kinematycny łacuchów potrebnych do wykonania kół walcowych. 3. Predstawi sposób prygotowania earki obwiedniowej do obróbki koła walcowego (oblicenia wykona dla koła podanego pre prowadcego ajcia). Sprawodanie ma awiera: 1. Krótk charakterystyk metod obróbki kół walcowych. 2. Oblicenia nastaw earki i parametry obróbki dla wybranego koła. 3. Wnioski i uwagi. LITERATURA 1. Ochedusko K.: Koła bate. Wykonanie i monta. WN-T 1976. 2. Feld M.: Podstawy projektowania procesów technologicnych typowych cci masyn. WN-T 2000. 3. Feld M.: Technologia budowy masyn. PWN 2000, 4. Feld M.: Technologia budowy masyn. PWN 1995, 5. Wrotny L.: Obrabiarki skrawajce do metali. WN-T 1974, 6. Paderewski K.: Vademecum obrabiarek skrawajcych. WN-T 1979, 7. Tymowski J.: Technologia budowy masyn. WN-T 1972, 8. okumentacja technicno ruchowa earki obwiedniowej typ 5B310P. 20