Komentarz Altus TFI do bieżącej sytuacji na GPW: szanse i ryzyka - 06.07.2018 Aktualna sytuacja na polskim rynku z jednej strony pokazuję nam powrót długo nieobserwowanej zmienności, co od jakiegoś czasu przekłada się na wyniki zarówno funduszy inwestycyjnych, jak i samych akcji notowanych na rynku regulowanym, jednak z drugiej strony daje też pewne szansę i stwarza okazje inwestycyjne. Krótkoterminowo Altus TFI dostrzega ryzyka na polskim rynku związane miedzy innymi z takimi czynnikami, jak dostosowanie struktury i udziału Polski w indeksie FTSE Russell All Cap Developed (24 września 2018 r.), odpływy z części akcyjnych funduszy inwestycyjnych na polskim rynku czy niezmiennie podaż generowana poprzez wyprzedaż akcji z OFE i działanie tzw. suwaka. Jednak czy sytuacja na polskim rynku naprawdę uzasadnia kontunuowanie aktualnej korekty lub czy posiadacze akcji powinni się niepokoić czy może dzisiejsza, stopniowa akumulacja akcji z perspektywy czasu, będzie świetną decyzją inwestycyjną? Poniżej przedstawimy argumenty, które naszym zdaniem świadczyć mogą o tym, iż pomimo krótkoterminowej zmienności, w dłuższej perspektywie posiadanie akcji jest dobrym pomysłem, a w szczególności moment, w którym jesteśmy może okazać się dobrym, z punktu widzenia nabywania / uśredniania ceny i wartości akcji, jednostek uczestnictwa czy certyfikatów inwestycyjnych TFI. W czerwcu obserwowaliśmy silną przeceną na polskim rynku akcji, zwłaszcza w segmencie małych i średnich spółek. Obserwowaliśmy także słabe zachowanie akcji firm o mniejszej kapitalizacji względem spółek dużych, co ilustrują kilkakrotnie wyższe spadki indeksów swig80: -6,88% oraz mwig40: -6,24% w stosunku do WIG20: -1% i WIG: -2,32% (dane za okres 30.05.2018-29.06.2018). Spadki na polskim rynku trwają od ok. połowy stycznia tego roku, co widać na poniższych wykresach indeksów WIG czy swig80. Wartości głównych indeksów spadły od tego czasu odpowiednio: WIG20: -18,02%, WIG: -16,00%, mwig40: -16,09% i swig80: -15,23% (dane za okres 23.01.2018-05.07.2018).
Jak polski rynek plasuję się na tle głównych indeksów rynków bazowych, przedstawia poniższy wykres, który jednoznacznie wskazuje na przestrzeni 10 lat ewidentnie gorszy performance GPW względem zagranicy. Wskaźnik P/E to wskaźnik oceny atrakcyjności akcji giełdowych. Określa on stopień opłacalności zakupu danych papierów wartościowych. Niski poziom wartości wskaźnika może sugerować, że inwestycja jest korzystna, ponieważ dana firma osiąga spore zyski, przy relatywnie niskiej wycenie rynkowej, dlatego niższe wartości tego wskaźnika są pożądane. Z kolei wskaźnik P/BV informuje o bieżącej wycenie przez rynek wartości księgowej danej firmy. W przypadku, gdy P/BV >1, rynek wycenia akcję wyżej niż wynosi wartość księgowa. Gdy P/BV < 1 oznacza to, że cena rynkowa akcji jest na niższym poziomie niż jej wartość księgowa, a tym samym wysoka wartość P/BV może oznaczać, że akcje są przewartościowane, co docelowo prowadzi do korekty rynkowej i spadku wartości wskaźnika wraz ze spadkiem cen akcji danej firmy. Poniższe wykresy prezentują podejście wskaźnikowe i wartości P/E (cena do zysku) głównych indeksów GPW, które aktualnie w przypadku swig80 czy WIG20 oscylują w rejonach 11,5, natomiast mwig40: 14,2.
źródło: Bloomberg z dnia 06.07.2018 r. Krótkoterminowo warto też zwrócić uwagę na korzystny z punktu widzenia analizy technicznej układ na wskaźniku P/E dla indeksu swig80, który poruszając się od dłuższego czasu w trendzie horyzontalnym aktualnie jest przy dolnym ograniczeniu wsparciu, tego kanału, co także może dawać szansę na odbicie.
Wskaźnik P/BV (cena do wartości księgowej) głównych indeksów prezentują się następująco: WIG20: 1,20, mwig40: 1,32 i swig80: 0,96. źródło: Bloomberg z dnia 06.07.2018 r. Jak te wartości plasują się na tle zagranicy i rynków bazowych? Wskaźnik P/E dla rynku niemieckiego i indeksu DAX wynosi 13,88, zaś dla amerykańskich indeksów S&P500: 20,86, technologicznego indeksu NASDAQ, aż 25,85 (który i tak uległ lokalnej przecenie z wartości ponad 40). źródło: Bloomberg z dnia 06.07.2018 r.
Ponadto warto zwrócić uwagę, że wartości te są bardzo odchylone od mediany, która wynosi 14,69 (zgodnie z wyliczeniami portalu http://www.multpl.com z dnia 06.07.2018), co tym bardziej statystycznie może wskazywać na potencjalne zmierzanie ku długoterminowej wartości środkowej spadek na wartości P/E oczywiście powiązany ze spadkiem wartości akcji na rynku amerykańskim. Wartość wskaźnika P/BV dla analogicznych rynków wynosi dla niemieckiego DAX: 1,68 i amerykańskiego S&P500: 3,29 oraz dla NASDAQ aż 4,96. źródło: Bloomberg z dnia 06.07.2018 r. Co wynika z powyższych danych? Jednoznacznie wskazuję to, że Polska jako rynek jest znacząco tańsza (niedowartościowana) względem rynków bazowych, których wskaźniki są ewidentnie wyższe, co wskazuję, że są relatywnie droższe (przewartościowane). Jednak szczególnie atrakcyjne wycenowo jawią się tu spółki o małej kapitalizacji, których np. wartość księgowa wynosi aktualnie 0,96, czyli średnio ich wartość rynkowa jest wyceniana poniżej wartości księgowej, co wskazuję na wyprzedanie tego segmentu rynku i może wskazywać na większy potencjał wśród małych firm względem dużych, a tym bardziej względem spółek zagranicznych. Ponadto wskaźniki dla rynku amerykańskiego, zwłaszcza dla technologicznego NASDAQ, pokazują o ile akcje amerykańskie są droższe względem polskich. To ewidentnie potwierdza także odchylenie od mediany, wynoszącej dla wskaźnika P/BV dla indeksu S&P500: 2,76 (zgodnie z wyliczeniami portalu http://www.multpl.com z dnia 06.07.2018), co znów statystycznie może sugerować potencjalne zmierzanie ku wartości środkowej, co będzie związane ze spadkiem wartości wskaźnika P/BV wywołanym spadkiem wartości rynkowej akcji na rynku amerykańskim.
Kolejnym czynnikiem, na podstawie którego możemy ocenić atrakcyjność polskiego rynku, jest stopa dywidendy czyli wypłata udziału w zysku danej firmy, tu oczywiście im wyższa wartość wskaźnika tym dane akcje są bardziej pożądane. źródło: Bloomberg z dnia 06.07.2018 r. Wartość stopy dywidendy prezentuje się następująco: NASDAQ: 1%, S&P500: 1,88%, DAX: 3,10%, WIG20: 2%, mwig40: 3,11% i swig80: 4,12%. Pokazuję to, że polskie spółki wypłacają wyższe dywidendy i tu znowu wartości są najkorzystniejsze przy spółkach o mniejszej kapitalizacji. Wartości dla rynku amerykańskiego także i w tym przypadku znacząco odchylają się od mediany, która przykładowo dla indeksu S&P500 wynosi 4,31% (zgodnie z wyliczeniami portalu http://www.multpl.com z dnia 06.07.2018). Ponadto warto zwrócić uwagę na tendencję, wśród wartości samego wskaźnika stopy dywidendy małych firm względem dużych, co zostało zilustrowane poniżej. Widać wyraźnie, że na przestrzeni dekady stopa dywidendy dla dużych firm z WIG20 maleje, zaś dla firm z indeksu swig80 systematycznie rośnie, co tym bardziej przemawia na korzyść zakupów spółek o mniejszej kapitalizacji.
Pamiętajmy także, że każdy indeks to pewnego rodzaju średnia, a więc możemy znaleźć firmy, które wypłacają dywidendę o znacznie wyższej wartości niż śerdnia stopa dla całego indeksu, czego przykładem są takie firmy jak np. Budimex 12,2%, ES-System 11,6%, ECHO Investment 11,3% czy Altus TFI nawet 13,7%. Niekiedy Właściciele firm widząc miejscami absurdalnie niskie wyceny akcji postanawiają uruchamiać obok dywidend dodatkowo skupy akcji własnych, czego przykładem są: Neuca: 2,5% dywidendy + 2,5% skupu czy Apator: 5% dywidendy + 2% skupu. Przy tak relatywnie niskich cenach akcji niekiedy przedsiębiorcy decydują się skupić spółki z rynku, czego dowodzi ilość wezwań i skupów akcji własnych na GPW w ciągu ostatnich 12 miesięcy, co zostało zilustrowane poniżej. źródło: ogólnodostępne informacje podawane przez spółki Poniżej prezentujemy wielokrotnie przez nas przywoływany wykresy siły względnej (SWIG80:WIG20) w krótkim i długim horyzoncie. Przypominając jeśli linia ta spada małe spółki zachowują się gorzej od dużych, gdy rośnie - małe są mocniejsze. Naszym zdaniem negatywna tendencja, którą obserwujemy od kilku miesięcy powinna się zmieniać w dłuższym horyzoncie (wykres 10-letni pokazuje przewagę swig80 nad WIG20 w długiej perspektywie).
Jednak do zmiany kierunku potrzebne są argumenty w postaci chociażby napływów do funduszy akcyjnych na rynku krajowym czy przynajmniej aktywności inwestorów w zakresie nabywania akcji. Finalnie warto zwrócić uwagę na fakt, na który także już wielokrotnie zwracaliśmy uwagę, tj. na indeks cenowy Stooq Poland All Stocks Price Index, który waży spółki z całego rynku nie kapitalizacją, a jednakową wagą (nie ma nadmiernego udziału np. spółek z WIG20), przez co przez wielu analityków oceniany jest jako bardziej wiarygodny pomiar kondycji rynku na GPW. Brakuje nam zaledwie ok. 8% do dołka wyznaczonego przez kryzys lat 2007-2009, który na wykresie tygodniowym najniższy punkt miał 06.03.2009 r. Co więcej, aktualnie od lokalnego szczytu z dnia 06.03.2017 wartość przeceny wynosi -32,16%. Te dane jednoznacznie pokazują jak bardzo jesteśmy przecenionym rynkiem, co ilustruje poniższy wykres. ok. - 32% ok. - 8%
Od 4 kwartału 2018 r. upatrujemy także szansę w dostosowaniu indeksu FTSE Russell All Cap Developed, ponieważ Polska stanie się ciekawym celem inwestycyjnym dla szerszej grupy inwestorów. Aktualnie naszym zdaniem jest więc bardzo wiele argumentów za akumulacją akcji i z perspektywy długoterminowej może okazać się to bardzo dobry moment na nabywanie akcji, zwłaszcza w segmencie małych firm. Jednak krótkoterminowa zmienność wywołana potencjalną podażą benchmarkowych funduszy zagranicznych czy odpływów z części akcyjnej lokalnych TFI, skłania do zachowania ostrożności do 24.09.2018 (data dostosowania indeksu FTSE Russell), więc strategia uśredniania ceny i nabywania akcji w transzach, z pewnością zwiększy bezpieczeństwo, a stopniowe zwiększanie alokacji zgodnie z upływem czasu, może zaowocować powstaniem solidnej bazy do odreagowania, które naszym zdaniem jest dopiero przed nami (szczyt poprzedniej hossy w połowie 2007 cechowały zarówno bardzo dobre dane makro, jak np. PKB, ale i znacząco wyższa inflacja i poziom stóp procentowych w porównaniu do bieżących wartości- obecnie poziom stopy referencyjnej NBP jest na historycznych minimach). Wpisuje się to w obecną fazę cyklu koniunkturalnego, podczas której poprzez wzrost cen surowców, powinniśmy zaobserwować potencjalny wzrost stóp procentowych w dłuższym horyzoncie, zaś spółki z największym potencjałem zysku w tym okresie to branże korzystające właśnie ze wzrostu cen surowców czy stopy procentowej, jak np. branża finansowa. Dodatkowym czynnikiem za alokacją w spółki o mniejszej kapitalizacji może być słabnąca presja płacowa, która negatywnie działała na wyniki, zwiększając stronę kosztową tych firm w ostatnim czasie (efekt skali). Podsumowanie: Polski rynek jest wskaźnikowo ewidentnie tańszy niż rynki bazowe biorąc pod uwagę wskaźniki P/E i P/BV, Wartości tych wskaźników dla rynku amerykańskiego są znacząco wyższe od ich mediany, co może statystycznie powodować tendencję spadkową tych wartości czyli również spadki cen akcji na tym rynku, Spółki o małej kapitalizacji są naszym zdaniem relatywnie lepszą okazją inwestycyjną niż spółki duże na GPW, Stopa dywidendy w Polsce jest wyższa niż na rynkach bazowych oraz stopa dywidendy z segmentu małych firm przewyższa podstawową stopę NBP oraz rynkową wartość oprocentowania depozytów, Tendencja stopy dywidendy jest korzysta wśród małych firm trend rosnący, zaś niekorzystna wśród firm z WIG20 spadająca tendencja, Właściciele firm widząc niskie wyceny firm postanawiają aktualnie uruchamiać obok dywidend dodatkowo skupy akcji własnych, Przedsiębiorcy decydują się skupić całe spółki z rynku, czego dowodzi ilość wezwań na GPW,
Siła względna w dłuższym terminie powinna utrzymać tendencję rosnącą, co powinno pozytywnie przekładać się na wyniki strategii long-short, Polski rynek jest bardzo wyprzedany, co potwierdza indeks cenowy z wartością niższą o -32,16% od lokalnego szczytu z 06.03.2017 i aktualnie znajduje się zaledwie ok. 8% od dołka wyznaczonego przez kryzys lat 2007-2009, Krótkoterminowo do czasu dostosowania struktury indeksu FTSE Russell All Cap Developed możemy obserwować większą zmienność czy podaż głównie na WIG20, co także może wspierać krótką stronę strategii long-short, Długoterminowo obecny moment oceniamy jako atrakcyjny do akumulacji akcji, zwłaszcza w segmencie firm o małej kapitalizacji, na co wskazują min. korzystne wartości wycen wskaźników analizy fundamentalnej, trend i sama wartość stopy dywidendy czy wspomniane wezwania czy skupy akcji, Wyżej wymienione czynniki skłaniają nas (w ramach strategii long-short) do zajmowania długich pozycji niezmiennie w sektorze małych spółek, zaś krótką stronę budujemy na bazie indeksu dużych firm WIG20, niemieckiego DAX, czy amerykańskich indeksów S&P500 czy NASDAQ. Nota prawna Materiał został opracowany przez ALTUS Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w Warszawie (ALTUS TFI) zgodnie ze stanem na dzień 06.07.2018 r. Ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia decyzji inwestycyjnej. ALTUS TFI rekomenduje zapoznanie się z informacjami wymaganymi przez prawo w zakresie funduszy inwestycyjnych oraz zastrzega, że jedynym dokumentem zawierającym oficjalne i pełne informacje na temat funduszy inwestycyjnych są dokumenty ofertowe tych funduszy. Szczegółowy opis warunków subskrypcji, czynników ryzyka i opłat oraz inne informacje dotyczące nabywania certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez fundusze inwestycyjne zamknięte znajdują się w warunkach emisji udostępnionych w siedzibie towarzystwa lub u dystrybutorów. Fundusze nie gwarantują realizacji celu inwestycyjnego oraz osiągnięcia określonego wyniku. Prezentowane w materiale informacje finansowe są wynikiem inwestycyjnym funduszy osiągniętym w konkretnym okresie historycznym i nie stanowią gwarancji osiągnięcia podobnych wyników w przyszłości. Indywidualna stopa zwrotu uczestnika nie jest tożsama z wynikami inwestycyjnymi funduszy i jest uzależniona od dnia zbycia i wykupienia certyfikatów inwestycyjnych przez fundusze oraz od poziomu pobranych opłat manipulacyjnych, w tym opłat za wykupienie certyfikatów inwestycyjnych oraz zapłaconego podatku bezpośrednio obciążającego dochód z inwestycji w fundusz, w szczególności podatku od dochodów kapitałowych. Ze względu na skład portfela wartość aktywów netto funduszy cechuje się dużą zmiennością, w związku, z czym należy liczyć się z możliwością utraty przynajmniej części wpłaconego kapitału. W zależności od odpowiednich obowiązków podatkowych uczestnik może być również zobowiązany do zapłacenia podatku bezpośrednio obciążającego dochód z inwestycji w fundusze. Ponadto treści zawarte w niniejszej informacji nie stanowią oferty publicznej w rozumieniu polskiej ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych(tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 1639, z późn. zm.), ani rekomendacji dotyczących instrumentów finansowych, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 1636, z późn. zm.), i za takie nie mogą być poczytywane. Wszelkie decyzje inwestycyjne podejmowane przez inwestorów powinny być poprzedzone dokonaniem uprzednich analiz, w tym szczegółowej oceny ryzyka. W szczególności ALTUS TFI nie ponosi żadnej odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie informacji zawartych w niniejszej informacji, ani nie zachęca do inwestowania w ogóle. ALTUS nie ponosi również odpowiedzialności za sposób, w jaki informacje zawarte w niniejszym dokumencie zostaną wykorzystane.