Scenariusz zajęć dla 5-latków Autor: Jolanta Heller Obszar podstawy programowej: 1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. Grupa wiekowa: 5 - latki Blok tematyczny: Jestem przedszkolakiem zgodnie bawię się z innymi Temat: To właśnie ja. Cele operacyjne: Dziecko: rozpoznaje różne stany emocjonalne u siebie oraz innych osób; klasyfikuje i grupuje obiekty zgodnie z podanymi cechami; współpracuje w zabawach ruchowych ze śpiewem oraz tańcem; wypowiada się samorzutnie na temat własnego wyglądu; udziela potrzebującym pomocy. Wykaz nabywanych umiejętności (ujętych w podstawie programowej, jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole): Dziecko: wie, jak wygląda; zna swoje imię i nazwisko, potrafi przedstawić się; potrafi podać kilka informacji na własny temat, podać swój wiek; wie, komu oraz w jakich sytuacjach można takie informacje podawać; umie wskazać kilka cech charakterystycznych własnego wyglądu (np. niebieskie oczy, krótkie włosy); potrafi wymienić czynności, które lubi robić, zabawy, w które chętnie się bawi; wyraża, a także nazywa emocje; uczestniczy w zabawach pozwalających na poznanie swoich możliwości; potrafi zaprezentować własne osiągnięcia; zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym, składniowym; grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje), formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne; odgrywa role w zabawach parateatralnych posługując się mową, mimiką, gestem, ruchem; umie posługiwać się rekwizytami (np. maską); śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru i łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym śpiewie, w tańcach, muzykowaniu;
potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać, a także zapamiętać to, co jest przedstawione na ilustracjach; interesuje się czytaniem oraz pisaniem; jest gotowe do nauki czytania i pisania. Treści kształcenia: kształtowanie umiejętności społecznych (obdarzanie uwagą dzieci i dorosłych, zgodne funkcjonowanie w zabawie, stosowanie form grzecznościowych wobec innych dzieci oraz dorosłych, pomaganie innym, uważne słuchanie wypowiedzi innych osób); wzbogacanie i rozwój mowy (wyraźne mówienie, bogacenie słownictwa czynnego, słowotwórstwo); grupowanie obiektów, klasyfikowanie ze względu na podane cechy; kształtowanie sprawności fizycznej poprzez uczestnictwo w zabawach ruchowych; posługiwanie się w zabawie mimiką, gestem, ruchem, rekwizytem; rozwijanie wrażliwości przestrzennej (szukanie obrazków w różnych miejscach sali); posługiwanie się nazwami różnych stanów emocjonalnych; rozumienie sensu informacji podanych w formie symbolu (rysunek). Opis sposobu realizacji: Lp. Część dnia aktywności dziecka I. Zajęcia poranne II. Zajęcia dydaktyczne Przebieg zajęć 1. Schodzenie się dzieci, przywitanie, zabawy dowolne w kącikach zainteresowań. 2. Mam na imię i jestem wesoły gdy : zabawa na powitanie z kostką z emocjami. 1. Pocieszanie smutnego: zabawa dramowa, w której biorą udział chętne dzieci (jedno dziecko gra rolę bardzo smutnej osoby, a inne starają się go pocieszyć na różny sposób: zachęcanie do zabawy, przytulanie, głaskanie; następnie dzieci zamieniają się rolami). Warunki pobudzające aktywność/uwagi o realizacji Indywidualna aktywność dzieci. Pomoce: kostka do gry z narysowanymi emocjami w postaci symboli. Dzieci siedzą w kręgu. Każde z nich po kolei rzuca kostką do gry, następnie wypowiada formułę powitania związaną z emocją, której symbol wyrzuciło na kostce. Nauczyciel (N) zachęca dzieci do wspólnej zabawy. Opowiada sytuację, w której czuł się smutny, a dzieci zastanawiają się, co można uczynić, aby taką sytuację
2. Nasze emocje: wyszukiwanie wśród rozłożonych ilustracji tych, które przedstawiają różne stany emocjonalne. Nazwanie ich oraz rozmowa na temat, w jakich sytuacjach dzieci przeżywają emocje pokazane na obrazkach. Następnie dzieci grupują ilustracje wg zaprezentowanych na nich stanów emocjonalnych: oddzielnie rysunki przedstawiające radość, smutek, strach i gniew (mogą także przeliczać ilustracje). Poznawanie przez zainteresowane dzieci wyglądu graficznego wyrazu emocje. Podpisanie wystawki poprzez położenie kartki z napisem emocje oraz przy ilustracjach prezentujących emocje kartek z napisami: radość, smutek, strach, złość. 3. Wielki człowiek: wysłuchanie wiersza oraz rozmowa z dziećmi na temat, kto może być wielkim człowiekiem i dlaczego; wspólne wyciągnięcie wniosku, iż każdy może być wielki, gdy jest dobry, dba o innych, potrafi panować nad emocjami, zwraca uwagę na emocje innych itp. zmienić. Następnie chętne dzieci mogą wypowiadać się o przeżywanych codziennie emocjach. Pomoce: ilustracje przedstawiające różne stany emocjonalne, kartki z napisami do czytania globalnego (załączniki nr 2 i 3). W różnych miejscach sali znajdują się ilustracje wyrażające różne emocje (mogą to być obrazki wycięte z czasopism) oraz kartki z napisami: emocje, radość, smutek, strach, gniew. Pomoce: tekst wiersza (załącznik nr 1), podkład muzyczny (załącznik nr 5). Dzieci siedzą w kręgu. N recytuje lub czyta wiersz, w tle słychać nagranie nastrojowej melodii. Następnie N tak prowadzi rozmowę, aby dzieci potrafiły wyciągnąć właściwe wnioski o niepowtarzalności, wyjątkowości i wartości każdego człowieka. Próby odpowiedzi na pytanie, co to znaczy być wielkim człowiekiem. Demonstracja ilustracji (załącznik nr 4) wypowiedzi na temat żartobliwego
4. To właśnie ja: rysowanie pastelami swojego autoportretu (próba ujęcia swoich charakterystycznych cech oraz tego, co sprawia, że jest się wyjątkowym). 5. Zatańcz ze mną: zabawa taneczno integracyjna. Dzieci dobierają się parami i poruszają się po obwodzie koła w rytm muzyki; podczas przerwy w muzyce dzieci dowolnie zmieniają parę. potraktowania tematu bycia wielkim człowiekiem (kontekst wzrostu chłopca). Pomoce: kartki, kredki pastelowe, kartoniki z wydrukowanymi imionami dzieci. Po wykonaniu pracy dzieci mogą nakleić podpis - kartkę z wydrukowanym własnym imieniem. Pomoce: podkład muzyczny (załącznik nr 6). Dzieci mogą bawić się tak długo, aż każdy zatańczy z każdym (jeśli wykazują zainteresowanie). III. Zajęcia popołudniowe 1. Pobiegamy razem?: zabawy w ogrodzie przedszkolnym lub na placu zabaw. 2. Gry multimedialne lub zabawa przy stoliku dla zainteresowanych dzieci. Aktywność własna dzieci. Załączniki nr 4 lub/i 7, 8. Uwaga: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji. Metody za M. Kwiatowską (1985): Czynne: ćwiczeń praktycznych, kierowanie własną działalnością dziecka, zadań stawianych dziecku, czytanie globalne. Słowne: rozmowy, objaśnienia. Percepcyjne: pokaz. Formy: praca indywidualna jednolita i zróżnicowana, grupowa jednolita, zbiorowa jednolita i zróżnicowana. Środki dydaktyczne: kostka do gry z symbolami emocji zamiast oczek, ilustracje wycięte z czasopism przedstawiające różne stany emocjonalne, kartki oraz kredki pastele, kartoniki z imionami
dzieci, komputer z dostępem do Internetu oraz głośnikami lub tablica multimedialna, odtwarzacz płyt CD oraz pomoce dydaktyczne opisane poniżej zamieszczone na portalu Scholaris (dla nauczyciela, do wykorzystania w pracy z dzieckiem): 1. Tekst wiersza Wielki człowiek, autor: Jolanta Heller; 2. Materiał do wydrukowania wyraz do czytania globalnego: Emocje; 3. Materiał do wydrukowania wyrazy do globalnego czytania: Radość, smutek, strach, gniew; 4. Kolorowanka Wielki mały człowiek - materiał do wydrukowania; 5. Podkład muzyczny Wielki człowiek; 6. Plik muzyczny do zabawy integracyjnej Zatańcz ze mną; 7. Kolorowanka multimedialna Tańcząca para; 8. I ty możesz być wielki, choć jeszcze jesteś mały - kolorowanka multimedialna.