przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe ogród krasnala Hałabały numer konsultacji: K09 temat: ogród przedszkolny miejsce: os. Na wzgórzach 11, Kraków inwestor: Samorządowe Przedszkole nr 112 etap: wstępna koncepcja opracowanie: pracownia k. architektura dla dzieci ul. Kalwaryjska 64/10 30-504 Kraków +48 795 57 75 57 biuro@pracowniak.pl autor opracowania: architektura krajobrazu: Iwona Kluza prowadzący projekt: architektura krajobrazu: mgr inż. Anna Komorowska architektura: mgr inż. arch. Michał Rokita data: kwiecień 2014
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 1 1/ ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE/ OPIS KONCEPCJI 1.1/ o projekcie: Wstępna koncepcja zagospodarowania ogrodu przedszkolnego została przygotowana w ramach konsultacji architektoniczno-krajobrazowych, będących jednym z elementów programu Przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach, realizowanego przez Dziecięcą Akademię Przyrody Kumak w 2014 r. Koncepcja została opracowana na podstawie materiałów nadesłanych przez przedszkole ankiety i sugestii dzieci oraz dokumentacji fotograficznej i wstępnej inwentaryzacji terenu. Prezentowane rozwiązania należy traktować jako luźne sugestie, które pozwolą na podjęcie pierwszych prac w ogrodzie, a nie dokładne wytyczne. Uzupełnieniem są zdjęcia, które mogą stać się inspiracją do dalszych działań. 1.2/ idea: Projektowany ogród przedszkolny ma zachęcić najmłodszych do zaprzyjaźnienia z literaturą od najmłodszych lat. Patronka przedszkola, Lucyna Krzemieniecka była pisarką, poetką i autorką utworów dla dzieci takich jak np. Z przygód krasnala Hałabały, O czym cyka świerszcz z kącika, Bajdy Ciotki Adelajdy. W swoich wierszach, powiastkach, opowiadaniach, baśniach i komedyjkach wykorzystywała motywy bajek, legend, piosenek, przysłów, porzekadeł i fantastyki ludowej. Stosowała często sfabularyzowane i magiczne bajki dziecięce, w których można znaleźć zjawiska personifikacji i antropomorfizacji przyrody. Ogród ma prezentować najważniejsze postacie z jej utworów, a przenikanie się wszystkich stref, ukazać, że literatura, sport, edukacja, sztuka to nie odrębne światy, ale jedna wielka łąka dziecięcej wyobraźni. Projektowany ogród przedszkolny stanowić ma pomoc dydaktyczną dla przedszkola, ale jednocześnie ma być kształtowany przez dzieci i dla dzieci. Ma stać się miejscem wspólnych doświadczeń, gdzie dzieci uczą się odpowiedzialności, poszerzają wiedzę dotyczącą przyrody oraz odczuwają realny wpływ na jego wygląd. Dzięki odpowiedniemu podziałowi na strefy będzie w nim miejsce na zabawę, zajęcia sportowe, zajęcia edukacyjne oraz wiele innych działań, których zakres ogranicza jedynie wyobraźnia. 1.3/ podział funkcjonalny: Ogród składa się z kilku stref. W strefie reprezentacyjnej przewidzieliśmy miejsce na ozdobne rabaty z roślinami lub koszone łąki kwietne. Składają się z kwiatów, które swoim zapachem zwabią motyle i inne owady oraz z roślin z ciekawymi owocami, które w zimie będą zachętą dla ptaków. W strefie komunikacyjnej znajduje się parking i dojazd do przedszkola. Strefa przyrody składa się z owocowego sadu oraz hoteli dla owadów. Zimą dzieci będą mogły oglądać ptaki przylatujące do karmników, a przy odrobinie szczęścia przez pozostałą część roku możliwa będzie obserwacja wijących gniazda ptasich rodzin. Dzieci mogą uczyć się rozpoznawać drzewa i krzewy owocowe, kosztować ich różnorodnych owoców, czy wreszcie uczyć się opieki nad roślinami. Kolejna strefa, dydaktyczna, stanowi jeden z ważniejszych punktów projektu. Przewidzieliśmy w niej miejsce na podniesione rabaty, w których posadzić można warzywa, owoce, zioła i kwiaty. Zastosowanie skrzyń lub innej formy podniesienia grządek ma dwa zadania. Po pierwsze dzieciom łatwiej pielęgnować rośliny, a po drugie można napełnić je żyzną ziemią. Strefę tę uzupełnia kompostownik otoczony krzewami, aby ograniczyć ewentualny brzydki zapach. W warzywnik wkomponowaliśmy salę lekcyjną na świeżym powietrzu, której centralnym elementem jest tablica do pisania, rysowania czy wieszania prac dzieci. Siedziska dla dzieci wykonać można z pni drzew o różnej wysokości. Istnieje również możliwość ich przestawiania przez starsze dzieci. Na tarasie zamieściliśmy donice z atrakcyjnymi roślinami, które zazielenią przestrzeń. Strefa zabawy i literatury to Wioska Krasnali, która bezpośrednio nawiązuje do postaci z utworów patronki szkoły krasnala Hałabały Krasnale w formie ciekawych rzeźb mogą być rozmieszczone w różnych miejscach w całym ogrodzie, przykładowo na drzewach, pod krzewami, czy przyczepione do budynku. W takiej formie byłyby ciekawym elementem spajającym cały projekt, dzieci mogłyby się bawić w podchody szukanie krasnali, które mogłyby być przestawiane. W tej strefie przewidzieliśmy miejsce na ścieżkę bosych stóp, drzewa do zawieszenia przedmiotów wydających ciekawe dźwięki, piaskownicę, miejsca do edukacji w zakresie świata zwierzęcego i jego symboliki, miejsce dla krasnoludków, drzewo do wspinania się w formie połączonych ze sobą konarów, które promieniście się rozchodzą. Najważniejszym punktem tej strefy jest Polana Świerszcza, na której dzieci mogą leżakować i słuchać czytanych im bajek, wierszy, opowiadań itp. Zapewniać to będzie jednoczesny kontakt z naturą i możliwość rozwoju wyobraźni. Elementem centralnym jest Szałas Krasnala z wikliny, który stanowić będzie ciekawe schronienie dla dzieci. Ostatnią strefę, sportową, przewidzieliśmy na miejsce aktywnego wypoczynku oraz urządzania zawodów sportowych. W to miejsce można przenieść zabawki, które wcześniej umieszczone były na terenie strefy edukacji i przyrody. W projekcie zaproponowaliśmy niewielkie zmiany lokalizacji niektórych urządzeń do zabawy, aby uporządkować przestrzeń i zyskać miejsce na nowe elementy. UWAGA! Przy przenoszeniu urządzeń zabawowych należy zwrócić uwagę na zachowanie stref wolnych od upadku, których zakres powinien przedstawić producent. W przypadku braku takiej informacji należy przyjąć, że wokół zabawek nieruchomych wolna przestrzeń wynosi min. 1,5 m od zewnętrznej krawędzi. W przypadku zabawek ruchomych lub takich, na których można się poruszać (czyli zarówno huśtawki i karuzele, jak i zjeżdżalnie) należy przyjąć min. 2 m od miejsca największego odchylenia.
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 2 2/ SCHEMATY/ TEMAT PRZEWODNI/ PODZIAŁ FUNKCJONALNY Lucyna Krzemieniecka Z przygód Krasnala Hałabały źródło: book.hipopotamstudio.pl strefa sportowa z wykorzystaniem istniejących urządzeń strefa zabaw i literatury strefa dydaktyczna z ogrodem użytkowym strefa wejściowa reprezentacyjna strefa przyrody strefa komunikacyjna
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 3 3/ ZAGOSPODAROWANIE TERENU/ RZUT żywopłot rzeźby krasnali tor przeszkód istniejące zabawki wolna przestrzeń rzeźby zwierząt rabaty z roślinami zwabiającymi owady i ptaki drzewa dźwięków piaskownica ścieżka bosych stóp wiklinowy szałas Polana Świerszcza konar do wspinania istniejące rabaty skrzynie z roślinami na tarasie siedziska z pni tablica warzywnik/ ogród ziołowy kompostownik/ zbiornik na deszczówkę sad łąka kwietna domek dla owadów
pr z yrodnicze a z yle w miejskich pr zedszkol ach / konsultacje architek toniczno -kr ajobr a zowe / k01 / strona 4 4/ INSPIRACJE/ FOTOGRAFIE OBRAZUJĄCE IDEĘ Podniesione rabaty źródło: sandiegopropertysource.com/general/suburban-homesteading-in-the-modern-world-1978 Szałas Krasnala źródło: joyfultoddlers.blogspot.com/2011/06/time-to-play-outside.html Rośliny w skrzyniach na tarasie źródło: podobasie.net/tag/ogrodek Rzeźby krasnali ukryte w ogrodzie źródło: img.webme.com/pic/a/atrakcje-wroclawia/krasnale.jpg, krasnale.pl/content/uploads/2012/04/wodny3.jpg, wroclawzwyboru.blox.pl/resource/krasnal3a.jpg, kacpertravel.pl/wycieczki-1-dniowe Zielona klasa Konary do wspinania źródło: creativestarlearning.co.uk/developing-school-grounds-outdoor-spaces/wood-logs-and- źródło: freeplaynetwork.org.uk/playlink/exhibition/woepossibility/darnley01.jpg -lumps-in-schools \