Autorka: Katarzyna Walasek Scenariusz zajęć dla 4-latków Obszar podstawy programowej: 7. Wychowanie przez sztukę dziecko widzem i aktorem Grupa wiekowa 4-latki Blok tematyczny: Jestem twórcą teatru, widzem i aktorem Temat: Czary dobrej wróżki Cele operacyjne: Dziecko: Posługuje się gestem, ruchem i rekwizytem w zabawach parateatralnych; Chętnie uczestniczy w zbiorowym śpiewie, tańcach oraz muzykowaniu; Rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków, oznaczeń i symboli; Klasyfikuje obiekty zgodnie z podanymi cechami (np. wielkość oraz kolor), próbuje je przeliczać (zakres do 3 lub większy, zgodnie z indywidualnymi możliwościami). Wykaz rozwijanych i nabywanych umiejętności, ujętych w podstawie programowej, jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole: Dziecko: Wie, jak należy się zachować na uroczystościach np. na koncercie, festynie, przedstawieniu, w teatrze, w kinie; Odgrywa role w zabawach parateatralnych posługując się mową, mimiką, gestem, ruchem; umie posługiwać się rekwizytami (np. maską); Zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym; Umie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych oraz przy użyciu elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych kompozycji, a także form konstrukcyjnych; Uczestniczy w zajęciach ruchowych, zabawach oraz grach w ogrodzie przedszkolnym, parku, na boisku, w sali gimnastycznej; Śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru, a także łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym śpiewie, tańcach i muzykowaniu; Grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje), formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne; Dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania.
Treści kształcenia: Kształtowanie umiejętności społecznych i komunikacyjnych, nauka szacunku dla innych osób we wspólnej zabawie oraz przestrzegania reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej; Znajomość zasad zachowania się i uczestnictwa w koncertach, przedstawieniach; Rozwijanie mowy powiązanej z działaniem w zabawach parateatralnych oraz kształtowanie orientacji przestrzennej w zabawach ruchowych i tanecznych; Rozwijanie sprawności manualnej poprzez tworzenie oraz wykorzystanie rekwizytów, a także próby stworzenia własnej muzyki i wykorzystanie jej do własnych zabaw; Głośne oraz wyraźne mówienie, sztuka autoprezentacji, praca nad oddechem; Nauka śpiewu łatwej piosenki nawiązującej do tematyki prowadzonych zabaw parateatralnych; Rozwijanie prawidłowej komunikacji werbalnej, rozwijanie mowy powiązanej z działaniem, bogacenie słownictwa dziecka; Kształtowanie sztuki autoprezentacji poprzez naśladownictwo ruchów i gestów nauczyciela oraz powtarzanie za nauczycielem krótkiego tekstu do zabaw ruchowych; Rozwijanie wrażliwości przestrzennej i wzrokowej w zabawach ruchowych; Budzenie zainteresowania książką oraz czytaniem poprzez wprowadzenie tematyki baśniowej, w której pojawia się postać dobrej wróżki; Poznawanie zasad dbania o porządek w najbliższym otoczeniu. Opis sposobu realizacji: Lp. Część dnia aktywności dziecka I. Zajęcia poranne Przebieg zajęć 1. Schodzenie się dzieci, przywitanie, zabawy swobodne w kącikach zainteresowań. Zwrócenie uwagi dzieci na zgromadzone rekwizyty. Rozmowa wprowadzająca do tematyki baśniowej. 2. Dzieci oglądają prezentację multimedialną, gdzie pojawia się postać wróżki. Nauczyciel (N) zadaje pytania: Czy znacie jakieś bajki, w których pojawia się postaci dobrej wróżki? Zgadnijcie, jaka to bajka? Warunki pobudzające aktywność/uwagi o realizacji Na stole leżą skrzydła, różdżka i dzwonek. Skrzydełka powinny być ozdobione tiulem lub lekkim materiałem z brokatem i cekinami. Multimedia nr 5. Rozmowa z dziećmi na temat postaci dobrej wróżki i jej umiejętności. Próba opisu kostiumu oraz rekwizytów charakterystycznych dla tej baśniowej postaci.
II. Zajęcia dydaktyczne 1. Skrzydła wróżki: zabawa teatralna, tworzenie elementu kostiumu. Dzieci otrzymują od N skrzydła w formacie A2 (materiał do wydrukowania), następnie ozdabiają je 4- elementowymi puzzlami (materiał do wydrukowania). N pomaga dzieciom złączyć jedno skrzydło z drugim za pomocą zszywacza. Dzieci robią dziurki na gumki/sznurówki potrzebne do założenia skrzydełek na plecach. N nacina otwór nożyczkami, dzieci wypychają karton, następnie starają się przewlec gumki i próbują nauczyć się zawiązywania gumek/sznurków na supeł. Przymierzanie skrzydełek. Po skończonej zabawie dzieci sprzątają. 2. Taniec wróżek: zabawa z elementami pantomimy w obrębie koła. Dzieci zakładają skrzydła, starają się naśladować ruchy wróżki: biegają na palcach, poruszają rękami jakby miały skrzydła. Na hasło N dzieci zbiegają się tak, aby utworzyć krąg, chwytają się za ręce, następnie znowu rozbiegają się w obrębie wydzielonego koła zabawa ma na celu doskonalenie tańca w kręgu. Podział na dwie grupy: połowa dzieci tańczy, połowa gra na instrumentach, później następuje zamiana ról. 3. Nauka wspólnego zaklęcia, doskonalenie tańca w kręgu, próba interpretacji tekstu Dzieci wycinają puzzle z pomocą N lub samodzielnie. Puzzle najlepiej wydrukować w dwóch wersjach kolorystycznych - z materiału można wówczas skorzystać w zabawach ruchowych. Do ozdabiania kolorowych skrzydeł można także wykorzystać elementy, które przygotował N: koła, kwadraty itp. Dodatkowo można ozdobić skrzydła innymi materiałami, np. cekiny, tiul, koronki, złoty/srebrny błyszczący papier, brokat itp. Być może dziecko będzie potrzebowało pomocy podczas pracy z niektórymi materiałami, ale różnorodność elementów zdobniczych dostępnych podczas zajęć spowoduje, iż dziecko nabędzie więcej doświadczeń zmysłowych. Wykorzystanie fragmentu muzyki z baletu Piotra Czajkowskiego Dziadek do Orzechów: Taniec trzcinowych flecików. Jeśli to możliwe wykorzystanie trójkątów/dzwonków, na których mogą grać dzieci nie chcące uczestniczyć w zabawach ruchowych. N rozbudowuje zabawę, jeśli dzieci w miarę sprawnie wykonują kolejne polecenia. Zabawa jest dobrym wprowadzeniem do zapoznania dzieci z zasadami zachowania się oraz uczestnictwa w koncertach, przedstawieniach. Wykorzystanie tekstu zaklęcia: materiał do wydrukowania nr 2 oraz nagrania multimedia nr 7. Dzieci próbują
III. Zajęcia popołudniowe piosenki poprzez połączenie słowa, gestu i ruchu. Doskonalenie tańca w kręgu oraz w parach. 3. Praca wróżek: ćwiczenie sprawności ruchowej. 1. Zabawa ruchowa z elementami orientacji w przestrzeni. Podział dzieci na dwie grupy za względu na dwa kolory skrzydeł. nauczyć się całego zaklęcia albo powtarzają za N: Czary mary, jednocześnie tańczą, używają gestu oraz ruchu dla zobrazowania treści piosenki. Przykładowa zabawa ruchowa: Teraz wróżki podbiegają do pobliskiego krzaczka i zbierają pyłek, otrzepują się z niego, poruszają mocno skrzydełkami i próbują wznieść się jak najwyżej do góry. Na sygnał dzwonka dany przez N dzieci wykonują polecenia, np. dzieci z jasnymi skrzydełkami siadają na krzesełkach, te z ciemnymi latają, z jasnymi wstają, z ciemnymi siadają. 2. Zabawy indywidualne dla zainteresowanych dzieci: Ola przebrała się za dobrą wróżkę. Porównaj dwa obrazki, znajdź cztery różnice. Załącznik nr 3. Załącznik nr 4. Uwaga: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji. Jeżeli niektóre dzieci pomimo upływu czasu są zainteresowane proponowanymi działaniami nie należy im przerywać tej aktywności. Dzieci, których uwaga się wyczerpała, w naturalny sposób powracają do realizacji programu własnego, czyli wybranego przez siebie rodzaju aktywności (np. zabawowej). Metody za M. Kwiatowską (1985): Czynne: ćwiczeń praktycznych. Słowne: objaśnienia i instrukcje, rozmowy. Percepcyjne: obserwacja i pokaz, przykład dorosłych. Formy: praca indywidualna jednolita i zróżnicowana, grupowa jednolita, zbiorowa jednolita. Środki dydaktyczne: papier biały format A2 i A4 o wyższej gramaturze, papier kolorowy A4 (kolor jasny i ciemny), po 8 kartek A4 dla każdego dziecka, materiały do ozdobienia skrzydeł: cekiny,
brokat, papier kolorowy, materiały (tiul, koronki), flamastry, kredki, farby, gumki/sznurówki do przytwierdzenia skrzydeł do pleców, zszywacz, klej, skrzydełka, różdżka oraz dzwonek przygotowane przez nauczyciela; dzwonki, trójkąt, środki dydaktyczne, które można wykorzystać wzbogacając zajęcia z dziećmi, zamieszczone na portalu Scholaris: 1. Skrzydła wróżki - szablon skrzydeł do wydruku i wycięcia w formacie A2 czarno-biały oraz 4 puzzle w formacie A4; 2. Zaklęcie tekst piosenki z zapisem nutowym, autor: Katarzyna Walasek; 3. Ola przebrała się za wróżkę materiał do wydrukowania; 4. Porównaj dwa obrazki i znajdź cztery różnice; 5. Zgadnij, jaka to bajka? prezentacja multimedialna; 6. Skrzydełka wróżki 1 kolorowanka multimedialna; 7. Plik muzyczny podkład muzyczny do piosenki Zaklęcie; 8. Skrzydełka wróżki 2 kolorowanka multimedialna.